Στα «αζήτητα» η μισή συλλογή Ιόλα

Της Ν. ΚΟΝΤΡΑΡΟΥ-ΡΑΣΣΙΑ

Στις δύο ανιψιές του Ιόλα, που είναι και οι νόμιμες κληρονόμοι του, θα καταλήξουν τα κατασχεθέντα αρχαία αντικείμενα της συλλογής του, που είχαν κλαπεί, όπως και εκείνα που είχαν παραδοθεί προς φύλαξη στο Εθνικό Αρχαιολογικό και το Βυζαντινό Μουσείο.

Ο Αλέξανδρος Ιόλας (1907-1987) όταν φωτογραφιζόταν με φόντο αρχαίο άγαλμα Ο Αλέξανδρος Ιόλας (1907-1987) όταν φωτογραφιζόταν με φόντο αρχαίο άγαλμα Η μία ανιψιά του, Ελένη Κουτσούδη-Ιόλα, κόρη του αποβιώσαντος αδερφού του, Δημήτρη Κουτσούδη, διεκδικεί 67 αρχαία και 7 εικόνες από το υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού, ενώ η έτερη Σύλβια Μαρία ντε Κουέβας, κόρη τής, επίσης πεθαμένης, αδελφής του, Νίκης φον Στάιφελ, δεν έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον να λάβει το μερίδιο της κληρονομιάς της.

Η υπόθεση αυτή επρόκειτο να συζητηθεί προχθές στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (δεν πρόλαβε λόγω παρέλευσης της ώρας), επειδή υπέβαλε αίτημα η Ελένη Κατσούδη-Ιόλα να της αποδοθούν τα αρχαία και οι εικόνες της συλλογής του θείου της Αλέξανδρου Ιόλα, που φυλάσσονται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο.

Τμήμα της συλλογής Ιόλα κατέληξε στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο ύστερα από κατασχέσεις των κλεμμένων, μετά τη διάρρηξη της βίλας του, όπως και των αντικειμένων που είχαν απομείνει στο σπίτι μετά το σφράγισμα του σπιτιού.

Η αρχαιολογική συλλογή του Ιόλα ήταν μεγάλης αξίας. Περιελάμβανε αρκετά αγγεία, όπως μελαμβαφείς κανθάρους, σφαιρικούς αρύβαλλους, ένα μελανόμορφο πινάκιο κι ένα μυκηναϊκό αμφορίσκο, ενώ τα σημαντικότερα κομμάτια είναι ένα ξύλινο αγαλματίδιο βαφέα, ένας μαρμάρινος κορμός φαραώ, ένα τμήμα κορμού φαραώ από ψαμμόλιθο, άγαλμα Σάτυρου, το μαρμάρινο πορτρέτο του αυτοκράτορα Τραϊανού, ένα μαρμάρινο επίκρανο, ένας μαρμάρινος ανδρικός κορμός, κορμός Αφροδίτης, γυναικεία κεφαλή κ.ά.

Συγκροτήθηκε νομίμως. Ο Ιόλας είχε άδεια συλλέκτη από το 1966. Οταν το 1987 πέθανε, η βίλα του στην Αγία Παρασκευή σφραγίστηκε, εξαιτίας μιας διαμάχης που ξέσπασε μεταξύ των κληρονόμων του. Το 1988 και 1989 σημειώθηκαν δύο κλοπές στο σπίτι του συλλέκτη. Ακολούθησε κατάσχεση 46 αρχαίων αντικειμένων από τα κλαπέντα στην οικία Στάιφελ και επτά μεγάλων γλυπτών σε αποθήκη μεταφορικής εταιρείας, η οποία τα είχε συσκευάσει για εξαγωγή, χωρίς βεβαίως καμιά άδεια, όπως αναφέρεται στον φάκελο της υπόθεσης, που τηρεί το υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού. Αλλα 28 από τα κλεμμένα κατασχέθηκαν επίσης στην οικία Στάιφελ.

Το δικαστήριο αποφάσισε να δοθούν τα κατασχεθέντα για φύλαξη στα δύο δημόσια μουσεία, μέχρι να ρυθμιστεί η κληρονομιά. Το 1997 αποδόθηκαν οριστικά στο Δημόσιο τα κατασχεθέντα στην οικία Στάιφελ και στην αποθήκη. Ηταν η χρονιά που πέθανε η Νίκη Στάιφελ και το μερίδιό της κληρονόμησε η κόρη της, Σύλβια Μαρία ντε Κουέβας. Το 2000, το Πρωτοδικείο αποφάσισε να γίνει δικαστική διανομή της περιουσίας του Ιόλα με κλήρωση, κάτι που έγινε το 2001.

Πέρυσι, η κ. Κουτσούδη-Ιόλα ζήτησε επισήμως το μερίδιο που της αναλογεί, μετά την κλήρωση. Το αίτημά της αυτό θα συζητηθεί σε κάποια από τις επόμενες συνεδριάσεις του ΚΑΣ. Στα αρχαία που θα της αποδοθούν περιλαμβάνονται και εκείνα που κατασχέθηκαν στις αποθήκες της μεταφορικής εταιρείας, παρ' όλο που αυτά έχουν δοθεί στο Δημόσιο με απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων. Αλλη μια εμπλοκή σε μια ήδη πολύ περιπεπλεγμένη υπόθεση. Πάντως, το Αρχαιολογικό Μουσείο επιθυμεί να αγοράσει κάποια από τα αρχαία, κυρίως αγάλματα. Το ερώτημα είναι, με τι χρήματα;*