Η Ελλάδα του ορθού (παρα)λόγου | Του Άρη Χατζηστεφάνου

.Ο Νίκος Χασαπόπουλος στο κείμενό του «Η συνάντηση των άκρων», στην εφημερίδα Το Βήμα, επιχείρησε να συνδέσει το ΚΚΕ με τη Χρυσή Αυγή και έναν μη ορθόδοξο οικονομολόγο με το κερδοσκοπικό κεφάλαιο, χρησιμοποιώντας δύο κλασικές, συμπληρωματικές προπαγανδιστικές τεχνικές. Απαντάει ο Άρης Χατζηστεφάνου. Δέκα χρόνια συμπληρώνονται αυτές τις ημέρες από την τελευταία κυκλοφορία της δραχμής ως εθνικού νομίσματος και η συζήτηση περί δραχμής επανέρχεται με έναν στρεβλό τρόπο: εθνοσωτήρες πολιτικοί και μεγαλόσχημοι δημοσιογράφοι αναφέρονται με εμφανή απέχθεια σε μια εποχή όπου η χώρα δεν βρισκόταν υπό τον έλεγχο του ΔΝΤ και της ΕΚΤ, όπου το κοινοβούλιο δεν παραβίαζε το Σύνταγμα για να ψηφίσει ρυθμίσεις που συντάσσονται στο Βερολίνο, όπου οι μαθητές δεν λιποθυμούσαν λόγω έλλειψης τροφίμων στα σχολεία και όπου οι άνθρωποι δεν σχημάτιζαν ουρές για συσσίτιο. Προφανώς το να αποδώσεις όλα τα δεινά της ελληνικής οικονομίας στο ευρώ θα αποτελούσε εξίσου φτηνό προπαγανδιστικό κόλπο με αυτά που βλέπουμε καθημερινά στα νυχτερινά δελτία ειδήσεων. Μια τέτοια προσέγγιση θα αγνοούσε τις ευθύνες του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος αλλά και τις δομικές αδυναμίες της ελληνικής οικονομίας – κυρίως δηλαδή την άρνηση όλων των κυβερνήσεων, από δημιουργίας του ελληνικού κράτους, να φορολογήσουν με στοιχειωδώς δίκαιο τρόπο τις οικονομικές ελίτ. Παρόλα αυτά, τα άλματα λογικής που καταγράφονται καθημερινά στα μέσα ενημέρωσης αξίζουν την προσοχή μας – όχι μόνο γιατί είναι επικίνδυνα αλλά και γιατί είναι διασκεδαστικά. Πριν από λίγες ημέρες, η εφημερίδα Το Βήμα φάνηκε να θέτει νέα όρια στη λογική. Ο Νίκος Χασαπόπουλος επιχείρησε να συνδέσει το ΚΚΕ με τη Χρυσή Αυγή και έναν μη ορθόδοξο οικονομολόγο με το κερδοσκοπικό κεφάλαιο. (Πριν προχωρήσετε θα πρέπει να διαβάσετε το κείμενό του εδώ.) Στο κείμενό του ο κ. Χασαπόπουλος στηρίζεται σε δυο συμπληρωματικές προπαγανδιστικές τεχνικές. Η πρώτη είναι γνωστή στη διεθνή βιβλιογραφία με τον όρο «Guilt by association» και στηρίζεται στην εξής απλή μορφή: 1) Το Α είναι Β 2) Το Α είναι επίσης Γ 3) Άρα όλα τα Β είναι Γ (Προσοχή: το Guilt by Association δεν πρέπει να συγχέεται με το απλό σόφισμα που λέει: το μπουζούκι είναι όργανο, ο μπάτσος είναι όργανο, άρα ο μπάτσος είναι μπουζούκι). Το δεύτερο προπαγανδιστικό τέχνασμα του κ. Χασαπόπουλου εδράζεται σε μια από τις πιο φτηνές και εύκολα αναγνωρίσιμες λογικές πλάνες, γνωστή με τον λατινικό όρο «argumentum ad hominem». Στους Σοφιστικούς Ελέγχους του ο Αριστοτέλης επιδεικνύει ένα από τα απλούστερα παραδείγματα της συγκεκριμένης λογικής πλάνης με την εξής μορφή: 1) Ο A ισχυρίζεται το B. 2) Ο A είναι αμφισβητήσιμος. 3) Άρα ο ισχυρισμός B είναι εσφαλμένος. Χρησιμοποιώντας το Guilt by association με τη μορφή ad hominem, ο συντάκτης της εφημερίδας καταλήγει σε ένα ξεκαρδιστικό συμπέρασμα: Ο Κώστας Λαπαβίτσας υποστηρίζει την έξοδο του Ευρώ. Ο Νουριέλ Ρουμπινί, που εργάζεται για το κερδοσκοπικό κεφάλαιο, υποστηρίζει την έξοδο από το ευρώ. Άρα η έξοδος από το ευρώ εξυπηρετεί το διεθνές κερδοσκοπικό κεφάλαιο. Προχωρώντας ένα βήμα πιο πέρα (με ευκολία που θα σοκάριζε ακόμη και τους προπαγανδιστές του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου), ο συντάκτης επιχειρεί να συνδέσει την ακροδεξιά με το ΚΚΕ. Κρίνοντας μάλιστα από τον υπότιτλο του κειμένου («Η ετερόκλητη συμμαχία της δραχμής και τα παιχνίδια του κ. Μιχαλολιάκου με τους απεργούς της Χαλυβουργίας»), είναι προφανές ότι ο συντάκτης επιχειρεί να συνδέσει τις θεωρίες για την έξοδο από την ευρωζώνη με τη νεοναζιστική ακροδεξιά. Προφανώς ο συντάκτης παραλείπει εσκεμμένα να υπενθυμίσει στους αναγνώστες του ότι οι προτάσεις εξόδου της Ελλάδας από την ευρωζώνη θεωρούνται πλέον κυρίαρχες στα μεγαλύτερα πανεπιστήμια του πλανήτη. Πέραν από τους «συνήθεις υπόπτους» της μη ορθόδοξης οικονομικής σκέψης, όπως ο Μαρκ Ουάισμπροτ, ο Σαμίρ Αμίν ή ο Ντιν Μπέικερ, υπέρ της εξόδου έχουν επιχειρηματολογήσει δεκάδες ακαδημαϊκοί και νομπελίστες οικονομολόγοι, από τον Πολ Κρούγκμαν μέχρι τον Ντάνι Ρόντρικ. Πρόκειται για μεγαθήρια της οικονομικής σκέψης, τους οποίους έλληνες δημοσιογράφοι, όπως ο Γιάννης Πρετεντέρης, χαρακτηρίζουν συλλήβδην «κομπογιαννίτες», οι οποίοι επιδίδονται σε «διαγωνισµό ανοησίας και µπαρούφας». (Για την ιστορία, η χρήση της λέξης «κομπογιαννίτες» ανασύρθηκε από τόσους πολλούς δημοσιογράφους το καλοκαίρι του 2011, γεγονός που δημιουργεί εύλογα ερωτήματα για την κοινή έμπνευση αυτών των συναδέλφων.) Λόγω της εξαιρετικής προχειρότητας που το χαρακτηρίζει, το κείμενο του κ. Χασαπόπουλου μας επιτρέπει να αποκρυπτογραφήσουμε τις τεχνικές προπαγάνδας που χρησιμοποιούνται από το σύνολο του μνημονιακού Τύπου στην Ελλάδα. Η βασική αρχή που διέπει τη συγκεκριμένη συλλογιστική είναι ότι οι υποστηρικτές του Μνημονίου αποτελούν τη φωνή της προόδου και του ορθού λόγου. Μιλώντας για την «Ελλάδα της δραχμής» ή την «Αριστερά της Δραχμής», η κυβέρνηση και οι παπαγάλοι της παραπέμπουν στην Ελλάδα ή την Αριστερά της πεντάρας. Παράλληλα, όσοι προτείνουν εναλλακτικές λύσεις και αρνούνται τον μονόδρομο της δοτής κυβέρνησης Παπαδήμου κατατάσσονται χωρίς δεύτερη κουβέντα είτε στην φασίζουσα λαϊκιστική Δεξιά είτε σε κάποιου είδους ουτοπιστική Αριστεράς (έννοιες τις οποίες οι μνημονιακοί δημοσιογράφοι φαίνεται να συγχέουν στο μυαλό τους). Και στις δύο περιπτώσεις, αφήνεται να εννοηθεί ότι όποιος διαφωνεί με τη λογική των τραπεζών, του Βερολίνου και του ΔΝΤ επιθυμεί την επιστροφή σε μια προπολεμική εποχή οπισθοδρόμησης. Απώτερος στόχος αυτής της ρητορικής είναι να συγκαλύψει ότι οι ελληνικές πολιτικές και οικονομικές ελίτ δεν έχουν πλέον θετικά επιχειρήματα για να υποστηρίξουν την καταστροφική τους πολιτική. Το μοναδικό επιχείρημα είναι ο φόβος. Κανένας τους δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι το Μνημόνιο λειτουργεί. Όλοι όμως διατείνονται ότι χωρίς αυτό θα αδειάσουν τα ράφια των σούπερ μάρκετ. Αντίστοιχα, κανένας δεν μπορεί να παρουσιάσει σοβαρά επιχειρήματα για τα οφέλη της παραμονής μας στο ευρώ. Όλοι όμως περιγράφουν τις σκηνές πανικού που θα ακολουθήσουν, αν φύγουμε από το ενιαίο νόμισμα. Το γεγονός ότι σχεδόν όλα τα ιστορικά παραδείγματα χωρών που ανέκτησαν τον έλεγχο της νομισματικής τους πολιτικής τους διαψεύδουν, τους αφήνει παγερά αδιάφορους. Όπως έλεγε και ένας «μεγάλος» της ελληνική τηλεόρασης… ας μην αφήνουμε την πραγματικότητα να καταστρέφει μια τόσο όμορφα στημένη ιστορία. Η αδυναμία παρουσίασης ενός θετικού προτάγματος αποτελεί και την μεγάλη αλλαγή ιστορικού παραδείγματος σε σχέση με την περίοδο του σημιτικού εκσυγχρονισμού. Οι «ευρωληγούρηδες», για να θυμηθούμε την ορολογία της εποχής, είναι ηθικά και ιδεολογικά ταπεινωμένοι και μόνο η ηθική και ιδεολογική αδυναμία της καθεστωτικής Αριστεράς τους επιτρέπει να παραμένουν στο προσκήνιο. Στην πραγματικότητα, βέβαια, όλες οι τρομολαγνικές συνέπειες με τις οποίες απειλούν τους πολίτες, αν δεν υποταχθούν στις εντολές τους, επιβεβαιώνονται ακριβώς επειδή οι πολίτες δεν έχουν ανατρέψει ακόμη την κυβέρνηση. Μας απειλούσαν με αδυναμία δανεισμού από τις διεθνείς αγορές, την οποία οι ίδιοι έφεραν στη χώρα μέσω του Μνημονίου. Ο κ. Σημίτης, τον Ιούνιο του 2010, μας απειλούσε με υποτίμηση έως και 30% σε περίπτωση εξόδου από την ΟΝΕ – η εσωτερική υποτίμηση που επέβαλαν, όμως, οι επίγονοί του μείωσε κατά πολύ περισσότερο το εισόδημα των νοικοκυριών. Μας απειλούν ότι σε περίπτωση αθέτησης πληρωμών, δεν θα υπάρχουν χρήματα για μισθούς και συντάξεις και έτσι συνεχίζουν να στέλνουν τα χρήματα των μισθών και των συντάξεων στους δανειστές. Μας απειλούσαν με απώλεια εθνικής κυριαρχίας, την οποία οι ίδιοι εκχώρησαν στους δανειστές μας. Υποστήριζαν ότι ακόμη και το κούρεμα του χρέους είναι ατιμωτικό για το φιλότιμο του Έλληνα και τώρα υπερηφανεύονται (ψευδώς) ότι πραγματοποίησαν το μεγαλύτερο κούρεμα στην ιστορία της ανθρωπότητας. Η προπαγάνδα δεν χρειάστηκε ποτέ επιβεβαίωση. Χρειάζεται μόνο ικανούς προπαγανδιστές. Στην Ελλάδα, ευτυχώς, δεν έχουμε ούτε καν αυτό. Αυτοί λοιπόν οι ανίκανοι προπαγανδιστές έχουν το θράσος να μιλούν υποτιμητικά για την «Ελλάδα της δραχμής», την «Αριστερά της δραχμής» ή τη «δημοσιογραφία της δραχμής». Απέναντί της προβάλλουν την Ελλάδα του Ράιχενμπαχ, του Task Force, της Τρόικας, της εξαθλίωσης και της ταπείνωσης.