Προγραμμα εκθέσεων του Μουσειου Μπενάκη

Copyright IMPERIAL WARS MUSEUMS ΣΜΥΡΝΗ: Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ (1880-1922) Κεντρικό κτήριο Εγκαίνια: 24 Ιανουαρίου 2012 Διάρκεια έκθεσης: 25 Ιανουαρίου– 26 Φεβρουαρίου 2012 Ένα ιστορικό ντοκιμαντέρ και μια φωτογραφική έκθεση με οπτικό αρχειακό υλικό από αρχεία της Αμερικής και της Ευρώπης. Σκηνοθεσία- Επιμέλεια έκθεσης: Μαρία Ηλιού Ιστορικός Σύμβουλος: Αλέξανδρος Κιτροέφ Ομιλητές: Giles Milton (Συγγραφέα του βιβλίου: Paradise Lost) Αλέξανδρος Κιτροέφ,Θάνος Βερέμης, Β. Σολωμονίδου, J. Nalbantian, Ελένη Μπαστέα, Leyla Neyzi (Sabanci University). Mουσική: Νίκος Πλατύραχος Διεύθυνση Φωτογραφίας: Allen Moore Ήχος: John Zecca Μοντάζ: Αλίκη Παναγή ΠΑΡΑΓΩΓΗ: Πρωτέας μη κερδοσκοπική & Proteus NY inc not for profit Η φωτογραφία συνοδεύεται από: © Imperial Wars Museums ΖΗΣΗΣ ΚΟΤΙΩΝΗΣ ΠΛΗΘΟΔΟΜΕΣ Κτήριο οδού Πειραιώς Εγκαίνια: 25 Ιανουαρίου 2012 Διάρκεια έκθεσης: 26 Ιανουαρίου–19 Φεβρουαρίου 2012 Η έκθεση αρχιτεκτονικής του Ζήση Κοτιώνη με τίτλο «Πληθοδομές», σε επιμέλεια του Γιώργου Τζιρτζιλάκη, παρουσιάζει έρευνα του αρχιτέκτονα που θέτει σε ριζική κριτική το μοντέλο της ελληνικής πολυκατοικίας και το μοντέλο του αστικού κτηρίου κατοικίας εν γένει. Ο αρχιτέκτων βασισμένος στην κοινωνική κριτική της μεταπολεμικής κατοικίας που είχε σαν πυρήνα την οικογένεια, δημιουργεί εναλλακτικές μορφές και τύπους σύνθετων δομών αστικής κατοίκησης. Με δεδομένα τα θεωρητικά εργαλεία της πολιτικής θεωρίας των Α. Νέγκρι και Μ. Χάρντ, ο σύγχρονος μητροπολιτικός κάτοικος εκλαμβάνεται ως «μοναδικότητα» και η συλλογική κατοίκηση των «μοναδικοτήτων» μορφοποιείται σε δομές οι οποίες συγκροτούν τον «κοινό» χώρο του πλήθους. Το «κοινό» στην σύγχρονη Μητρόπολη δεν είναι μόνο ο δημόσιος χώρος έτσι όπως τον ξέραμε. Είναι ακόμα το έδαφος, ο αέρας, οι υποδομές είναι και η απαραίτητη ενέργεια για την αναπαραγωγή της αστικής ζωής. Το νομαδικό μητροπολιτικό πλήθος στεγάζεται μέσα σε δομές του «κοινού», όπου η δυνατότητα της συνεύρεσης και των πολλαπλών συλλογικοτήτων συνδυάζεται με την δυνατότητα καλλιέργειας στο έδαφος και στους κοινούς ορόφους της κτηριακής δομής. Έτσι, η έρευνα επαγγέλεται μια κτηριακή δομή για το πλήθος, την «πληθοδομή», η οποία δοκιμάζει την αντοχή της γηράσκουσας δομής της τυπικής «πολυκατοικίας». Πρόκειται για μία οικοδομική πρόταση στην κλίμακα της πόλης. Ο χώρος της έκθεσης διαμορφώνεται σαν ένα εργαστήριο αρχιτεκτονικής παραγωγής. Κυριαρχούν ξύλινες μακέτες, σχέδια και βίντεο που περιγράφουν τον κάτοικο – «μοναδικότητα», και παρουσιάζουν προτάσεις πληθοδομών. Οι προτάσεις έχουν μια γενική αναφορά και προτείνουν κτήρια - καθεδρικούς του πλήθους. Από την άλλη μεριά εντοπίζονται σε μια πόλη του πλήθους σε κρίση: την Αθήνα. Το εργαστήριο των «πληθοδομών», επιτρέπει στον επισκέπτη να σταθεί, να καθίσει, να δει, να διαβάσει, να χτίσει, σε ένα είδος ενεργού συμμετοχής σε μια ιδέα αρχιτεκτονικής. Στo πλαίσιo της έκθεσης διοργανώνεται ημερίδα στις 03/02/12 και εκδίδεται δίγλωσσος κατάλογος. Σχεδιασμός: Ζήσης Κοτιώνης Επιμέλεια: Γιώργος Τζιρτζιλάκης Συνεργάτες: Βάσια Λύρη, Γιώργος Ρυμενίδης, Μιχάλης Σοφτάς, Ράνια Τότσικα Project Manager: Γιάννης Αρβανίτης Διοργάνωση: Μουσείο Μπενάκη & Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας www.plethodomes.gr KLAB architecture - Κ. Λαμπρινόπουλος & Χ. Μαραντίδου, Φαρμακείο "Placebo" Γλυφάδα Neocitta, Seraing, Βέλγιο, Αρχιτέκτονας Thomas Raynaud 14 F/21 GR. NEOI ΓΑΛΛΟΙ & ΕΛΛΗΝΕΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ Κτήριο οδού Πειραιώς Εγκαίνια: αρχές Φεβρουαρίου Διάρκεια έκθεσης: μέχρι μέσα Μαρτίου 2012 H έκθεση αφιερωμένη στο έργο νέων Ελλήνων και Γάλλων αρχιτεκτόνων (14 Γάλλοι και 21 Έλληνες) παρουσιάζει ένα πανόραμα νέων αρχιτεκτονικών αφηγήσεων για το Ελληνικό και το Γαλλικό αστικό και φυσικό τοπίο, αποκαλύπτει τις ανησυχίες, τους κοινούς προβληματισμούς, τους πειραματισμούς και τις αναζητήσεις του επαγγέλματος. Οι επιμελητές της έκθεσης, Άννα Σκιαδά και Πάνος Δραγώνας (αρχιτέκτονες), εστιάζουν την έκθεση στην παρουσίαση νέων προοπτικών για την αρχιτεκτονική και την εξέλιξη των μητροπόλεων στην Ελλάδα και στην Γαλλία. Παράλληλα, γάλλοι αρχιτέκτονες συμμετέχουν σε έναν κύκλο διαλέξεων που διοργανώνουν το Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής, το Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών, και το Μουσείο Μπενάκη (οι ημερομηνίες θα ανακοινωθούν σύντομα). Διοργάνωση: Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής, Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών, Μουσείο Μπενάκη Gilbert & George, Intellectual Depression, 1980, Mixed media, 242x202 cm, British Council Collection MADE IN BRITAIN. ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΤΕΧΝΗ ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΛΛΟΓΗ ΤΟΥ ΒΡΕΤΑΝΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ Κτήριο οδού Πειραιώς Εγκαίνια: μέσα Φεβρουαρίου Διάρκεια έκθεσης: μέσα Φεβρουαρίου – μέσα Απριλίου 2012 Από τη δεκαετία του ’80 μέχρι σήμερα οι αλλαγές στον ρόλο της τέχνης για την βρετανική κοινωνία και η μεταβολή της από δραστηριότητα που απευθυνόταν σε μια περιορισμένη ελίτ σε εξαιρετικά δημοφιλές πολιτιστικό προϊόν, σημάδεψαν την καλλιτεχνική παραγωγή καλλιτεχνών που ζούσαν και εργάζονταν στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ακριβώς αυτό το θέμα αποτελεί τον κεντρικό άξονα της έκθεσης Made in Britain. Σύγχρονη τέχνη από την Συλλογή του Βρετανικού Συμβουλίου με Χ. έργα από Χ καλλιτέχνες, τα οποία αντανακλούν τον τρόπο που το βρετανικό πεδίο των εικαστικών τεχνών ανταποκρίθηκε, κριτικά πολλές φορές, σε αυτές τις σημαντικές μετατοπίσεις στον χώρο της αγοράς, της διακίνησης και της πρόσληψης της τέχνης. Η έκθεση χαρτογραφεί το εύρος των καλλιτεχνικών πρακτικών, ομάδων και τάσεων που προέκυψαν από αυτές τις αλλαγές, από την μινιμαλιστική γλυπτική μέχρι τους Young British Artists, από την ζωγραφική αφαίρεση μέχρι την καταγραφή ζωντανών δράσεων, από την αυτό-αναπαράσταση μέχρι την συμμετοχικότητα, μέσα από έργα διακεκριμένων αλλά και νεότερων καλλιτεχνών όπως οι Gilbert and George, oι Jake και Dinos Chapman, o Adam Chodzko, o Peter Doig, η Gillian Wearing, η Sarah Lucas, κ.ά. πολλά από τα οποία παρουσιάζονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Όλα ανήκουν στην ιδιαίτερα αξιόλογη συλλογή του Βρετανικού Συμβουλίου, που αριθμεί περισσότερα από 8500 έργα ζωγραφικής, γλυπτικής, χαρακτικής και φωτογραφίας, καθώς και media installations και video works. Μέσα στη συλλογή αντικατοπτρίζεται η εξέλιξη της Βρετανικής τέχνης από τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα έως σήμερα. Οι Paul Nash, Graham Sutherland, Henry Moore, Barbara Hepworth, David Hockney, Gilbert & George, Richard Deacon, Rachel Whiteread, Sarah Lucas, Damien Hirst είναι όλα ονόματα διεθνώς γνωστών πλέον και καταξιωμένων καλλιτεχνών που περιλαμβάνονται στη συλλογή αυτή. ΑΝΤΩΝΗΣ ΠΙΤΤΑΣ. LANDART Κτήριο οδού Πειραιώς [Εγκατάσταση στη ράμπα] Εγκαίνια: μέσα Φεβρουαρίου 2012 Διάρκεια έκθεσης: μέσα Φεβρουαρίου – αρχές Απριλίου 2012 Ο Αντώνης Πίττας δημιουργεί εγκαταστάσεις στον χώρο που απευθύνονται στο συγκεκριμένο πλαίσιο το οποίο τις υποδέχεται. Τα έργα του συνδιαλλέγονται με την αρχιτεκτονική, την ιστορία της τέχνης, την επιτελεστικότητα της installation art και την κοινωνική δυναμική της. Όπως τα περισσότερα έργα του, τα οποία εξελίσσονται σε μία εκτεταμένη χρονική περίοδο και πάντα σε σχέση με ένα συγκεκριμένο τόπο, τo έργο LANDART είναι μία εγκατάσταση ειδικά φτιαγμένη για την ράμπα του κτηρίου του Μουσείου Μπενάκη στην οδό Πειραιώς. Ο Πίττας δίνει έμφαση στη γεωμετρία του σκελετού του κτηρίου προσθέτοντας σε αυτόν λάμπες τύπου TL με σκοπό να αλλάξει η αντίληψη του χώρου από τον θεατή. Οι λάμπες αυτές δημιουργούν ένα κάθετο πλέγμα που καθιστά «διαφανή» την πρόσοψη του κτηρίου και οργανώνει τον χώρο σαν μία σκηνή (stage) με τρόπο αντίθετο από την «διαγώνια» κίνηση του θεατή που ανεβαίνει την ράμπα, προκαλώντας μια πρωτόγνωρη αισθητηριακή εμπειρία. ΚΟΣΜΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΛΕΝΑΣ ΣΥΡΑΚΑ Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης Εγκαίνια: μέσα Φεβρουαρίου 2012 Διάρκεια έκθεσης: μέσα Φεβρουαρίου – μέσα Απριλίου 2012 Η έκθεση περιλαμβάνει μια νέα σειρά κοσμημάτων που σχεδίασε η Έλενα Σύρακα με αφετηρία τα έργα του Μουσείου Μπενάκη. Τα συγκεκριμένα έργα αποτέλεσαν έμπνευση για το φωτογραφικό φακό του Κώστα Βογιατζή–Yatzer, δημιουργίες που παρουσιάζονται στην έκθεση. Επιμέλεια: Έλενα Σύρακα, Κώστας Βογιατζής Botanical Garden, Barcelona FERRATER & ASOCIADOS: ΤΟ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ ΜΙΑΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ … ΠΑΡΟΔΟΣ ΤΗΣ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑΣ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ Κτήριο οδού Πειραιώς Εγκαίνια: τέλος Φεβρουαρίου 2012 Διάρκεια έκθεσης: τέλος Φεβρουαρίου – μέσα Απριλίου 2012 Η έκθεση παρουσιάζει μια επιλογή έργων του γραφείου Ferrater & Asociados ( OAB ) που εκπονήθηκαν από το 1971 μέχρι σήμερα. Παρά το γεγονός ότι στο σύνολό τους τα έργα συγκροτούν μια οικογένεια αυτόνομων εμπειριών, αυτό που τα συνδέει είναι μια κοινή λογική σχεδιασμού που βασίζεται στη γεωμετρία ως μέσω προσέγγισης άλλοτε του φυσικού τοπίου και άλλοτε του αστικού ιστού. Η έκθεση παρουσιάστηκε για πρώτη φορά εκτός Ισπανίας το 2006, στο Σικάγο των Η.Π.Α. και πιο συγκεκριμένα στο ιστορικό κτήριο Crown Hall που σχεδίασε ο Mies van de Rohe στην πανεπιστημιούπολη του Illinois Institute of Technologyies. Ακολούθησαν το Τελ Αβίβ, η Ιερουσαλήμ και η Ρώμη. Αποτελείται κυρίως από μεγάλου μεγέθους πινακίδες και μακέτες μελέτης που αναδεικνύουν την ερευνητική διαδικασία και τους πειραματισμούς που εξελίσσονται στο γραφείο του Carlos Ferrater από το 1989. Γεωμετρικά στοιχεία/μηχανισμοί, όπως δίκτυα, κορδέλες, πλέγματα εφαρμόζονται σε σχέδια διαφορετικών κλιμάκων συμβάλλοντας στη διαμόρφωση της αρχικής ιδέας ενώ παράλληλα ερευνάται η εφαρμογή τους σε συγκεκριμένα κτιριολογικά προγράμματα είτε ή και κατασκευαστικές μεθόδους. Η έκθεση περιλαμβάνει επίσης μια αναδρομή του θέματος της γεωμετρίας στην αρχιτεκτονική παρουσιάζοντας το έργο διαφόρων αρχιτεκτόνων, μηχανικών και καλλιτεχνών του εικοστού αιώνα. Η έκθεση αποτελείται από 48 πινακίδες με έργα του αρχιτέκτονα και 17 πινακίδες με μεθοδολογικά, γεωμετρικά και ιστορικά θέματα που έχουν επηρεάσει τη δουλειά του. Η πινακίδες θα μεταφραστούν στα ελληνικά όπως επίσης και κείμενα του αρχιτέκτονα που θα περιέχονται στον συνοδευτικό κατάλογο της Έκθεσης. Επιστημονικός Υπεύθυνος: καθ. Αναστάσιος Κωτσιόπουλος Επιμελητές: Κατερίνα Σαμσαρέλου (Αρχιτέκτων Μηχανικός) Χρήστος Τέσσας (Αρχιτέκτων Μηχανικός-διδακτορικός ερευνητής ΑΠΘ). Υπεύθυνος επικοινωνίας του Carlos Ferrater για την οργάνωση: Domenico Piemonte (Αρχιτέκτων Μηχανικός) Η ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ ΤΩΝ ΠΛΗΘΥΣΜΩΝ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ: 1923 Κεντρικό κτήριο Εγκαίνια: αρχές Μαρτίου 2012 Διάρκεια έκθεσης: αρχές Μαρτίου – τέλος Απριλίου 2012 ΠΑΡΙΣ ΠΡΕΚΑΣ Κτήριο οδού Πειραιώς Εγκαίνια: αρχές Μαρτίου 2012 Διάρκεια έκθεσης: αρχές Μαρτίου – αρχές Μαΐου 2012 Το Μουσείο Μπενάκη παρουσιάζει έκθεση αφιερωμένη στον ζωγράφο και γλύπτη Πάρι Πρέκα (1926-1999). Πολύπλευρος καλλιτέχνης, ο οποίος εμπνέεται κυρίως από τα θέματα του αρχαίου ελληνικού κόσμου, ο Πάρις Πρέκας έχει ασχοληθεί με τη ζωγραφική, τη γλυπτική, την ανάγλυφη αρχιτεκτονική διακόσμηση και την κοσμηματογραφία. Η ζωγραφική του, που περιλαμβάνει κυρίως ελαιογραφίες και υδατογραφίες, ξεκινά αρχικά με παραστατικά έργα, τα οποία ονόμαζε Πορτρέτα της Ελλάδας (υδατογραφίες, 1959-1965), και συνεχίζει με αφαιρετικές συνθέσεις με τις σειρές Λιμάνια, Άλογα, Βίοι Παράλληλοι και Τάνκερ (δεκαετίες ’70 - ’80). Τα γλυπτά του, φιλοτεχνημένα με ορείχαλκο, σίδερο, ατσάλι, ξύλο, μάρμαρο, πέτρα και πηλό, βασίζονται σε αρχές που συνδυάζουν την αφαίρεση, τον κυβισμό, το σουρεαλισμό και τον εξπρεσιονισμό και εκτίθενται σε πολλούς δημόσιους χώρους της Αττικής (Πλατεία Συντάγματος, οδός Ηρώδου Αττικού, Γαλλικό Ινστιτούτο κ.α.). Στην έκθεση θα παρουσιαστούν περίπου 60 ζωγραφικά έργα και 30 γλυπτά, καθώς και μια σειρά δαχτυλιδιών που δημιούργησε ο καλλιτέχνης. Την έκθεση, την οποία επιμελείται ο ιστορικός τέχνης Χάρης Καμπουρίδης, θα συνοδεύσει δίγλωσση (ελληνικά/αγγλικά) πλούσια εικονογραφημένη έκδοση. ΘΟΔΩΡΟΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ. ΤΟΤΕΜ Κτήριο οδού Πειραιώς [Εγκατάσταση στο αίθριο] Εγκαίνια: 2 Απριλίου 2012 Διάρκεια έκθεσης: αρχές Απριλίου – αρχές Μαΐου 2012 Το Μουσείο Μπενάκη παρουσιάζει, στο αίθριο του κτηρίου της οδού Πειραιώς, την έκθεση του Θόδωρου Παπαγιάννη. Εκεί, ο γλύπτης θα τοποθετήσει ένα σύνολο από τα εμβληματικά γλυπτά που χαρακτηρίζουν το έργο του. Πρόκειται για ανθρωπόμορφα τοτέμ, δημιουργημένα από ευτελή υλικά, που επιβάλλονται στο χώρο με το μέγεθος και την εκφραστικότητά τους. ΚΛΕΟΠΑΤΡΑ ΧΑΡΙΤΟΥ. ΤΑ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΑ ΤΗΣ ΛΕΩΦΟΡΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΣ / ΜΙΚΡΑ ΓΗ Κτήριο οδού Πειραιώς Εγκαίνια: αρχές Απριλίου 2012 Διάρκεια έκθεσης: αρχές Απριλίου – αρχές Μαΐου 2012 Η φωτογραφική έκθεση «Τα Προσφυγικά της Λ. Αλεξάνδρας / Μικρά Γη» της Κλεοπάτρας Χαρίτου εστιάζει στην πολιτισμική αξία της αρχιτεκτονικής των κτηρίων της λεωφόρου Αλεξάνδρας. Σε δεύτερο πλάνο, οι φωτογραφίες των εσωτερικών διαμερισμάτων αφηγούνται τις προσωπικές ιστορίες των κατοίκων. Τα εγκαταλελειμμένα τα σημάδια της καθημερινότητάς τους μιλούν τη γλώσσα της λησμονιάς ξεπερνώντας τα σύνορα του θέματος. ΒΑΛΙΑΣ ΣΕΜΕΡΤΖΙΔΗΣ Κτήριο οδού Πειραιώς Εγκαίνια: αρχές Απριλίου 2012 Διάρκεια έκθεσης: αρχές Απριλίου – τέλος Μαΐου 2012 Η μεγάλη αναδρομική έκθεση που διοργανώνει το Μουσείο Μπενάκη, σε συνεργασία με τον καθηγητή της Ιστορίας της Τέχνης κύριο Νίκο Χατζηνικολάου, έχει ως στόχο να φέρει στο φως γνωστές και άγνωστες πτυχές του έργου ενός σπουδαίου δημιουργού, το έργο του οποίου μέχρι στιγμής ελάχιστα έχει μελετηθεί. Ο Βάλιας Σεμερτζίδης υπήρξε συνειδητός ρεαλιστής ζωγράφος καθ’ όλη τη διάρκεια της καλλιτεχνικής του πορείας. Αν και σπούδασε στο εργαστήρι του Παρθένη στην Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, πολύ λίγο επηρεάστηκε από τα διδάγματα του δασκάλου του. Σχετικά αδιάφορος στάθηκε και απέναντι στα έντονα κελεύσματα του ευρωπαϊκού μοντερνισμού. Θεωρείται ο κατεξοχήν ζωγράφος του ανθρώπινου μόχθου, είναι όμως επίσης και ένας εξαιρετικός τοπιογράφος, που μελέτησε με ιδιαίτερη προσοχή και αγάπη το ελληνικό τοπίο, ιδιαίτερα της γενέτειράς του, της Ρόδου. Εκτός όμως από τα ζωγραφικά έργα, στην έκθεση θα παρουσιαστούν για πρώτη φορά ορισμένα από τα σχέδια που φιλοτέχνησε στα βουνά της Ευρυτανίας κατά τη διάρκεια του αντιστασιακού αγώνα, με μεγάλη καλλιτεχνική αλλά και ιστορική αξία. Τέλος, ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η τεχνική της λαδοτέμπερας που χρησιμοποιεί στα περισσότερα έργα του, ενός συνδυασμού δηλαδή ελαιογραφίας και τέμπερας σε αλλεπάλληλα στρώματα. Ο επισκέπτης θα δει επίσης ελαιογραφίες, κάρβουνα, σχέδια με μολύβι, αλλά και παστέλ, από όλες τις φάσεις της δημιουργίας του ζωγράφου.