ΣΤΑ ΕΡΕΙΠΙΑ ΕΝΟΣ ΘΡΥΛΟΥ
Βίλα Ιόλα
Πρόσκληση σε πάρτι εκατομμυρίων, φαντασμάτων και ερωτηματικών
ΚΕΙΜΕΝΟ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΠΟΓΙΟΠΟΥΛΟΣ
Λένε ότι ο δρόμος για την κόλαση είναι στρωμένος με καλές προθέσεις. Στην Αγ. Παρασκευή αυτές περισσεύουν και εξαιτίας τους ένας μοναδικός χώρος, που θα μπορούσε να είναι στολίδι για την πόλη ως πολιτιστικό κέντρο, κινδυνεύει να γίνει -τι πρωτότυπο!- μπετόν.
Η ιστορία θα ήταν άλλη μία από τις αμέτρητες που αφορούν την τύχη των ελεύθερων χώρων, όμως αντίθετα με άλλες, όπου για να δεθεί το δράμα υπάρχει ο ρόλος του «κακού», εδώ δεν βρήκαμε κανέναν. Ολοι συμφωνούν ότι η βίλα Ιόλα πρέπει να δοθεί στους πολίτες ως δημόσιο αγαθό. Αλλά ώς εκεί. Στα λόγια.
Χρειάζεται μεγάλη φαντασία για να δεις το «παλάτι», το «μέγαρο», όπως το περιέγραφαν δύο δεκαετίες πριν, σε αυτό το κτίριο πίσω από τη βρόμα και την εγκατάλειψη. Το μόνο που εντυπωσιάζει αρχικά είναι το μέγεθος - 1.760 τ.μ. το διώροφο σπίτι και 6,7 στρμ. ο κήπος. Εκεί που θρονιάζονταν περίβλεπτα γλυπτά τώρα φυτρώνουν αγριόχορτα και στους τοίχους, στη θέση αριστουργημάτων ζωγραφικής, αυθαδιάζει το γκράφιτι.
Οι εσωτερικοί χώροι προκαλούν θλίψη με τη γυμνότητά τους. Η κουζίνα έχει σημάδια από φωτιά. Μια πυρκαγιά παραλίγο να το αφανίσει πριν από λίγα χρόνια. Τίποτα κινητό δεν έχει μείνει, μόνο κάτι παλιά περιοδικά και σκισμένες αφίσες. Κουρέλια. Μετά το θάνατο του Ιόλα, το 1987, οι λεηλασίες γίνονταν κατά κύματα. Πίνακες, χαλιά, γλυπτά, πολυέλαιοι σηκώθηκαν με καμιόνια. Δεν περίμεναν καν να πεθάνει. Η πρώτη λεηλασία, προφανώς από κάποιους του κύκλου του, έγινε ενώ ο συλλέκτης ήταν ετοιμοθάνατος σε νοσοκομείο της Ν. Υόρκης. Από τη συλλογή με τα 11.000 έργα ένα μέρος πήραν οι κληρονόμοι του, αργότερα πωλήθηκε σε δημοπρασίες, και λίγα αρχαία κατάσχεσε το ελληνικό κράτος.
Ενα γλυπτό του Τάκη κείτεται σπασμένο στον κήπο. Μάλλον μεγάλο για να το αρπάξουν. Από τις κολόνες του κήπου, κοιτάζοντας φωτογραφίες από παλιά ρεπορτάζ, καταλαβαίνουμε ότι κάθε φορά υπήρχε και μία λιγότερη. Μάρμαρα από την Πεντέλη και τη Ραβένα με τα οποία είχε ντυθεί το κτίριο κομματιάστηκαν και ξηλώθηκαν.
Ο Ιόλας αγόρασε τη γη το 1965. Ηταν ήδη βαθύπλουτος αλλά ήθελε να γυρίσει στην Ελλάδα. Ανέθεσε το έργο στον σπουδαίο αρχιτέκτονα Δημήτρη Πικιώνη, που πήρε για βοηθό τον Τσαρούχη. Από την αρχή τα σχέδια ήταν μεγαλεπήβολα αλλά το αποτέλεσμα γινόταν σταδιακά ακόμη πιο εντυπωσιακό, καθώς ενσωματώνονταν στο σπίτι έργα τέχνης. Ακόμη και η κουπαστή στη σκάλα ήταν γλυπτό, της Claude Lalanne. Την ξήλωσαν κι αυτή.
Πικάσο, Ντε Κίρικο, Μιρό, Γουόρχολ, Νταλί, Μαγκρίτ, Ερνστ, Χατζηκυριάκος-Γκίκας... Οσο ζούσε ο Ιόλας, στο σπίτι του η τέχνη ξεπερνούσε σε αξία πολλά μουσεία μαζί. Πολλοί από τους καλλιτέχνες ήταν φίλοι του και τον επισκέπτονταν εκεί. Πολλοί, όπως ο Γουόρχολ, ξεκίνησαν από τις γκαλερί του.
«Εκεί που ό,τι λάμπει είναι χρυσός» είναι ο τίτλος ενός ρεπορτάζ του περιοδικού «Vogue» το 1982. Η ρεπόρτερ γράφει εκστασιασμένη γι' αυτά που βλέπουν τα μάτια της. Μια πόρτα ντυμένη με χρυσάφι! Χρυσά γλυπτά, αρχαία αγάλματα και μεταξωτές κουρτίνες... Σήμερα στη θέση εκείνης της πόρτας υπάρχουν τσιμεντόλιθοι. Η είσοδος γίνεται από γειτονική μπαλκονόπορτα.
Το κτήμα και η βίλα όχι μόνο σαπίζουν, αλλά, παρά τη σειρά των αποφάσεων για απαλλοτρίωσή τους, πότε από τον Δήμο και πότε από το κράτος, αποτέλεσμα μηδέν. Υπουργοί Πολιτισμού και δήμαρχοι έρχονται και φεύγουν, υπόσχονται, συνεδριάζουν, υπογράφουν στα χαρτιά αλλά... τίποτα.
Ο Ιόλας το 1984 δωρίζει 47 έργα του στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης που δημιουργείται γύρω από αυτή τη συλλογή. Χαρίζει μερικούς ακόμη πίνακες στη Εθνική Πινακοθήκη. Εχει αποφασίσει να δωρίσει στο δήμο Αγ. Παρασκευής το χώρο, για να δημιουργηθεί Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης.
Ο χρόνος και το πλιάτσικο έστησαν ένα σουρεαλιστικό σκηνικό στο εσωτερικό της βίλας. Σουρεαλιστικά όμως είναι και τα όσα συνέβησαν τα τελευταία χρόνια γύρω από την τύχη της ως πολιτιστικού κέντρου. Απίστευτο, αλλά η παραπάνω εικόνα είναι αποτέλεσμα σειράς κρατικών αποφάσεων αλλά και παλινωδιών. Ο χρόνος και το πλιάτσικο έστησαν ένα σουρεαλιστικό σκηνικό στο εσωτερικό της βίλας. Σουρεαλιστικά όμως είναι και τα όσα συνέβησαν τα τελευταία χρόνια γύρω από την τύχη της ως πολιτιστικού κέντρου. Απίστευτο, αλλά η παραπάνω εικόνα είναι αποτέλεσμα σειράς κρατικών αποφάσεων αλλά και παλινωδιών. Κάποιοι γνωστοί του λένε ότι το σύνολο της συλλογής, σύμφωνα με μια διαθήκη του, θα κατέληγε ως κληροδότημα στο ελληνικό κράτος. Ομως ξαφνικά ξεσπάει μια θύελλα. Ενας τραβεστί καταγγέλλει όργια και αρχαιοκαπηλία στη βίλα. Οι κίτρινες εφημερίδες της εποχής ουρλιάζουν. Πολιτικοί και καλλιτέχνες που αναζητούσαν τη φιλία του τον αποφεύγουν. Είναι η αρχή του τέλους που θα κορυφωθεί με την αρρώστια του. Πάσχει από AIDS.
«Αν δεν ήταν όλα αυτά με τα σκάνδαλα και την ομοφυλοφιλία του, τότε πολύ γρήγορα και το θέμα της απαλλοτρίωσης θα είχε τελειώσει», μας λένε κάποιοι συνομιλητές. Είναι φανερό ότι μετά το θάνατό του οι πολιτικοί στρέφουν το... σεμνότυφο βλέμμα τους και δεν βλέπουν την ουσία, την πολιτιστική αξία του ακινήτου και των περιεχομένων του και την ανάγκη προστασίας. Οι βάνδαλοι, με λόγια και με πράξεις, έχουν το πάνω χέρι.
Η πρώτη κίνηση για να διασωθεί κάτι γίνεται από το δήμο της Αγ. Παρασκευής που το 1994 βάζει συμβολικά ένα λουκέτο στο χώρο διεκδικώντας τον. Το 1998 το οίκημα χαρακτηρίζεται διατηρητέο. Το 2000 το κτήμα χαρακτηρίζεται «Κέντρο Πολιτιστικών Δραστηριοτήτων» με προεδρικό διάταγμα και γίνονται όνειρα για υπαίθριο μουσείο γλυπτικής. Την ίδια χρονιά το αγοράζει ο αρχιτέκτονας Σπύρος Γεωργίου για 782 εκατ. δραχμές. Από το περιβάλλον του μας είπαν πως γνώριζαν ότι το οίκημα ήταν διατηρητέο αλλά το υπουργείο Οικονομικών τους διαβεβαίωσε ότι το κτήμα δεν είχε δεσμεύσεις.
Ο δήμος ετοιμάζεται να το αγοράσει με ένα -εγκεκριμένο από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων- δάνειο ύφους 1,2 δισ. δρχ., αλλά σταματάει όταν το 2002 κηρύχθηκε από την κυβέρνηση η αναγκαστική απαλλοτρίωση. Εντάσσεται μάλιστα στο πλαίσιο της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας. Το Σώμα Ορκωτών Λογιστών το εκτιμά στα 9,1 εκατ. ευρώ. Ταυτόχρονα γίνονται και δύο δίκες για την αξία και το πρωτοδικείο εκδικάζει αρχικά 17 εκατ. ευρώ ενώ στο εφετείο γίνεται ο συμβιβασμός στην τιμή που όρισε το ΣΟΕ. Για να μη ζαλιστούμε από τα νούμερα, η τελική τιμή απαλλοτρίωσης είναι πάνω από τέσσερις φορές μεγαλύτερη της τιμής αγοράς. Αυτό κάποιοι θα το έλεγαν καλή εμπορική επιτυχία και κάποιοι άλλοι θέτουν ερωτηματικά για το πώς έφτασε εκεί. Με την αλλαγή της κυβέρνησης το 2004 και τη λήξη των Ολυμπιακών Αγώνων, η απόφαση για την απαλλοτρίωση ανακαλείται.
Ο τότε υφυπουργός Πολιτισμού Πέτρος Τατούλης προσπαθεί να πάρει το ακίνητο για να γίνει πολιτιστικό κέντρο για 5 εκατ. ευρώ, όσο και η αντικειμενική αξία (σήμερα περίπου 5,5 εκατ. ευρώ). «Η εκτίμηση της αξίας έγινε από τριμελή επιτροπή της Κτηματικής Υπηρεσίας, όπως ορίζει ο νόμος», μας λέει. «Επειδή οι ιδιοκτήτες δεν συμφώνησαν, τους προτάθηκε ανταλλαγή με άλλο ακίνητο του Δημοσίου. Δεν βρήκαν ούτε αυτή την πρόταση ικανοποιητική. Ως υφυπουργός Πολιτισμού έκανα κάθε δυνατή προσπάθεια για τη διευθέτηση του ζητήματος, το οποίο εκκρεμούσε για μεγάλο διάστημα, πάντα στο πλαίσιο του δυνατού και με γνώμονα τη νομιμότητα και τη διαφάνεια».
Ο ιδιοκτήτης προσφεύγει στο ΣτΕ για αποχαρακτηρισμό της έκτασης ώστε να μπορεί να οικοδομήσει. Η υπόθεση, μετά από πέντε αναβολές, θα δικαστεί στις 23 Σεπτεμβρίου. Με δύο αποφάσεις, του Γ. Βουλγαράκη και του Μ. Λιάπη διαδοχικά ως υπουργών Πολιτισμού, το Δημόσιο επιστρέφει ως αγοραστής. Η τελευταία, πέρσι, ήταν μάλιστα κατεπείγουσα. Ρωτήθηκε ο ιδιοκτήτης αν συμφωνεί στα 9,042 εκατ. ευρώ της νέας εκτίμησης (έκοψαν κάτι), είπε «ναι», αλλά και πάλι...
Από το υπουργείο πήραμε τη διαβεβαίωση ότι οι προθέσεις δεν έχουν αλλάξει, αλλά χρήματα δεν υπάρχουν. Ενα από τα προβλήματα είναι ότι με την περσινή απόφαση το κονδύλι θα έβγαινε από το Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων. Πράγμα ελαφρώς παράλογο, αφού όσο στοιχίζει η βίλα είναι ο ετήσιος προϋπολογισμός του ΤΑΠ, και έχει ένα σωρό ιδιοκτήτες άλλων ακινήτων να αποζημιώσει.
Η Μαρία Δαμανάκη έχει ασχοληθεί πολλά χρόνια με το θέμα. Πρόσφατα κατέθεσε άλλη μία ερώτηση στη Βουλή, για το αν προτίθεται ο νυν υπουργός Α. Σαμαράς και με ποιο χρονοδιάγραμμα να προχωρήσει στην απαλλοτρίωση. Τη ρωτήσαμε τι φταίει και παρά τις αποφάσεις, και από το ΠΑΣΟΚ και από τη Ν.Δ., τελικά τίποτα δεν γίνεται. «Η πολιτική της Ν.Δ. είναι τσιμέντο παντού και όταν έχεις ως προτεραιότητα το τσιμέντο δεν βάζεις 9 εκατ. στη βίλα Ιόλα», απάντησε. «Προ του 2004 υπήρξε μία θετική εξέλιξη, που όμως έμεινε ημιτελής. Μετά το 2004 η κυβέρνηση έβαλε το θέμα στο τελευταίο συρτάρι και σήμερα βρισκόμαστε στο κρίσιμο στάδιο ενδεχόμενου αποχαρακτηρισμού της έκτασης. Αυτό δεν πρέπει να συμβεί. Η βίλα και ο περιβάλλων χώρος έχουν και ιστορική αξία αλλά και σημαντική περιβαλλοντική σημασία για την ποιότητα ζωής των κατοίκων της Αγ. Παρασκευής και της βόρειας Αθήνας».
Στο περιβάλλον του ιδιοκτήτη θεωρούν βέβαιο ότι θα κερδίσουν την υπόθεση στο ΣτΕ. Μάθαμε ότι ήδη δύο εφοπλιστές έχουν ενδιαφερθεί να αγοράσουν το κτήμα.
Οι κάτοικοι της περιοχής έχουν απηυδήσει. Για χρόνια ακούν, ειδικά προεκλογικά, ότι εκεί θα γίνει ένα πάρκο πολιτισμού. Υπήρξε ακόμη και μια πρόταση να το αγοράσει ο δήμος με έκτακτη εισφορά των κατοίκων. Αλλά αυτά δεν συμβαίνουν στην Ελλάδα. Οχι για τον πολιτισμό. Οι καλλιτέχνες, μεταξύ τους και πολλοί διάσημοι, έχουν απηυδήσει. Κάθε τόσο υπογράφουν εκκλήσεις... Η «Ομάδα Φιλοπάππου», μια πρωτοβουλία εικαστικών, το έχει αναγάγει σε κεντρικό της θέμα.
Ο δικηγόρος του ιδιοκτήτη Θεόδωρος Κωνσταντόπουλος μας λέει ότι δεν έχουν κανένα λόγο να είναι ενάντιοι στο κοινό αίσθημα για την αξιοποίηση του ακινήτου. Θέλουν να λυθεί το θέμα, να πάρουν την αποζημίωση και να παραδώσουν το κτήμα.
Αντί για επίλογο να προσυπογράψουμε μια παλαιότερη έκκληση γνωστών καλλιτεχνών, μεταξύ των οποίων ο Κώστας Γαβράς, που κατέληγε με τη φράση: «Αν η πολιτική βούληση δεν επαρκεί για να σώσει από την τσιμεντοποίηση ιστορικούς χώρους, δεν μπορούμε να μιλάμε για πολιτισμό στην Ελλάδα».
Διαβάστε
..............1..............
Νίκος Σταθούλης, «Αλέξανδρος Ιόλας», εκδ. Λιβάνη
Η βιογραφία του γκαλερίστα και συλλέκτη. Από την Αλεξάνδρεια του Καβάφη σε μεγάλα μπαλέτα και από τα καταγώγια της τέχνης στα σαλόνια των κροίσων, ο Ιόλας έζησε μια μυθιστορηματική ζωή.
..............2..............
Ντανιέλ Αράς, «Ιστορίες ζωγραφικής», εκδ. Εστία
Η ιστορία της ζωγραφικής από την ανακάλυψη της προοπτικής ώς την εξαφάνιση της φιγούρας. Μαθήματα για τη μύηση των θεατών σε τεχνικές και ζωγράφους.
Ποιός ήταν ο Αλέξανδρος Ιόλας
ΚΕΙΜΕΝΟ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΠΟΓΙΟΠΟΥΛΟΣ (boyio@enet.gr) | ΦΩΤΟΓΡΑΦΗΣΗ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΙΧΑΛΑΚΗΣ
* Γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια το 1908 ως Κωνσταντίνος Κουτσούδης.
* Γιος εμπόρου, ήρθε στην Αθήνα με μόνο εφόδιο συστατικές επιστολές του Κ. Καβάφη προς τους Κ. Παλαμά, Α. Σικελιανό και Δ. Μητρόπουλο.
* Ανακαλύπτει στο χορό το ταλέντο του και σπουδάζει στην Αθήνα, στο Βερολίνο και στο Παρίσι. Γίνεται πρώτος χορευτής σε μεγάλα μπαλέτα.
* Στο Παρίσι συναναστρέφεται με καλλιτέχνες. Αγοράζει τον πρώτο του πίνακα από τον ίδιο τον Ντε Κίρικο και ερωτεύεται τον Ζαν Κοκτό. Σιγά σιγά εγκαταλείπει το χορό και στρέφεται στις εικαστικές τέχνες.
* Το 1944 ανοίγει την πρώτη του γκαλερί στη Νέα Υόρκη. Η ελίτ των ΗΠΑ τον λατρεύει και η κόρη του προέδρου Ρούσβελτ τον «βαπτίζει» Αλέξανδρο Ιόλα.
* Στην γκαλέρι του εκθέτει για πρώτη φορά ο Αντι Γουόρχολ ενώ παρουσιάζονται και Ευρωπαίοι άγνωστοι στους Αμερικανούς, όπως ο Ερνστ και ο Μαγκρίτ. Λέγεται ότι πρώτος εκτίναξε τις τιμές σε έργα από μερικά δολάρια σε εκατοντάδες χιλιάδες.
* Τα επόμενα χρόνια ανοίγει πολλές άλλες γκαλερί σε μεγάλες πόλεις από τη Μαδρίτη έως τη Βηρυτό. Παίζει με τη σύγχρονη τέχνη επιδέξια και μισθώνει καλλιτέχνες να δουλεύουν γι' αυτόν με συμβόλαια.
* Το γαλλικό κράτος του απονέμει το παράσημο της λεγεώνας της τιμής.
* Επιστρέφει στην Ελλάδα στην ακμή της επιτυχίας του και χτίζει τη βίλα του. Εκεί φιλοξενεί τρανταχτά ονόματα της τέχνης αλλά και φιλόδοξους νέους. Ενδύεται το ρόλο του μαικήνα που τον λατρεύουν και τον μισούν για τη συμπεριφορά του και ένα εκκεντρικό για την εποχή ντύσιμο που κραυγάζει τις ερωτικές του προτιμήσεις. Ζει μέσα στη χλιδή και τις απολαύσεις αλλά χαρίζει και πολλά έργα σε μουσεία.
* Ο ελληνικός λαϊκίστικος συντηρητισμός τού ανοίγει πόλεμο τη δεκαετία του 1980 και με πηχυαίους τίτλους για «βίλα οργίων» και άλλα τέτοια τον απομονώνει από τους «φίλους» του.
* Στις 8 Ιουνίου 1987 αφήνει την τελευταία του πνοή στη Νέα Υόρκη. Κύρια κληρονόμος του ήταν η αδελφή του Νίκη Στάιφελ.
Ο Κωνσταντίνος Κουτσούδης - όπως είναι το πραγματικό όνομα του Αλέξανδρου Ιόλα - , Έλλην από την Αλεξάνδρεια, ήρθε σε ηλικία 17 ετών στην Αθήνα κρατώντας τρεις συστατικές επιστολές του Καβάφη. Εκεί τέθηκε υπό την προστασία του Άγγελου Σικελιανού, του Κωστή Παλαμά και του Δημήτρη Μητρόπουλου. Αναδείχθηκε εξαίρετος πιανίστας και χορευτής στο Βερολίνο, το Παρίσι -όπου συνεργάστηκε με την Κίρα Ναζίνσκι και τα μπαλέτα του μαρκήσιου ντε Κουέβας- και στη Νέα Υόρκη με το Metropolitan Theater. Το όνομα Αλέξανδρος Ιόλας το οφείλει στην εγγονή του Ρούσβλετ, Θεοδώρα, με την οποία επρόκειτο να παντρευτούν. Ποιος, όμως, ήταν στην πραγματικότητα ο Αλέξανδρος Ιόλας, ο άνθρωπος που συνέδεσε τη ζωή του με την ιστορία της τέχνης του 20ού αιώνα ? Ήταν αυτός που πρώτος άνοιξε γκαλερί-δορυφόρους (Alexander Iolas Gallery) σ όλο τον κόσμο· αυτός που εναντιώθηκε με πάθος στον πουριτανισμό της Αμερικής του 40 και του 50, υποστηρίζοντας και καθιερώνοντας τους πρόσφυγες Ευρωπαίους σουρεαλιστές.
12/19/2010
Η απόφαση-εγκριση του ΚΑΣ για την απόδοση μέρους συλλογης Ιολα
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ
ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ
Tηλ: 213 1322 292-4, 213 1322 299 Fax: 210-8201291, 210-8201384
Αθήνα, 25 Οκτωβρίου 2010
Σας ειδοποιούμε, ότι το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, θα συνεδριάσει την Τρίτη, 2 Νοεμβρίου 2010, ώρα 15.00, στο αμφιθέατρο του Υπουργείου Πολιτισμού, Μπουμπουλίνας 20, Αθήνα, σύμφωνα με την ακόλουθη ημερήσια διάταξη (Πράξη 43).
ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΔΙΑΤΑΞΗ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΛΑΣΙΚΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ
Εισηγήτρια: Ν. Διβάρη-Βαλάκου
1. Έγκριση ή μη αναγκαστικής απαλλοτρίωσης ή απευθείας εξαγοράς δύο (2) αγροτεμαχίων, φερομένης ιδιοκτησίας Ελευθερίας, Μαρίας, Νικολάου, Διονυσίου και Σταμούλη Μακρή, στη θέση Ξυλινάδες (Κάστρα), Δήμου Αστακού, Νομού Αιτωλοακαρνανίας.
2. Έγκριση ή μη του αιτήματος του Αρχαιολογικού Ινστιτούτου Μακεδονικών και Θρακικών Σπουδών (Α.Ι.Μ.Θ.Σ.) για συνέχιση της συστηματικής ανασκαφικής έρευνας στην αρχαία Άκανθο, Νομού Χαλκιδικής, σε συνεργασία με την ΙΣΤ΄ΕΠΚΑ, υπό τη συνδιεύθυνση της επίτιμης Προϊσταμένης του Α.Ι.Μ.Θ.Σ. Ελένης Τρακοσοπούλου και της Προϊσταμένης του Τμήματος Αρχαιολογικών Χώρων, Μνημείων & Έρευνας της ΙΣΤ΄ ΕΠΚΑ, Μαρίας Τσιμπίδου-Αυλωνίτου, κατά το έτος 2010.
3. Έγκριση ή μη όρων δόμησης και χρήσεων γης στη ζώνη Β΄ προστασίας του αρχαιολογικού χώρου των Αιγοσθένων, Νομού Αττικής.
4. Έγκριση ή μη ανέγερσης επτά (7) νέων διώροφων αυτόνομων κατοικιών σε ακίνητο, φερομένης ιδιοκτησίας Stelfix Trading Ltd, στη θέση «Κλήμα», νήσου Μήλου, Νομού Κυκλάδων.
5. Έγκριση ή μη χορήγησης στην εταιρεία S & B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε. επέκτασης αδείας εκμετάλλευσης λατομείου βιομηχανικού ορυκτού (μπεντονίτη), στη θέση «Αγία Ειρήνη», νήσου Μήλου, Νομού Κυκλάδων.
6. Έγκριση ή μη μελέτης βελτίωσης αλιευτικού καταφυγίου στη θέση «Πηγαδάκια», Δήμου Ευεργέτουλα, νήσου Λέσβου.
7. Έγκριση ή μη διατήρησης αρχαίων καταλοίπων στη θέση «Βρωμονέρια», Δ.Δ. Παναγιάς, Δήμου Δεσκάτης, Νομού Κοζάνης, στο πλαίσιο κατασκευής του Υ/Η έργου του φράγματος Ιλαρίωνα της Δ.Ε.Η. Α.Ε.
8. Έγκριση ή μη πρότασης αναοριοθέτησης αρχαιολογικού χώρου Σκινιά, Δήμου Αγίου Νικολάου, Νομού Λασιθίου, νήσου Κρήτης.
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΛΑΣΙΚΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ-ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ
Εισηγητές: Ν. Διβάρη-Βαλάκου – Ι. Κολτσίδα-Μακρή
9. Εξέταση της αίτησης θεραπείας της εταιρείας «Παπακωνσταντίνου Θησείον Ξενοδοχειακές Επιχειρήσεις και Ακίνητα Ε.Π.Ε.» κατά της με αριθμ. πρωτ. ΥΠΠΟΤ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Β1/Φ26/18992/1129/ 29.3.2010 Απόφασης της Γενικής Γραμματέως Πολιτισμού, σχετικά με τροποποιημένη μελέτη αποκατάστασης του ξενοδοχείου «ΘΗΣΕΙΟΝ», επί των οδών Αγίας Μαρίνας 2-4 και Απ. Παύλου 25 (Ο.Τ. 57019), Δήμου Αθηναίων, κατόπιν υποβολής νέων στοιχείων.
10. Έγκριση ή μη: α) διατήρησης αρχαίων καταλοίπων που αποκαλύφθηκαν σε οικόπεδο, φερομένης ιδιοκτησίας της εταιρείας «Μούλιας Δ. Ακίνητα Α.Ε.», στη συμβολή των οδών Δήμητρας και Νίκης, Δήμου Λάρισας και β) χορήγησης αδείας για την ανέγερση εξαώροφης οικοδομής στο ως άνω οικόπεδο.
11. Έγκριση ή μη αναμόρφωσης της σύνθεσης Επιστημονικών Επιτροπών του ΥΠ.ΠΟ.Τ. με την ευθύνη των οποίων εκτελούνται αρχαιολογικά έργα δια του Ταμείου Διαχείρισης Πιστώσεων για την Εκτέλεση Αρχαιολογικών Έργων (Τ.Δ.Π.Ε.Α.Ε.).
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΛΑΣΙΚΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ - ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΛΕΤΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΚΤΗΡΙΩΝ
Εισηγητές: Ν. Διβάρη-Βαλάκου – Α. Μιλτιάδου
12. Έγκριση ή μη στατικής μελέτης για την αντιστήριξη των μετώπων ανασκαφής και τη θεμελίωση μεταλλικής ανωδομής, σε ακίνητο ιδιοκτησίας ΥΠ.ΠΟ.Τ., επί της οδού Απελλού 5 στη Θεσσαλονίκη.
13. Έγκριση ή μη μελέτης κατασκευής μονίμων στεγάστρων προστασίας στα Μέγαρα Α΄ και Β΄ στο μυκηναϊκό οικισμό Διμηνίου-Ιωλκού, Νομού Μαγνησίας.
14. Έγκριση ή μη μελέτης συμπληρωματικών εργασιών επισκευής των στεγάστρων προστασίας αρχαιολογικού χώρου Μαλίων.
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΛΑΣΙΚΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ – ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΣΤΗΛΩΣΗΣ ΑΡΧΑΙΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ - ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΛΕΤΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΚΤΗΡΙΩΝ
Εισηγητές: Ν. Διβάρη-Βαλάκου – Δ. Ζιρώ – Α. Μιλτιάδου
15. Έγκριση ή μη πρότασης ανάπλασης φυσικού και ανθρωπογενούς τοπίου στην περιοχή του κάστρου Αμφιλοχίας, στο πλαίσιο κατασκευής της Ιονίας Οδού (χ.θ. 92+800.00-χ.θ. 96+400.00).
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΛΑΣΙΚΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ - ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ - ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΣΤΗΛΩΣΗΣ ΑΡΧΑΙΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ - ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΣΤΗΛΩΣΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ - ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΑΡΧΑΙΩΝ ΚΑΙ ΝΕΩΤΕΡΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ - ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΛΕΤΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΚΤΗΡΙΩΝ
Εισηγητές: Ν. Διβάρη-Βαλάκου – Ι. Κολτσίδα-Μακρή – Δ. Ζιρώ – Α. Χριστοφίδου – Ν. Μίνως – Α. Μιλτιάδου
16. Έγκριση ή μη μελέτης συντήρησης, αναστήλωσης και ανάδειξης οχυρώσεων και των άλλων οικοδομημάτων στην πλατεία Βαροσίου, Δήμου Έδεσσας, Νομού Πέλλας.
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ
Εισηγήτρια: Ι. Κολτσίδα-Μακρή
17. Έγκριση ή μη του αιτήματος του Δήμου Ροδίων για την παραχώρηση χρήσης του αύλειου χώρου του Παλατιού του Μεγάλου Μαγίστρου, στις 27 και 30 Μαΐου 2011, στο πλαίσιο Πανευρωπαϊκού Συνεδρίου.
18. Έγκριση ή μη ανέγερσης προσθήκης κατ’ επέκταση οκτώ αιθουσών διδασκαλίας, εργαστηριακών χώρων, βιβλιοθήκης και αίθουσας πολλαπλών χρήσεων στο 2ο Λύκειο Συκεών, επί των οδών Γληνού, Σπάρτακου, και Ανωνύμου (Ο.Τ. 374), Δήμου Συκεών, Νομού Θεσσαλονίκης.
19. Έγκριση ή μη του αιτήματος του Πολιτιστικού Συλλόγου Μουσουλμάνων Ρόδου «Η ΑΔΕΛΦΟΣΥΝΗ», για την παραχώρηση χρήσης του Τεμένους Σουλεϊμάν, στις 16 Νοεμβρίου 2010, στο πλαίσιο της εορτής του «Κουρμπάν Μπαϊράμ».
20. Έγκριση ή μη συγκρότησης επιτροπής του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου για τη διενέργεια αυτοψίας σχετικά με αναθεώρηση των ορίων των ζωνών Α΄ και Β΄ προστασίας του Κάστρου Καρύστου, Νομού Ευβοίας.
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ – ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΣΤΗΛΩΣΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ
Εισηγήτριες: Ι. Κολτσίδα-Μακρή – Α. Χριστοφίδου
21. Έγκριση ή μη μελέτης αποκάλυψης νοτίου τμήματος - ενοποίησης δυτικής τάφρου ενετικών οχυρώσεων Χανίων.
22. Έγκριση ή μη μελέτης για τις εργασίες ανάδειξης αμυντικού τείχους περιοχής Καβοσίδερου Παλαιού Φρουρίου Κέρκυρας.
23. Έγκριση ή μη τροποποίησης της γνωμοδότησης του θέματος με αριθμ. 32 της Συνεδρίασης 18/14.04.2010 του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου σχετικά με τη μελέτη ωρίμανσης αρχαιολογικού περιπάτου στο διατείχισμα της Νέας Ποτίδαιας Χαλκιδικής.
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ – ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΣΤΗΛΩΣΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ – ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΛΕΤΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΚΤΗΡΙΩΝ
Εισηγήτριες: Ι. Κολτσίδα-Μακρή – Α. Χριστοφίδου – Α. Μιλτιάδου
24. Έγκριση ή μη τροποποίησης της γνωμοδότησης του θέματος με αριθμ. 34 της Συνεδρίασης 41/12.10.2010 του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου σχετικά με την οριστική αρχιτεκτονική, στατική και ηλεκτρομηχανολογική μελέτη του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς για το Μουσείου Χαρτιού και Ελληνικής Τυπογραφίας, στο Νέο Φρούριο Κέρκυρας.
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΣΤΗΛΩΣΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ
Εισηγήτρια: Α. Χριστοφίδου
25. Έγκριση ή μη αρχιτεκτονικής μελέτης εφαρμογής και οριστικής μελέτης λιμενικών έργων για την «αποκατάσταση παράκτιου τείχους στη θέση Ν.Α.Ο.Κ. και κρηπιδωμάτων, πεζοδρομίων και στηθαίων παραλιακής λεωφόρου Γαρίτσας» στην πόλης της Κέρκυρας.
26. Έγκριση ή μη τροποποιημένης μελέτης αποκατάστασης ιστορικού κτηρίου Ιεράς Μητρόπολης Κέρκυρας και μετασκευής του σε χώρο πολιτισμού και επικοινωνίας.
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΟΥΣΕΙΩΝ, ΕΚΘΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ
Εισηγήτρια: Σ. Χούλια-Καπελώνη
27. Έγκριση ή μη αντικατάστασης μέλους τριμελούς εκτιμητικής επιτροπής για τον καθορισμό της χρηματικής αξίας 771 αρχαίων αντικειμένων, ευρισκομένων εις χείρας Κωνσταντίνου Σάσσαλου.
28. Έγκριση ή μη: α) προσωρινής εξαγωγής είκοσι εννέα (29) αρχαίων έργων αρμοδιότητας Α΄, ΙΗ΄ και ΙΖ΄ Ε.Π.Κ.Α., Εθνικού Αρχαιολογικού, Νομισματικού και Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης, προκειμένου να παρουσιαστούν σε έκθεση με θέμα «Ο Μέγας Αλέξανδρος και το άνοιγμα στον κόσμο» σε αίθουσα στην Plaza de Castilla, Μαδρίτη (χρονική διάρκεια έκθεσης από 03.12.10 έως 03.03.11) και β) σύσταση τριμελούς εκτιμητικής επιτροπής προκειμένου να αποτιμηθεί η αξία των ως άνω έργων.
29. Έγκριση ή μη τροποποίησης της γνωμοδότησης του θέματος με αριθμ. 7 της Συνεδρίασης 34/25.8.2010 του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου σχετικά με την απόδοση αρχαίων αντικειμένων και εικόνων συλλογής Αλέξανδρου Ιόλα, φυλασσομένων στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο αντίστοιχα, στην Ελένη Κουτσούδη-Ιόλα, μία εκ των δύο κληρονόμων του συλλέκτη.
30. Έγκριση ή μη του αιτήματος του Σκοπευτικού Αθλητικού Ομίλου «Ιέραξ» για τη χορήγηση αδείας κινηματογράφησης στο ναό της Βραυρωνίας Αρτέμιδος και χρήσης του ανωτέρω υλικού σε ψηφιακό πολυμορφικό δίσκο (DVD).
31. Έγκριση ή μη επανακαθορισμού τέλους εισόδου στους αρχαιολογικούς χώρους, μνημεία και μουσεία Βραυρώνος, Μαραθώνα και Αμφιάρειου.
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΣΤΗΛΩΣΗΣ ΑΡΧΑΙΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ
Εισηγητής: Δ. Ζιρώ
32. Έγκριση ή μη μελέτης για την αναστήλωση του δυτικού οπίσθιου τοίχου της Στοάς στην ακρόπολη της Λίνδου, νήσου Ρόδου.
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΑΡΧΑΙΩΝ ΚΑΙ ΝΕΩΤΕΡΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ
Εισηγητής: Ν. Μίνως
33. Έγκριση ή μη μελέτης συντήρησης των τοιχογραφιών Ιερού Ναού Μιχαήλ Αρχαγγέλου στη θέση Ασώματος Άνω Αρχανών, Νομού Ηρακλείου.
Σε περίπτωση που δεν είναι δυνατόν να προσέλθετε, σας παρακαλούμε να ειδοποιήσετε τον αναπληρωτή σας και τη Γραμματεία του Κ.Α.Σ. Γραμματέα του Συμβουλίου: Μαργαρίτα Κωνσταντίνου.
Η Πρόεδρος του Συμβουλίου
Λίνα Μενδώνη
Γενική Γραμματέας του ΥΠ.ΠΟ.T.
Ακριβές αντίγραφο
Η Προϊσταμένη του Τμήματος
της Γραμματείας του Κ.Α.Σ.
Έλενα Κουντούρη
Αρχαιολόγος με βαθμό A΄
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ
ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ
Tηλ: 213 1322 292-4, 213 1322 299 Fax: 210-8201291, 210-8201384
Αθήνα, 25 Οκτωβρίου 2010
Σας ειδοποιούμε, ότι το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, θα συνεδριάσει την Τρίτη, 2 Νοεμβρίου 2010, ώρα 15.00, στο αμφιθέατρο του Υπουργείου Πολιτισμού, Μπουμπουλίνας 20, Αθήνα, σύμφωνα με την ακόλουθη ημερήσια διάταξη (Πράξη 43).
ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΔΙΑΤΑΞΗ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΛΑΣΙΚΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ
Εισηγήτρια: Ν. Διβάρη-Βαλάκου
1. Έγκριση ή μη αναγκαστικής απαλλοτρίωσης ή απευθείας εξαγοράς δύο (2) αγροτεμαχίων, φερομένης ιδιοκτησίας Ελευθερίας, Μαρίας, Νικολάου, Διονυσίου και Σταμούλη Μακρή, στη θέση Ξυλινάδες (Κάστρα), Δήμου Αστακού, Νομού Αιτωλοακαρνανίας.
2. Έγκριση ή μη του αιτήματος του Αρχαιολογικού Ινστιτούτου Μακεδονικών και Θρακικών Σπουδών (Α.Ι.Μ.Θ.Σ.) για συνέχιση της συστηματικής ανασκαφικής έρευνας στην αρχαία Άκανθο, Νομού Χαλκιδικής, σε συνεργασία με την ΙΣΤ΄ΕΠΚΑ, υπό τη συνδιεύθυνση της επίτιμης Προϊσταμένης του Α.Ι.Μ.Θ.Σ. Ελένης Τρακοσοπούλου και της Προϊσταμένης του Τμήματος Αρχαιολογικών Χώρων, Μνημείων & Έρευνας της ΙΣΤ΄ ΕΠΚΑ, Μαρίας Τσιμπίδου-Αυλωνίτου, κατά το έτος 2010.
3. Έγκριση ή μη όρων δόμησης και χρήσεων γης στη ζώνη Β΄ προστασίας του αρχαιολογικού χώρου των Αιγοσθένων, Νομού Αττικής.
4. Έγκριση ή μη ανέγερσης επτά (7) νέων διώροφων αυτόνομων κατοικιών σε ακίνητο, φερομένης ιδιοκτησίας Stelfix Trading Ltd, στη θέση «Κλήμα», νήσου Μήλου, Νομού Κυκλάδων.
5. Έγκριση ή μη χορήγησης στην εταιρεία S & B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε. επέκτασης αδείας εκμετάλλευσης λατομείου βιομηχανικού ορυκτού (μπεντονίτη), στη θέση «Αγία Ειρήνη», νήσου Μήλου, Νομού Κυκλάδων.
6. Έγκριση ή μη μελέτης βελτίωσης αλιευτικού καταφυγίου στη θέση «Πηγαδάκια», Δήμου Ευεργέτουλα, νήσου Λέσβου.
7. Έγκριση ή μη διατήρησης αρχαίων καταλοίπων στη θέση «Βρωμονέρια», Δ.Δ. Παναγιάς, Δήμου Δεσκάτης, Νομού Κοζάνης, στο πλαίσιο κατασκευής του Υ/Η έργου του φράγματος Ιλαρίωνα της Δ.Ε.Η. Α.Ε.
8. Έγκριση ή μη πρότασης αναοριοθέτησης αρχαιολογικού χώρου Σκινιά, Δήμου Αγίου Νικολάου, Νομού Λασιθίου, νήσου Κρήτης.
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΛΑΣΙΚΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ-ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ
Εισηγητές: Ν. Διβάρη-Βαλάκου – Ι. Κολτσίδα-Μακρή
9. Εξέταση της αίτησης θεραπείας της εταιρείας «Παπακωνσταντίνου Θησείον Ξενοδοχειακές Επιχειρήσεις και Ακίνητα Ε.Π.Ε.» κατά της με αριθμ. πρωτ. ΥΠΠΟΤ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Β1/Φ26/18992/1129/ 29.3.2010 Απόφασης της Γενικής Γραμματέως Πολιτισμού, σχετικά με τροποποιημένη μελέτη αποκατάστασης του ξενοδοχείου «ΘΗΣΕΙΟΝ», επί των οδών Αγίας Μαρίνας 2-4 και Απ. Παύλου 25 (Ο.Τ. 57019), Δήμου Αθηναίων, κατόπιν υποβολής νέων στοιχείων.
10. Έγκριση ή μη: α) διατήρησης αρχαίων καταλοίπων που αποκαλύφθηκαν σε οικόπεδο, φερομένης ιδιοκτησίας της εταιρείας «Μούλιας Δ. Ακίνητα Α.Ε.», στη συμβολή των οδών Δήμητρας και Νίκης, Δήμου Λάρισας και β) χορήγησης αδείας για την ανέγερση εξαώροφης οικοδομής στο ως άνω οικόπεδο.
11. Έγκριση ή μη αναμόρφωσης της σύνθεσης Επιστημονικών Επιτροπών του ΥΠ.ΠΟ.Τ. με την ευθύνη των οποίων εκτελούνται αρχαιολογικά έργα δια του Ταμείου Διαχείρισης Πιστώσεων για την Εκτέλεση Αρχαιολογικών Έργων (Τ.Δ.Π.Ε.Α.Ε.).
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΛΑΣΙΚΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ - ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΛΕΤΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΚΤΗΡΙΩΝ
Εισηγητές: Ν. Διβάρη-Βαλάκου – Α. Μιλτιάδου
12. Έγκριση ή μη στατικής μελέτης για την αντιστήριξη των μετώπων ανασκαφής και τη θεμελίωση μεταλλικής ανωδομής, σε ακίνητο ιδιοκτησίας ΥΠ.ΠΟ.Τ., επί της οδού Απελλού 5 στη Θεσσαλονίκη.
13. Έγκριση ή μη μελέτης κατασκευής μονίμων στεγάστρων προστασίας στα Μέγαρα Α΄ και Β΄ στο μυκηναϊκό οικισμό Διμηνίου-Ιωλκού, Νομού Μαγνησίας.
14. Έγκριση ή μη μελέτης συμπληρωματικών εργασιών επισκευής των στεγάστρων προστασίας αρχαιολογικού χώρου Μαλίων.
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΛΑΣΙΚΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ – ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΣΤΗΛΩΣΗΣ ΑΡΧΑΙΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ - ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΛΕΤΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΚΤΗΡΙΩΝ
Εισηγητές: Ν. Διβάρη-Βαλάκου – Δ. Ζιρώ – Α. Μιλτιάδου
15. Έγκριση ή μη πρότασης ανάπλασης φυσικού και ανθρωπογενούς τοπίου στην περιοχή του κάστρου Αμφιλοχίας, στο πλαίσιο κατασκευής της Ιονίας Οδού (χ.θ. 92+800.00-χ.θ. 96+400.00).
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΛΑΣΙΚΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ - ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ - ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΣΤΗΛΩΣΗΣ ΑΡΧΑΙΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ - ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΣΤΗΛΩΣΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ - ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΑΡΧΑΙΩΝ ΚΑΙ ΝΕΩΤΕΡΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ - ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΛΕΤΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΚΤΗΡΙΩΝ
Εισηγητές: Ν. Διβάρη-Βαλάκου – Ι. Κολτσίδα-Μακρή – Δ. Ζιρώ – Α. Χριστοφίδου – Ν. Μίνως – Α. Μιλτιάδου
16. Έγκριση ή μη μελέτης συντήρησης, αναστήλωσης και ανάδειξης οχυρώσεων και των άλλων οικοδομημάτων στην πλατεία Βαροσίου, Δήμου Έδεσσας, Νομού Πέλλας.
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ
Εισηγήτρια: Ι. Κολτσίδα-Μακρή
17. Έγκριση ή μη του αιτήματος του Δήμου Ροδίων για την παραχώρηση χρήσης του αύλειου χώρου του Παλατιού του Μεγάλου Μαγίστρου, στις 27 και 30 Μαΐου 2011, στο πλαίσιο Πανευρωπαϊκού Συνεδρίου.
18. Έγκριση ή μη ανέγερσης προσθήκης κατ’ επέκταση οκτώ αιθουσών διδασκαλίας, εργαστηριακών χώρων, βιβλιοθήκης και αίθουσας πολλαπλών χρήσεων στο 2ο Λύκειο Συκεών, επί των οδών Γληνού, Σπάρτακου, και Ανωνύμου (Ο.Τ. 374), Δήμου Συκεών, Νομού Θεσσαλονίκης.
19. Έγκριση ή μη του αιτήματος του Πολιτιστικού Συλλόγου Μουσουλμάνων Ρόδου «Η ΑΔΕΛΦΟΣΥΝΗ», για την παραχώρηση χρήσης του Τεμένους Σουλεϊμάν, στις 16 Νοεμβρίου 2010, στο πλαίσιο της εορτής του «Κουρμπάν Μπαϊράμ».
20. Έγκριση ή μη συγκρότησης επιτροπής του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου για τη διενέργεια αυτοψίας σχετικά με αναθεώρηση των ορίων των ζωνών Α΄ και Β΄ προστασίας του Κάστρου Καρύστου, Νομού Ευβοίας.
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ – ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΣΤΗΛΩΣΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ
Εισηγήτριες: Ι. Κολτσίδα-Μακρή – Α. Χριστοφίδου
21. Έγκριση ή μη μελέτης αποκάλυψης νοτίου τμήματος - ενοποίησης δυτικής τάφρου ενετικών οχυρώσεων Χανίων.
22. Έγκριση ή μη μελέτης για τις εργασίες ανάδειξης αμυντικού τείχους περιοχής Καβοσίδερου Παλαιού Φρουρίου Κέρκυρας.
23. Έγκριση ή μη τροποποίησης της γνωμοδότησης του θέματος με αριθμ. 32 της Συνεδρίασης 18/14.04.2010 του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου σχετικά με τη μελέτη ωρίμανσης αρχαιολογικού περιπάτου στο διατείχισμα της Νέας Ποτίδαιας Χαλκιδικής.
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ – ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΣΤΗΛΩΣΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ – ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΛΕΤΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΚΤΗΡΙΩΝ
Εισηγήτριες: Ι. Κολτσίδα-Μακρή – Α. Χριστοφίδου – Α. Μιλτιάδου
24. Έγκριση ή μη τροποποίησης της γνωμοδότησης του θέματος με αριθμ. 34 της Συνεδρίασης 41/12.10.2010 του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου σχετικά με την οριστική αρχιτεκτονική, στατική και ηλεκτρομηχανολογική μελέτη του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς για το Μουσείου Χαρτιού και Ελληνικής Τυπογραφίας, στο Νέο Φρούριο Κέρκυρας.
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΣΤΗΛΩΣΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ
Εισηγήτρια: Α. Χριστοφίδου
25. Έγκριση ή μη αρχιτεκτονικής μελέτης εφαρμογής και οριστικής μελέτης λιμενικών έργων για την «αποκατάσταση παράκτιου τείχους στη θέση Ν.Α.Ο.Κ. και κρηπιδωμάτων, πεζοδρομίων και στηθαίων παραλιακής λεωφόρου Γαρίτσας» στην πόλης της Κέρκυρας.
26. Έγκριση ή μη τροποποιημένης μελέτης αποκατάστασης ιστορικού κτηρίου Ιεράς Μητρόπολης Κέρκυρας και μετασκευής του σε χώρο πολιτισμού και επικοινωνίας.
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΟΥΣΕΙΩΝ, ΕΚΘΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ
Εισηγήτρια: Σ. Χούλια-Καπελώνη
27. Έγκριση ή μη αντικατάστασης μέλους τριμελούς εκτιμητικής επιτροπής για τον καθορισμό της χρηματικής αξίας 771 αρχαίων αντικειμένων, ευρισκομένων εις χείρας Κωνσταντίνου Σάσσαλου.
28. Έγκριση ή μη: α) προσωρινής εξαγωγής είκοσι εννέα (29) αρχαίων έργων αρμοδιότητας Α΄, ΙΗ΄ και ΙΖ΄ Ε.Π.Κ.Α., Εθνικού Αρχαιολογικού, Νομισματικού και Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης, προκειμένου να παρουσιαστούν σε έκθεση με θέμα «Ο Μέγας Αλέξανδρος και το άνοιγμα στον κόσμο» σε αίθουσα στην Plaza de Castilla, Μαδρίτη (χρονική διάρκεια έκθεσης από 03.12.10 έως 03.03.11) και β) σύσταση τριμελούς εκτιμητικής επιτροπής προκειμένου να αποτιμηθεί η αξία των ως άνω έργων.
29. Έγκριση ή μη τροποποίησης της γνωμοδότησης του θέματος με αριθμ. 7 της Συνεδρίασης 34/25.8.2010 του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου σχετικά με την απόδοση αρχαίων αντικειμένων και εικόνων συλλογής Αλέξανδρου Ιόλα, φυλασσομένων στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο αντίστοιχα, στην Ελένη Κουτσούδη-Ιόλα, μία εκ των δύο κληρονόμων του συλλέκτη.
30. Έγκριση ή μη του αιτήματος του Σκοπευτικού Αθλητικού Ομίλου «Ιέραξ» για τη χορήγηση αδείας κινηματογράφησης στο ναό της Βραυρωνίας Αρτέμιδος και χρήσης του ανωτέρω υλικού σε ψηφιακό πολυμορφικό δίσκο (DVD).
31. Έγκριση ή μη επανακαθορισμού τέλους εισόδου στους αρχαιολογικούς χώρους, μνημεία και μουσεία Βραυρώνος, Μαραθώνα και Αμφιάρειου.
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΣΤΗΛΩΣΗΣ ΑΡΧΑΙΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ
Εισηγητής: Δ. Ζιρώ
32. Έγκριση ή μη μελέτης για την αναστήλωση του δυτικού οπίσθιου τοίχου της Στοάς στην ακρόπολη της Λίνδου, νήσου Ρόδου.
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΑΡΧΑΙΩΝ ΚΑΙ ΝΕΩΤΕΡΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ
Εισηγητής: Ν. Μίνως
33. Έγκριση ή μη μελέτης συντήρησης των τοιχογραφιών Ιερού Ναού Μιχαήλ Αρχαγγέλου στη θέση Ασώματος Άνω Αρχανών, Νομού Ηρακλείου.
Σε περίπτωση που δεν είναι δυνατόν να προσέλθετε, σας παρακαλούμε να ειδοποιήσετε τον αναπληρωτή σας και τη Γραμματεία του Κ.Α.Σ. Γραμματέα του Συμβουλίου: Μαργαρίτα Κωνσταντίνου.
Η Πρόεδρος του Συμβουλίου
Λίνα Μενδώνη
Γενική Γραμματέας του ΥΠ.ΠΟ.T.
Ακριβές αντίγραφο
Η Προϊσταμένη του Τμήματος
της Γραμματείας του Κ.Α.Σ.
Έλενα Κουντούρη
Αρχαιολόγος με βαθμό A΄
Η μία κληρονόμος του Ιόλα παίρνει μερίδιο
Για πολλά χρόνια ήταν αντικείμενο συζητήσεων και θαυμασμού όχι μόνο για τον ιδιοκτήτη της, αλλά και για την τύχη της μετά τον θάνατό του. Η αρχαιολογική συλλογή Ιόλα, από τις πιο πλούσιες με μοναδικούς, όπως έλεγαν, θησαυρούς, έπειτα από πολλές λεηλασίες, εξακολουθεί και σήμερα να προβληματίζει. Νόμιμοι κληρονόμοι της είναι δύο ανιψιές του συλλέκτη, στις οποίες θα περιέλθουν τα κατασχεθέντα αντικείμενα που είχαν κλαπεί, αλλά και εκείνα που είχαν παραδοθεί προς φύλαξη στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και το Βυζαντινό Μουσείο Αθηνών. Το θέμα είναι ότι στο υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού έχει εμφανιστεί μόνο η μία από αυτές.
Συγκεκριμένα η Ελένη Κουτσούδη - Ιόλα, κόρη του αδερφού του συλλέκτη Δημήτρη Κουτσούδη, η οποία με αίτημά της στο υπουργείο ζήτησε πριν από ένα χρόνο το μερίδιο που της αναλογεί. Διεκδικεί 67 αρχαία αντικείμενα και επτά εικόνες, ενώ από την άλλη πλευρά η κόρη της αδερφής του Ιόλα, Νίκης φον Στάιφελ, η Σίλβια Μαρία ντε Κουέβας δεν έχει εμφανιστεί για να εκδηλώσει ενδιαφέρον για το δικό της μερίδιο.
Το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο γνωμοδότησε θετικά προχθές να δοθούν στη μία εκ των κληρονόμων του συλλέκτη τα 64 από 67 αντικείμενα, ενώ τρία γλυπτά, έναντι αποζημίωσης 6.000 ευρώ, να περιέλθουν στην κατοχή του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου. Πρόκειται για ένα Σάτυρο, μια εντυπωσιακή κεφαλή Τραϊανού και ένα ανάγλυφο.
Τα υπόλοιπα αντικείμενα από τα 131 συνολικά που διασώζονται από τη συλλογή παραμένουν αζήτητα και προς φύλαξη στα δύο μεγάλα μουσεία, προκαλώντας πολλά ερωτήματα στις υπηρεσίες του ΥΠΠΟΤ για τη δεύτερη νόμιμη κληρονόμο που δεν έχει κάνει την εμφάνισή της.
Μύθος επί δεκαετίες η αρχαιολογική συλλογή του Αλέξανδρου Ιόλα (νόμιμος συλλέκτης από το 1966) αποτελείται από μελαμβαφείς κανθάρους, αρύβαλλους, μυκηναϊκό αμφορίσκο, μαρμάρινο κορμό Φαραώ, επίσης τμήμα κορμού Φαραώ από ψαμμόλιθο, άγαλμα Σάτυρου, μαρμάρινο πορτρέτο του αυτοκράτορα Τραϊανού, μαρμάρινο επίκρανο, μαρμάρινους και γυναικείους κορμούς ανάμεσά τους κι αυτός της Αφροδίτης κ.ά. Πρόκειται για ορισμένα μόνο από τα αντικείμενα της συλλογής, που όσοι γνώριζαν το μέγεθός της υποστηρίζουν πως ήταν μεγάλης σπουδαιότητας και αξίας.
Από το 1987 που πέθανε ο ιδιοκτήτης της πολλά άλλαξαν σε όσα άφησε. Το σπίτι του στην Αγία Παρασκευή σφραγίστηκε εξ αιτίας της διαμάχης των κληρονόμων, ενώ έγινε στόχος πολλών που ήθελαν ή να εμπλουτίσουν τη δική τους συλλογή ή να πάρουν ένα ενθύμιο από τον μεγάλο ιδιόμορφο συλλέκτη.
Οι δύο κλοπές που καταγγέλθηκαν το 1988, ένα χρόνο μετά τον θάνατό του, και το 1989, δεν έλυσαν πολλά προβλήματα.
Στην πορεία -όπως σημειώνεται στον σχετικό φάκελο της υπόθεσης Ιόλα στις υπηρεσίες του ΥΠΠΟΤ- 46 από τα αντικείμενα που είχαν καταγραφεί ως κλαπέντα, κατασχέθηκαν στην οικία Στάιφελ καθώς και επτά μεγάλα γλυπτά έτοιμα για εξαγωγή (χωρίς άδεια), σε αποθήκη μεταφορικής εταιρείας.
Το δικαστήριο όρισε τα κατασχεθέντα αντικείμενα να δοθούν για φύλαξη στα δύο μουσεία, το 1997 αποδόθηκαν οριστικά στο Δημόσιο τα αντικείμενα από την οικία Στάιφελ και την αποθήκη, όμως την ίδια χρονιά πέθανε η Νίκη Στάιφελ, το μερίδιο της οποίας κληρονόμησε η κόρη της Σίλβια Μαρία ντε Κουέβας. Το 2000 αποφασίστηκε να γίνει δικαστική διανομή της περιουσίας με κλήρωση. Τώρα αποδίδονται τα αρχαία αντικείμενα και οι εικόνες της συλλογής σε μία εκ των δύο κληρονόμων, όμως το άλλο μερίδιο παραμένει σε εκκρεμότητα.
Πηγή: Γ. Συκκά, Καθημερινή, 27/08/10
Συγκεκριμένα η Ελένη Κουτσούδη - Ιόλα, κόρη του αδερφού του συλλέκτη Δημήτρη Κουτσούδη, η οποία με αίτημά της στο υπουργείο ζήτησε πριν από ένα χρόνο το μερίδιο που της αναλογεί. Διεκδικεί 67 αρχαία αντικείμενα και επτά εικόνες, ενώ από την άλλη πλευρά η κόρη της αδερφής του Ιόλα, Νίκης φον Στάιφελ, η Σίλβια Μαρία ντε Κουέβας δεν έχει εμφανιστεί για να εκδηλώσει ενδιαφέρον για το δικό της μερίδιο.
Το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο γνωμοδότησε θετικά προχθές να δοθούν στη μία εκ των κληρονόμων του συλλέκτη τα 64 από 67 αντικείμενα, ενώ τρία γλυπτά, έναντι αποζημίωσης 6.000 ευρώ, να περιέλθουν στην κατοχή του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου. Πρόκειται για ένα Σάτυρο, μια εντυπωσιακή κεφαλή Τραϊανού και ένα ανάγλυφο.
Τα υπόλοιπα αντικείμενα από τα 131 συνολικά που διασώζονται από τη συλλογή παραμένουν αζήτητα και προς φύλαξη στα δύο μεγάλα μουσεία, προκαλώντας πολλά ερωτήματα στις υπηρεσίες του ΥΠΠΟΤ για τη δεύτερη νόμιμη κληρονόμο που δεν έχει κάνει την εμφάνισή της.
Μύθος επί δεκαετίες η αρχαιολογική συλλογή του Αλέξανδρου Ιόλα (νόμιμος συλλέκτης από το 1966) αποτελείται από μελαμβαφείς κανθάρους, αρύβαλλους, μυκηναϊκό αμφορίσκο, μαρμάρινο κορμό Φαραώ, επίσης τμήμα κορμού Φαραώ από ψαμμόλιθο, άγαλμα Σάτυρου, μαρμάρινο πορτρέτο του αυτοκράτορα Τραϊανού, μαρμάρινο επίκρανο, μαρμάρινους και γυναικείους κορμούς ανάμεσά τους κι αυτός της Αφροδίτης κ.ά. Πρόκειται για ορισμένα μόνο από τα αντικείμενα της συλλογής, που όσοι γνώριζαν το μέγεθός της υποστηρίζουν πως ήταν μεγάλης σπουδαιότητας και αξίας.
Από το 1987 που πέθανε ο ιδιοκτήτης της πολλά άλλαξαν σε όσα άφησε. Το σπίτι του στην Αγία Παρασκευή σφραγίστηκε εξ αιτίας της διαμάχης των κληρονόμων, ενώ έγινε στόχος πολλών που ήθελαν ή να εμπλουτίσουν τη δική τους συλλογή ή να πάρουν ένα ενθύμιο από τον μεγάλο ιδιόμορφο συλλέκτη.
Οι δύο κλοπές που καταγγέλθηκαν το 1988, ένα χρόνο μετά τον θάνατό του, και το 1989, δεν έλυσαν πολλά προβλήματα.
Στην πορεία -όπως σημειώνεται στον σχετικό φάκελο της υπόθεσης Ιόλα στις υπηρεσίες του ΥΠΠΟΤ- 46 από τα αντικείμενα που είχαν καταγραφεί ως κλαπέντα, κατασχέθηκαν στην οικία Στάιφελ καθώς και επτά μεγάλα γλυπτά έτοιμα για εξαγωγή (χωρίς άδεια), σε αποθήκη μεταφορικής εταιρείας.
Το δικαστήριο όρισε τα κατασχεθέντα αντικείμενα να δοθούν για φύλαξη στα δύο μουσεία, το 1997 αποδόθηκαν οριστικά στο Δημόσιο τα αντικείμενα από την οικία Στάιφελ και την αποθήκη, όμως την ίδια χρονιά πέθανε η Νίκη Στάιφελ, το μερίδιο της οποίας κληρονόμησε η κόρη της Σίλβια Μαρία ντε Κουέβας. Το 2000 αποφασίστηκε να γίνει δικαστική διανομή της περιουσίας με κλήρωση. Τώρα αποδίδονται τα αρχαία αντικείμενα και οι εικόνες της συλλογής σε μία εκ των δύο κληρονόμων, όμως το άλλο μερίδιο παραμένει σε εκκρεμότητα.
Πηγή: Γ. Συκκά, Καθημερινή, 27/08/10
Στα «αζήτητα» η μισή συλλογή Ιόλα
Της Ν. ΚΟΝΤΡΑΡΟΥ-ΡΑΣΣΙΑ
Στις δύο ανιψιές του Ιόλα, που είναι και οι νόμιμες κληρονόμοι του, θα καταλήξουν τα κατασχεθέντα αρχαία αντικείμενα της συλλογής του, που είχαν κλαπεί, όπως και εκείνα που είχαν παραδοθεί προς φύλαξη στο Εθνικό Αρχαιολογικό και το Βυζαντινό Μουσείο.
Ο Αλέξανδρος Ιόλας (1907-1987) όταν φωτογραφιζόταν με φόντο αρχαίο άγαλμα Ο Αλέξανδρος Ιόλας (1907-1987) όταν φωτογραφιζόταν με φόντο αρχαίο άγαλμα Η μία ανιψιά του, Ελένη Κουτσούδη-Ιόλα, κόρη του αποβιώσαντος αδερφού του, Δημήτρη Κουτσούδη, διεκδικεί 67 αρχαία και 7 εικόνες από το υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού, ενώ η έτερη Σύλβια Μαρία ντε Κουέβας, κόρη τής, επίσης πεθαμένης, αδελφής του, Νίκης φον Στάιφελ, δεν έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον να λάβει το μερίδιο της κληρονομιάς της.
Η υπόθεση αυτή επρόκειτο να συζητηθεί προχθές στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (δεν πρόλαβε λόγω παρέλευσης της ώρας), επειδή υπέβαλε αίτημα η Ελένη Κατσούδη-Ιόλα να της αποδοθούν τα αρχαία και οι εικόνες της συλλογής του θείου της Αλέξανδρου Ιόλα, που φυλάσσονται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο.
Τμήμα της συλλογής Ιόλα κατέληξε στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο ύστερα από κατασχέσεις των κλεμμένων, μετά τη διάρρηξη της βίλας του, όπως και των αντικειμένων που είχαν απομείνει στο σπίτι μετά το σφράγισμα του σπιτιού.
Η αρχαιολογική συλλογή του Ιόλα ήταν μεγάλης αξίας. Περιελάμβανε αρκετά αγγεία, όπως μελαμβαφείς κανθάρους, σφαιρικούς αρύβαλλους, ένα μελανόμορφο πινάκιο κι ένα μυκηναϊκό αμφορίσκο, ενώ τα σημαντικότερα κομμάτια είναι ένα ξύλινο αγαλματίδιο βαφέα, ένας μαρμάρινος κορμός φαραώ, ένα τμήμα κορμού φαραώ από ψαμμόλιθο, άγαλμα Σάτυρου, το μαρμάρινο πορτρέτο του αυτοκράτορα Τραϊανού, ένα μαρμάρινο επίκρανο, ένας μαρμάρινος ανδρικός κορμός, κορμός Αφροδίτης, γυναικεία κεφαλή κ.ά.
Συγκροτήθηκε νομίμως. Ο Ιόλας είχε άδεια συλλέκτη από το 1966. Οταν το 1987 πέθανε, η βίλα του στην Αγία Παρασκευή σφραγίστηκε, εξαιτίας μιας διαμάχης που ξέσπασε μεταξύ των κληρονόμων του. Το 1988 και 1989 σημειώθηκαν δύο κλοπές στο σπίτι του συλλέκτη. Ακολούθησε κατάσχεση 46 αρχαίων αντικειμένων από τα κλαπέντα στην οικία Στάιφελ και επτά μεγάλων γλυπτών σε αποθήκη μεταφορικής εταιρείας, η οποία τα είχε συσκευάσει για εξαγωγή, χωρίς βεβαίως καμιά άδεια, όπως αναφέρεται στον φάκελο της υπόθεσης, που τηρεί το υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού. Αλλα 28 από τα κλεμμένα κατασχέθηκαν επίσης στην οικία Στάιφελ.
Το δικαστήριο αποφάσισε να δοθούν τα κατασχεθέντα για φύλαξη στα δύο δημόσια μουσεία, μέχρι να ρυθμιστεί η κληρονομιά. Το 1997 αποδόθηκαν οριστικά στο Δημόσιο τα κατασχεθέντα στην οικία Στάιφελ και στην αποθήκη. Ηταν η χρονιά που πέθανε η Νίκη Στάιφελ και το μερίδιό της κληρονόμησε η κόρη της, Σύλβια Μαρία ντε Κουέβας. Το 2000, το Πρωτοδικείο αποφάσισε να γίνει δικαστική διανομή της περιουσίας του Ιόλα με κλήρωση, κάτι που έγινε το 2001.
Πέρυσι, η κ. Κουτσούδη-Ιόλα ζήτησε επισήμως το μερίδιο που της αναλογεί, μετά την κλήρωση. Το αίτημά της αυτό θα συζητηθεί σε κάποια από τις επόμενες συνεδριάσεις του ΚΑΣ. Στα αρχαία που θα της αποδοθούν περιλαμβάνονται και εκείνα που κατασχέθηκαν στις αποθήκες της μεταφορικής εταιρείας, παρ' όλο που αυτά έχουν δοθεί στο Δημόσιο με απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων. Αλλη μια εμπλοκή σε μια ήδη πολύ περιπεπλεγμένη υπόθεση. Πάντως, το Αρχαιολογικό Μουσείο επιθυμεί να αγοράσει κάποια από τα αρχαία, κυρίως αγάλματα. Το ερώτημα είναι, με τι χρήματα;*
Στις δύο ανιψιές του Ιόλα, που είναι και οι νόμιμες κληρονόμοι του, θα καταλήξουν τα κατασχεθέντα αρχαία αντικείμενα της συλλογής του, που είχαν κλαπεί, όπως και εκείνα που είχαν παραδοθεί προς φύλαξη στο Εθνικό Αρχαιολογικό και το Βυζαντινό Μουσείο.
Ο Αλέξανδρος Ιόλας (1907-1987) όταν φωτογραφιζόταν με φόντο αρχαίο άγαλμα Ο Αλέξανδρος Ιόλας (1907-1987) όταν φωτογραφιζόταν με φόντο αρχαίο άγαλμα Η μία ανιψιά του, Ελένη Κουτσούδη-Ιόλα, κόρη του αποβιώσαντος αδερφού του, Δημήτρη Κουτσούδη, διεκδικεί 67 αρχαία και 7 εικόνες από το υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού, ενώ η έτερη Σύλβια Μαρία ντε Κουέβας, κόρη τής, επίσης πεθαμένης, αδελφής του, Νίκης φον Στάιφελ, δεν έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον να λάβει το μερίδιο της κληρονομιάς της.
Η υπόθεση αυτή επρόκειτο να συζητηθεί προχθές στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (δεν πρόλαβε λόγω παρέλευσης της ώρας), επειδή υπέβαλε αίτημα η Ελένη Κατσούδη-Ιόλα να της αποδοθούν τα αρχαία και οι εικόνες της συλλογής του θείου της Αλέξανδρου Ιόλα, που φυλάσσονται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο.
Τμήμα της συλλογής Ιόλα κατέληξε στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο ύστερα από κατασχέσεις των κλεμμένων, μετά τη διάρρηξη της βίλας του, όπως και των αντικειμένων που είχαν απομείνει στο σπίτι μετά το σφράγισμα του σπιτιού.
Η αρχαιολογική συλλογή του Ιόλα ήταν μεγάλης αξίας. Περιελάμβανε αρκετά αγγεία, όπως μελαμβαφείς κανθάρους, σφαιρικούς αρύβαλλους, ένα μελανόμορφο πινάκιο κι ένα μυκηναϊκό αμφορίσκο, ενώ τα σημαντικότερα κομμάτια είναι ένα ξύλινο αγαλματίδιο βαφέα, ένας μαρμάρινος κορμός φαραώ, ένα τμήμα κορμού φαραώ από ψαμμόλιθο, άγαλμα Σάτυρου, το μαρμάρινο πορτρέτο του αυτοκράτορα Τραϊανού, ένα μαρμάρινο επίκρανο, ένας μαρμάρινος ανδρικός κορμός, κορμός Αφροδίτης, γυναικεία κεφαλή κ.ά.
Συγκροτήθηκε νομίμως. Ο Ιόλας είχε άδεια συλλέκτη από το 1966. Οταν το 1987 πέθανε, η βίλα του στην Αγία Παρασκευή σφραγίστηκε, εξαιτίας μιας διαμάχης που ξέσπασε μεταξύ των κληρονόμων του. Το 1988 και 1989 σημειώθηκαν δύο κλοπές στο σπίτι του συλλέκτη. Ακολούθησε κατάσχεση 46 αρχαίων αντικειμένων από τα κλαπέντα στην οικία Στάιφελ και επτά μεγάλων γλυπτών σε αποθήκη μεταφορικής εταιρείας, η οποία τα είχε συσκευάσει για εξαγωγή, χωρίς βεβαίως καμιά άδεια, όπως αναφέρεται στον φάκελο της υπόθεσης, που τηρεί το υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού. Αλλα 28 από τα κλεμμένα κατασχέθηκαν επίσης στην οικία Στάιφελ.
Το δικαστήριο αποφάσισε να δοθούν τα κατασχεθέντα για φύλαξη στα δύο δημόσια μουσεία, μέχρι να ρυθμιστεί η κληρονομιά. Το 1997 αποδόθηκαν οριστικά στο Δημόσιο τα κατασχεθέντα στην οικία Στάιφελ και στην αποθήκη. Ηταν η χρονιά που πέθανε η Νίκη Στάιφελ και το μερίδιό της κληρονόμησε η κόρη της, Σύλβια Μαρία ντε Κουέβας. Το 2000, το Πρωτοδικείο αποφάσισε να γίνει δικαστική διανομή της περιουσίας του Ιόλα με κλήρωση, κάτι που έγινε το 2001.
Πέρυσι, η κ. Κουτσούδη-Ιόλα ζήτησε επισήμως το μερίδιο που της αναλογεί, μετά την κλήρωση. Το αίτημά της αυτό θα συζητηθεί σε κάποια από τις επόμενες συνεδριάσεις του ΚΑΣ. Στα αρχαία που θα της αποδοθούν περιλαμβάνονται και εκείνα που κατασχέθηκαν στις αποθήκες της μεταφορικής εταιρείας, παρ' όλο που αυτά έχουν δοθεί στο Δημόσιο με απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων. Αλλη μια εμπλοκή σε μια ήδη πολύ περιπεπλεγμένη υπόθεση. Πάντως, το Αρχαιολογικό Μουσείο επιθυμεί να αγοράσει κάποια από τα αρχαία, κυρίως αγάλματα. Το ερώτημα είναι, με τι χρήματα;*
Ο πόλεμος του Φαραώ Το κόκκινο σκαθάρι καταστρέφει τους φοίνικες της Αθήνας
«Αν δεν δράσουμε αμέσως, είναι σίγουρο ότι σε δύο χρόνια μπορεί να έχουν καταστραφεί και οι 1.000 φοίνικες που βρίσκονται στα όρια του Δήμου Αθηναίων», λέει στα «ΝΕΑ» ο αρμόδιος αντιδήμαρχος γιατο Πράσινο κ. Γιώργος Ξεπαπαδάκος. «Τις επόμενες μέρες θα κόψουμε άλλους τέσσερις φοίνικες και θα τους τοποθετήσουμε σε ειδικούς μπλε σάκους για να τους κάψουμε. Έχουν προσβληθεί από ένα έντομο που λέγεται Rhynchophorus ferrugincus. Το έντομο είχε φωλιάσει σε φοίνικες τους οποίους παρήγγειλαν ιδιώτες για να τους φυτέψουν σε κήπους στις ανατολικές περιοχές του νομού, όπως το Ελληνικό, τη Γλυφάδα, τη Βουλιαγμένη».
Τον τελευταίο καιρό, αρκετοί φοίνικες στην Αθήνα είχαν αρχίσει να καταστρέφονται. Τα φύλλα τους κιτρίνιζαν και ο κορμός τους αφυδατωνόταν. «Το έντομο φωλιάζει συχνά στην "καρδιά" του φοίνικα, στο κορυφαίο μερίστωμα όπως λέμε και σκοτώνει τα κύτταρα από τα οποία βγαίνουν τα καινούργια φύλλα», λέει στα «ΝΕΑ» ο διευθυντής της Διεύθυνσης Κηποτεχνίας και Πρασίνου του Δήμου Αθηναίων κ. Δημήτρης Κυριακίδης.
Το συγκεκριμένο έντομο (κολεόπτερο) έχει καστανοκόκκινο χρώμα. Το μήκος του φθάνει τα τρία εκατοστά. Διαθέτει ρύγχος και οι προνύμφες μπορεί να φθάσουν σε μήκος τα πέντε εκατοστά. Τα θηλυκά γεννούν περίπου 300 αυγά σε οπές ή στις πληγές του φοίνικα. Τα αυγά εκκολάπτονται σε διάστημα από δύο έως πέντε ημέρες. Οι προνύμφες εισχωρούν στο εσωτερικό του φοίνικα ανοίγοντας στοές. Τρέφονται με μαλακές ίνες και λίγο πριν από τη νύμφωση μετακινούνται προς το εσωτερικό του κορμού, ανοίγοντας κοιλότητες που φτάνουν σε μήκος έως και ένα μέτρο. Οι προνύμφες μπορεί να εντοπιστούν σε οποιοδήποτε μέρος του κορμού, ακόμα και στο σημείο όπου αρχίζουν οι ρίζες.
Οι υπεύθυνοι του δήμου μαζί με ειδικούς απο το Μπενάκειο Φυτολογικό Ινστιτούτο είχαν ανιχνεύσει πριν από μερικούς μήνες την ύπαρξη του εντόμου στους φοίνικες των παραλιακών περιοχών της Αττικής. Γνώριζαν μάλιστα ότι η παρουσία του εντόμου αυτού είχε διαπιστωθεί για πρώτη φορά στο Ηράκλειο της Κρήτης τον Μάιο του 2005, στη συνέχεια σε άλλες περιοχές του νησιού τον Ιανουάριο του 2006 και στα Δωδεκάνησα.
«Από την ώρα που θα προσβληθεί ένας φοίνικας, θα χρειαστεί να περάσουν έξι μήνες έως και ένας χρόνος ώσπου να καταστραφεί πλήρως», λέει στα «ΝΕΑ» ο κ. Γ. Ξεπαπαδάκος. Ώσπου ν΄ αρχίσει η λήψη προληπτικών μέτρων για την εξόντωση του επικίνδυνου εντόμου, ο πληθυσμός εξαπλώθηκε γρήγορα προσβάλλοντας κάποιους φοίνικες με ύψος μεγαλύτερο από 15 μέτρα. Επιχείρηση εξόντωσης
Πριν από λίγες μέρες η υπηρεσία του Δήμου Αθηναίων άρχισε την κοπή των φοινίκων που έχουν καταστραφεί από το έντομο ώστε να εμποδίσει την εξάπλωση του. Τους έκαψε και τις αμέσως επόμενες ημέρες θα κάνει το ίδιο με φοίνικες στον αρχαιολογικό χώρο του Κεραμεικού, στο Α΄ Νεκροταφείο, στο Αρχαιολογικό Μουσείο και στου Ψυρή. Ταυτόχρονα θα αρχίσει μεγάλη επιχείρηση καταπολέμησης του αφρικανικού εισβολέα με τη χρήση βιολογικών φαρμάκων.
«Θα απελευθερώσουμε μικροσκοπικούς εντομοφάγους οργανισμούς στους φοίνικες που έχουν προσβληθεί, ενώ ως εναλλακτική λύση υπάρχουν και οι λεγόμενες φερομονικές παγίδες. Είναι φιάλες που τοποθετούνται στις ρίζες του δέντρου και έχουν μέσα τους ουσίες που μυρίζουν όπως οι σεξουαλικές ορμόνες των εντόμων. Όταν τα έντομα πλησιάσουν στις φιάλες, παγιδεύονται». ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Στέφανος Κρίκκης skrik@dolnet.gr
Τον τελευταίο καιρό, αρκετοί φοίνικες στην Αθήνα είχαν αρχίσει να καταστρέφονται. Τα φύλλα τους κιτρίνιζαν και ο κορμός τους αφυδατωνόταν. «Το έντομο φωλιάζει συχνά στην "καρδιά" του φοίνικα, στο κορυφαίο μερίστωμα όπως λέμε και σκοτώνει τα κύτταρα από τα οποία βγαίνουν τα καινούργια φύλλα», λέει στα «ΝΕΑ» ο διευθυντής της Διεύθυνσης Κηποτεχνίας και Πρασίνου του Δήμου Αθηναίων κ. Δημήτρης Κυριακίδης.
Το συγκεκριμένο έντομο (κολεόπτερο) έχει καστανοκόκκινο χρώμα. Το μήκος του φθάνει τα τρία εκατοστά. Διαθέτει ρύγχος και οι προνύμφες μπορεί να φθάσουν σε μήκος τα πέντε εκατοστά. Τα θηλυκά γεννούν περίπου 300 αυγά σε οπές ή στις πληγές του φοίνικα. Τα αυγά εκκολάπτονται σε διάστημα από δύο έως πέντε ημέρες. Οι προνύμφες εισχωρούν στο εσωτερικό του φοίνικα ανοίγοντας στοές. Τρέφονται με μαλακές ίνες και λίγο πριν από τη νύμφωση μετακινούνται προς το εσωτερικό του κορμού, ανοίγοντας κοιλότητες που φτάνουν σε μήκος έως και ένα μέτρο. Οι προνύμφες μπορεί να εντοπιστούν σε οποιοδήποτε μέρος του κορμού, ακόμα και στο σημείο όπου αρχίζουν οι ρίζες.
Οι υπεύθυνοι του δήμου μαζί με ειδικούς απο το Μπενάκειο Φυτολογικό Ινστιτούτο είχαν ανιχνεύσει πριν από μερικούς μήνες την ύπαρξη του εντόμου στους φοίνικες των παραλιακών περιοχών της Αττικής. Γνώριζαν μάλιστα ότι η παρουσία του εντόμου αυτού είχε διαπιστωθεί για πρώτη φορά στο Ηράκλειο της Κρήτης τον Μάιο του 2005, στη συνέχεια σε άλλες περιοχές του νησιού τον Ιανουάριο του 2006 και στα Δωδεκάνησα.
«Από την ώρα που θα προσβληθεί ένας φοίνικας, θα χρειαστεί να περάσουν έξι μήνες έως και ένας χρόνος ώσπου να καταστραφεί πλήρως», λέει στα «ΝΕΑ» ο κ. Γ. Ξεπαπαδάκος. Ώσπου ν΄ αρχίσει η λήψη προληπτικών μέτρων για την εξόντωση του επικίνδυνου εντόμου, ο πληθυσμός εξαπλώθηκε γρήγορα προσβάλλοντας κάποιους φοίνικες με ύψος μεγαλύτερο από 15 μέτρα. Επιχείρηση εξόντωσης
Πριν από λίγες μέρες η υπηρεσία του Δήμου Αθηναίων άρχισε την κοπή των φοινίκων που έχουν καταστραφεί από το έντομο ώστε να εμποδίσει την εξάπλωση του. Τους έκαψε και τις αμέσως επόμενες ημέρες θα κάνει το ίδιο με φοίνικες στον αρχαιολογικό χώρο του Κεραμεικού, στο Α΄ Νεκροταφείο, στο Αρχαιολογικό Μουσείο και στου Ψυρή. Ταυτόχρονα θα αρχίσει μεγάλη επιχείρηση καταπολέμησης του αφρικανικού εισβολέα με τη χρήση βιολογικών φαρμάκων.
«Θα απελευθερώσουμε μικροσκοπικούς εντομοφάγους οργανισμούς στους φοίνικες που έχουν προσβληθεί, ενώ ως εναλλακτική λύση υπάρχουν και οι λεγόμενες φερομονικές παγίδες. Είναι φιάλες που τοποθετούνται στις ρίζες του δέντρου και έχουν μέσα τους ουσίες που μυρίζουν όπως οι σεξουαλικές ορμόνες των εντόμων. Όταν τα έντομα πλησιάσουν στις φιάλες, παγιδεύονται». ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Στέφανος Κρίκκης skrik@dolnet.gr
Σκαθάρι αφανίζει φοίνικες, συμφέροντα τρίβουν τα χέρια τους...
Την καταστροφή ακόμη και προπολεμικών φοινίκων στην Λεωφόρο Ποσειδώνος αφήνει στο πέρασμά του, το φονικό κόκκινο σκαθάρι που προσβάλλει τα εισαγόμενα καλλωπιστικά φυτά που διακοσμούν την παραλία και τους κήπους των σπιτιών.
Οι επιστήμονες από το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο, που παρακολουθούν την αλματώδη εξάπλωση του σκαθαριού, εκτιμούν ότι στα νότια προάστια της Αθήνας έχουν αφανιστεί περισσότεροι από 1.000 φοίνικες, με αποτέλεσμα τα συνεργεία των δήμων να μην προλαβαίνουν να ξεριζώνουν τα φυτά και να τα απομακρύνουν καθώς ο κίνδυνος προσβολής και των υγειών φοινίκων είναι πολύ μεγάλος.
Το σκαθάρι τρέχει με ιλιγγιώδη ταχύτητα και μπορεί να μεταφερθεί σε απόσταση έως και 7 χλμ.
Τις τελευταίες εβδομάδες, το υπουργείο Υποδομών έχει εκδώσει ανακοίνωση για παρεμπόδιση της συγκοινωνίας στην παραλιακή, από τα συνεργεία των δήμων που ξεριζώνουν τα άρρωστα φοινικοειδή για να τα οδηγήσουν για ασφαλή ταφή.
Μέχρι τώρα όμως τα περισσότερα κατέληξαν στην χωματερή της Φυλής (!) όπως αποκαλύπτει στο protothema.gr ο κ. Νίκος Σούγελας υπεύθυνος καθαριότητας και πρασίνου στο δήμο Ελληνικού.
«Ο τεμαχισμός των δέντρων που είχαν μολυνθεί ήταν πολύ δύσκολος γιατί δεν είχαμε τα κατάλληλα μέσα, για αυτό και οι φοίνικες τυλίχθηκαν με νάιλον και οδηγήθηκαν στην χωματερή καθώς δεν υπήρχε εναλλακτική λύση» αναφέρει.
Μέχρι στιγμής μόνο στο δήμο Ελληνικού έχουν καταστραφεί περίπου 300 δέντρα ενώ σε όσα έχουν απομείνει, ο δήμος διαθέτει 300 ευρώ ανά φοίνικα για να γίνεται έγχυση ειδικού χημικού σκευάσματος στην καρδιά του δέντρου, για να αποφευχθεί η μόλυνση.
Απούσα και πάλι η πολιτεία
Για άλλη μια φορά όμως η χώρα μας καθυστέρησε πολύ στην λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση του «ιού» (σ.σ πρωτοεμφανίστηκε μετά την Ολυμπιάδα λόγω της ανεξέλεγκτης εισαγωγής για καλλωπιστικούς κυρίως λόγους φοινικοειδών από την Αίγυπτο), με αποτέλεσμα την εξάπλωση της νόσου σε όλη την Ελλάδα και την δημιουργία μιας νέας αγορά πρόληψης και «θεραπείας» του σκαθαριού γύρω από την οποία έχουν αρχίσει να συνωστίζονται ποικίλα επιχειρηματικά συμφέροντα.
Στην Κρήτη, όπου το κόκκινο σκαθάρι έχει κάνει θραύση σε Ηράκλειο, Χερσόνησο, Μάλια, Σίσι, Ελούντα, έχει ξεσπάσει πόλεμος στο νομό Λασιθίου προκειμένου να αποτραπεί η διείσδυσή του στο ξακουστό φοινικόδασος του Βάι.
Στην αρχή είχε υποτιμηθεί η σοβαρότητα του προβλήματος που από το 2005 έχει θανατώσει εκατοντάδες φοίνικες και προσβάλλει κυρίως μια συγκεκριμένη ποικιλία φοινικοειδών (τον Κανάριο και όχι το είδος του Θεόφραστου που βρίσκεται στο Βάι).
Εδώ όμως και μερικούς μήνες διεξάγεται μια νέα «Μάχη της Κρήτης» στο νομό Λασιθίου, με δέλεαρ την αξιοποίηση 400.000 ευρώ που έχει χορηγήσει για την προστασία του Βάι ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Μιχάλης Καρχιμάκης, με στόχο τον διπλασιασμό τους.
Οι καταγγελίες για το πώς θα αξιοποιηθούν τα συγκεκριμένα κονδύλια πάνε σύννεφο και η ουσία είναι ότι το φοινικόδασος παραμένει απροστάτευτο.
Η Διεύθυνση Δασών Λασιθίου ολοκλήρωσε προ μηνών μελέτη αξιοποίησης των συγκεκριμένων πόρων, η οποία όμως απορρίφθηκε από την Περιφέρεια Κρήτης. Η τελευταία είχε αναλάβει την εκπόνηση νέας μελέτης, η οποία όμως κρίθηκε ανεπαρκής από την Διεύθυνση Δασών και σήμερα η τύχη της αγνοείται.
Την ίδια στιγμή, οι προμηθευτές φυτοφαρμάκων και αντιπροσώπων ποικίλων τεχνολογιών που υπόσχονται ριζικές λύσεις για την αντιμετώπιση του σκαθαριού, έχουν ενσκύψει πάνω από το πρόβλημα χωρίς όμως πειστικές λύσεις και το κυριότερο με πολύ μεγάλο κόστος.
Οι δήμοι είναι αδύνατο να προχωρήσουν σε τόσο ακριβές λύσεις και μάλιστα σε μια προεκλογική περίοδο. Πρόσφατα διαγωνισμός που έγινε στο δήμο Βουλιαγμένης για την αντιμετώπιση του προβλήματος κηρύχθηκε άγονος γιατί ο δήμος προέβλεπε κόστος 500 ευρώ ανά φοίνικα μαζί με το κλάδεμα, που θεωρήθηκε από τις υποψήφιες εταιρείες αρκετά χαμηλό για να συμμετάσχουν.
Πανάκριβες τεχνολογίες
Χαρακτηριστική ως προς τις δαπάνες για την αντιμετώπιση του σκαθαριού είναι η καταγγελία του δασολόγου κ. Παντελή Φιλλιπάκη από το δασαρχείο Λασιθίου. Ο ίδιος υποστηρίζει ότι η λύση του ψεκασμού που προτείνει έχει κόστος 0,20 λεπτά ανά δέντρο.
Ωστόσο όπως δηλώνει «κάποιοι συνδεδεμένοι με την εξουσία και τον κορβανά της», επιμένουν σε πανάκριβες και αναποτελεσματικές μεθόδους όπως είναι η κοπή και ταφή που κοστίζει από 500 έως 1.000 ευρώ ανά δένδρο, η έγχυση σκευάσματος με ορούς κόστους 100 ευρώ ανά δένδρο ή η χρήση μικροκυμάτων κόστους 400 ευρώ ανά δένδρο.
Είναι φανερό ότι κάποιοι έχουν μυριστεί χρήμα με το τσουβάλι και έχουν αρχίσει να πιέζουν προς κάθε κατεύθυνση για να μοιραστούν τους πόρους που η πολιτεία χρειάζεται να διαθέσει για το «Αμερικανικό» πρότυπο διακόσμησης που έχουν επιλέξει δήμοι, ξενοδόχοι και ιδιώτες.
Μέχρι όμως να αποφασίσουν ποιος θα πάρει τη μερίδα του λέοντος μάλλον θα είναι πολύ αργά. Ήδη το σκαθάρι έχει εξαφανίσει τον κανάριο φοίνικα. Ελπίδα όλων είναι να μην κολλήσει και τα άλλα είδη φοινικοειδών!
ΤΟ ΘΕΜΑ, 26/07/2010 Web only
Την καταστροφή ακόμη και προπολεμικών φοινίκων στην Λεωφόρο Ποσειδώνος αφήνει στο πέρασμά του, το φονικό κόκκινο σκαθάρι που προσβάλλει τα εισαγόμενα καλλωπιστικά φυτά που διακοσμούν την παραλία και τους κήπους των σπιτιών.
Οι επιστήμονες από το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο, που παρακολουθούν την αλματώδη εξάπλωση του σκαθαριού, εκτιμούν ότι στα νότια προάστια της Αθήνας έχουν αφανιστεί περισσότεροι από 1.000 φοίνικες, με αποτέλεσμα τα συνεργεία των δήμων να μην προλαβαίνουν να ξεριζώνουν τα φυτά και να τα απομακρύνουν καθώς ο κίνδυνος προσβολής και των υγειών φοινίκων είναι πολύ μεγάλος.
Το σκαθάρι τρέχει με ιλιγγιώδη ταχύτητα και μπορεί να μεταφερθεί σε απόσταση έως και 7 χλμ.
Τις τελευταίες εβδομάδες, το υπουργείο Υποδομών έχει εκδώσει ανακοίνωση για παρεμπόδιση της συγκοινωνίας στην παραλιακή, από τα συνεργεία των δήμων που ξεριζώνουν τα άρρωστα φοινικοειδή για να τα οδηγήσουν για ασφαλή ταφή.
Μέχρι τώρα όμως τα περισσότερα κατέληξαν στην χωματερή της Φυλής (!) όπως αποκαλύπτει στο protothema.gr ο κ. Νίκος Σούγελας υπεύθυνος καθαριότητας και πρασίνου στο δήμο Ελληνικού.
«Ο τεμαχισμός των δέντρων που είχαν μολυνθεί ήταν πολύ δύσκολος γιατί δεν είχαμε τα κατάλληλα μέσα, για αυτό και οι φοίνικες τυλίχθηκαν με νάιλον και οδηγήθηκαν στην χωματερή καθώς δεν υπήρχε εναλλακτική λύση» αναφέρει.
Μέχρι στιγμής μόνο στο δήμο Ελληνικού έχουν καταστραφεί περίπου 300 δέντρα ενώ σε όσα έχουν απομείνει, ο δήμος διαθέτει 300 ευρώ ανά φοίνικα για να γίνεται έγχυση ειδικού χημικού σκευάσματος στην καρδιά του δέντρου, για να αποφευχθεί η μόλυνση.
Απούσα και πάλι η πολιτεία
Για άλλη μια φορά όμως η χώρα μας καθυστέρησε πολύ στην λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση του «ιού» (σ.σ πρωτοεμφανίστηκε μετά την Ολυμπιάδα λόγω της ανεξέλεγκτης εισαγωγής για καλλωπιστικούς κυρίως λόγους φοινικοειδών από την Αίγυπτο), με αποτέλεσμα την εξάπλωση της νόσου σε όλη την Ελλάδα και την δημιουργία μιας νέας αγορά πρόληψης και «θεραπείας» του σκαθαριού γύρω από την οποία έχουν αρχίσει να συνωστίζονται ποικίλα επιχειρηματικά συμφέροντα.
Στην Κρήτη, όπου το κόκκινο σκαθάρι έχει κάνει θραύση σε Ηράκλειο, Χερσόνησο, Μάλια, Σίσι, Ελούντα, έχει ξεσπάσει πόλεμος στο νομό Λασιθίου προκειμένου να αποτραπεί η διείσδυσή του στο ξακουστό φοινικόδασος του Βάι.
Στην αρχή είχε υποτιμηθεί η σοβαρότητα του προβλήματος που από το 2005 έχει θανατώσει εκατοντάδες φοίνικες και προσβάλλει κυρίως μια συγκεκριμένη ποικιλία φοινικοειδών (τον Κανάριο και όχι το είδος του Θεόφραστου που βρίσκεται στο Βάι).
Εδώ όμως και μερικούς μήνες διεξάγεται μια νέα «Μάχη της Κρήτης» στο νομό Λασιθίου, με δέλεαρ την αξιοποίηση 400.000 ευρώ που έχει χορηγήσει για την προστασία του Βάι ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Μιχάλης Καρχιμάκης, με στόχο τον διπλασιασμό τους.
Οι καταγγελίες για το πώς θα αξιοποιηθούν τα συγκεκριμένα κονδύλια πάνε σύννεφο και η ουσία είναι ότι το φοινικόδασος παραμένει απροστάτευτο.
Η Διεύθυνση Δασών Λασιθίου ολοκλήρωσε προ μηνών μελέτη αξιοποίησης των συγκεκριμένων πόρων, η οποία όμως απορρίφθηκε από την Περιφέρεια Κρήτης. Η τελευταία είχε αναλάβει την εκπόνηση νέας μελέτης, η οποία όμως κρίθηκε ανεπαρκής από την Διεύθυνση Δασών και σήμερα η τύχη της αγνοείται.
Την ίδια στιγμή, οι προμηθευτές φυτοφαρμάκων και αντιπροσώπων ποικίλων τεχνολογιών που υπόσχονται ριζικές λύσεις για την αντιμετώπιση του σκαθαριού, έχουν ενσκύψει πάνω από το πρόβλημα χωρίς όμως πειστικές λύσεις και το κυριότερο με πολύ μεγάλο κόστος.
Οι δήμοι είναι αδύνατο να προχωρήσουν σε τόσο ακριβές λύσεις και μάλιστα σε μια προεκλογική περίοδο. Πρόσφατα διαγωνισμός που έγινε στο δήμο Βουλιαγμένης για την αντιμετώπιση του προβλήματος κηρύχθηκε άγονος γιατί ο δήμος προέβλεπε κόστος 500 ευρώ ανά φοίνικα μαζί με το κλάδεμα, που θεωρήθηκε από τις υποψήφιες εταιρείες αρκετά χαμηλό για να συμμετάσχουν.
Πανάκριβες τεχνολογίες
Χαρακτηριστική ως προς τις δαπάνες για την αντιμετώπιση του σκαθαριού είναι η καταγγελία του δασολόγου κ. Παντελή Φιλλιπάκη από το δασαρχείο Λασιθίου. Ο ίδιος υποστηρίζει ότι η λύση του ψεκασμού που προτείνει έχει κόστος 0,20 λεπτά ανά δέντρο.
Ωστόσο όπως δηλώνει «κάποιοι συνδεδεμένοι με την εξουσία και τον κορβανά της», επιμένουν σε πανάκριβες και αναποτελεσματικές μεθόδους όπως είναι η κοπή και ταφή που κοστίζει από 500 έως 1.000 ευρώ ανά δένδρο, η έγχυση σκευάσματος με ορούς κόστους 100 ευρώ ανά δένδρο ή η χρήση μικροκυμάτων κόστους 400 ευρώ ανά δένδρο.
Είναι φανερό ότι κάποιοι έχουν μυριστεί χρήμα με το τσουβάλι και έχουν αρχίσει να πιέζουν προς κάθε κατεύθυνση για να μοιραστούν τους πόρους που η πολιτεία χρειάζεται να διαθέσει για το «Αμερικανικό» πρότυπο διακόσμησης που έχουν επιλέξει δήμοι, ξενοδόχοι και ιδιώτες.
Μέχρι όμως να αποφασίσουν ποιος θα πάρει τη μερίδα του λέοντος μάλλον θα είναι πολύ αργά. Ήδη το σκαθάρι έχει εξαφανίσει τον κανάριο φοίνικα. Ελπίδα όλων είναι να μην κολλήσει και τα άλλα είδη φοινικοειδών!
ΤΟ ΘΕΜΑ, 26/07/2010 Web only
Πεθαινουν οι Φοίνικες στην Αττική.
Οι Φοίνικες πεθαίνουν στηνν Αρχαία Αγορά, στην Ρωμαική Αγορά, στο Κεραμικό, στη Πλάκα,τη Βουλιαγμένη, τον Υμηττό.
Ολόκληρος ο Νομός Αττικής έχει καταληφθεί απο σμήνη κόκκινων σκαθαριών και κανείς δεν μπορεί να τα αντιμετωπίσει....
Η κατάρα του κόκκινου σκαθαριού
Ανά την ελληνική επικράτεια απλώνεται απειλητικά η κατάρα του κόκκινου σκαθαριού, που σε μικρό χρονικό διάστημα κατατρώγει τους φοίνικες έως σήψεως. Μόλις το δένδρο προσβληθεί από το «σκαθάρι του Φαραώ» -όπως λέγεται αλλιώς το καταστροφικό έντομο- ξεραίνεται αναδύοντας ιδιαιτέρως δυσάρεστη ορμή και έχοντας προηγουμένως μολύνει και τα αντίστοιχα δένδρα γύρω του. Δυστυχώς, η διάγνωση της προσβολής δεν είναι αντιληπτή στα πρώτα στάδια και όταν πια το πρόβλημα ταυτοποιείται, είναι αργά.
Το έντομο εντοπίσθηκε για πρώτη φορά, σε φυτεία καφέ στην Κεϋλάνη κι έκτοτε εξαπλώθηκε στην Ινδία, τη Μέση Ανατολή, τη Βόρεια Αφρική, την Αίγυπτο και την Ισπανία, για να φτάσει και στην Ελλάδα. Τα πρώτα κρούσματα του κόκκινου σκαθαριού εμφανίστηκαν στην Κρήτη, όπου καταγράφηκαν τα περισσότερα «θύματα» στο περίφημο φοινικόδασος Βάι της Σητείας και ακολούθως εντοπίσθηκε στη Ρόδο, το Λαύριο, τον Ωρωπό, τη Ζάκυνθο, την Εύβοια, την Κεφαλονιά, την Αιτωλοακαρνανία και τέλος, την Αθήνα, όπου έπληξε τα δένδρα του Εθνικού Κήπου.
Στην Ελλάδα έφτασε γύρω στο 2001, μέσω της εισαγωγής φοινικόδεντρων μεγάλου μεγέθους, από την Αίγυπτο και για τον λόγο αυτό ονομάσθηκε «κατάρα του Φαραώ», δεδομένου ότι αναπαράγεται και μεταδίδεται ταχύτατα, είναι εξαιρετικά ανθεκτικό και δεν εξοντώνεται με έναν κοινό ψεκασμό. Γι αυτό και σε αρκετές περιοχές, όπου έκανε την εμφάνισή του, τοπικές αρχές και ιδιοκτήτες κήπων με φοίνικες αναγκάστηκαν να κόψουν και να θάψουν, ή να κάψουν, τα άρρωστα δένδρα, προκειμένου να περιορίσουν την εξάπλωση του καταστροφικού εντόμου.
Όπως εξηγεί ο εντομολόγος, ερευνητής του Ινστιτούτου Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων, εντομολόγος Πάνος Πετράκης, ο γνωστός στους επιστήμονες ως «ρυγχοκάνθαρος» μοιάζει με τα κοινά σκαθάρια, έχει βυσσινο-καφέ χρώμα και το μήκος του φθάνει τα τρία εκατοστά. Γεννά από 50 έως και 500 αβγά μέσα σε τρύπες στον κορμό του φοίνικα. Τα αβγά εκκολάπτονται ταχύτατα και σε χρόνο από δύο έως πέντε μέρες, βγαίνουν ως κάμπιες και τρέφονται από τα πάνω ακραία φυλλώματα και τον κορμό του δένδρου. Τα φύλλα πέφτουν και το δένδρο ξεραίνεται. Το δε σκαθάρι, το οποίο έχει τη δυνατότητα να πετάξει σε απόσταση ακόμη και 20 χιλιομέτρων (!), έχει ήδη εγκατασταθεί στα γειτονικά νέα του «θύματα».
Ένας συνήθης, αλλά με αμφίβολα αποτελέσματα και κυρίως επικίνδυνος για το περιβάλλον τρόπος αντιμετώπισης του σκαθαριού, είναι ο ψεκασμός των προσβεβλημένων φοινίκων με δηλητηριώδη φυτοφάρμακα. «Το Imidacloprid είναι ένα από αυτά. Προκαλεί υπoθνησιγόνα συμπτώματα στις μέλισσες, που επισκέπτονται τον φοίνικα, αυτές μεταφέρουν το χημικό στις κυψέλες τους και το αποτέλεσμα είναι να βρίσκουμε το φυτοφάρμακο στο μέλι», εξηγεί ο κ. Πετράκης και συμπληρώνει: «Ούτε προληπτικά δεν θα έπρεπε να ραντίζουμε. Δεν υπάρχει προληπτικό ράντισμα. Τα φυτά δεν έχουν ανοσοποιητικό σύστημα. Το μόνο που θα καταφέρουμε είναι να δημιουργήσουμε μία περιοχή αερίων, βλάπτοντας το οικοσύστημα και τελικά τον εαυτό μας».
Οικολογική λύση αποτελούν οι εντομοπαθογόνοι νηματώδεις. Είναι σκουλήκια, μήκους μόλις ενός χιλιοστού, ακίνδυνα για τον φοίνικα, τα οποία αναπτύσσονται τρώγοντας το σκαθάρι. Ο κ. Πετράκης εξηγεί: «Μόλις εντοπισθεί το σκαθάρι, τοποθετούνται πάνω στον κορμό. Με καλό καιρό και με λίγο πότισμα μπαίνουν μέσα στο φυτό και σκοτώνουν όλα τα καταστροφικά έντομα. Αυτό βέβαια, πρέπει να γίνει έγκαιρα, γιατί αν δεν γίνει, η κατάσταση είναι μη αναστρέψιμη».
Ωστόσο, ο καλύτερος δυνατός τρόπος για να αντιμετωπιστεί το κόκκινο σκαθάρι είναι η πρόληψη. «Το πολύ σοβαρό θέμα για τη χώρα μας, είναι ότι δεν γινόταν κατά το παρελθόν, κανένας ουσιαστικός έλεγχος, στην εισαγωγή φυτών από το εξωτερικό. Οι υποδομές υπάρχουν και το νομοθετικό πλαίσιο ισχύει από το 1993, βάσει των οδηγιών της ΕΕ. Το αποτέλεσμα είναι να εισάγουμε ανεξέλεγκτα, προσβεβλημένα από διάφορες ασθένειες και παράσιτα φυτά», σημειώνει ο κ. Πετράκης και προσθέτει: «Η δικαιολογία είναι ότι δεν πρέπει να παρεμποδίζεται το εμπόριο. Μόνο, που πρέπει να μπουν σαφείς όροι εισαγωγής. Τον τελευταίο χρόνο, βέβαια, έχουν ενταθεί οι έλεγχοι, ωστόσο χρειάζεται ακόμα μεγαλύτερη προσπάθεια προς αυτή την κατεύθυνση. Είναι θέμα δημόσιας υγείας και όχι ελευθερίας της αγοράς».
(Πηγή: kathimerini.gr 15/09/2010)
Ολόκληρος ο Νομός Αττικής έχει καταληφθεί απο σμήνη κόκκινων σκαθαριών και κανείς δεν μπορεί να τα αντιμετωπίσει....
Η κατάρα του κόκκινου σκαθαριού
Ανά την ελληνική επικράτεια απλώνεται απειλητικά η κατάρα του κόκκινου σκαθαριού, που σε μικρό χρονικό διάστημα κατατρώγει τους φοίνικες έως σήψεως. Μόλις το δένδρο προσβληθεί από το «σκαθάρι του Φαραώ» -όπως λέγεται αλλιώς το καταστροφικό έντομο- ξεραίνεται αναδύοντας ιδιαιτέρως δυσάρεστη ορμή και έχοντας προηγουμένως μολύνει και τα αντίστοιχα δένδρα γύρω του. Δυστυχώς, η διάγνωση της προσβολής δεν είναι αντιληπτή στα πρώτα στάδια και όταν πια το πρόβλημα ταυτοποιείται, είναι αργά.
Το έντομο εντοπίσθηκε για πρώτη φορά, σε φυτεία καφέ στην Κεϋλάνη κι έκτοτε εξαπλώθηκε στην Ινδία, τη Μέση Ανατολή, τη Βόρεια Αφρική, την Αίγυπτο και την Ισπανία, για να φτάσει και στην Ελλάδα. Τα πρώτα κρούσματα του κόκκινου σκαθαριού εμφανίστηκαν στην Κρήτη, όπου καταγράφηκαν τα περισσότερα «θύματα» στο περίφημο φοινικόδασος Βάι της Σητείας και ακολούθως εντοπίσθηκε στη Ρόδο, το Λαύριο, τον Ωρωπό, τη Ζάκυνθο, την Εύβοια, την Κεφαλονιά, την Αιτωλοακαρνανία και τέλος, την Αθήνα, όπου έπληξε τα δένδρα του Εθνικού Κήπου.
Στην Ελλάδα έφτασε γύρω στο 2001, μέσω της εισαγωγής φοινικόδεντρων μεγάλου μεγέθους, από την Αίγυπτο και για τον λόγο αυτό ονομάσθηκε «κατάρα του Φαραώ», δεδομένου ότι αναπαράγεται και μεταδίδεται ταχύτατα, είναι εξαιρετικά ανθεκτικό και δεν εξοντώνεται με έναν κοινό ψεκασμό. Γι αυτό και σε αρκετές περιοχές, όπου έκανε την εμφάνισή του, τοπικές αρχές και ιδιοκτήτες κήπων με φοίνικες αναγκάστηκαν να κόψουν και να θάψουν, ή να κάψουν, τα άρρωστα δένδρα, προκειμένου να περιορίσουν την εξάπλωση του καταστροφικού εντόμου.
Όπως εξηγεί ο εντομολόγος, ερευνητής του Ινστιτούτου Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων, εντομολόγος Πάνος Πετράκης, ο γνωστός στους επιστήμονες ως «ρυγχοκάνθαρος» μοιάζει με τα κοινά σκαθάρια, έχει βυσσινο-καφέ χρώμα και το μήκος του φθάνει τα τρία εκατοστά. Γεννά από 50 έως και 500 αβγά μέσα σε τρύπες στον κορμό του φοίνικα. Τα αβγά εκκολάπτονται ταχύτατα και σε χρόνο από δύο έως πέντε μέρες, βγαίνουν ως κάμπιες και τρέφονται από τα πάνω ακραία φυλλώματα και τον κορμό του δένδρου. Τα φύλλα πέφτουν και το δένδρο ξεραίνεται. Το δε σκαθάρι, το οποίο έχει τη δυνατότητα να πετάξει σε απόσταση ακόμη και 20 χιλιομέτρων (!), έχει ήδη εγκατασταθεί στα γειτονικά νέα του «θύματα».
Ένας συνήθης, αλλά με αμφίβολα αποτελέσματα και κυρίως επικίνδυνος για το περιβάλλον τρόπος αντιμετώπισης του σκαθαριού, είναι ο ψεκασμός των προσβεβλημένων φοινίκων με δηλητηριώδη φυτοφάρμακα. «Το Imidacloprid είναι ένα από αυτά. Προκαλεί υπoθνησιγόνα συμπτώματα στις μέλισσες, που επισκέπτονται τον φοίνικα, αυτές μεταφέρουν το χημικό στις κυψέλες τους και το αποτέλεσμα είναι να βρίσκουμε το φυτοφάρμακο στο μέλι», εξηγεί ο κ. Πετράκης και συμπληρώνει: «Ούτε προληπτικά δεν θα έπρεπε να ραντίζουμε. Δεν υπάρχει προληπτικό ράντισμα. Τα φυτά δεν έχουν ανοσοποιητικό σύστημα. Το μόνο που θα καταφέρουμε είναι να δημιουργήσουμε μία περιοχή αερίων, βλάπτοντας το οικοσύστημα και τελικά τον εαυτό μας».
Οικολογική λύση αποτελούν οι εντομοπαθογόνοι νηματώδεις. Είναι σκουλήκια, μήκους μόλις ενός χιλιοστού, ακίνδυνα για τον φοίνικα, τα οποία αναπτύσσονται τρώγοντας το σκαθάρι. Ο κ. Πετράκης εξηγεί: «Μόλις εντοπισθεί το σκαθάρι, τοποθετούνται πάνω στον κορμό. Με καλό καιρό και με λίγο πότισμα μπαίνουν μέσα στο φυτό και σκοτώνουν όλα τα καταστροφικά έντομα. Αυτό βέβαια, πρέπει να γίνει έγκαιρα, γιατί αν δεν γίνει, η κατάσταση είναι μη αναστρέψιμη».
Ωστόσο, ο καλύτερος δυνατός τρόπος για να αντιμετωπιστεί το κόκκινο σκαθάρι είναι η πρόληψη. «Το πολύ σοβαρό θέμα για τη χώρα μας, είναι ότι δεν γινόταν κατά το παρελθόν, κανένας ουσιαστικός έλεγχος, στην εισαγωγή φυτών από το εξωτερικό. Οι υποδομές υπάρχουν και το νομοθετικό πλαίσιο ισχύει από το 1993, βάσει των οδηγιών της ΕΕ. Το αποτέλεσμα είναι να εισάγουμε ανεξέλεγκτα, προσβεβλημένα από διάφορες ασθένειες και παράσιτα φυτά», σημειώνει ο κ. Πετράκης και προσθέτει: «Η δικαιολογία είναι ότι δεν πρέπει να παρεμποδίζεται το εμπόριο. Μόνο, που πρέπει να μπουν σαφείς όροι εισαγωγής. Τον τελευταίο χρόνο, βέβαια, έχουν ενταθεί οι έλεγχοι, ωστόσο χρειάζεται ακόμα μεγαλύτερη προσπάθεια προς αυτή την κατεύθυνση. Είναι θέμα δημόσιας υγείας και όχι ελευθερίας της αγοράς».
(Πηγή: kathimerini.gr 15/09/2010)
Η "κατάρα του σκαθαριού Φαραώ" χτυπά τα φοινικόδεντρα
Το «σκαθάρι Φαραώ» ή το κόκκινο ρυγχωτό σκαθάρι των φοινίκων (Rhyncophorus ferrugineus), όπως είναι η επίσημη ονομασία του, είναι ένα έντομο που αναπτύσσεται στα φοινικόδεντρα και τα καταστρέφει ύπουλα και ταχύτατα.
Στην Ελλάδα ήρθε γύρω στο 2001, μέσω της εισαγωγής φοινικόδεντρων μεγάλου μεγέθους, από την Αίγυπτο, γι αυτό και του δόθηκε το προσωνύμιο «Φαραώ». Είναι μία πολύ σοβαρή και ύπουλη απειλή για τους φοίνικες της χώρας μας, σαν μια «κατάρα» που ήρθε από την Αίγυπτο και που κρατάει εδώ και αρκετά χρόνια, με καταστροφικά αποτελέσματα. Είναι πολύ ανθεκτικό και δεν εξοντώνεται με έναν κοινό ψεκασμό.
Γι’ αυτό και σε περιοχές που παρατηρήθηκε το καταστροφικό αυτό έντομο, αρχές και ιδιοκτήτες αναγκάστηκαν, σε πολλές περιπτώσεις, να κόψουν και να θάψουν ή να κάψουν τους φοίνικες που είχαν προσβληθεί, προκειμένου να περιορίσουν την εξάπλωσή του.
Μόλις ο φοίνικας προσβληθεί από το κόκκινο σκαθάρι, ξεραίνεται, έχοντας πρώτα μολύνει και τους γύρω του, χωρίς να φαίνεται στα αρχικά στάδια, η καταστροφική δράση του εντόμου.
Ο ρυγχοκάνθαρος, μοιάζει με τα κοινά σκαθάρια, έχει βυσσινοκαφέ χρώμα και το μήκος του φθάνει τα τρία εκατοστά. Γεννά από 50 έως και 500 αυγά μέσα σε τρύπες στον κορμό του φοίνικα. Τα αυγά εκκολάπτονται ταχύτατα και μέσα σε διάρκεια δύο με πέντε ημερών, βγαίνουν ως κάμπιες και τρέφονται από τα πάνω ακραία φυλλώματα και τον κορμό του φοίνικα.
Η ζημιά για το δέντρο ξεκινά από την κορυφή του. Τα φύλλα πέφτουν και στο τέλος ο φοίνικας ξεραίνεται, ενώ το σκαθάρι εξαπλώνεται ταχύτατα και σε γειτονικούς φοίνικες, αφού έχει τη δυνατότητα να πετάει σε αποστάσεις ακόμα και 20 χιλιομέτρων.
Πρόκειται για ένα έντομο που παρατηρήθηκε, για πρώτη φορά, σε μία φυτεία καφέ στην Κεϋλάνη. Στη συνέχεια το σκαθάρι εξαπλώθηκε σε περιοχές όπως: Ινδίες, Μέση Ανατολή, Βόρεια Αφρική, Αίγυπτο και Ισπανία, όπου προξένησε μεγάλες καταστροφές.
Τα πρώτα κρούσματα του κόκκινου σκαθαριού εμφανίστηκαν στην Κρήτη όπου έγιναν και οι μεγαλύτερες καταστροφές, στο περίφημο φοινικόδασος Βάι της Σητείας. Στη συνέχεια παρατηρήθηκε σε διάφορες περιοχές ανά την Ελλάδα, όπως στη Ρόδο, στο Λαύριο, τον Ωρωπό, την Ζάκυνθο, την Εύβοια, την Κεφαλονιά, την Αιτωλοακαρνανία, ακόμα και σε περιοχές της Αττικής, καθώς και στον Εθνικό κήπο.
Αντιμετώπιση: «Εντομοπαθογόνοι νηματώδεις και Ουσιαστικότεροι έλεγχοι»
Ένας συνήθης, αλλά με αμφίβολα αποτελέσματα και σίγουρα πολύ επικίνδυνος τρόπος αντιμετώπισης του σκαθαριού, είναι ο ψεκασμός των προσβεβλημένων φοινίκων, από δηλητηριώδη φυτοφάρμακα.
«Το Imidacloprid είναι ένα από αυτά. Προκαλεί υπόθνησιγόνα συμπτώματα στις μέλισσες που επισκέπτονται τον φοίνικα. Στη συνέχεια αυτές οι μέλισσες, μεταφέρουν το χημικό στις κυψέλες τους, με αποτέλεσμα να βρίσκουμε το φυτοφάρμακο στο μέλι» επισημαίνει ο εντομολόγος, ερευνητής του Ινστιτούτου Μεσογειακών δασικών οικοσυστημάτων, κ. Πάνος Πετράκης και συμπληρώνει: «Ούτε προληπτικά δεν θα έπρεπε να ραντίζουμε. Δεν υπάρχει προληπτικό ράντισμα, αφού τα φυτά δεν έχουν ανοσοποιητικό σύστημα. Το μόνο που θα καταφέρουμε είναι να δημιουργήσουμε μία περιοχή αερίων. Έτσι, είναι βέβαιο ότι θα βλάψουμε το οικοσύστημα και τελικά τον εαυτό μας».
Μια ουσιαστική και οικολογική λύση είναι οι εντομοπαθογόνοι νηματώδεις. Είναι μικρά σκουληκάκια, με μήκος ενός χιλιοστού, ακίνδυνα για τον φοίνικα, που αναπτύσσονται τρώγοντας το σκαθάρι.
Ο κ. Πετράκης εξηγεί: «Μόλις παρατηρηθεί το σκαθάρι, τοποθετούνται πάνω στον κορμό. Με καλό καιρό και με λίγο πότισμα μπαίνουν μέσα στο φυτό και σκοτώνουν όλα τα έντομα. Αυτό βέβαια, πρέπει να γίνει έγκαιρα, πριν ο φοίνικας υποστεί ολοκληρωτική ζημιά, γιατί τότε η κατάσταση είναι μη αναστρέψιμη».
Ωστόσο, ο καλύτερος δυνατός τρόπος για να αντιμετωπιστεί το κόκκινο σκαθάρι και αντίστοιχα φαινόμενα, είναι η πρόληψη. «Το πολύ σοβαρό θέμα για τη χώρα μας, είναι ότι δεν γινόταν κατά το παρελθόν, κανένας ουσιαστικός έλεγχος, κατά την εισαγωγή φυτών από το εξωτερικό.
Οι υποδομές υπάρχουν και το νομοθετικό πλαίσιο ισχύει από το 1993, βάσει των οδηγιών της ΕΕ. Το αποτέλεσμα είναι να εισάγουμε ανεξέλεγκτα, προσβεβλημένα με διάφορες ασθένειες και παράσιτα φυτά». Επεσήμανε, δε, ότι «η δικαιολογία είναι ότι δεν πρέπει να παρεμποδίζεται το εμπόριο» και υπογράμμισε: «πρέπει να μπουν σαφείς όροι εισαγωγής».
Καταλήγοντας, ο κ. Πετράκης τόνισε: «τον τελευταίο χρόνο, είναι αλήθεια ότι έχουν ενταθεί οι έλεγχοι, ωστόσο χρειάζεται ακόμα μεγαλύτερη προσπάθεια προς αυτή την κατεύθυνση. Είναι θέμα δημόσιας υγείας και όχι ελευθερίας της αγοράς».
Το «σκαθάρι Φαραώ» ή το κόκκινο ρυγχωτό σκαθάρι των φοινίκων (Rhyncophorus ferrugineus), όπως είναι η επίσημη ονομασία του, είναι ένα έντομο που αναπτύσσεται στα φοινικόδεντρα και τα καταστρέφει ύπουλα και ταχύτατα.
Στην Ελλάδα ήρθε γύρω στο 2001, μέσω της εισαγωγής φοινικόδεντρων μεγάλου μεγέθους, από την Αίγυπτο, γι αυτό και του δόθηκε το προσωνύμιο «Φαραώ». Είναι μία πολύ σοβαρή και ύπουλη απειλή για τους φοίνικες της χώρας μας, σαν μια «κατάρα» που ήρθε από την Αίγυπτο και που κρατάει εδώ και αρκετά χρόνια, με καταστροφικά αποτελέσματα. Είναι πολύ ανθεκτικό και δεν εξοντώνεται με έναν κοινό ψεκασμό.
Γι’ αυτό και σε περιοχές που παρατηρήθηκε το καταστροφικό αυτό έντομο, αρχές και ιδιοκτήτες αναγκάστηκαν, σε πολλές περιπτώσεις, να κόψουν και να θάψουν ή να κάψουν τους φοίνικες που είχαν προσβληθεί, προκειμένου να περιορίσουν την εξάπλωσή του.
Μόλις ο φοίνικας προσβληθεί από το κόκκινο σκαθάρι, ξεραίνεται, έχοντας πρώτα μολύνει και τους γύρω του, χωρίς να φαίνεται στα αρχικά στάδια, η καταστροφική δράση του εντόμου.
Ο ρυγχοκάνθαρος, μοιάζει με τα κοινά σκαθάρια, έχει βυσσινοκαφέ χρώμα και το μήκος του φθάνει τα τρία εκατοστά. Γεννά από 50 έως και 500 αυγά μέσα σε τρύπες στον κορμό του φοίνικα. Τα αυγά εκκολάπτονται ταχύτατα και μέσα σε διάρκεια δύο με πέντε ημερών, βγαίνουν ως κάμπιες και τρέφονται από τα πάνω ακραία φυλλώματα και τον κορμό του φοίνικα.
Η ζημιά για το δέντρο ξεκινά από την κορυφή του. Τα φύλλα πέφτουν και στο τέλος ο φοίνικας ξεραίνεται, ενώ το σκαθάρι εξαπλώνεται ταχύτατα και σε γειτονικούς φοίνικες, αφού έχει τη δυνατότητα να πετάει σε αποστάσεις ακόμα και 20 χιλιομέτρων.
Πρόκειται για ένα έντομο που παρατηρήθηκε, για πρώτη φορά, σε μία φυτεία καφέ στην Κεϋλάνη. Στη συνέχεια το σκαθάρι εξαπλώθηκε σε περιοχές όπως: Ινδίες, Μέση Ανατολή, Βόρεια Αφρική, Αίγυπτο και Ισπανία, όπου προξένησε μεγάλες καταστροφές.
Τα πρώτα κρούσματα του κόκκινου σκαθαριού εμφανίστηκαν στην Κρήτη όπου έγιναν και οι μεγαλύτερες καταστροφές, στο περίφημο φοινικόδασος Βάι της Σητείας. Στη συνέχεια παρατηρήθηκε σε διάφορες περιοχές ανά την Ελλάδα, όπως στη Ρόδο, στο Λαύριο, τον Ωρωπό, την Ζάκυνθο, την Εύβοια, την Κεφαλονιά, την Αιτωλοακαρνανία, ακόμα και σε περιοχές της Αττικής, καθώς και στον Εθνικό κήπο.
Αντιμετώπιση: «Εντομοπαθογόνοι νηματώδεις και Ουσιαστικότεροι έλεγχοι»
Ένας συνήθης, αλλά με αμφίβολα αποτελέσματα και σίγουρα πολύ επικίνδυνος τρόπος αντιμετώπισης του σκαθαριού, είναι ο ψεκασμός των προσβεβλημένων φοινίκων, από δηλητηριώδη φυτοφάρμακα.
«Το Imidacloprid είναι ένα από αυτά. Προκαλεί υπόθνησιγόνα συμπτώματα στις μέλισσες που επισκέπτονται τον φοίνικα. Στη συνέχεια αυτές οι μέλισσες, μεταφέρουν το χημικό στις κυψέλες τους, με αποτέλεσμα να βρίσκουμε το φυτοφάρμακο στο μέλι» επισημαίνει ο εντομολόγος, ερευνητής του Ινστιτούτου Μεσογειακών δασικών οικοσυστημάτων, κ. Πάνος Πετράκης και συμπληρώνει: «Ούτε προληπτικά δεν θα έπρεπε να ραντίζουμε. Δεν υπάρχει προληπτικό ράντισμα, αφού τα φυτά δεν έχουν ανοσοποιητικό σύστημα. Το μόνο που θα καταφέρουμε είναι να δημιουργήσουμε μία περιοχή αερίων. Έτσι, είναι βέβαιο ότι θα βλάψουμε το οικοσύστημα και τελικά τον εαυτό μας».
Μια ουσιαστική και οικολογική λύση είναι οι εντομοπαθογόνοι νηματώδεις. Είναι μικρά σκουληκάκια, με μήκος ενός χιλιοστού, ακίνδυνα για τον φοίνικα, που αναπτύσσονται τρώγοντας το σκαθάρι.
Ο κ. Πετράκης εξηγεί: «Μόλις παρατηρηθεί το σκαθάρι, τοποθετούνται πάνω στον κορμό. Με καλό καιρό και με λίγο πότισμα μπαίνουν μέσα στο φυτό και σκοτώνουν όλα τα έντομα. Αυτό βέβαια, πρέπει να γίνει έγκαιρα, πριν ο φοίνικας υποστεί ολοκληρωτική ζημιά, γιατί τότε η κατάσταση είναι μη αναστρέψιμη».
Ωστόσο, ο καλύτερος δυνατός τρόπος για να αντιμετωπιστεί το κόκκινο σκαθάρι και αντίστοιχα φαινόμενα, είναι η πρόληψη. «Το πολύ σοβαρό θέμα για τη χώρα μας, είναι ότι δεν γινόταν κατά το παρελθόν, κανένας ουσιαστικός έλεγχος, κατά την εισαγωγή φυτών από το εξωτερικό.
Οι υποδομές υπάρχουν και το νομοθετικό πλαίσιο ισχύει από το 1993, βάσει των οδηγιών της ΕΕ. Το αποτέλεσμα είναι να εισάγουμε ανεξέλεγκτα, προσβεβλημένα με διάφορες ασθένειες και παράσιτα φυτά». Επεσήμανε, δε, ότι «η δικαιολογία είναι ότι δεν πρέπει να παρεμποδίζεται το εμπόριο» και υπογράμμισε: «πρέπει να μπουν σαφείς όροι εισαγωγής».
Καταλήγοντας, ο κ. Πετράκης τόνισε: «τον τελευταίο χρόνο, είναι αλήθεια ότι έχουν ενταθεί οι έλεγχοι, ωστόσο χρειάζεται ακόμα μεγαλύτερη προσπάθεια προς αυτή την κατεύθυνση. Είναι θέμα δημόσιας υγείας και όχι ελευθερίας της αγοράς».
Το κόκκινο σκαθάρι "σκοτώνει τους Φοίνικες"
SOS εκπέμπουν οι φοίνικες στη χώρα μας, που απειλούνται από το κόκκινο σκαθάρι (rhynochophous ferrugineus), «εισαγόμενο» έντομο που ενδημεί στους κορμούς των φοινικοειδών και σταδιακά τα καταστρέφει. Σε πολλές περιοχές της χώρας, στην Κρήτη, την Ρόδο, την Ηλεία, αλλά και την Αττική, η ασθένεια διαγιγνώσκεται πλέον διά γυμνού οφθαλμού- οι ειδικοί μιλούν για 15.000 δέντρα που έχουν πληγεί, μεταξύ των οποίων πολλά υπεραιωνόβια.
Πρόσφατα, το παράρτημα Κρήτης του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου, εξέδωσε ανακοίνωσε στην οποία τονίστηκαν τα εξής:
«Η Δ.Ε. του ΓΕΩΤ.Ε.Ε./Π.Κ. εκφράζει την έντονη ανησυχία της για το γεγονός της παντελούς απουσίας μέτρων, για την αντιμετώπιση της εξάπλωσης του κόκκινου σκαθαριού των φοινίκων.
Το έντομο κινείται ανεξέλεγκτα και γρήγορα θα κάνει την εμφάνισή του και σε μη προσβεβλημένες περιοχές του νησιού. Πέρα από την πολύ μεγάλη ζημιά που επιφέρει η εξάπλωση του εντόμου σε περιοχές όπου έχει φυτευτεί ο κανάριος φοίνικας ή άλλα φοινικοειδή (π.χ. ουασιγκτώνια), η ανησυχία όλων μας είναι εξαιρετικά μεγάλη για το ενδεχόμενο εμφάνισης προσβολών και στις συστάδες του ντόπιου φοίνικα (φοίνικας Θεοφράστου). Οι συστάδες αυτές, με σημαντικότερη αυτή που βρίσκεται στο Βάι, έχουν τεράστια οικολογική και αισθητική αξία, που δεν μπορεί να αποτιμηθεί μόνο με οικονομικούς όρους.
Το Παράρτημα Κρήτης του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. συμμετείχε στην Επιστημονική Επιτροπή που συγκροτήθηκε με απόφαση της Περιφέρειας Κρήτης τον Ιανουάριο του 2009, με σκοπό την αντιμετώπιση του προβλήματος. Η Επιτροπή ολοκλήρωσε το έργο της σε πολύ σύντομο διάστημα και κατέθεσε στην Περιφέρεια Κρήτης πρόταση με την απαραίτητη δέσμη μέτρων. Δεν υπήρξε όμως καμιά ανταπόκριση στις προτάσεις της Επιτροπής, ούτε είχαμε ποτέ επίσημη ενημέρωση για την τύχη τους.
Εκ των υστέρων και μετά από απάντηση της Περιφέρειας Κρήτης σε αναφορά βουλευτών, μαθαίνουμε ότι “το υψηλό εκτιμώμενο κόστος (της πρότασης) συνετέλεσε στο να μην τύχουν άμεσης εφαρμογής οι προτάσεις αυτές” και ότι “γίνονται προσπάθειες για να ενταχθεί το προτεινόμενο σχέδιο στο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα LIFE”.
Εμείς όμως τονίσαμε από την πρώτη στιγμή ότι μια σοβαρή αντιμετώπιση του προβλήματος θα έχει υψηλό κόστος. Λυπούμαστε επομένως που το κόστος της πρότασης (540.000 € για ένα διάστημα 4 ετών), προβάλλεται ως ο λόγος που δε λήφθηκε κανένα μέτρο. Κανένας όμως δεν μπαίνει στον κόπο να εξηγήσει ποιο είναι το κόστος από την καθημερινή απώλεια εκατοντάδων φοινικόδεντρων ή ποιο θα είναι το κόστος από μια πιθανή απώλεια του ντόπιου φοίνικα στο Βάι, στον Πρέβελη, στον Άγιο Νικήτα και αλλού.
Τονίσαμε επίσης ότι δεν χωρεί καμιά καθυστέρηση στην αντιμετώπιση του εντόμου, γιατί η εξάπλωσή του προχωρεί με γεωμετρική πρόοδο. Ήδη έχουμε μεγάλη έξαρση των προσβολών, χωρίς ακόμα να έχουμε φτάσει την περίοδο που εμφανίζονται τα περισσότερα συμπτώματα (Οκτώβριος – Νοέμβριος). Οπότε αν αναμένουμε τις χρονοβόρες εγκρίσεις των ευρωπαϊκών προγραμμάτων θα έχουμε χάσει, οριστικά ίσως, το παιχνίδι.
Παράλληλα όμως δεν είδαμε την παραμικρή προσπάθεια αντιμετώπισης του προβλήματος, με χαμηλότερο κόστος απ’ αυτό της πρότασης της Επιτροπής. Με επιλογή δηλαδή των πιο επειγουσών δράσεων, όπως για παράδειγμα η καταστροφή των προσβεβλημένων δέντρων στην περιφερειακή ζώνη εξάπλωσης του εντόμου, ή η εφαρμογή μαζικής παγίδευσης.
Αντίθετα με λύπη διαπιστώνουμε ότι επεκτείνεται η φύτευση φοινικοειδών ακόμα και τώρα (όπως έγινε στην καινούργια παραλιακή οδό στην Αλικαρνασσό) και ότι υπάρχει ανεξέλεγκτη διακίνηση φοινικοειδών από την προσβεβλημένη ζώνη προς τις μη προσβεβλημένες περιοχές, χωρίς να λαμβάνονται τα στοιχειώδη μέτρα προφύλαξης.
Το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο, ακόμα και τώρα που έχει χαθεί πολύτιμος χρόνος, κάνει έκκληση για τη λήψη άμεσων και καλά σχεδιασμένων μέτρων, στο πνεύμα των προτάσεων που είχαν γίνει από την Επιστημονική Επιτροπή. Όπως ιδιαίτερα τόνισε και η πρόταση της Eπιτροπής, αποτελέσματα θα μπορούσε να έχει μόνο ένα διαχειριστικό σχέδιο με κεντρική και ενιαία διοικητική διαχείριση. Σ’ ένα τέτοιο σχέδιο θα μπορούσαν να συμμετέχουν όλοι οι φορείς (Περιφέρεια, Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις, Δήμοι, Ιδιώτες). Την ευθύνη εκπόνησης και εφαρμογής του σχεδίου όμως πρέπει και μπορεί να αναλάβει μόνο μια περιφερειακή διοικητική μονάδα.
Μετά από τα παραπάνω το Παράρτημα Κρήτης του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. προτείνει ως ελάχιστα άμεσα μέτρα :
Τον ορισμό της αρμόδιας περιφερειακής διοικητικής μονάδας, που θα σχεδιάσει και θα θέσει ταχύτατα σε εφαρμογή τις πιο επείγουσες και πρόσφορες δράσεις, σύμφωνα με τις οδηγίες των ειδικών επιστημόνων.
Την πρόταξη των ενεργειών που αφορούν την προστασία του κρητικού φοίνικα. Προτεραιότητα να δοθεί στην δημιουργία ζώνης απαλλαγμένης από άλλα είδη φοινίκων, περιμετρικά από τις συστάδες του κρητικού φοίνικα.
Την απαγόρευση φύτευσης φοινικοειδών στις προσβεβλημένες περιοχές και στις περιοχές όπου υπάρχουν συστάδες του ντόπιου φοίνικα, με προοπτική μέσα στην επόμενη διετία να απαγορευτεί εντελώς η φύτευση φοινικοειδών σε ολόκληρη την Κρήτη.
Τον πολύ αυστηρό έλεγχο στη διακίνηση των φοινικοειδών που προέρχονται από τις προσβεβλημένες περιοχές
Την αξιολόγηση όλων των νεότερων δεδομένων σχετικά με την αντιμετώπιση του προβλήματος.
Τέλος, για το Παράρτημα του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. είναι αυτονόητο ότι θα διαθέσει τις επιστημονικές του δυνάμεις, όπως κάνει πάντα είτε του ζητηθεί είτε όχι, στην ολοκληρωμένη αντιμετώπιση του σοβαρότατου αυτού προβλήματος.
Το ζητούμενο όμως είναι να υπάρξουν επιτέλους και οι αναγκαίες πολιτικές αποφάσεις. Επειδή όμως το ΓΕΩΤ.Ε.Ε./Π.Κ. δεν μπορεί να παρακολουθεί αμέτοχο την αδράνεια των αρμόδιων φορέων, δηλώνει καθαρά ότι, εφ’ όσον στο αμέσως προσεχές διάστημα δεν διαπιστώσει να αντιμετωπίζεται δραστικά το συγκεκριμένο ζήτημα, θα εξετάσει σοβαρά το ενδεχόμενο προσφυγής στην Γενική Διεύθυνση Υγείας και Καταναλωτή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής».
SOS εκπέμπουν οι φοίνικες στη χώρα μας, που απειλούνται από το κόκκινο σκαθάρι (rhynochophous ferrugineus), «εισαγόμενο» έντομο που ενδημεί στους κορμούς των φοινικοειδών και σταδιακά τα καταστρέφει. Σε πολλές περιοχές της χώρας, στην Κρήτη, την Ρόδο, την Ηλεία, αλλά και την Αττική, η ασθένεια διαγιγνώσκεται πλέον διά γυμνού οφθαλμού- οι ειδικοί μιλούν για 15.000 δέντρα που έχουν πληγεί, μεταξύ των οποίων πολλά υπεραιωνόβια.
Πρόσφατα, το παράρτημα Κρήτης του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου, εξέδωσε ανακοίνωσε στην οποία τονίστηκαν τα εξής:
«Η Δ.Ε. του ΓΕΩΤ.Ε.Ε./Π.Κ. εκφράζει την έντονη ανησυχία της για το γεγονός της παντελούς απουσίας μέτρων, για την αντιμετώπιση της εξάπλωσης του κόκκινου σκαθαριού των φοινίκων.
Το έντομο κινείται ανεξέλεγκτα και γρήγορα θα κάνει την εμφάνισή του και σε μη προσβεβλημένες περιοχές του νησιού. Πέρα από την πολύ μεγάλη ζημιά που επιφέρει η εξάπλωση του εντόμου σε περιοχές όπου έχει φυτευτεί ο κανάριος φοίνικας ή άλλα φοινικοειδή (π.χ. ουασιγκτώνια), η ανησυχία όλων μας είναι εξαιρετικά μεγάλη για το ενδεχόμενο εμφάνισης προσβολών και στις συστάδες του ντόπιου φοίνικα (φοίνικας Θεοφράστου). Οι συστάδες αυτές, με σημαντικότερη αυτή που βρίσκεται στο Βάι, έχουν τεράστια οικολογική και αισθητική αξία, που δεν μπορεί να αποτιμηθεί μόνο με οικονομικούς όρους.
Το Παράρτημα Κρήτης του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. συμμετείχε στην Επιστημονική Επιτροπή που συγκροτήθηκε με απόφαση της Περιφέρειας Κρήτης τον Ιανουάριο του 2009, με σκοπό την αντιμετώπιση του προβλήματος. Η Επιτροπή ολοκλήρωσε το έργο της σε πολύ σύντομο διάστημα και κατέθεσε στην Περιφέρεια Κρήτης πρόταση με την απαραίτητη δέσμη μέτρων. Δεν υπήρξε όμως καμιά ανταπόκριση στις προτάσεις της Επιτροπής, ούτε είχαμε ποτέ επίσημη ενημέρωση για την τύχη τους.
Εκ των υστέρων και μετά από απάντηση της Περιφέρειας Κρήτης σε αναφορά βουλευτών, μαθαίνουμε ότι “το υψηλό εκτιμώμενο κόστος (της πρότασης) συνετέλεσε στο να μην τύχουν άμεσης εφαρμογής οι προτάσεις αυτές” και ότι “γίνονται προσπάθειες για να ενταχθεί το προτεινόμενο σχέδιο στο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα LIFE”.
Εμείς όμως τονίσαμε από την πρώτη στιγμή ότι μια σοβαρή αντιμετώπιση του προβλήματος θα έχει υψηλό κόστος. Λυπούμαστε επομένως που το κόστος της πρότασης (540.000 € για ένα διάστημα 4 ετών), προβάλλεται ως ο λόγος που δε λήφθηκε κανένα μέτρο. Κανένας όμως δεν μπαίνει στον κόπο να εξηγήσει ποιο είναι το κόστος από την καθημερινή απώλεια εκατοντάδων φοινικόδεντρων ή ποιο θα είναι το κόστος από μια πιθανή απώλεια του ντόπιου φοίνικα στο Βάι, στον Πρέβελη, στον Άγιο Νικήτα και αλλού.
Τονίσαμε επίσης ότι δεν χωρεί καμιά καθυστέρηση στην αντιμετώπιση του εντόμου, γιατί η εξάπλωσή του προχωρεί με γεωμετρική πρόοδο. Ήδη έχουμε μεγάλη έξαρση των προσβολών, χωρίς ακόμα να έχουμε φτάσει την περίοδο που εμφανίζονται τα περισσότερα συμπτώματα (Οκτώβριος – Νοέμβριος). Οπότε αν αναμένουμε τις χρονοβόρες εγκρίσεις των ευρωπαϊκών προγραμμάτων θα έχουμε χάσει, οριστικά ίσως, το παιχνίδι.
Παράλληλα όμως δεν είδαμε την παραμικρή προσπάθεια αντιμετώπισης του προβλήματος, με χαμηλότερο κόστος απ’ αυτό της πρότασης της Επιτροπής. Με επιλογή δηλαδή των πιο επειγουσών δράσεων, όπως για παράδειγμα η καταστροφή των προσβεβλημένων δέντρων στην περιφερειακή ζώνη εξάπλωσης του εντόμου, ή η εφαρμογή μαζικής παγίδευσης.
Αντίθετα με λύπη διαπιστώνουμε ότι επεκτείνεται η φύτευση φοινικοειδών ακόμα και τώρα (όπως έγινε στην καινούργια παραλιακή οδό στην Αλικαρνασσό) και ότι υπάρχει ανεξέλεγκτη διακίνηση φοινικοειδών από την προσβεβλημένη ζώνη προς τις μη προσβεβλημένες περιοχές, χωρίς να λαμβάνονται τα στοιχειώδη μέτρα προφύλαξης.
Το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο, ακόμα και τώρα που έχει χαθεί πολύτιμος χρόνος, κάνει έκκληση για τη λήψη άμεσων και καλά σχεδιασμένων μέτρων, στο πνεύμα των προτάσεων που είχαν γίνει από την Επιστημονική Επιτροπή. Όπως ιδιαίτερα τόνισε και η πρόταση της Eπιτροπής, αποτελέσματα θα μπορούσε να έχει μόνο ένα διαχειριστικό σχέδιο με κεντρική και ενιαία διοικητική διαχείριση. Σ’ ένα τέτοιο σχέδιο θα μπορούσαν να συμμετέχουν όλοι οι φορείς (Περιφέρεια, Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις, Δήμοι, Ιδιώτες). Την ευθύνη εκπόνησης και εφαρμογής του σχεδίου όμως πρέπει και μπορεί να αναλάβει μόνο μια περιφερειακή διοικητική μονάδα.
Μετά από τα παραπάνω το Παράρτημα Κρήτης του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. προτείνει ως ελάχιστα άμεσα μέτρα :
Τον ορισμό της αρμόδιας περιφερειακής διοικητικής μονάδας, που θα σχεδιάσει και θα θέσει ταχύτατα σε εφαρμογή τις πιο επείγουσες και πρόσφορες δράσεις, σύμφωνα με τις οδηγίες των ειδικών επιστημόνων.
Την πρόταξη των ενεργειών που αφορούν την προστασία του κρητικού φοίνικα. Προτεραιότητα να δοθεί στην δημιουργία ζώνης απαλλαγμένης από άλλα είδη φοινίκων, περιμετρικά από τις συστάδες του κρητικού φοίνικα.
Την απαγόρευση φύτευσης φοινικοειδών στις προσβεβλημένες περιοχές και στις περιοχές όπου υπάρχουν συστάδες του ντόπιου φοίνικα, με προοπτική μέσα στην επόμενη διετία να απαγορευτεί εντελώς η φύτευση φοινικοειδών σε ολόκληρη την Κρήτη.
Τον πολύ αυστηρό έλεγχο στη διακίνηση των φοινικοειδών που προέρχονται από τις προσβεβλημένες περιοχές
Την αξιολόγηση όλων των νεότερων δεδομένων σχετικά με την αντιμετώπιση του προβλήματος.
Τέλος, για το Παράρτημα του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. είναι αυτονόητο ότι θα διαθέσει τις επιστημονικές του δυνάμεις, όπως κάνει πάντα είτε του ζητηθεί είτε όχι, στην ολοκληρωμένη αντιμετώπιση του σοβαρότατου αυτού προβλήματος.
Το ζητούμενο όμως είναι να υπάρξουν επιτέλους και οι αναγκαίες πολιτικές αποφάσεις. Επειδή όμως το ΓΕΩΤ.Ε.Ε./Π.Κ. δεν μπορεί να παρακολουθεί αμέτοχο την αδράνεια των αρμόδιων φορέων, δηλώνει καθαρά ότι, εφ’ όσον στο αμέσως προσεχές διάστημα δεν διαπιστώσει να αντιμετωπίζεται δραστικά το συγκεκριμένο ζήτημα, θα εξετάσει σοβαρά το ενδεχόμενο προσφυγής στην Γενική Διεύθυνση Υγείας και Καταναλωτή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής».
Η συλλογή Ιόλα σε νέα δοκιμασία
Η συλλογή Ιόλα σε νέα δοκιμασία
Μία εκ των δύο κληρονόμων του συλλέκτη ζητεί από το υπουργείο Πολιτισμού 67 αρχαία και έξι εικόνες
Εξήντα επτά αρχαία ζητεί από το υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού η μία εκ των δύο κληρονόμων του συλλέκτη Αλέξανδρου Ιόλα. Πρόκειται για την Ελένη Κουτσούδη, κόρη του (επίσης αποβιώσαντος) Δημήτρη Κουτσούδη, αδελφού του συλλέκτη.
Τα αρχαία φυλάσσονται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, στο οποίο έφτασαν είτε από κατασχέσεις είτε από τους αρμοδίους για την ασφάλεια της περιουσίας που ο Ιόλας κατέλιπε είκοσι τρία χρόνια πριν. Μαζί ζητεί και έξι εικόνες από το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, όπου επίσης φυλάσσονται.
Η βάση ενός κίονα στο προστώο της οικίας Ιόλα, ένα από τα λίγα έργα που είναι ακόμη και σήμερα στη θέση του
Η βάση ενός κίονα στο προστώο της οικίας Ιόλα, ένα από τα λίγα έργα που είναι ακόμη και σήμερα στη θέση του
Το θέμα θα συζητηθεί σύντομα στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, ωστόσο με αυτό δεν κλείνει η πολύκροτη από πολλές πλευρές υπόθεση της κληρονομιάς Ιόλα. Αλλα τόσα αρχαία και εικόνες αναμένουν την άλλη ανιψιά του συλλέκτη, κόρη της αδελφής του, η οποία μέχρι σήμερα δεν έχει ζητήσει το μερίδιό της.
Ο Αλέξανδρος Ιόλας είχε άδεια συλλέκτη από το 1966. Το 1987 απεβίωσε και η συλλογή του σφραγίστηκε στην οικία του στην Αγία Παρασκευή, λόγω διαμάχης των κληρονόμων του. Δηλαδή της ανιψιάς του Ελένης Κουτσούδη και της αδελφής του Νίκης φον Στάιφελ.
Το 1988 και το 1989 σημειώθηκαν δύο κλοπές στην οικία (στη συνέχεια η οικία Ιόλα λεηλατήθηκε επανειλημμένως). Σύμφωνα με πληροφορίες που προέρχονται από τον φάκελο της υπόθεσης που τηρεί το υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού, κατασχέθηκαν στην πρώτη περίπτωση 46 από τα κλαπέντα στην οικία Στάιφελ και επτά μεγάλα γλυπτά σε αποθήκη μεταφορικής εταιρείας, η οποία τα είχε συσκευάσει για εξαγωγή, αν και δεν υπήρχε σχετική άδεια. Αλλα 28 από τα κλεμμένα της δεύτερης φοράς κατασχέθηκαν και πάλι στην οικία Στάιφελ. Τότε το δικαστήριο τα έστειλε στο Εθνικό Αρχαιολογικό, όπως και στο Βυζαντινό Μουσείο (ανάλογα με το είδος), έως ότου ρυθμιστεί η κληρονομιά. Το 1997 αποδίδονται οριστικά στο Ελληνικό Δημόσιο τα κατασχεθέντα στην οικία Στάιφελ και στην αποθήκη. Την ίδια χρονιά πεθαίνει η Νίκη Στάιφελ και το μερίδιό της περνά στην κόρη της, Σύλβια Μαρία ντε Κουέβας. Η κυρία Ντε Κουέβας δεν έχει ζητήσει μέχρι στιγμής τα αρχαία και τις εικόνες που της αναλογούν.
Το 2000 το Πρωτοδικείο αποφασίζει δικαστική διανομή με κλήρωση, η οποία γίνεται το επόμενο έτος. Πέρυσι η κ. Κουτσούδη ζήτησε την απόδοση των αρχαίων που κληρονομεί μετά την κλήρωση και αυτό το θέμα θα εισαχθεί στο ΚΑΣ (προχθές δεν συζητήθηκε λόγω παρέλευσης της ώρας).
Δυστυχώς, το Ελληνικό Δημόσιο έκανε το θαύμα του. Ανάμεσα σε όσα θα αποδοθούν στην κυρία Κουτσούδη περιλαμβάνονται και αντικείμενα που είχαν κατασχεθεί στις αποθήκες της μεταφορικής εταιρείας και έχουν αποδοθεί στο Δημόσιο από το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων. Η δικαιούχος έχει ενημερωθεί ότι αυτά δεν θα τα λάβει, αφού δεν έπρεπε καν να περιληφθούν στη διανομή μεταξύ των κληρονόμων. Επίσης, το ΕΑΜ επιθυμεί να αγοράσει κάποια από τα αρχαία, κυρίως αγάλματα.
Αγγεία και αγάλματα
Η συλλογή Ιόλα περιλαμβάνει αρκετά αγγεία (μελαμβαφείς κανθάρους, σφαιρικούς αρύβαλλους, μελανόμορφο πινάκιο, μυκηναϊκό αμφορίσκο) κ.ά. Τα σημαντικότερα κομμάτια της, ωστόσο, είναι ένα ξύλινο αγαλματίδιο βαφέα, μαρμάρινος κορμός αγάλματος Φαραώ, τμήμα κορμού Φαραώ από ψαμμόλιθο, αριστερό χέρι μαρμάρινου αγάλματος, άγαλμα Σατύρου, μαρμάρινο πορτρέτο του αυτοκράτορα Τραϊανού, μαρμάρινο επίκρανο, κεφαλή γυναικείου αγάλματος από μάρμαρο, γυμνός ανδρικός κορμός από το ίδιο υλικό, κορμός Αφροδίτης κ.ά.
Οι εικόνες είναι: δύο με την Παναγία Βρεφοκρατούσα, μία με τον Αγιο Παντελεήμονα, μία με τον Αγιο Ιωάννη τον Βαπτιστή, μία με τον Αγιο Νικόλαο και μία δίζωνη με δέηση και αγίους.
Κακοί χειρισμοί
Η συλλογή Ιόλα (αρχαιότητες και έργα τέχνης) όπως και η οικία Ιόλα, και η τύχη τους, αποτελούν ένα από τα μεγάλα εγκλήματα του ελληνικού κράτους. Ο Ιόλας όσο ζούσε είχε εκφράσει την επιθυμία να δωρίσει και τη συλλογή και το σπίτι του στο ελληνικό κράτος, το οποίο δεν ασχολήθηκε ποτέ σοβαρά. Οσο για την οικία Ιόλα, καταρρέει μετά τους αλλεπάλληλους κακούς χειρισμούς των υπουργών Πολιτισμού.
ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΚΩΤΤΗ
Μία εκ των δύο κληρονόμων του συλλέκτη ζητεί από το υπουργείο Πολιτισμού 67 αρχαία και έξι εικόνες
Εξήντα επτά αρχαία ζητεί από το υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού η μία εκ των δύο κληρονόμων του συλλέκτη Αλέξανδρου Ιόλα. Πρόκειται για την Ελένη Κουτσούδη, κόρη του (επίσης αποβιώσαντος) Δημήτρη Κουτσούδη, αδελφού του συλλέκτη.
Τα αρχαία φυλάσσονται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, στο οποίο έφτασαν είτε από κατασχέσεις είτε από τους αρμοδίους για την ασφάλεια της περιουσίας που ο Ιόλας κατέλιπε είκοσι τρία χρόνια πριν. Μαζί ζητεί και έξι εικόνες από το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, όπου επίσης φυλάσσονται.
Η βάση ενός κίονα στο προστώο της οικίας Ιόλα, ένα από τα λίγα έργα που είναι ακόμη και σήμερα στη θέση του
Η βάση ενός κίονα στο προστώο της οικίας Ιόλα, ένα από τα λίγα έργα που είναι ακόμη και σήμερα στη θέση του
Το θέμα θα συζητηθεί σύντομα στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, ωστόσο με αυτό δεν κλείνει η πολύκροτη από πολλές πλευρές υπόθεση της κληρονομιάς Ιόλα. Αλλα τόσα αρχαία και εικόνες αναμένουν την άλλη ανιψιά του συλλέκτη, κόρη της αδελφής του, η οποία μέχρι σήμερα δεν έχει ζητήσει το μερίδιό της.
Ο Αλέξανδρος Ιόλας είχε άδεια συλλέκτη από το 1966. Το 1987 απεβίωσε και η συλλογή του σφραγίστηκε στην οικία του στην Αγία Παρασκευή, λόγω διαμάχης των κληρονόμων του. Δηλαδή της ανιψιάς του Ελένης Κουτσούδη και της αδελφής του Νίκης φον Στάιφελ.
Το 1988 και το 1989 σημειώθηκαν δύο κλοπές στην οικία (στη συνέχεια η οικία Ιόλα λεηλατήθηκε επανειλημμένως). Σύμφωνα με πληροφορίες που προέρχονται από τον φάκελο της υπόθεσης που τηρεί το υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού, κατασχέθηκαν στην πρώτη περίπτωση 46 από τα κλαπέντα στην οικία Στάιφελ και επτά μεγάλα γλυπτά σε αποθήκη μεταφορικής εταιρείας, η οποία τα είχε συσκευάσει για εξαγωγή, αν και δεν υπήρχε σχετική άδεια. Αλλα 28 από τα κλεμμένα της δεύτερης φοράς κατασχέθηκαν και πάλι στην οικία Στάιφελ. Τότε το δικαστήριο τα έστειλε στο Εθνικό Αρχαιολογικό, όπως και στο Βυζαντινό Μουσείο (ανάλογα με το είδος), έως ότου ρυθμιστεί η κληρονομιά. Το 1997 αποδίδονται οριστικά στο Ελληνικό Δημόσιο τα κατασχεθέντα στην οικία Στάιφελ και στην αποθήκη. Την ίδια χρονιά πεθαίνει η Νίκη Στάιφελ και το μερίδιό της περνά στην κόρη της, Σύλβια Μαρία ντε Κουέβας. Η κυρία Ντε Κουέβας δεν έχει ζητήσει μέχρι στιγμής τα αρχαία και τις εικόνες που της αναλογούν.
Το 2000 το Πρωτοδικείο αποφασίζει δικαστική διανομή με κλήρωση, η οποία γίνεται το επόμενο έτος. Πέρυσι η κ. Κουτσούδη ζήτησε την απόδοση των αρχαίων που κληρονομεί μετά την κλήρωση και αυτό το θέμα θα εισαχθεί στο ΚΑΣ (προχθές δεν συζητήθηκε λόγω παρέλευσης της ώρας).
Δυστυχώς, το Ελληνικό Δημόσιο έκανε το θαύμα του. Ανάμεσα σε όσα θα αποδοθούν στην κυρία Κουτσούδη περιλαμβάνονται και αντικείμενα που είχαν κατασχεθεί στις αποθήκες της μεταφορικής εταιρείας και έχουν αποδοθεί στο Δημόσιο από το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων. Η δικαιούχος έχει ενημερωθεί ότι αυτά δεν θα τα λάβει, αφού δεν έπρεπε καν να περιληφθούν στη διανομή μεταξύ των κληρονόμων. Επίσης, το ΕΑΜ επιθυμεί να αγοράσει κάποια από τα αρχαία, κυρίως αγάλματα.
Αγγεία και αγάλματα
Η συλλογή Ιόλα περιλαμβάνει αρκετά αγγεία (μελαμβαφείς κανθάρους, σφαιρικούς αρύβαλλους, μελανόμορφο πινάκιο, μυκηναϊκό αμφορίσκο) κ.ά. Τα σημαντικότερα κομμάτια της, ωστόσο, είναι ένα ξύλινο αγαλματίδιο βαφέα, μαρμάρινος κορμός αγάλματος Φαραώ, τμήμα κορμού Φαραώ από ψαμμόλιθο, αριστερό χέρι μαρμάρινου αγάλματος, άγαλμα Σατύρου, μαρμάρινο πορτρέτο του αυτοκράτορα Τραϊανού, μαρμάρινο επίκρανο, κεφαλή γυναικείου αγάλματος από μάρμαρο, γυμνός ανδρικός κορμός από το ίδιο υλικό, κορμός Αφροδίτης κ.ά.
Οι εικόνες είναι: δύο με την Παναγία Βρεφοκρατούσα, μία με τον Αγιο Παντελεήμονα, μία με τον Αγιο Ιωάννη τον Βαπτιστή, μία με τον Αγιο Νικόλαο και μία δίζωνη με δέηση και αγίους.
Κακοί χειρισμοί
Η συλλογή Ιόλα (αρχαιότητες και έργα τέχνης) όπως και η οικία Ιόλα, και η τύχη τους, αποτελούν ένα από τα μεγάλα εγκλήματα του ελληνικού κράτους. Ο Ιόλας όσο ζούσε είχε εκφράσει την επιθυμία να δωρίσει και τη συλλογή και το σπίτι του στο ελληνικό κράτος, το οποίο δεν ασχολήθηκε ποτέ σοβαρά. Οσο για την οικία Ιόλα, καταρρέει μετά τους αλλεπάλληλους κακούς χειρισμούς των υπουργών Πολιτισμού.
ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΚΩΤΤΗ
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)