1/27/2008

Toulouse-Lautrec στην Αθήνα


Επειδη διάολε δεν είναι μόνο ο Μάκης που έχει γεμίσει μάκα τη ζωή μας... ούτε ο Θεμάκος...


BELLE ÉPOQUE στο Παρίσι και την Αθήνα…

«Ο Toulouse-Lautrec και η Belle Époque στο Παρίσι και την Αθήνα» είναι ο τίτλος της πρωτότυπης έκθεσης που οργάνωσε το Μουσείο Ηρακλειδών στο θησείο (Ηρακλειδών 16) και η οποία θα διαρκέσει έως 4 Μαΐου 2008.

Με επίκεντρο μια ενότητα 70 πρωτότυπων έργων του Henri de Toulouse-Lautrec σε χαρτί, μας μεταφέρει στο Παρίσι των αρχών του εικοστού αιώνα, τότε που ήταν μια μητρόπολη με τα πρότυπά της , τον δυναμισμό και την ορμή της.To Παρίσι γοήτευε τους μποέμ καλλιτέχνες, παρόλη τη φαυλότητά του, και μάλιστα ίσως ακριβώς για την τερατωδία της ανηθικότητάς του.

Οι διοργανωτές της έκθεσης αποπειράθηκαν την τοποθέτηση των έργων αυτών στο ιστορικό το κοινωνικό και αισθητικό πλαίσιο της εποχής (περ.1880-αρχές 20ου αιώνα).Τότε που ο μύθος του Παρισιού φάνταζε σαν τη καινούρια Βαβυλώνα, σαν τη πόλη των ελαφρών και μυστικών παραδείσων της εστίας του Μπωντλερ και του Βερλαιν, αλλά και του Γκύ και του Τουλούζ Λωτρέκ.

Τότε που η μποέμ είχε καταντήσει μια παρέα αλητών και παράνομων, τάξη στην οποία ενδημούσε η εξαχρείωση και η αθλιότητα , ομάδα εγκληματικών τύπων οι οποίοι ξέκοψαν όχι μόνο από την αστική κοινωνία, αλλά και από ολόκληρο σχεδόν τον δυτικό πολιτισμό.

Τότε που ο Μπωντλέρ , ο Βερλαίν, και ο Τουλούζ Λωτρέκ ήταν μεθύστακες. Τότε που ο Ρεμπώ, ο Γκωγκέν, και ο Βαν Γκόγκ , ήταν αλήτες και ανέστιοι κοσμογυριστάδες… Ο Βερλαίν και ο Ρεμπώ πέθαναν σε νοσοκομείο. Ο Βαν Γκόγκ και ο Τουλούζ Λωτρέκ ζούσαν κάμποσα χρόνια σε φρενοκομείο….Τότε που οι περισσότεροι καλλιτέχνες περνάγανε τη ζωή τους στα καφενεία, τις μουσικές αίθουσες, στα πορνεία, τα καμπαρέ, τα νοσοκομεία η ακόμα και στο δρόμο.

Τα πρωτότυπα έργα που παρουσιάζονται στην έκθεση, ( διαφημιστικές αφίσες, χαρακτικά και σχέδια) αντλούν τη θεματολογία τους από τη Παρισινή καθημερινότητα και ψυχαγωγία. Διαφημίσεις νυχτερινών κέντρων η εντύπων , που αποτελούν ορισμένες από τις γνωστότερες συνθέσεις του Γάλλου καλλιτέχνη αντιπαραβάλλονται με μια σειρά στοιχείων της καθημερινότητας της Αθηναϊκής Belle Époque εποχής…. Λάθος .Γιατί οι Παρισινές επιδράσεις μπορεί να ήταν εμφανείς… αλλά η ατμόσφαιρα δεν είχε καμία απολύτως σχέση… εκτός και αν η Κυριακάτικη λιακάδα στο Ζάππειο αποτελούσε…επιρροή…. Ακκισμοί είναι αυτοί των επιμελητών οι οποίοι καμιά φορά κάνουν τα πάντα για να δικαιολογήσουν απλά και μόνο την …αυθαιρεσία τους…..

Ο Tουλούζ Λωτρέκ είναι γνωστός για τα έργα του που απεικονίζουν

σκηνές από καμπαρέ, θέατρα, αίθουσες χορού και πορνεία. Τους χώρους αυτούς ο καλλιτέχνης έζησε από κοντά, αρχής γινομένης από το 1885 όταν μετακόμισε στην Μονμάρτη και βυθίστηκε στη νυχτερινή της ζωή. Θέλησε να παρουσιάσει τη ζωή όπως είναι και όχι όπως θα έπρεπε να είναι, αλλά αυτή του η αντικειμενικότητα εκφραζόταν με κατανόηση και χιούμορ. Τον ενδιέφερε η δημιουργία πορτρέτων, όχι μόνο όσων συναντούσε κατά τη διάρκεια των νυχτερινών του περιπλανήσεων στην πόλη, αλλά και των φίλων του, καθώς και των ανθρώπων που ανήκαν στην εργατική τάξη του Παρισιού. Ήταν ένας εργατικός καλλιτέχνης, ο οποίος χρησιμοποίησε ένα ευρύ φάσμα μέσων για την παραγωγή ενός τεράστιου αριθμού έργων.

Ο Henri-Marie-Raymond de Toulouse-Lautrec-Monfa γεννήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 1864 στο πατρικό του σπίτι, το Château du Bosc, στο Albi στη Γαλλία. Ο πατέρας του, ο Κόμης Αλφόνσος ήταν ένας εκκεντρικός αριστοκράτης που του άρεσε να μεταμφιέζεται και είχε σαν κύρια ενδιαφέροντα το κυνήγι και την εκτροφή και εκγύμναση κυνηγετικών γερακιών. Η μητέρα του, η Κόμισσα Αντέλ ήταν μια συντηρητική και καλλιεργημένη γυναίκα με την οποία ο καλλιτέχνης παρέμεινε δεμένος μέχρι το τέλος της ζωής του.

Ο Tουλούζ Λωτρέκ ποτέ δεν επρόκειτο να απολαύσει την ιππασία και το κυνήγι, που ήταν οι αγαπημένες ασχολίες της οικογένειάς του. Οι ρήξεις που υπέστη και στα δυο πόδια σε ηλικία 13 και 14 ετών αντίστοιχα, σε συνδυασμό με ένα εκ γενετής πρόβλημα υγείας στα οστά του, οδήγησαν στη μη φυσιολογική ανάπτυξη του σώματός του. Συγκεκριμένα, τα πόδια του έπαψαν να μεγαλώνουν σε αντίθεση με το υπόλοιπο σώμα του. Για το λόγο αυτό, χρησιμοποιούσε μπαστούνι για να περπατήσει και το ύψος του δεν ξεπέρασε τα 1,52 μ. Η Κόμισσα Αντέλ ενθάρρυνε το ενδιαφέρον του γιου της προς το σχέδιο. Τα πρώτα θέματα που απεικόνισε ήταν η οικογένειά του, τα άλογα και τα κυνηγόσκυλά τους.

Ο καλλιτέχνης έλαβε τα πρώτα του μαθήματα ζωγραφικής από έναν φίλο του Κόμη Αλφόνσου, το ζωγράφο ζώων Princeteau, ο οποίος έπεισε τους γονείς του Λωτρέκ να του επιτρέψουν να σπουδάσει τέχνη. Αφού έλαβε το πτυχίο baccalauréat στο Παρίσι, μαθήτευσε για μερικούς μήνες στο στούντιο του Léon Bonnat την άνοιξη του 1882 και λίγο αργότερα στο στούντιο του Fernand Cormon, ιστορικού ζωγράφου που τον ενδιέφερε ιδιαίτερα ο αρχαίος κόσμος. Περνούσε τα πρωϊνά του στο στούντιο του δασκάλου του, κάνοντας πρακτική στο θεωρητικό σχέδιο, αλλά τα απογεύματα, ο Lautrec επισκεπτόταν τόσο τις καθιερωμένες εκθέσεις, όσο και αυτές των νέων καλλιτεχνών, όπου ανακάλυψε τη μεγάλη διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στην ακαδημαϊκή τέχνη και τα νέα καλλιτεχνικά κινήματα της εποχής, ειδικότερα αυτό των Ιμπρεσσιονιστών. Επηρεάστηκε βαθύτατα από τον Degas και την Ιαπωνική χαρακτική.

Το 1891 έφτιαξε μια έγχρωμη αφίσα για λογαριασμό του καμπαρέ Moulin Rouge, η οποία τον κατέστησε διάσημο σε μια νύχτα. Ο Λωτρέκ δημιούργησε 30 αφίσες σε ολόκληρη τη ζωή του, αλλά εικονογράφησε θεατρικά προγράμματα, εξώφυλλα βιβλίων, μενού, προσκλήσεις και παρτιτούρες. Ο λιτός και εκφραστικός τρόπος με τον οποίο σχεδίαζε βρήκε το τέλειο μέσο στη λιθογραφία. Ποτέ δεν έκανε διάκριση μεταξύ των εμπορικών τεχνών και αυτών που ονομάζουμε Καλές Τέχνες.

Το 1898 η υγεία του καλλιτέχνη άρχισε να επιδεινώνεται, εξαιτίας της κατάχρησης στο αλκοόλ και της σύφιλης. Το 1899, μετά από μια κρίση τρεμώδους παραληρήματος, πέρασε μερικούς μήνες σε μια κλινική, αλλά με την επιστροφή του στο Παρίσι άρχισε να πίνει ξανά. Το γεγονός αυτό είχε και συνέπειες στη δουλειά του. Τον Αύγουστο του 1901 ο Lautrec υπέστη παραλυτική κρίση και μεταφέρθηκε στο εξοχικό σπίτι της μητέρας του στο Malromé, όπου και πέθανε στις 9 Σεπτεμβρίου.


Δεν υπάρχουν σχόλια: