Μεγάλωσα. Ήμουν στη δεύτερη δεκαετία της ζωής μου όταν γνώρισα τον Αλέξανδρο Ιόλα. Έναν Μαικήνα της τέχνης. .Ραδιούργο. Είρων. Οξυδερκή. Αυθάδη. Τολμηρό Εκρηκτικό. Αδίστακτο.
Όπως ο Σωκράτης στους μαθητές του, εκμαίευε από μένα ο,τι καλύτερο. Όπως ακριβώς συνέβαινε και με τους καλλιτέχνες του. Τους οποίους ωθούσε να δημιουργήσουν συγκεκριμένα έργα τέχνης που εκείνος ΄΄ έβλεπε και ΄΄ζούσε΄΄, πριν εκείνοι αρχίσουν να δουλεύουν τα υλικά τους.
Τυχοδιώκτης. Που ανήκε στο 2050 και μετά. Φίλος. Πολυτιμότερος και από ένα πανάκριβο κόσμημα. Πνευματικός πατέρας.
Δε μου πήρε πολύ χρόνο να αναγνωρίσω τη πραγματική μεγαλοφυΐα του. Με πήγε στο Λούβρο. Στο ΜΟΜΑ. Στο Μπομπούρ. Στεκόταν μπροστά στα έργα και μου έλεγε να κοιτάξω. Η σιωπή του μου δίδαξε πολλά περισσότερα απ΄ότι θα μου έλεγε το πιο σοφό κουβεντολόι.
20 χρόνια έχουν περάσει. Σήμερα τιμούν αυτό τον υπέροχο Έλληνα που δόξασε την Ελλάδα και πέθανε στιγματισμένος.
Ποιος όμως ήταν στην πραγματικότητα ο Αλέξανδρος Ιόλας;
Ο Αλέξανδρος Ιόλας (πραγματικό όνομα: Κωνσταντίνος Κουτσούδης) γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια το 1908. Γόνος μεγαλοαστικής οικογένειας, έδειξε από νωρίς κλίση στην μουσική και στον χορό.
Γύρω στο 1925 έρχεται στην Αθήνα με συστατική επιστολή του Κωνσταντίνου Καβάφη. Γνωρίζει από νωρίς από κοντά καλλιτεχνικές και πνευματικές προσωπικότητες της πρωτεύουσας (Άγγελο Σικελιανό, Δημήτρη Μητρόπουλο, Ναυσικά Παλαμά κ.α.). Σπουδάζει χορό με τον Βάσο και την Τανάγρα Κανέλλου.
Το 1928, βρίσκεται στο Βερολίνο όπου συνεχίζει τις σπουδές του. Με την άνοδο του Χίτλερ στην Γερμανία εγκαταλείπει την χώρα για να πάει στο Παρίσι, όπου έρχεται και σε ουσιαστική επαφή με την σύγχρονη τέχνη, μέσω των συχνών του επισκέψεων στις γκαλερί της οδού Marignan.
Εκεί πρωτοαντίκρυσε, στις αρχές της δεκαετίας του 1930, ένα πίνακα του Ντε Κύρικο. Ο Ιόλας συνδέθηκε με τον καλλιτέχνη και συνεργάστηκαν αργότερα. Ο ίδιος σε μία συνέντευξή του το 1971, με αφορμή την οργάνωση της αναδρομικής έκθεσης του Μαξ Έρνστ, περιγράφει το περιστατικό: «η πρώτη φορά που μπήκε στο νού μου η επιθυμία να αποκτήσω ένα πίνακα ήταν πολύ πριν γνωρίσω τον Μαξ Έρνστ, γύρω στα 1933. Μία μέρα, στάθηκα μπροστά σε μία γκαλερί της οδού Marignan στο Παρίσι. Ένας παράξενος πίνακας είχε τραβήξει την προσοχή μου. Ήταν ένα ταμπλό του Ντε Κύρικο, το πρώτο μοντέρνο ζωγραφικό έργο που έβλεπα στην ζωή μου. Παρίστανε μία πλατεία άδεια, στην μέση ένα άγαλμα, στο βάθος ένα τρένο με το φουγάρο του που περνούσε. Τίτλος του πίνακα “Μελαγχολία”. Μπήκα στην γκαλερί και ρώτησα τί είναι αυτό; μου απάντησαν, είναι ένα αριστούργημα του Ντε Κύρικο μπορείτε να το αγοράσετε με 2.000 δολλάρια. Περνούσα από την γκαλερί δίνοντας λίγα λίγα τα χρήματα. Τελικά, ύστερα από πέντε χρόνια ο πίνακας έγινε δικός μου. Από τότε λοιπόν, με εκείνες τις συχνές επισκέψεις στην γκαλερί της οδού Marignan, αρχίζει να μου μπαίνει η ιδέα να κάνω κι εγώ κάποτε μία γκαλερί».
Τα χρόνια της Νέας Υόρκης
Στις αρχές τις δεκαετίας του 40, ο Αλέξανδρος Ιόλας βρέθηκε στην Αμερική, όπου και χόρεψε στην Μετροπόλιταν Όπερα της Νέας Υόρκης με τον Μπαλανσίν, στο «Ορφέας και Ευριδίκη». Μετά το ατύχημα με το πόδι του, το 1944, ο Ιόλας εγκαταλείπει την χορευτική του καριέρα και στέφεται στις εικαστικές τέχνες.
Το 1946, με την οικονομική βοήθεια της Ελίζαμπεθ Άρντεν, συνεργάζεται με την Ουγκό Γκάλερι (ιδιοκτήτης αρχικά ο Ουγκό, ζωγράφος και εγγονός του Βίκτωρος Ουγκό).
Στο διάστημα αυτό παρουσιάζει για πρώτη φορά στην Αμερική ατομικές εκθέσεις των: Μαξ Έρνστ (1946), Ρενέ Μαγκρίτ (1947), Βίκτορ Μπράουνερ (1947) αλλά και την πρώτη ατομική έκθεση του Άντυ Γουόρχολ (Ιούνιος 1952, με μία σειρά εικονογραφήσεων διηγημάτων του Τρούμαν Καπότε). Το 1953 ο Ιόλας γίνεται αποκλειστικός ιδιοκτήτης της γκαλερί στην Νέα Υόρκη, οπότε και ονομάζεται «Ιόλας Γκάλερι».
Ο γλύπτης Takis εκθέτει για πρώτη φορά στην Αμερική, στην γκαλερί του Ιόλα (Νοέμβριος 1961). Η συνεργασία αυτή κράτησε μέχρι το 1976.
Ατομικές εκθέσεις στην γκαλερί του Ιόλα, στην Αμερική, πραγματοποιούν η Νίκι Ντε Σανφάλ (1962) και ο Τινγκελί (1962).
Ήδη από την δεκαετία του 50, η γκαλερί έχει καθιερωθεί στην Αμερική. Ο Ιόλας οργανώνει επίσης σημαντικές συλλογές, όπως η συλλογή Ντε Μενίλ, και Σλαμπερζέ.
Επιστροφή στην Ευρώπη
Οι δραστηριότητές του επεκτείνονται και στην Ευρώπη με το άνοιγμα της γκαλερί στην Γενεύη, το 1963. Η γκαλερί εγκαινιάζεται με την έκθεση του Μαξ Έρνστ, ενώ ακολουθεί η έκθεση του Ρενέ Μαγκρίτ.
Στο Παρίσι, τα εγκαίνια της γκαλερί (196, Bd St Germain, όπου βρίσκεται η γκαλερί Ντενίς Ρενέ) έγιναν και πάλι με την έκθεση του Μαξ Ερνστ (Μάιος 1964), ενώ η γκαλερί χαρακτηρίζεται από τον καλλιτεχνικό τύπο ώς «η πιό δραστήρια γκαλερί στο Παρίσι».
Οι πιο πρωτοποριακοί καλλιτέχνες της εποχής όπως οι Τakis, Ζαν Τινγκελί, Υβ Κλάιν, Μαρτιάλ Ραϊς, Νίκι Ντε Σαν Φαλ, Ζαν Πιέρ Ρενώ, Κλόντ & Φρανσουά-Ξαβιέρ Λαλάν, Μαξ Ερνστ, Ντένις Όπενχάιμ, Ρενέ Μαγκρίτ, Φοτριέ, Βολς, Μάττα, Λεονόρ Φινί, Ντοροθέα Τάνινγκ, εκθέτουν στην γκαλερί του Ιόλα.
Το 1965 ανοίγει την τρίτη γκαλερί του ο Ιόλας στο Μιλάνο (μεταξύ άλλων πρώτη ατομική έκθεση του Πίνο Πασκάλι 1967, και συνεργασία με τον Γιάννη Κουνέλη το 1968), ενώ ακολουθεί και η γκαλερί στην Μαδρίτη.
Παράλληλα οργανώνει εκθέσεις Ελλήνων καλλιτεχνών σε όλες του τις γκαλερί των Γκίκα, Τσαρούχη, Φασιανό, Τσόκλη, Ακριθάκη, Μπουτέα, Μαρίνας Καρέλλα, Παύλου, Λαζόγκα και πολλών άλλων.
Η οργάνωση των εκθέσεων και η δημιουργία των γκαλερί θεωρείται υποδειγματική, ενώ το αρχείο του Ιόλα στην γκαλερί του Παρισιού χαρακτηρίζεται ώς «πραγματικό χρυσορυχείο για τον ιστορικό της τέχνης», αφού όπως διηγείται, το 1969, η Βάσια Καρκαγιάννη - Καραμπελιά, «πουθενά αλλού δεν βρήκα τέτοιο πλούτο στοιχείων συμπεριλαμβανομένης και της βιβλιοθήκης του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης».
Εκδοτική Δραστηριότητα
Στις πραγματικές δραστηριότητες του Ιόλα θα πρέπει να προστεθεί και το πλούσιο εκδοτικό του έργο. Οι περισσότερες εκθέσεις των καλλιτεχνών που συνοδεύονται από πολυτελείς καταλόγους των οποίων οι πρόλογοι υπογράφονται από ονόματα όπως ο Αντρέ Μπρετόν («Le Sens Propre» στον κατάλογο της έκθεσης του Ρενέ Μαγκρίτ, Νοέμβριος - Δεκέμβριος 1964), Πιέρ Ρεστανί («Une Aventure Prométhéenne Au Service D’une Intuition Cosmique» στον κατάλογο της έκθεσης «Yves Klein» τον Απρίλιο 1965), Jean Clay («Les Magnétrons De Takis», στον κατάλογο της έκθεσης «Takis 1966»), Αλέν Ζεφρουά («Le Télémagnetisme De Takis», στον κατάλογο των εκθέσεων «Takis, Dix Ans De Sculpture, 1954 - 1964», 1964), Πόντους Χάλτεν («Mela II», στον κατάλογο της έκθεσης του Ζαν Τιγκελί, Νέα Υόρκη, Μάρτιος 1965)
Ο Αλέξανδρος Ιόλας έχει εκδόσει επίσης και ποιητικές συλλογές καλιτεχνών (Μαξ Ερνστ, Lieux Communs Décervelages, Αλ. Ιόλας 1971) σε περιορισμένο αριθμό αντιτύπων, τα οποία σήμερα αποτελούν πραγματικά συλλεκτικά κομμάτια. Επίσης το 1985 εξέδωσε το ποίημα του Νομπελίστα ποιητή Οδυσσέα Ελύτη: «Ο Κήπος Βλέπει» με σχέδια του ζωγράφου Πέτρου.
Όπου το έκρινε απαραίτητο συνόδευε ο ίδιος τις εκθέσεις με δικό του πρόλογο, όπως στην τελευταία έκθεση του Ρενέ Μαγκρίτ («The Eight Sculptures», Al. Iolas, 1968).
Τα Τελευταία Χρόνια
Ο Ιόλας έλεγε συχνά ότι θα έκλεινε τις γκαλερί του όταν θα πέθαινε ο Μαξ Ερνστ (1976). Στη δεκαετία του ΄70 ο Ιόλας κλείνει πράγμετι όλες τις γκαλερί του- με τελευταία εκείνη του Μιλάνου, το 1976.
Απο το 1971, είχε επικεντρώσει όλες τις δραστηριότητές του στην ίδρυση ενος μουσείου Συγχρονης Τέχνης στην Ελλάδα, ενω ίδρυσε απο κοινού με τον αντικέρ Τάσο Ζουμπουλάκη, τη Γκαλερι Ζουμπουλάκη, με αποτέλεσμα να οργανωθούν για πρωτη φορά στην Αθήνα, εκθέσεις των Μαξ Έρνστ, Ρενέ Μαγκρίτ και Τζόρτζιο ντε Κύρικο.
Ενώ ειχε δωρίσει πολλα έργα τέχνης στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης και είναι ένα απο τα ιδρυτικά μέλη του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης στο Centre Georges Pompidou του Παρισιού, οι προσπάθειές του για την ίδρυση του Μουσείου, συναντούν πολλές δυσκολίες στην Ελλάδα, ενω για εντελώς ανεξήγητους λόγους ξεκινά ενα κύμα πρωτοφανούς διασυρμού του απο τα Μεσα Μαζικής Ενημέρωσης της εποχής.
Ενα μέρος της συλλογής του Αλέξανδρου Ιόλα-44 έργα- καταλήγει παρ΄ολα αυτά στο Μακεδονικο Μουσείο Σύχγρονης Τέχνης στη Θεσσαλονίκη.
Τον Μάρτιο του 1984 συνάπτει συμφωνητικό με τον βιογράφο του Νίκο Σταθούλη για τη συγγαφή της βιογραφίας του.
Τον Μαρτιο του 1985, χαρίζει στο Δήμο Αγιας Παρασκευής 4 στρέμματα προκειμένου να δημιουργηθει ένα Πάρκο της Τέχνης για τα παιδιά του Δήμου, ενώ παραγγέλνει στους καλλιτέχνες του ανάλογα έργα.
Ένα χρόνο πριν πεθάνει, αποφασίζει να ανοίξει έναν ακόμη εκθεσιακό χώρο στο Μιλάνο, ο οποίος εγκαινιάζεται στις αρχές του 1987, με τον «Μυστικό Δείπνο» του Άντι Γουόρχολ, οπου έμελε να είναι και για τούς δυο το Κύκνειο Άσμα τους.
Σε όλη τη διάρκεια της πολύχρονης καριέρας του , ο Ιόλας διατήρησε στενές φιλικές σχέσεις με τους περισσότερους συνεργάτες του. Ο Μαξ Έρνστ στη μεγάλη αναδρομική έκθεση στο Παρίσι το 1971, δήλωσε «Την επιτυχία αυτή την οφείλω στον Αλέξανδρο Ιόλα και τον ευχαριστώ».
Ο Ρενε Μαγκρίτ εξηγεί τη σταθερότητα της συνεργασίας τους ως εξής: «Ο Αλέξανδρος Ιόλας αγοράζει απο το τέλος του Πολέμου, σχεδον όλη τη παραγωγή μου, σε μια περίοδο οπου το έργο μου δεν εύρισκε ουσιαστικούς αγοραστές».
Το ποτρέτο του Αλέξανδρου Ιόλα έχει φιλοτεχνηθεί από τον Ρενέ Μαγκρίτ, τον Μπαλτίς, τον Τζόρτζιο ντε Κύρικο, τον Άντι Γουόρχολ τη Λεονόρ Φινί , 1956, όπου παρουσιάζεται ο Ιόλας ως χορευτής κλασσικού μπαλέτου.
Ο Αλέξανδρος Ιόλας πέθανε τον Ιούνιο του 1987.
9/28/2007
Το σεξ-απιλ του Βενιζέλου...
-Kαλή σου μέρα Τζίγκι Γουίντοφ...Νεα υποψηφιότητα στο ΠΑΣΟΚ?
-Καλή σου μέρα φιλε... Τουλάχιστον ο Κώστας Σκανδαλίδης είναι πιο συνεπής στο κόμμα του..Είναι θρέμα του... Δεν είναι ευκαιριατζής όπως ο Βενιζέλος.... ούτε αμετροεπής... ούτε Μιμίκος... Τι έκανε μέχρι σήμερα ο Βενιζέλος απο το να εκμεταλεύεται τις εντασεις στο ΠΑΣΟΚ μόνο και μόνο για τις ανάγκες της μωροφιλοδοξίας του? Ως συνταγματολόγος κακοποίησε ερμηνεύοντας το Σύνταγμα όπως ο άλλος... ο "καθηγητης" Δημήτρης Τσάτσος, ο οποίος ούτε λιγο ούτε πολύ μας είπε οτι ..."αν κυβερνήσει την ελλάδα ο Βενιζέλος θα σωθούμε.." τρομάρα του.... Ως υπουργός πολιτισμού απέτυχε... Ως συνταγματολόγος έγινε γραφικός... Ύστερα είναι χοντρός...Αντιαισθητικός... αδούλευτος... δίχως μαστοριά και χωρίς καμιά απολύτως σεμνότητα... Πως να κυβερνήσει ο αντιερωτικός , τη χώρα που το σεξ-απιλ του έλληνα εξαντλείται στον ηγέτη του?
-Καλή σου μέρα φιλε... Τουλάχιστον ο Κώστας Σκανδαλίδης είναι πιο συνεπής στο κόμμα του..Είναι θρέμα του... Δεν είναι ευκαιριατζής όπως ο Βενιζέλος.... ούτε αμετροεπής... ούτε Μιμίκος... Τι έκανε μέχρι σήμερα ο Βενιζέλος απο το να εκμεταλεύεται τις εντασεις στο ΠΑΣΟΚ μόνο και μόνο για τις ανάγκες της μωροφιλοδοξίας του? Ως συνταγματολόγος κακοποίησε ερμηνεύοντας το Σύνταγμα όπως ο άλλος... ο "καθηγητης" Δημήτρης Τσάτσος, ο οποίος ούτε λιγο ούτε πολύ μας είπε οτι ..."αν κυβερνήσει την ελλάδα ο Βενιζέλος θα σωθούμε.." τρομάρα του.... Ως υπουργός πολιτισμού απέτυχε... Ως συνταγματολόγος έγινε γραφικός... Ύστερα είναι χοντρός...Αντιαισθητικός... αδούλευτος... δίχως μαστοριά και χωρίς καμιά απολύτως σεμνότητα... Πως να κυβερνήσει ο αντιερωτικός , τη χώρα που το σεξ-απιλ του έλληνα εξαντλείται στον ηγέτη του?
9/27/2007
Ο Αιώνιος έφηβος Μάνος Χατζιδάκις
Για να γράψω αυτό το κείμενο το σκέφθηκα πολύ. Δε με ενδιέφερε να γράψω για το φίλο Μάνο Χατζιδακι. Ο,τι κρατούσα για τον φίλο μου το κρατούσα βαθιά μέσα στη καρδιά μου, μέσα στη ψυχή μου, όπως άλλωστε κάνουμε όλοι οι φίλοι του.
Όταν από το περιοδικό μου ζήτησαν αυτό το θέμα σάστισα. Ώστε λοιπόν ήρθε η στιγμή κάτι εμείς εδώ για μας να πούμε χρόνια μετά τη δικαστική διαμάχη που είχα με τον υιοθετημένο του γιο για μια δικαιωματική χρήση μιας γραπτής αναφοράς του συνθέτη στο ημερολόγιό του την ημέρα του θανάτου του μεγάλου Αλεξανδρινού συλλέκτη Αλέξανδρου Ιόλα.
Για πέντε αράδες σκέψη πλήρωσα στον κληρονόμο του 500.000δρχ πριν πέντε χρόνια. Το χάρηκα. Τόσο κοστίζει το κύρος στις μέρες μας. Τόσο φθηνά κοστίζει η φιλία..
Με τον Μάνο Χατζιδακι γνωριστήκαμε το 1981.Είχαμε συναντηθεί τη πρώτη φορά στο σπίτι του στην οδό Ρηγίλλης , όπου μου προσέφερε δύο βιβλία με αφιέρωση που μόλις είχαν εκδοθεί από τις εκδόσεις Ίκαρος. ΄΄Στη κοιλάδα με τους ροδώνες’’ του Νίκου Εγγονόπουλου και του Οδυσσέα Ελύτη.
Ένα χρόνο αργότερα το 1982 γίναμε φίλοι από τον Μίνω Αργυράκη και την οικογένεια Κουτσίνα,τον Φίλλιπο και τη Τιτίνα. Με τον γιο τους τον Νίκο Κουτσίνα ήμασταν τότε κολλητοί φίλοι και ο οποίος ήταν ένας σπουδαίος καλλιτέχνης. Στα δέκα οχτώ του χρόνια ήταν τέτοιο το ταλέντο του στη ζωγραφική που δίκαια είχε χαρακτηρισθεί εφάμιλλο το ταλέντο του με αυτό του Πικάσο.
Ο Μάνος Χατζιδάκις γνώριζε το ταλέντο του και αγωνιούσε πραγματικά…΄΄τι θα γίνει αυτό το παιδί΄΄…
Στο ΄΄Μαγεμένο Αυλό΄΄ και στη ταβέρνα του Ηλία στο Παγκράτι, έχω αφήσει μπόλικη ενέργεια να καταλάβω πως κατάφερε αυτός ο πνευματικός φίλος να δημιουργήσει μέσα στον νεοελληνικό κόσμο του 20ου αιώνα, έναν μύθο.
Πολλές φορές αναρωτιέμαι αν ήταν μόνο συνθέτης, με την έννοια που συνηθίζουμε να αντιλαμβανόμαστε έναν συνθέτη. Ο ίδιος από ότι γνωρίζω δεν επέμενε καθόλου σε αυτόν τον τίτλο… Ο ίδιος δήλωνε τρομοκράτης, αστός, ομοφυλόφιλος ,παιδί, αιωνίως εραστής και πάντοτε ερωτευμένος.
Είχε όμως μια αντρίκεια στάση στη ζωή. Καμιά του κίνηση, καμιά του σκέψη, καμιά του ενέργεια δε χαρακτηριζόταν από καμιά νευρωτική ηττοπάθεια.
Ο Μάνος Χατζιδάκις γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Ξάνθη. Η μάνα του ήταν πολίτισα. Ο πατέρας του καταγόταν από τη Κρήτη. Ο ίδιος τα περισσότερα χρόνια του τα πέρασε στο Παγκράτι. Από τα πρώτα νεανικά του χρόνια συναναστράφηκε και βοηθήθηκε από τους ποιητές του υπερρεαλισμού. Τον Οδυσσέα Ελύτη , τον Νάνο Βαλαωρίτη, τον Μίλτο Σαχτούρη, τον Γιώργο Αραβαντινό, τον Νίκο Φωκά. Μπήκε στο κύκλο τους. Εργάστηκε στα μοτίβα των ποιημάτων τους. Πήρε στα χέρια του δηλαδή , στα πλήκτρα του τα κοινά τους σύμβολα , τα οποία δεν εμπνεύσθηκε αλλά είχε το δικαίωμα να εκμεταλλευτεί για το έργο του. Έξυπνος. Διορατικός. Γοητευτικός. Θα πρόσθετα τρισχαριτωμένος.
Ο Μάνος Χατζιδάκις, δεν έκρυψε ποτέ και από κανέναν την ομοφυλοφιλία του. Αντίθετα μάλιστα. Ήταν περήφανος γιαυτήν την επιλογή του. Για τον ίδιο ο ερωτισμός ήταν η μεγαλύτερη ανθρώπινη αρετή. Ζούσε την ερωτική του ιδιοσυγκρασία χωρίς συμπλέγματα , χωρίς όλα αυτά τα φρικτά μειονεκτήματα που θρέφουν οι μικροί απέναντι στους μεγάλους. Απόλυτα συμφιλιωμένος με το σώμα του επικοινωνούσε με τα ένστικτά του τόσο τέλεια , με αποτέλεσμα να είναι γαλήνιος και τρισευτυχισμένος.
Ο Μάνος Χατζιδάκις ήταν ελκυστικός άνθρωπος. Ήταν ερωτικός τύπος. Ήξερε πολύ καλά ότι ο ανδρισμός δε μετριέται με τις επιδόσεις αλλά με τις αληθινές ευθύνες. Είχε ανακαλύψει τον εαυτό του από πολύ νωρίς. Δε κρύφτηκε. Ήταν συνειδητοποιημένος και ξεκάθαρος με τον καθρέφτη του από πολύ νωρίς.
Ο Μάνος Χατζιδάκις πέρασε από την εμπειρία στην ιδέα. Ένα ηθογραφικό τοπίο χάρισε απλόχερα στην Ελλάδα το οποίο , προσωπικά για μένα, ήταν ένας χώρος και μια μονάδα. Χώρος στον οποίο αρμόζουν ορισμένοι άνθρωποι, και ορισμένες πράξεις.
Η ικανοποίησή του ήταν να αισθάνεται ότι η μουσική του είχε ένα αντίκρισμα στη σύγχρονη πραγματικότητα. Και είχε. Τα τραγούδια του συντρόφευαν τους έρωτες της εφηβείας μου με τη γεύση του ανέφικτου, ομαδικό γνώρισμα της γενιάς μου .Στις ακρογιαλιές που παίζαμε μικροί, σε δεύτερο πάντοτε πλάνο φροντίζαμε να βρίσκονται πάντα τα τραγούδια του. Γιατί ο Μάνος Χατζιδάκις μας αποκρυπτογράφησε.
Ο ερωτισμός του έβγαινε μέσα από τα τραγούδια του. Από τα αγόρια έβγαλε έναν νέο Ηθικό δεκάλογο.Την αδικία την ένοιωθε σαν ασχήμια. Όταν εθίγετο η προσωπικότητά του, αντιδρούσε ακαριαία και πάντα σκληρά αλλά δίκαια.
Ο Μάνος Χατζιδάκις είχε μια φυσική μεταφυσική.Οι σκέψεις του ήταν ακαριαίες. Ο λόγος του αυστηρός και οικείος. Η μουσική άγγιζε χορδές ανεπανάληπτης ευαισθησίας. Ζούσε και αντιδρούσε σε ότι απειλούσε με αφανισμό τουλάχιστον τον ερωτισμό του. Λάτρευε τον Ζαν Ζενέ τον οποίο θεωρούσε Άγιο. Άλλωστε του όφειλε πολλά. Περιφρονούσε τις ανάγκες της μάζας. Εναντιωνόταν στο κράτος. Ακόμα και στις συμβουλές της οικογένειας του. Αγαπούσε με πάθος τους δυστυχισμένους, τους κατατρεγμένους, τους ανθρώπους του μεροκάματου και όλα τα παιδιά που ήταν ανυπάκουα.
Ο Μάνος Χατζιδάκις ερέθιζε και προκαλούσε τα όνειρά μας να έχουνε διάρκεια. Όταν ανέλαβε το Γ Πρόγραμμα δε κάθισε ήσυχος. Προκάλεσε την αντίληψη που επικρατούσε τότε στην ελληνική κοινωνία. Δεν ήταν εφησυχασμένος. Χτύπησε το κατεστημένο με την ίδια άνεση που έκανε έρωτα. Έθεσε κοινωνικούς προβληματισμούς. Έξυσε πληγές της ελληνικής νοοτροπίας. Έβαλε τη σκέψη στο ραδιόφωνο. Έκανε ανατροπές. Ακόμη και οι πλέον σχολαστικοί δε τόλμησαν να αρθρώσουν λέξη στο ανεπανάληπτό του εγχείρημα. Αντικατέστησε τη σοβαροφάνεια με τη σοβαρότητα. Έβαλε το χιούμορ εκτοπίζοντας τη πλάκα από τα ερτζιανά. Συγκρούστηκε με την υποκρισία της εξουσίας και ας ήταν τότε οι εξουσιαστές φίλοι του. Τα τραγούδια του ήταν λύτρωση από την ηθικοπλαστική διαπαιδαγώγηση της ελληνοχριστιανικής μεταπολεμικής κοινωνίας.
Για τον Μάνο Χατζιδάκι μου μίλησε πολύ και ο Αλέξανδρος Ιόλας. Τον γνώριζε καλά από τα χρόνια της Νέας Υόρκης, όταν του είχε παραγγείλει να γράψει ένα ορατόριο για το οποίο τον πλήρωσε, αλλά το ορατόριο δε γράφτηκε ποτέ. Εν τούτοις τον λάτρευε. Είχαμε συναντηθεί ένα βράδυ του 1984 στη ταβέρνα Μυρτιά μαζί με τον Οδυσσέα Ελύτη όπου ο Αλεξανδρινός συλλέκτης τους παρίστανε την πλύστρα που είχαν οι γονείς του στην Άνω Αίγυπτο, ενώ ο Μάνος Χατζιδάκις παρίστανε την μαντάμ Μπατερφλαι και τους Μποέμ. Ήταν απόλαυση. Γιατί ο Μάνος ήταν ένας αρχιτέκτονας της συγκίνησης. Δεν ήταν συμπλεγματικός. Ούτε το έπαιζε ΄΄σοβαρός΄΄. Ούτε βέβαια ήταν θρασύς επειδή ήταν πάντοτε ειλικρινής. Ήξερε πολύ καλά ότι ο τόπος αυτός πολύ συχνά, συχνότατα, παράγει εγκληματίες, πλήθος κλεφτών καθώς κα απατεώνων. Του άρεσε συχνά μάλιστα να λέει.. ΄΄Πάς μη συλλαμβανόμενος είναι δικαιωμένος…΄΄.
Ήταν σκληρός αλλά ήταν δίκαιος. Όταν εθίγετο η ανθρωπιά του και η αξιοπρέπειά του από το συγκρότημα κυρίως της Αυριανής, αντιδρούσε και μάλιστα ακαριαία. Όταν τον ενοχλούσαν οι φωνασκίες και η απρέπεια στις συναυλίες του, ήταν ικανός να τις σταματήσει. Γιατί η αντίληψή του ήταν Ιωνική. Φυσιολογική ελευθερία στην έκφραση, πλουτισμός από κάθε πλευρά, χωρίς ποτέ να πέσει στο επίπεδο της εφημερίδας.
Ναι… Ήταν αμαρτωλός και ένδοξος. Αμαρτωλός επειδή έφτασε να γίνει κύριος αίτιος του εκμαυλισμού των συναισθημάτων μας. Ένδοξος, γιατί ήταν ο σημαντικότερος φορέας της νεοελληνικής ευαισθησίας, και σωτήρας εκείνου που ονομάζουμε αίσθηση και αμεσότητα.
Γνώριζα καλά και μου άρεσε ο τρόπος που αντιμετώπιζε τους φίλους του αλλά και τους εραστές του. Προτιμούσε την αστραψιά και τη σπιρτάδα του μυαλού, από το πιο σοφό κουβεντολόι.
Θυμάμαι έντονα τη προετοιμασία της παράστασης ΄΄Πορνογραφία΄΄ με σκηνικά του φίλου μου Μίνου Αργυράκη, τραγούδια του Άρη Δαβαράκη και με πρωταγωνιστικό ρόλο τη Σαπφώ Νοταρά. Τη σύλληψη για τη ΄΄Πορνογραφία΄΄ , την εμπνεύσθηκε στη Μακρινίτσα το Πάσχα του 1981 όταν είχαμε περάσει πέντε αξέχαστες μέρες στο αρχοντικό των Κουτσιναίων. Ήταν μαζί μας ο Μίνως Αργυράκης με τη κόρη του Μόιρα , ο Μάνος με τον γιο του και βέβαια όλη η οικογένεια Κουτσίνα. Θυμάμαι τη λεπτότητα της παρουσίας του. Τη διάθεσή του για αστεία. Τη προσήλωσή του στους φίλους του. Και τη λατρεία του για τον φίλο του και σχεδόν προστατευόμενό του Μίνω Αργυράκη.
Με τον Μίνω βέβαια είχε μια μακροχρόνια φιλία, από τα πέτρινα χρόνια της δεκαετίας του –50. Τον εκτιμούσε τον Μίνω . Ακόμα και όταν βρισκόταν στην Αμερική επικοινωνούσε συχνά μαζί του αναφέροντάς του απίστευτες λεπτομέρειες, οι οποίες φανερώνουν και το επίπεδο του ανδρός…΄΄ Νέα Υόρκη 19 Ιουλίου 1967. Αγαπητέ Μίνω …Η φωνή σου από το τηλέφωνο μου έφτιαξε μια ακόμη φορά ένα τραγούδι. Ένα τραγούδι σατύρου και έφηβου μαζί- και νοστάλγησα την Αθήνα. Γνωρίζουν οι συμπολίτες σου τι σου χρωστάνε…Η Νέα Υόρκη βουλιάζει στην απελπισία με 90 βαθμούς. Λαχανιάζει παιδικά σηκώνοντας το βάρος του κόσμου. Προσπαθώ να ισορροπήσω τις αστικές μου επιθυμίες με τους επαναστατημένους οραματισμούς μου. Προς το παρόν κατεψυγμένος, περιμένω μια καλύτερη μέρα για να εκδηλωθώ. Δεν έχω αποφασίσει τι θέλω ακριβώς. Την απόλυτη υπεροχή μου η την τέλεια εκμηδένισή μου. Χτες στη Τρίτη Λεωφόρο μεταξύ της 61ης και 62ας , πέντε νεαροί νέγροι ξαφνικά βγάζουν τα πιστόλια και αρχίσανε να πυροβολούν. Μετά βάζουν τα πιστόλια στη τσέπη τους και μπρος στον έκπληκτο κόσμο άρχισαν να χορεύουν κτυπώντας ρυθμικά τα χέρια. Ήρθε ένα περιπολικό της αστυνομίας και τους μάζεψε. Κάποιος πλάι μου ρωτάει το πλαϊνό του…΄΄Γιατί τους πιάσανε..΄΄ Κι εκείνος του απαντάει ψυχρά…΄΄μα ασφαλώς γιατί χορεύανε΄΄. Όλα τα παιδιά εδώ πίνουν μαριχουάνα κι αυτά που δε πίνουν –όσα πρόκειται να σταδιοδρομήσουν και να μας κυβερνήσουν, είναι ηλίθια. Έχω επιθυμήσει τη ζωγραφική σου. Αυτός ο εφιαλτικός ονειρόκοσμός σου , είναι μια σπανίως ευνοϊκή περίπτωση. Και θα αξίζει χρυσάφι αν θελήσεις να επαναστατήσεις και να την επιβάλεις δικτατορικώς – για να μεταχειριστώ λέξεις της μόδας. Βλέπεις οι αληθινά μεγάλοι δεν υπήρξαν ποτέ επαναστάτες στη τέχνη τους. Επιβάλανε οριστικά δι επαναστάσεως τη δουλειά τους. Ο κόσμος είναι σαν τους μαθητές. Πρέπει να έχεις έναν μαύρο χάρακα και να χτυπάς όποιον διαφωνεί. Γράψε μου αμέσως νέα σου και φίλησέ μου όλο τον θυληκόκοσμο που σε περιβάλλει. Σε φιλώ. Μάνος.
Όταν από το περιοδικό μου ζήτησαν αυτό το θέμα σάστισα. Ώστε λοιπόν ήρθε η στιγμή κάτι εμείς εδώ για μας να πούμε χρόνια μετά τη δικαστική διαμάχη που είχα με τον υιοθετημένο του γιο για μια δικαιωματική χρήση μιας γραπτής αναφοράς του συνθέτη στο ημερολόγιό του την ημέρα του θανάτου του μεγάλου Αλεξανδρινού συλλέκτη Αλέξανδρου Ιόλα.
Για πέντε αράδες σκέψη πλήρωσα στον κληρονόμο του 500.000δρχ πριν πέντε χρόνια. Το χάρηκα. Τόσο κοστίζει το κύρος στις μέρες μας. Τόσο φθηνά κοστίζει η φιλία..
Με τον Μάνο Χατζιδακι γνωριστήκαμε το 1981.Είχαμε συναντηθεί τη πρώτη φορά στο σπίτι του στην οδό Ρηγίλλης , όπου μου προσέφερε δύο βιβλία με αφιέρωση που μόλις είχαν εκδοθεί από τις εκδόσεις Ίκαρος. ΄΄Στη κοιλάδα με τους ροδώνες’’ του Νίκου Εγγονόπουλου και του Οδυσσέα Ελύτη.
Ένα χρόνο αργότερα το 1982 γίναμε φίλοι από τον Μίνω Αργυράκη και την οικογένεια Κουτσίνα,τον Φίλλιπο και τη Τιτίνα. Με τον γιο τους τον Νίκο Κουτσίνα ήμασταν τότε κολλητοί φίλοι και ο οποίος ήταν ένας σπουδαίος καλλιτέχνης. Στα δέκα οχτώ του χρόνια ήταν τέτοιο το ταλέντο του στη ζωγραφική που δίκαια είχε χαρακτηρισθεί εφάμιλλο το ταλέντο του με αυτό του Πικάσο.
Ο Μάνος Χατζιδάκις γνώριζε το ταλέντο του και αγωνιούσε πραγματικά…΄΄τι θα γίνει αυτό το παιδί΄΄…
Στο ΄΄Μαγεμένο Αυλό΄΄ και στη ταβέρνα του Ηλία στο Παγκράτι, έχω αφήσει μπόλικη ενέργεια να καταλάβω πως κατάφερε αυτός ο πνευματικός φίλος να δημιουργήσει μέσα στον νεοελληνικό κόσμο του 20ου αιώνα, έναν μύθο.
Πολλές φορές αναρωτιέμαι αν ήταν μόνο συνθέτης, με την έννοια που συνηθίζουμε να αντιλαμβανόμαστε έναν συνθέτη. Ο ίδιος από ότι γνωρίζω δεν επέμενε καθόλου σε αυτόν τον τίτλο… Ο ίδιος δήλωνε τρομοκράτης, αστός, ομοφυλόφιλος ,παιδί, αιωνίως εραστής και πάντοτε ερωτευμένος.
Είχε όμως μια αντρίκεια στάση στη ζωή. Καμιά του κίνηση, καμιά του σκέψη, καμιά του ενέργεια δε χαρακτηριζόταν από καμιά νευρωτική ηττοπάθεια.
Ο Μάνος Χατζιδάκις γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Ξάνθη. Η μάνα του ήταν πολίτισα. Ο πατέρας του καταγόταν από τη Κρήτη. Ο ίδιος τα περισσότερα χρόνια του τα πέρασε στο Παγκράτι. Από τα πρώτα νεανικά του χρόνια συναναστράφηκε και βοηθήθηκε από τους ποιητές του υπερρεαλισμού. Τον Οδυσσέα Ελύτη , τον Νάνο Βαλαωρίτη, τον Μίλτο Σαχτούρη, τον Γιώργο Αραβαντινό, τον Νίκο Φωκά. Μπήκε στο κύκλο τους. Εργάστηκε στα μοτίβα των ποιημάτων τους. Πήρε στα χέρια του δηλαδή , στα πλήκτρα του τα κοινά τους σύμβολα , τα οποία δεν εμπνεύσθηκε αλλά είχε το δικαίωμα να εκμεταλλευτεί για το έργο του. Έξυπνος. Διορατικός. Γοητευτικός. Θα πρόσθετα τρισχαριτωμένος.
Ο Μάνος Χατζιδάκις, δεν έκρυψε ποτέ και από κανέναν την ομοφυλοφιλία του. Αντίθετα μάλιστα. Ήταν περήφανος γιαυτήν την επιλογή του. Για τον ίδιο ο ερωτισμός ήταν η μεγαλύτερη ανθρώπινη αρετή. Ζούσε την ερωτική του ιδιοσυγκρασία χωρίς συμπλέγματα , χωρίς όλα αυτά τα φρικτά μειονεκτήματα που θρέφουν οι μικροί απέναντι στους μεγάλους. Απόλυτα συμφιλιωμένος με το σώμα του επικοινωνούσε με τα ένστικτά του τόσο τέλεια , με αποτέλεσμα να είναι γαλήνιος και τρισευτυχισμένος.
Ο Μάνος Χατζιδάκις ήταν ελκυστικός άνθρωπος. Ήταν ερωτικός τύπος. Ήξερε πολύ καλά ότι ο ανδρισμός δε μετριέται με τις επιδόσεις αλλά με τις αληθινές ευθύνες. Είχε ανακαλύψει τον εαυτό του από πολύ νωρίς. Δε κρύφτηκε. Ήταν συνειδητοποιημένος και ξεκάθαρος με τον καθρέφτη του από πολύ νωρίς.
Ο Μάνος Χατζιδάκις πέρασε από την εμπειρία στην ιδέα. Ένα ηθογραφικό τοπίο χάρισε απλόχερα στην Ελλάδα το οποίο , προσωπικά για μένα, ήταν ένας χώρος και μια μονάδα. Χώρος στον οποίο αρμόζουν ορισμένοι άνθρωποι, και ορισμένες πράξεις.
Η ικανοποίησή του ήταν να αισθάνεται ότι η μουσική του είχε ένα αντίκρισμα στη σύγχρονη πραγματικότητα. Και είχε. Τα τραγούδια του συντρόφευαν τους έρωτες της εφηβείας μου με τη γεύση του ανέφικτου, ομαδικό γνώρισμα της γενιάς μου .Στις ακρογιαλιές που παίζαμε μικροί, σε δεύτερο πάντοτε πλάνο φροντίζαμε να βρίσκονται πάντα τα τραγούδια του. Γιατί ο Μάνος Χατζιδάκις μας αποκρυπτογράφησε.
Ο ερωτισμός του έβγαινε μέσα από τα τραγούδια του. Από τα αγόρια έβγαλε έναν νέο Ηθικό δεκάλογο.Την αδικία την ένοιωθε σαν ασχήμια. Όταν εθίγετο η προσωπικότητά του, αντιδρούσε ακαριαία και πάντα σκληρά αλλά δίκαια.
Ο Μάνος Χατζιδάκις είχε μια φυσική μεταφυσική.Οι σκέψεις του ήταν ακαριαίες. Ο λόγος του αυστηρός και οικείος. Η μουσική άγγιζε χορδές ανεπανάληπτης ευαισθησίας. Ζούσε και αντιδρούσε σε ότι απειλούσε με αφανισμό τουλάχιστον τον ερωτισμό του. Λάτρευε τον Ζαν Ζενέ τον οποίο θεωρούσε Άγιο. Άλλωστε του όφειλε πολλά. Περιφρονούσε τις ανάγκες της μάζας. Εναντιωνόταν στο κράτος. Ακόμα και στις συμβουλές της οικογένειας του. Αγαπούσε με πάθος τους δυστυχισμένους, τους κατατρεγμένους, τους ανθρώπους του μεροκάματου και όλα τα παιδιά που ήταν ανυπάκουα.
Ο Μάνος Χατζιδάκις ερέθιζε και προκαλούσε τα όνειρά μας να έχουνε διάρκεια. Όταν ανέλαβε το Γ Πρόγραμμα δε κάθισε ήσυχος. Προκάλεσε την αντίληψη που επικρατούσε τότε στην ελληνική κοινωνία. Δεν ήταν εφησυχασμένος. Χτύπησε το κατεστημένο με την ίδια άνεση που έκανε έρωτα. Έθεσε κοινωνικούς προβληματισμούς. Έξυσε πληγές της ελληνικής νοοτροπίας. Έβαλε τη σκέψη στο ραδιόφωνο. Έκανε ανατροπές. Ακόμη και οι πλέον σχολαστικοί δε τόλμησαν να αρθρώσουν λέξη στο ανεπανάληπτό του εγχείρημα. Αντικατέστησε τη σοβαροφάνεια με τη σοβαρότητα. Έβαλε το χιούμορ εκτοπίζοντας τη πλάκα από τα ερτζιανά. Συγκρούστηκε με την υποκρισία της εξουσίας και ας ήταν τότε οι εξουσιαστές φίλοι του. Τα τραγούδια του ήταν λύτρωση από την ηθικοπλαστική διαπαιδαγώγηση της ελληνοχριστιανικής μεταπολεμικής κοινωνίας.
Για τον Μάνο Χατζιδάκι μου μίλησε πολύ και ο Αλέξανδρος Ιόλας. Τον γνώριζε καλά από τα χρόνια της Νέας Υόρκης, όταν του είχε παραγγείλει να γράψει ένα ορατόριο για το οποίο τον πλήρωσε, αλλά το ορατόριο δε γράφτηκε ποτέ. Εν τούτοις τον λάτρευε. Είχαμε συναντηθεί ένα βράδυ του 1984 στη ταβέρνα Μυρτιά μαζί με τον Οδυσσέα Ελύτη όπου ο Αλεξανδρινός συλλέκτης τους παρίστανε την πλύστρα που είχαν οι γονείς του στην Άνω Αίγυπτο, ενώ ο Μάνος Χατζιδάκις παρίστανε την μαντάμ Μπατερφλαι και τους Μποέμ. Ήταν απόλαυση. Γιατί ο Μάνος ήταν ένας αρχιτέκτονας της συγκίνησης. Δεν ήταν συμπλεγματικός. Ούτε το έπαιζε ΄΄σοβαρός΄΄. Ούτε βέβαια ήταν θρασύς επειδή ήταν πάντοτε ειλικρινής. Ήξερε πολύ καλά ότι ο τόπος αυτός πολύ συχνά, συχνότατα, παράγει εγκληματίες, πλήθος κλεφτών καθώς κα απατεώνων. Του άρεσε συχνά μάλιστα να λέει.. ΄΄Πάς μη συλλαμβανόμενος είναι δικαιωμένος…΄΄.
Ήταν σκληρός αλλά ήταν δίκαιος. Όταν εθίγετο η ανθρωπιά του και η αξιοπρέπειά του από το συγκρότημα κυρίως της Αυριανής, αντιδρούσε και μάλιστα ακαριαία. Όταν τον ενοχλούσαν οι φωνασκίες και η απρέπεια στις συναυλίες του, ήταν ικανός να τις σταματήσει. Γιατί η αντίληψή του ήταν Ιωνική. Φυσιολογική ελευθερία στην έκφραση, πλουτισμός από κάθε πλευρά, χωρίς ποτέ να πέσει στο επίπεδο της εφημερίδας.
Ναι… Ήταν αμαρτωλός και ένδοξος. Αμαρτωλός επειδή έφτασε να γίνει κύριος αίτιος του εκμαυλισμού των συναισθημάτων μας. Ένδοξος, γιατί ήταν ο σημαντικότερος φορέας της νεοελληνικής ευαισθησίας, και σωτήρας εκείνου που ονομάζουμε αίσθηση και αμεσότητα.
Γνώριζα καλά και μου άρεσε ο τρόπος που αντιμετώπιζε τους φίλους του αλλά και τους εραστές του. Προτιμούσε την αστραψιά και τη σπιρτάδα του μυαλού, από το πιο σοφό κουβεντολόι.
Θυμάμαι έντονα τη προετοιμασία της παράστασης ΄΄Πορνογραφία΄΄ με σκηνικά του φίλου μου Μίνου Αργυράκη, τραγούδια του Άρη Δαβαράκη και με πρωταγωνιστικό ρόλο τη Σαπφώ Νοταρά. Τη σύλληψη για τη ΄΄Πορνογραφία΄΄ , την εμπνεύσθηκε στη Μακρινίτσα το Πάσχα του 1981 όταν είχαμε περάσει πέντε αξέχαστες μέρες στο αρχοντικό των Κουτσιναίων. Ήταν μαζί μας ο Μίνως Αργυράκης με τη κόρη του Μόιρα , ο Μάνος με τον γιο του και βέβαια όλη η οικογένεια Κουτσίνα. Θυμάμαι τη λεπτότητα της παρουσίας του. Τη διάθεσή του για αστεία. Τη προσήλωσή του στους φίλους του. Και τη λατρεία του για τον φίλο του και σχεδόν προστατευόμενό του Μίνω Αργυράκη.
Με τον Μίνω βέβαια είχε μια μακροχρόνια φιλία, από τα πέτρινα χρόνια της δεκαετίας του –50. Τον εκτιμούσε τον Μίνω . Ακόμα και όταν βρισκόταν στην Αμερική επικοινωνούσε συχνά μαζί του αναφέροντάς του απίστευτες λεπτομέρειες, οι οποίες φανερώνουν και το επίπεδο του ανδρός…΄΄ Νέα Υόρκη 19 Ιουλίου 1967. Αγαπητέ Μίνω …Η φωνή σου από το τηλέφωνο μου έφτιαξε μια ακόμη φορά ένα τραγούδι. Ένα τραγούδι σατύρου και έφηβου μαζί- και νοστάλγησα την Αθήνα. Γνωρίζουν οι συμπολίτες σου τι σου χρωστάνε…Η Νέα Υόρκη βουλιάζει στην απελπισία με 90 βαθμούς. Λαχανιάζει παιδικά σηκώνοντας το βάρος του κόσμου. Προσπαθώ να ισορροπήσω τις αστικές μου επιθυμίες με τους επαναστατημένους οραματισμούς μου. Προς το παρόν κατεψυγμένος, περιμένω μια καλύτερη μέρα για να εκδηλωθώ. Δεν έχω αποφασίσει τι θέλω ακριβώς. Την απόλυτη υπεροχή μου η την τέλεια εκμηδένισή μου. Χτες στη Τρίτη Λεωφόρο μεταξύ της 61ης και 62ας , πέντε νεαροί νέγροι ξαφνικά βγάζουν τα πιστόλια και αρχίσανε να πυροβολούν. Μετά βάζουν τα πιστόλια στη τσέπη τους και μπρος στον έκπληκτο κόσμο άρχισαν να χορεύουν κτυπώντας ρυθμικά τα χέρια. Ήρθε ένα περιπολικό της αστυνομίας και τους μάζεψε. Κάποιος πλάι μου ρωτάει το πλαϊνό του…΄΄Γιατί τους πιάσανε..΄΄ Κι εκείνος του απαντάει ψυχρά…΄΄μα ασφαλώς γιατί χορεύανε΄΄. Όλα τα παιδιά εδώ πίνουν μαριχουάνα κι αυτά που δε πίνουν –όσα πρόκειται να σταδιοδρομήσουν και να μας κυβερνήσουν, είναι ηλίθια. Έχω επιθυμήσει τη ζωγραφική σου. Αυτός ο εφιαλτικός ονειρόκοσμός σου , είναι μια σπανίως ευνοϊκή περίπτωση. Και θα αξίζει χρυσάφι αν θελήσεις να επαναστατήσεις και να την επιβάλεις δικτατορικώς – για να μεταχειριστώ λέξεις της μόδας. Βλέπεις οι αληθινά μεγάλοι δεν υπήρξαν ποτέ επαναστάτες στη τέχνη τους. Επιβάλανε οριστικά δι επαναστάσεως τη δουλειά τους. Ο κόσμος είναι σαν τους μαθητές. Πρέπει να έχεις έναν μαύρο χάρακα και να χτυπάς όποιον διαφωνεί. Γράψε μου αμέσως νέα σου και φίλησέ μου όλο τον θυληκόκοσμο που σε περιβάλλει. Σε φιλώ. Μάνος.
9/26/2007
Στο φιλο μου Αλέξη Ακριθάκη
Ο Αλέξης Ακριθάκης ήταν ο πλέον ανατρεπτικός, ευάλωτος και απρόβλεπτος καλλιτέχνης που γνώρισα ποτέ. Η τέχνη ήταν η ζωή του και η ζωή του η ίδια ήταν η τέχνη του. Πάντοτε τον θυμάμαι να κινείται στην οριακή γραμμή του παιχνιδιού, ΄΄… γιατί μόνο τότε το έργο γίνεται πληθωρικό και παρουσιάζει μια εσωτερικότητα.΄΄
Για τον ίδιο τόσο η τέχνη όσο και η ζωή έχουν μια εγκληματικότητα. Γιατί το έγκλημα για τον ίδιο είναι μια τρυφερή ιστορία….΄΄ η τέχνη είναι ένα πολύ επικίνδυνο και ανθυγιεινό επάγγελμα. Τέχνη είναι η τραγική σου ζωή και η ασχήμια του κόσμου που κυκλοφορεί γύρω σου….οι καλλιτέχνες έχουνε μέσα τους τη φθορά. Ο ρόλος του καλλιτέχνη και όχι του ζωγράφου είναι να ανατρέπει τα πράγματα. Σήμερα δε σέβονται τη τέχνη. Σέβονται μόνο τους ζωγράφους τους κοσμικούς…τους έχω χεσμένους.
Ο Αλέξης Ακριθάκης πέρασε τη ζωή του…βλέποντας τους φίλους του να αυτοκτονούν. Ο ίδιος είχε επιλέξει έναν αυτοκτονικό τρόπο ζωής γιατί πίστευε πως αυτή πρέπει να είναι η συνεχής διαμαρτυρία στη ζωή του καλλιτέχνη…΄΄ η ζωγραφική είναι ένα επάγγελμα σαν τον ψιλικατζή. Η τέχνη έχει τα προβλήματα των ανθρώπων που πεθαίνουν μόνοι τους στο δρόμο….΄΄
Από το σπίτι του στην Αθήνα το έσκασε 16 χρονών. Η μητέρα του Γερμανίδα. Τελείωσε τη Λεόντειο. Το εργοστάσιο υφασμάτων της μητέρας του ήταν στο Γκάζι. Πίσω από το Πιλοποιείο του Πουλόπουλου. Διέρρηξε το χρηματοκιβώτιο και πήγε στη Θεσσαλονίκη όπου έκανε τις δραχμές μάρκα. Με μια μηχανή τετράχρονη έφυγε για το Παρίσι. Από τότε δεν ξαναείδε τους γονείς του. Στο Παρίσι σπούδασε ζωγραφική στην Ακαδημία Grand Chaumiere. Έκανε διδακτορικό με τον Γ Κανδύλη στο θέμα ΄΄Η ζωγραφική και η πολεοδομία. ΄΄ . Για να ζήσει δούλεψε ως δοκιμαστής αυτοκινήτων της Peugeot στην Αφρική. Ταξίδευσε στις περισσότερες πόλεις της Ευρώπης. Ο Τσίγκος ήταν φίλος του. Ακόμη και ο Keith Haring τον αναγνώρισε ως πρωτοπόρο του και ΄΄δανείστηκε΄΄ μερικά από τα σύμβολα του
Το σεργιάνι του στο κόσμο θα το κάνει με τη στήριξη της γυναίκας του Φωφης και του Μαικήνα της τέχνης τον οποίο λάτρευε, Αλέξανδρο Ιόλα. Η ζωή του ήταν ένας κραδασμός. Ένα σπιντάρισμα. Ητ5αν ένας πρωτόγονος άγριος λύκος και ταυτόχρονα τόσο τρυφερός…
Τον είπαν…΄παιδί..΄΄ Δεν ήταν. Τον είπαν τρελό. Δεν ήταν. Το ονόμασαν καταραμένο…. Ήταν. Γιατί έφερε το κλίμα των μπιτνικς στην Ελλάδα. Μαζί με τον Θόδωρο Μανωλίδη ήταν οι πρώτοι που φόρεσαν …μπλου τζιν. Και κάτι ακόμα…πολύ τον είχε ενοχλήσει που όντας ο ίδιος σουρεαλιστής , οι εδώ υπερρεαλιστές…, ενώ δανείστηκαν τις σκέψεις του και του την …έπεσαν…΄΄ ύστερα τον αγνόησαν….΄΄ Εγώ φταίω δηλαδή που δε τους άφησα να με γ…..σουν?΄΄.
Ένας- ένας οι φίλοι του άρχισαν να φεύγουν….να αυτοκτονούν. Ο Αλέξης τη βρίσκει ‘’βρίζοντας όσους δε καταλάβαιναν γιατί οι φίλοι του σκορπίστηκαν στους ανέμους…. Ακροβατεί στη παιδική του τόλμη. Φτιάχνει τη προσωπογραφία του μέσα από την άρνηση. Ήταν σεμνός. Ήταν μαθητευόμενος μπακάλης για τον εαυτό του. Πουλούσε τις ζωγραφιές του με βάση τις τότε συλλογικές συμβάσεις που εξασφάλιζε η ΓΣΕΕ για όλους τους εργαζόμενους. Αυτός ο ακατάδεκτος. Όταν τον ρωτούσες πόσο πάει το έργο σου τότε σου απαντούσε….΄΄ Για να γίνει αυτό το έργο, θέλει δύο μηνιάτικα ενοίκιο, τη ΔΕΗ, το νερό, οκτώ μακαρονάδες, 5 κιλά κρέας, 2000 δραχμές καπότες για το έιτζ, τόσο η βαζελίνη για τους κωλ……….δες, έτσι το βγάζω. Κάνω τη σούμα πόσο βγαίνει, τόσο.. Τόσο το πουλάω. Το έβγαλα το μεροκάματο.΄΄.
Λίγες μέρες πριν τη… κάνει ο Αλέξης τον είχα ρωτήσει πως θέλει να τον θυμόμαστε….’’ Σα μια σφήνα μπηγμένη σε μια καρδιά φίλε…΄΄ μου είχε πει αυτό το πλέον εξαίσιο πλάσμα που γνώρισα ποτέ στη ζωή μου.
Για τον ίδιο τόσο η τέχνη όσο και η ζωή έχουν μια εγκληματικότητα. Γιατί το έγκλημα για τον ίδιο είναι μια τρυφερή ιστορία….΄΄ η τέχνη είναι ένα πολύ επικίνδυνο και ανθυγιεινό επάγγελμα. Τέχνη είναι η τραγική σου ζωή και η ασχήμια του κόσμου που κυκλοφορεί γύρω σου….οι καλλιτέχνες έχουνε μέσα τους τη φθορά. Ο ρόλος του καλλιτέχνη και όχι του ζωγράφου είναι να ανατρέπει τα πράγματα. Σήμερα δε σέβονται τη τέχνη. Σέβονται μόνο τους ζωγράφους τους κοσμικούς…τους έχω χεσμένους.
Ο Αλέξης Ακριθάκης πέρασε τη ζωή του…βλέποντας τους φίλους του να αυτοκτονούν. Ο ίδιος είχε επιλέξει έναν αυτοκτονικό τρόπο ζωής γιατί πίστευε πως αυτή πρέπει να είναι η συνεχής διαμαρτυρία στη ζωή του καλλιτέχνη…΄΄ η ζωγραφική είναι ένα επάγγελμα σαν τον ψιλικατζή. Η τέχνη έχει τα προβλήματα των ανθρώπων που πεθαίνουν μόνοι τους στο δρόμο….΄΄
Από το σπίτι του στην Αθήνα το έσκασε 16 χρονών. Η μητέρα του Γερμανίδα. Τελείωσε τη Λεόντειο. Το εργοστάσιο υφασμάτων της μητέρας του ήταν στο Γκάζι. Πίσω από το Πιλοποιείο του Πουλόπουλου. Διέρρηξε το χρηματοκιβώτιο και πήγε στη Θεσσαλονίκη όπου έκανε τις δραχμές μάρκα. Με μια μηχανή τετράχρονη έφυγε για το Παρίσι. Από τότε δεν ξαναείδε τους γονείς του. Στο Παρίσι σπούδασε ζωγραφική στην Ακαδημία Grand Chaumiere. Έκανε διδακτορικό με τον Γ Κανδύλη στο θέμα ΄΄Η ζωγραφική και η πολεοδομία. ΄΄ . Για να ζήσει δούλεψε ως δοκιμαστής αυτοκινήτων της Peugeot στην Αφρική. Ταξίδευσε στις περισσότερες πόλεις της Ευρώπης. Ο Τσίγκος ήταν φίλος του. Ακόμη και ο Keith Haring τον αναγνώρισε ως πρωτοπόρο του και ΄΄δανείστηκε΄΄ μερικά από τα σύμβολα του
Το σεργιάνι του στο κόσμο θα το κάνει με τη στήριξη της γυναίκας του Φωφης και του Μαικήνα της τέχνης τον οποίο λάτρευε, Αλέξανδρο Ιόλα. Η ζωή του ήταν ένας κραδασμός. Ένα σπιντάρισμα. Ητ5αν ένας πρωτόγονος άγριος λύκος και ταυτόχρονα τόσο τρυφερός…
Τον είπαν…΄παιδί..΄΄ Δεν ήταν. Τον είπαν τρελό. Δεν ήταν. Το ονόμασαν καταραμένο…. Ήταν. Γιατί έφερε το κλίμα των μπιτνικς στην Ελλάδα. Μαζί με τον Θόδωρο Μανωλίδη ήταν οι πρώτοι που φόρεσαν …μπλου τζιν. Και κάτι ακόμα…πολύ τον είχε ενοχλήσει που όντας ο ίδιος σουρεαλιστής , οι εδώ υπερρεαλιστές…, ενώ δανείστηκαν τις σκέψεις του και του την …έπεσαν…΄΄ ύστερα τον αγνόησαν….΄΄ Εγώ φταίω δηλαδή που δε τους άφησα να με γ…..σουν?΄΄.
Ένας- ένας οι φίλοι του άρχισαν να φεύγουν….να αυτοκτονούν. Ο Αλέξης τη βρίσκει ‘’βρίζοντας όσους δε καταλάβαιναν γιατί οι φίλοι του σκορπίστηκαν στους ανέμους…. Ακροβατεί στη παιδική του τόλμη. Φτιάχνει τη προσωπογραφία του μέσα από την άρνηση. Ήταν σεμνός. Ήταν μαθητευόμενος μπακάλης για τον εαυτό του. Πουλούσε τις ζωγραφιές του με βάση τις τότε συλλογικές συμβάσεις που εξασφάλιζε η ΓΣΕΕ για όλους τους εργαζόμενους. Αυτός ο ακατάδεκτος. Όταν τον ρωτούσες πόσο πάει το έργο σου τότε σου απαντούσε….΄΄ Για να γίνει αυτό το έργο, θέλει δύο μηνιάτικα ενοίκιο, τη ΔΕΗ, το νερό, οκτώ μακαρονάδες, 5 κιλά κρέας, 2000 δραχμές καπότες για το έιτζ, τόσο η βαζελίνη για τους κωλ……….δες, έτσι το βγάζω. Κάνω τη σούμα πόσο βγαίνει, τόσο.. Τόσο το πουλάω. Το έβγαλα το μεροκάματο.΄΄.
Λίγες μέρες πριν τη… κάνει ο Αλέξης τον είχα ρωτήσει πως θέλει να τον θυμόμαστε….’’ Σα μια σφήνα μπηγμένη σε μια καρδιά φίλε…΄΄ μου είχε πει αυτό το πλέον εξαίσιο πλάσμα που γνώρισα ποτέ στη ζωή μου.
9/25/2007
Οι ποιό βρωμιάρηδες της Ευρώπης
-Καλή σου μέρα Τζίγκι Γουίντοφ... το Περιβάλλον στο προσκήνιο?
-Ναί... με τους πιο βρώμικους δήμαρχους του κόσμου... Πάρε το Δήμο της Αθήνας... Η Γκρίζα φυλή απειλει με τέτανο και χολέρα το τρίγωνο Σοφοκλέους-Σωκράτους -Ευριπίδου. Οι αρουραίοι κατακλύζουν κάθε πρωί τη περιοχή του Ψυρή. Στον Δήμο Υμηττού δεν υπάρχουν ούτε κάδοι ούτε δοχεία σκουπιδιών. Όλοι σχεδόν οι δήμοι είναι υπεύθυνοι για τη ποιότητα ζωής των δημοτών τους... Το Υπουργείο περιβάλλοντος επέβαλε πρόστιμο 1 000 000 Ευρώ στη ΔΕΗ για την ατμοσφαιρική ρύπανση. Οι ταξιτζήδες βάζουν πετρέλαιο θέρμανσης στους κινητήρες τους, γιατί είναι ποιό φθηνό με αποτέλεσμα ,κάθε γκαζιά τους, να γεμίζει την ατμόσφαιρα με μαύρα σύνεφα αιθάλης. Κανένας έλληνας δεν έχει αντικαταστήσει τον καταλύτη του στο αυτοκίνητό του. Οι δασικές πυρκαγιές εκτίναξαν στα ύψη τίς τιμές του όζοντος στο λεκανοπέδιο. Είμαστε ο πιο βρώμικος λαος στην ευρώπη...-κοιτα τις χωματερές, τα λύματα,τα ποτάμια και τα ρέματα μας... τις ακρογυαλιές μας... Ο κάθε χυδαίος παραλής βιομήχανος έχει καταστρέψει με τα λύματα της επιχείρησης του το Κηφισό, τον Βοιδομάτη και σχεδόν το 35% των ποταμών της χώρας μας... Ασε την αισθητική ρύπανση.... Την ηχητική ρύπανση.... Ασε άλλη φορά...
-Ναί... με τους πιο βρώμικους δήμαρχους του κόσμου... Πάρε το Δήμο της Αθήνας... Η Γκρίζα φυλή απειλει με τέτανο και χολέρα το τρίγωνο Σοφοκλέους-Σωκράτους -Ευριπίδου. Οι αρουραίοι κατακλύζουν κάθε πρωί τη περιοχή του Ψυρή. Στον Δήμο Υμηττού δεν υπάρχουν ούτε κάδοι ούτε δοχεία σκουπιδιών. Όλοι σχεδόν οι δήμοι είναι υπεύθυνοι για τη ποιότητα ζωής των δημοτών τους... Το Υπουργείο περιβάλλοντος επέβαλε πρόστιμο 1 000 000 Ευρώ στη ΔΕΗ για την ατμοσφαιρική ρύπανση. Οι ταξιτζήδες βάζουν πετρέλαιο θέρμανσης στους κινητήρες τους, γιατί είναι ποιό φθηνό με αποτέλεσμα ,κάθε γκαζιά τους, να γεμίζει την ατμόσφαιρα με μαύρα σύνεφα αιθάλης. Κανένας έλληνας δεν έχει αντικαταστήσει τον καταλύτη του στο αυτοκίνητό του. Οι δασικές πυρκαγιές εκτίναξαν στα ύψη τίς τιμές του όζοντος στο λεκανοπέδιο. Είμαστε ο πιο βρώμικος λαος στην ευρώπη...-κοιτα τις χωματερές, τα λύματα,τα ποτάμια και τα ρέματα μας... τις ακρογυαλιές μας... Ο κάθε χυδαίος παραλής βιομήχανος έχει καταστρέψει με τα λύματα της επιχείρησης του το Κηφισό, τον Βοιδομάτη και σχεδόν το 35% των ποταμών της χώρας μας... Ασε την αισθητική ρύπανση.... Την ηχητική ρύπανση.... Ασε άλλη φορά...
9/23/2007
Φθινόπωρο της Τέχνης
ΤΟΠΟΙ ΤΕΧΝΗΣ- ΚΟΣΜΟΙ-ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ-ΣΥΛΛΟΓΕΣ
Το Μουσείο Μπενάκη έχει συνηθίσει να μας εκπλήσσει. Δεν είναι οι πολλές και σημαντικές εκθέσεις που διοργανώνει, είναι και ο άψογος προγραμματισμός τους.
Για την νέα περίοδο οι εκθέσεις του Μουσείου Μπενάκη τόσο στο κεντρικό κτήριο όσο και στο κτήριο της οδού Πειραιώς θα μονοπωλήσουν το ενδιαφέρον των φιλότεχνων αιχμαλωτίζοντας το βλέμμα τους στο πώς συγκροτείται μια συλλογή σύγχρονης τέχνης μέχρι τα 100 χρόνια της καλλιτεχνικής δράσης του Fluxus ή τη σύγχρονη τέχνη με αναφορά στον Stephen Antonako και τον Βυζαντινό κόσμο του Βασίλη Φωτόπουλου.
Η έκθεση «Τόποι» παρουσιάζει μια επιλογή από έργα ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών της συλλογής του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, σε μια σειρά από ενότητες-τόπους. Οι τόποι αυτοί έρχονται να αναδιοργανώσουν με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους τα διάφορα σύνολα και τις δωρεές που δημιούργησαν το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και να δώσουν μια ευρεία νοητική διάσταση και μια συνολική ανάγνωση του Μουσείου και της συλλογής του. Η έκθεση προτείνει μια αναθεώρηση της μουσειολογικής πρότασης και άποψης που στοχεύει την καλύτερη δυνατή ανάδειξη των μόνιμων συλλογών και την παρουσίαση των έργων και των χώρων. Τα θεματικά ή μονογραφικά σύνολα, που θα παρουσιαστούν στο Μουσείο Μπενάκη και την Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, καθώς και σε μερικούς ακόμη χώρους της Αθήνας, αποτελούν περίπου το ένα τέταρτο από τα 1600 έργα που αριθμεί η συλλογή του μουσείου μέχρι σήμερα. Η έκθεση και η έκδοση που την συνοδεύει ανοίγουν ένα πεδίο συσχετισμών και μια ζωντανή συλλογή τόπων με στόχο να εντοπίσουν απόψεις, λειτουργίες και έννοιες που ενεργοποιούν κι αναδεικνύουν το εύρος των δυνατοτήτων και των σχέσεων που συνιστά ένα μουσείο και η συλλογή του μέσα στους χρόνους και τους χώρους. Οι τόποι στους οποίους αναφέρεται η έκθεση είναι τόποι νοητικοί όπου ο καθένας από εμάς δύναται να είναι μέρος ή να φαντάζεται τι σημαίνει καλλιτεχνική δημιουργία και έργο τέχνης, τι σημαίνει εποχή και σημασία, τι σημαίνει σχέση και συσχετισμός πραγμάτων, τι σημαίνει ελεύθερη διακίνηση ιδεών και δυναμική άρση των προκαταλήψεων και του δογματισμού. Παράλληλα, στην Θεσσαλονίκη, θα εκτίθενται φωτογραφίες και χαρακτικά εμπνευσμένα από έργα της μόνιμης συλλογής του ΜΜΣΤ, ενώ είναι ήδη δρομολογημένη η συζήτηση για την παρουσίαση μιας σειράς από τους παραπάνω τόπους σε μουσεία του εξωτερικού.
ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΤΑΚΗ & ΣΤΕΛΛΑΣ ΚΑΒΑΛΛΙΕΡΑΤΟΥ
Κτήριο οδού Πειραιώς
Οκτώβριος – Νοέμβριος 2007
Η έκθεση είναι μία αναδρομή στο έργο των δύο καλλιτεχνών και αποτελεί μια ιδέα και πρόταση της γκαλερί BERNIER/ELIADES. Μέσα από μια διοργάνωση υψηλών προδιαγραφών ο επισκέπτης θα έχει τη δυνατότητα να παρακολουθήσει τη δημιουργική πορεία των δύο καλλιτεχνών στο εφαρμοσμένο κόσμημα και αντικείμενο, από τη δεκαετία του 1970 μέχρι σήμερα. Η Στέλλα Καβαλλιεράτου γεννήθηκε στον Πειραιά ενώ ο Τάκης Καβαλλιεράτος στην Αθήνα και φοίτησαν στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών κατά τη δεκαετία του 1960. Αντλούν την έμπνευσή τους από τον κόσμο των φυτών, των εντόμων και κυρίως της θάλασσας και χρησιμοποιούν διάφορα μέταλλα (ασήμι, χρυσό, χαλκό, αλουμίνιο, μπρούντζο, σίδερο, ανοξείδωτο ατσάλι) καθώς και κοχύλια, βότσαλα, γυαλί, έβενο, κοράλλια, πέρλες κτλ. Την επιμέλεια της έκθεσης έχει αναλάβει η Μαρίνα Ηλιάδη, ενώ τον σχεδιασμό για την παρουσίαση των έργων η σκηνογράφος Λίλη Πεζανού. Δίγλωσση (ελληνικά/αγγλικά), εικονογραφημένη έκδοση θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις ΑΓΡΑ.
ΝΤΙΚΟΣ ΒΥΖΑΝΤΙΟΣ. ΣΤΑ ΙΧΝΗ ΤΟΥ ΧΑΜΕΝΟΥ ΒΛΕΜΜΑΤΟΣ
Κεντρικό κτήριο
Σεπτέμβριος – Οκτώβριος 2007
Η έκθεση είναι αφιερωμένη στο έργο του ζωγράφου Ντίκου (Κωνσταντίνου) Βυζάντιου, γνήσιου εκπροσώπου της περίφημης Σχολής του Παρισιού. Ο Βυζάντιος, γιος του ζωγράφου Περικλή Βυζάντιου, γεννήθηκε το 1924 στην Αθήνα, φοίτησε στην Σχολή Καλών Τεχνών στα εργαστήρια του Κωνσταντίνου Παρθένη και του Ουμβέρτου Αργυρού και συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι, όπου και ζει από το 1946 μέχρι σήμερα. Στην έκθεση παρουσιάζονται δύο από τις τρεις περιόδους δημιουργίας του: τα Σχέδια και οι Μορφές. Τα μεγάλων διαστάσεων Σχέδια (1974-1978) φιλοτεχνημένα αποκλειστικά με γραφίτη και κάρβουνο, αποτελούν μια κριτική στον κόσμο της κατανάλωσης, της ταχύτητας και της αποξένωσης. Οι Μορφές (1985-σήμερα) σηματοδοτούν την επάνοδο του καλλιτέχνη στη λιτότητα της ζωγραφικής. Τα σώματα μοιάζουν με φωτεινές μάζες που έρχονται σε αντίστιξη με σκουρόχρωμα πλάνα.
Την επιμέλεια της έκθεσης έχει αναλάβει η Φανή-Μαρία Τσιγκάκου, ενώ τον σχεδιασμό ο Αλέξης Βερούκας.
FLUXUS
Κτήριο οδού Πειραιώς
Οκτώβριος 2007
Η έκθεση, που διοργανώνεται με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από την ίδρυση του Γαλλικού Ινστιτούτου στην Αθήνα, είναι μια αναδρομή στην καλλιτεχνική δράση Fluxus και περιλαμβάνει έργα σημαντικών καλλιτεχνών προερχόμενα από ιδιωτικές συλλογές της Ιταλίας και της Γαλλίας. Κατά τη διάρκεια της έκθεσης, πάντα μέσα στο πνεύμα του Fluxus, θα πραγματοποιηθούν πρωτότυπα happenings και μουσικά δρώμενα από σύγχρονους Έλληνες και Γάλλους καλλιτέχνες, ανάμεσα στους οποίους και ο Ben, ένας από τους σημαντικότερους Γάλλους εκπροσώπους του Fluxus.
Την επιμέλεια της έκθεσης έχει ο ιστορικός τέχνης και ειδικός μελετητής της καλλιτεχνικής αυτής τάσης Nicola Feyillie.
Διοργάνωση: Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών, Μουσείο Μπενάκη
ΝΙΚΟΣ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΣ – ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΗ
στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για το «Έτος Εγγονόπουλου- 2007»
Κτήριο οδού Πειραιώς
Νοέμβριος 2007 – Ιανουάριος 2008
Η έκθεση παρουσιάζει το ζωγραφικό κυρίως αλλά και το ποιητικό έργο του Νίκου Εγγονόπουλου και περιλαμβάνει αντιπροσωπευτικά έργα από τις πέντε δεκαετίες της εικαστικής του παραγωγής: σουρεαλιστικές συνθέσεις, απεικονίσεις σπιτιών, εικόνες, σκηνικά, κοστούμια, σχέδια από εικονογραφήσεις βιβλίων και πρώτες εκδόσεις των ποιητικών συλλογών του. Θα εκτεθούν 250 περίπου έργα, λάδια, τέμπερες, ακουαρέλες και σχέδια, καθώς επίσης και σκίτσα της εποχής της μαθητείας του στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, χειρόγραφα και φωτογραφικό υλικό. Την έκθεση θα συνοδεύει έκδοση η οποία θα περιλαμβάνει το σύνολο των γνωστών έργων του δημιουργού.
ΙΩΑΝΝΗΣ Δ. ΛΑΜΠΡΟΣ (1916-1988)
Κεντρικό κτήριο
Τέλη Οκτωβρίου – Τέλη Νοεμβρίου 2007
Η έκθεση παρουσιάζει τις φωτογραφίες του Ιωάννη Λάμπρου, οι οποίες πρόσφατα προστέθηκαν στα Φωτογραφικά Αρχεία του Μουσείου Μπενάκη και εμπλουτίζουν τη σημαντική συλλογή των φωτογράφων (Nelly’s, Βούλα Παπαϊωάννου, Δημήτρης Χαρισιάδης, Νικόλαος Τομπάζης), οι οποίοι αποτύπωσαν, ο καθένας με τη δική του ματιά, την Ελλάδα του 20ού αιώνα. Ερασιτέχνης φωτογράφος, πρόεδρος της Ελληνικής Φωτογραφικής Εταιρείας (1968-1975) και Διοικητής του Οργανισμού Σιδηροδρόμων Ελλάδος, ο Ιωάννης Λάμπρου κατέγραψε με το φακό του την ιστορία των ελληνικών σιδηροδρόμων εκφράζοντας παράλληλα την πορεία της καλλιτεχνικής ασπρόμαυρης φωτογραφίας, όπως αυτή διαμορφώθηκε στους κύκλους της ΕΦΕ στη δεκαετία του 1950. Για τις ανάγκες της υπηρεσίας του ΟΣΕ ταξίδεψε σε όλη σχεδόν την Ελλάδα καταγράφοντας την ομορφιά του ελληνικού τοπίου. Οι λήψεις του είναι ατμοσφαιρικές και ταυτόχρονα μεταφέρουν με νοσταλγία το θεατή σε μια Ελλάδα που δεν υπάρχει πια.
STEPHEN ANTONAKOS - ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΗ
Κτήριο οδού Πειραιώς
Δεκέμβριος 2007 – Μάρτιος 2008
Μεγάλη αναδρομική έκθεση αφιερωμένη στο έργο του Έλληνα καλλιτέχνη με την επιμέλεια της ιστορικού τέχνης Κατερίνας Κοσκινά.
ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΥ (1934-2007)
Κεντρικό κτήριο
Δεκέμβριος 2007 – Ιανουάριος 2008
Η έκθεση Το Βυζάντιο του Βασίλη Φωτόπουλου είναι αφιερωμένη στην ιδιαίτερη σχέση του βραβευμένου με Όσκαρ Έλληνα σκηνογράφου και ζωγράφου με τον Βυζαντινό πολιτισμό. Περιλαμβάνει μακέτες από πολύ γνωστές θεατρικές παραστάσεις («Αυτοκράτωρ Μιχαήλ», «Θυσία του Αβραάμ») και κινηματογραφικές παραγωγές, ζωγραφικά έργα και χρυσοποίκιλτες μακέτες με φανερές τις επιδράσεις από την βυζαντινή τέχνη, καθώς και άμφια, θεατρικά κοστούμια, ασημένια και χρυσά σκεύη, τα οποία σήμερα ανήκουν σε μοναστηριακές συλλογές της ελληνικής ενδοχώρας.
Την έκθεση επιμελείται ο Διονύσης Φωτόπουλος και τον σχεδιασμό έχει αναλάβει η Λίλη Πεζανού. Η έκθεση συνοδεύεται από πολυτελές βιβλίο, το οποίο χρηματοδοτείται αποκλειστικά από την «Γκαλερί Μαρτίνος».
Ενας Βραζιλιάνος- Μια Γερμανίδα
Η αίθουσα τέχνης Xippas (Σοφοκλέους 53) μέχρι τις 24 Νοεμβρίου παρουσιάζει 2 εξαίρετους σύγχρονους καλλιτέχνες τους, Vik Muniz και Janaina Tschape.
Την δεύτερη ατομική του έκθεση στην Ελλάδα ο Βραζιλιάνος καλλιτέχνης Vik Muniz, γνωστός κυρίως για τις εκκεντρικές αναπαραγωγές διάσημων έργων από την ιστορία της τέχνης.
Τα έργα της καινούργιας του ενότητας αποτελούν τις δικές του προσωπικές εκδοχές επτά φημισμένων γυναικείων πορτρέτρων του Πικάσο. Στη σειρά αυτή, που παρουσιάζεται για πρώτη φορά, ο Muniz αφήνοντας πίσω του όλα τα ετερόκλητα υλικά που είχε χρησιμοποιήσει στο παρελθόν για την ανασύνθεση των εικόνων του (σιρόπι σοκολάτας, κέτσαπ, ζάχαρη, διαμαντόσκονη, χαβιάρι, στάχτη, κλωστή κ.α.), περνάει στη χρήση της ίδιας της πρώτης ύλης της ζωγραφικής, της σκόνης χρώματος. Με την επιλογή του αυτή δηγεί τη διαδικασία της «επανα-υλοποίησης» στο απόγειό της, καθώς ο κάθε κλασικός πίνακας που στη συνείδησή μας έχει συρρικνωθεί σε νοητική εικόνα επανακτά την υλική του διάσταση διεγείροντας τις αισθήσεις μας!
Στα Dora Maar, Weeping Woman, Jacqueline, Olga, Woman with fan, The dream, Bust of a woman, after Picasso, o Muniz «καταργεί» το πρωτότυπο έργο και δημιουργεί μια τεχνητή αναπαράσταση του προβάλλοντας γι’ ακόμα μια φορά το θέμα της οπτικής αντίληψης. Η ηθελημένη παραπλάνηση του θεατή, μέσα από την τροφοδότηση του με μια οικεία μεν αλλά τελικά ψεύτικη εικόνα, έχει σαν σκοπό την ενεργοποίηση του κριτικού του μηχανισμού απέναντι στην αυτόματη αφομοίωση κάθε είδους οπτικής πληροφορίας.
Η Janaina Tschape παρουσιάζει πρόσφατα σχέδια του 2007 καθώς και φωτογραφίες από την ενότητα Melantropics (2005-2006). Ο τίτλος είναι μια αναφορά στην γενικευμένη κρίση μελαγχολίας που εκδηλώθηκε στην Βραζιλία στα τέλη του 19ου αιώνα.
Τα θέματα – δράσεις της Tschape πλαισιώνουν οι οάσεις του βοτανικού κήπου του Missouri στο St. Louis των ΗΠΑ και η τροπική βλάστηση του Parque Lage στο Rio de Janeiro της Βραζιλία. Οι ηθοποιοί – ήρωές της, νεαρές γυναίκες, ντυμένες με βιομορφικές στολές από υφάσματα με έντονα χρώματα κι εξαρτήματα από λατέξ, αλληλεπιδρούν με μπαλόνια από ήλιον ή υφασμάτινα αξεσουάρ που μοιάζουν προεκτάσεις του σώματός τους. Η ανθρώπινη υπόσταση υποχωρεί υπό το βάρος των τεχνητών αυτών αξεσουάρ μετατρέποντας τις πρωταγωνίστριες σε υβριδικές υπάρξεις, αλλόκοτα έμβια όντα που παραβιάζοντας τα όρια της φύσης μεταλλάσσονται σε ανθρωποφάγα αντικείμενα.
Οι φωτογραφίες που προκύπτουν από τις δράσεις – περφόρμανς μοιάζουν με φευγαλέα οράματα από παραμυθένιους κόσμους.
Έργα από τη Συλλογή Δάκη Ιωάννου5 Σεπτεμβρίου 2007- 29 Μαρτίου 2008
Επιμέλεια: Jeffrey Deitch
Ο Δάκης Ιωάννου είναι ένας Gentleman της τέχνης. Είναι ένας από τους 30 μεγαλύτερους συλλέκτες του κόσμου. Ησχέση που διατηρεί με τα έργα του, ξεφεύγει από την ψυχρή πραγματικότητα του ναρκισσισμού και αγγίζει τα όρια του φετιχισμού. Η ζωή του αποτιμάται μόνο με ψυχικά ανταλλάγματα υψηλής αισθητικής και αναγκαίας ισορροπίας ανάμεσα στην καλλιτεχνική και στην οικονομική αξία. Ο παλμός των έργων τέχνης για τα οποία πρέπει να αισθάνεται υπερήφανος αντανακλάται σε κάθε βήμα της περιπετειώδους ζωής του. Αυτό αρκεί για να τον τοποθετήσει κανείς στην ελίτ των Ελλήνων με συλλεκτική αξία. Αυτή τη φορά το ίδρυμά του, το ίδρυμα ΔΕΣΤΕ, παρουσιάζει έργα από τη συλλογή του. Οι εξάιρετοι καλλιτέχνες: Pawel Althamer, David Altmejd, AVAF, Jean-Michel Basquiat, Ashley Bickerton, John Bock, Maurizio Cattelan, Paul Chan, Dan Colen, George Condo, Nigel Cooke, Roberto Cuoghi, Folkert de Jong, Brian Degraw, Nathalie Djurberg, Urs Fischer, Barnaby Furnas, Robert Gober, Matt Greene, Tim Hawkinson, Elliot Hundley, Chris Johanson, Martin Kippenberger, Terence Koh , Jeff Koons, Nate Lowman, Mark Manders, Paul McCarthy, Takeshi Murata, Tim Noble & Sue Webster, Chris Ofili, Richard Prince, Aurel Schmidt, Gregor Schneider, Χριστιάνα Σούλου, Kiki Smith, Andro Wekua, Ralf Ziervogel.
Το Μουσείο Μπενάκη έχει συνηθίσει να μας εκπλήσσει. Δεν είναι οι πολλές και σημαντικές εκθέσεις που διοργανώνει, είναι και ο άψογος προγραμματισμός τους.
Για την νέα περίοδο οι εκθέσεις του Μουσείου Μπενάκη τόσο στο κεντρικό κτήριο όσο και στο κτήριο της οδού Πειραιώς θα μονοπωλήσουν το ενδιαφέρον των φιλότεχνων αιχμαλωτίζοντας το βλέμμα τους στο πώς συγκροτείται μια συλλογή σύγχρονης τέχνης μέχρι τα 100 χρόνια της καλλιτεχνικής δράσης του Fluxus ή τη σύγχρονη τέχνη με αναφορά στον Stephen Antonako και τον Βυζαντινό κόσμο του Βασίλη Φωτόπουλου.
Η έκθεση «Τόποι» παρουσιάζει μια επιλογή από έργα ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών της συλλογής του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, σε μια σειρά από ενότητες-τόπους. Οι τόποι αυτοί έρχονται να αναδιοργανώσουν με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους τα διάφορα σύνολα και τις δωρεές που δημιούργησαν το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και να δώσουν μια ευρεία νοητική διάσταση και μια συνολική ανάγνωση του Μουσείου και της συλλογής του. Η έκθεση προτείνει μια αναθεώρηση της μουσειολογικής πρότασης και άποψης που στοχεύει την καλύτερη δυνατή ανάδειξη των μόνιμων συλλογών και την παρουσίαση των έργων και των χώρων. Τα θεματικά ή μονογραφικά σύνολα, που θα παρουσιαστούν στο Μουσείο Μπενάκη και την Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, καθώς και σε μερικούς ακόμη χώρους της Αθήνας, αποτελούν περίπου το ένα τέταρτο από τα 1600 έργα που αριθμεί η συλλογή του μουσείου μέχρι σήμερα. Η έκθεση και η έκδοση που την συνοδεύει ανοίγουν ένα πεδίο συσχετισμών και μια ζωντανή συλλογή τόπων με στόχο να εντοπίσουν απόψεις, λειτουργίες και έννοιες που ενεργοποιούν κι αναδεικνύουν το εύρος των δυνατοτήτων και των σχέσεων που συνιστά ένα μουσείο και η συλλογή του μέσα στους χρόνους και τους χώρους. Οι τόποι στους οποίους αναφέρεται η έκθεση είναι τόποι νοητικοί όπου ο καθένας από εμάς δύναται να είναι μέρος ή να φαντάζεται τι σημαίνει καλλιτεχνική δημιουργία και έργο τέχνης, τι σημαίνει εποχή και σημασία, τι σημαίνει σχέση και συσχετισμός πραγμάτων, τι σημαίνει ελεύθερη διακίνηση ιδεών και δυναμική άρση των προκαταλήψεων και του δογματισμού. Παράλληλα, στην Θεσσαλονίκη, θα εκτίθενται φωτογραφίες και χαρακτικά εμπνευσμένα από έργα της μόνιμης συλλογής του ΜΜΣΤ, ενώ είναι ήδη δρομολογημένη η συζήτηση για την παρουσίαση μιας σειράς από τους παραπάνω τόπους σε μουσεία του εξωτερικού.
ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΤΑΚΗ & ΣΤΕΛΛΑΣ ΚΑΒΑΛΛΙΕΡΑΤΟΥ
Κτήριο οδού Πειραιώς
Οκτώβριος – Νοέμβριος 2007
Η έκθεση είναι μία αναδρομή στο έργο των δύο καλλιτεχνών και αποτελεί μια ιδέα και πρόταση της γκαλερί BERNIER/ELIADES. Μέσα από μια διοργάνωση υψηλών προδιαγραφών ο επισκέπτης θα έχει τη δυνατότητα να παρακολουθήσει τη δημιουργική πορεία των δύο καλλιτεχνών στο εφαρμοσμένο κόσμημα και αντικείμενο, από τη δεκαετία του 1970 μέχρι σήμερα. Η Στέλλα Καβαλλιεράτου γεννήθηκε στον Πειραιά ενώ ο Τάκης Καβαλλιεράτος στην Αθήνα και φοίτησαν στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών κατά τη δεκαετία του 1960. Αντλούν την έμπνευσή τους από τον κόσμο των φυτών, των εντόμων και κυρίως της θάλασσας και χρησιμοποιούν διάφορα μέταλλα (ασήμι, χρυσό, χαλκό, αλουμίνιο, μπρούντζο, σίδερο, ανοξείδωτο ατσάλι) καθώς και κοχύλια, βότσαλα, γυαλί, έβενο, κοράλλια, πέρλες κτλ. Την επιμέλεια της έκθεσης έχει αναλάβει η Μαρίνα Ηλιάδη, ενώ τον σχεδιασμό για την παρουσίαση των έργων η σκηνογράφος Λίλη Πεζανού. Δίγλωσση (ελληνικά/αγγλικά), εικονογραφημένη έκδοση θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις ΑΓΡΑ.
ΝΤΙΚΟΣ ΒΥΖΑΝΤΙΟΣ. ΣΤΑ ΙΧΝΗ ΤΟΥ ΧΑΜΕΝΟΥ ΒΛΕΜΜΑΤΟΣ
Κεντρικό κτήριο
Σεπτέμβριος – Οκτώβριος 2007
Η έκθεση είναι αφιερωμένη στο έργο του ζωγράφου Ντίκου (Κωνσταντίνου) Βυζάντιου, γνήσιου εκπροσώπου της περίφημης Σχολής του Παρισιού. Ο Βυζάντιος, γιος του ζωγράφου Περικλή Βυζάντιου, γεννήθηκε το 1924 στην Αθήνα, φοίτησε στην Σχολή Καλών Τεχνών στα εργαστήρια του Κωνσταντίνου Παρθένη και του Ουμβέρτου Αργυρού και συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι, όπου και ζει από το 1946 μέχρι σήμερα. Στην έκθεση παρουσιάζονται δύο από τις τρεις περιόδους δημιουργίας του: τα Σχέδια και οι Μορφές. Τα μεγάλων διαστάσεων Σχέδια (1974-1978) φιλοτεχνημένα αποκλειστικά με γραφίτη και κάρβουνο, αποτελούν μια κριτική στον κόσμο της κατανάλωσης, της ταχύτητας και της αποξένωσης. Οι Μορφές (1985-σήμερα) σηματοδοτούν την επάνοδο του καλλιτέχνη στη λιτότητα της ζωγραφικής. Τα σώματα μοιάζουν με φωτεινές μάζες που έρχονται σε αντίστιξη με σκουρόχρωμα πλάνα.
Την επιμέλεια της έκθεσης έχει αναλάβει η Φανή-Μαρία Τσιγκάκου, ενώ τον σχεδιασμό ο Αλέξης Βερούκας.
FLUXUS
Κτήριο οδού Πειραιώς
Οκτώβριος 2007
Η έκθεση, που διοργανώνεται με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από την ίδρυση του Γαλλικού Ινστιτούτου στην Αθήνα, είναι μια αναδρομή στην καλλιτεχνική δράση Fluxus και περιλαμβάνει έργα σημαντικών καλλιτεχνών προερχόμενα από ιδιωτικές συλλογές της Ιταλίας και της Γαλλίας. Κατά τη διάρκεια της έκθεσης, πάντα μέσα στο πνεύμα του Fluxus, θα πραγματοποιηθούν πρωτότυπα happenings και μουσικά δρώμενα από σύγχρονους Έλληνες και Γάλλους καλλιτέχνες, ανάμεσα στους οποίους και ο Ben, ένας από τους σημαντικότερους Γάλλους εκπροσώπους του Fluxus.
Την επιμέλεια της έκθεσης έχει ο ιστορικός τέχνης και ειδικός μελετητής της καλλιτεχνικής αυτής τάσης Nicola Feyillie.
Διοργάνωση: Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών, Μουσείο Μπενάκη
ΝΙΚΟΣ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΣ – ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΗ
στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για το «Έτος Εγγονόπουλου- 2007»
Κτήριο οδού Πειραιώς
Νοέμβριος 2007 – Ιανουάριος 2008
Η έκθεση παρουσιάζει το ζωγραφικό κυρίως αλλά και το ποιητικό έργο του Νίκου Εγγονόπουλου και περιλαμβάνει αντιπροσωπευτικά έργα από τις πέντε δεκαετίες της εικαστικής του παραγωγής: σουρεαλιστικές συνθέσεις, απεικονίσεις σπιτιών, εικόνες, σκηνικά, κοστούμια, σχέδια από εικονογραφήσεις βιβλίων και πρώτες εκδόσεις των ποιητικών συλλογών του. Θα εκτεθούν 250 περίπου έργα, λάδια, τέμπερες, ακουαρέλες και σχέδια, καθώς επίσης και σκίτσα της εποχής της μαθητείας του στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, χειρόγραφα και φωτογραφικό υλικό. Την έκθεση θα συνοδεύει έκδοση η οποία θα περιλαμβάνει το σύνολο των γνωστών έργων του δημιουργού.
ΙΩΑΝΝΗΣ Δ. ΛΑΜΠΡΟΣ (1916-1988)
Κεντρικό κτήριο
Τέλη Οκτωβρίου – Τέλη Νοεμβρίου 2007
Η έκθεση παρουσιάζει τις φωτογραφίες του Ιωάννη Λάμπρου, οι οποίες πρόσφατα προστέθηκαν στα Φωτογραφικά Αρχεία του Μουσείου Μπενάκη και εμπλουτίζουν τη σημαντική συλλογή των φωτογράφων (Nelly’s, Βούλα Παπαϊωάννου, Δημήτρης Χαρισιάδης, Νικόλαος Τομπάζης), οι οποίοι αποτύπωσαν, ο καθένας με τη δική του ματιά, την Ελλάδα του 20ού αιώνα. Ερασιτέχνης φωτογράφος, πρόεδρος της Ελληνικής Φωτογραφικής Εταιρείας (1968-1975) και Διοικητής του Οργανισμού Σιδηροδρόμων Ελλάδος, ο Ιωάννης Λάμπρου κατέγραψε με το φακό του την ιστορία των ελληνικών σιδηροδρόμων εκφράζοντας παράλληλα την πορεία της καλλιτεχνικής ασπρόμαυρης φωτογραφίας, όπως αυτή διαμορφώθηκε στους κύκλους της ΕΦΕ στη δεκαετία του 1950. Για τις ανάγκες της υπηρεσίας του ΟΣΕ ταξίδεψε σε όλη σχεδόν την Ελλάδα καταγράφοντας την ομορφιά του ελληνικού τοπίου. Οι λήψεις του είναι ατμοσφαιρικές και ταυτόχρονα μεταφέρουν με νοσταλγία το θεατή σε μια Ελλάδα που δεν υπάρχει πια.
STEPHEN ANTONAKOS - ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΗ
Κτήριο οδού Πειραιώς
Δεκέμβριος 2007 – Μάρτιος 2008
Μεγάλη αναδρομική έκθεση αφιερωμένη στο έργο του Έλληνα καλλιτέχνη με την επιμέλεια της ιστορικού τέχνης Κατερίνας Κοσκινά.
ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΥ (1934-2007)
Κεντρικό κτήριο
Δεκέμβριος 2007 – Ιανουάριος 2008
Η έκθεση Το Βυζάντιο του Βασίλη Φωτόπουλου είναι αφιερωμένη στην ιδιαίτερη σχέση του βραβευμένου με Όσκαρ Έλληνα σκηνογράφου και ζωγράφου με τον Βυζαντινό πολιτισμό. Περιλαμβάνει μακέτες από πολύ γνωστές θεατρικές παραστάσεις («Αυτοκράτωρ Μιχαήλ», «Θυσία του Αβραάμ») και κινηματογραφικές παραγωγές, ζωγραφικά έργα και χρυσοποίκιλτες μακέτες με φανερές τις επιδράσεις από την βυζαντινή τέχνη, καθώς και άμφια, θεατρικά κοστούμια, ασημένια και χρυσά σκεύη, τα οποία σήμερα ανήκουν σε μοναστηριακές συλλογές της ελληνικής ενδοχώρας.
Την έκθεση επιμελείται ο Διονύσης Φωτόπουλος και τον σχεδιασμό έχει αναλάβει η Λίλη Πεζανού. Η έκθεση συνοδεύεται από πολυτελές βιβλίο, το οποίο χρηματοδοτείται αποκλειστικά από την «Γκαλερί Μαρτίνος».
Ενας Βραζιλιάνος- Μια Γερμανίδα
Η αίθουσα τέχνης Xippas (Σοφοκλέους 53) μέχρι τις 24 Νοεμβρίου παρουσιάζει 2 εξαίρετους σύγχρονους καλλιτέχνες τους, Vik Muniz και Janaina Tschape.
Την δεύτερη ατομική του έκθεση στην Ελλάδα ο Βραζιλιάνος καλλιτέχνης Vik Muniz, γνωστός κυρίως για τις εκκεντρικές αναπαραγωγές διάσημων έργων από την ιστορία της τέχνης.
Τα έργα της καινούργιας του ενότητας αποτελούν τις δικές του προσωπικές εκδοχές επτά φημισμένων γυναικείων πορτρέτρων του Πικάσο. Στη σειρά αυτή, που παρουσιάζεται για πρώτη φορά, ο Muniz αφήνοντας πίσω του όλα τα ετερόκλητα υλικά που είχε χρησιμοποιήσει στο παρελθόν για την ανασύνθεση των εικόνων του (σιρόπι σοκολάτας, κέτσαπ, ζάχαρη, διαμαντόσκονη, χαβιάρι, στάχτη, κλωστή κ.α.), περνάει στη χρήση της ίδιας της πρώτης ύλης της ζωγραφικής, της σκόνης χρώματος. Με την επιλογή του αυτή δηγεί τη διαδικασία της «επανα-υλοποίησης» στο απόγειό της, καθώς ο κάθε κλασικός πίνακας που στη συνείδησή μας έχει συρρικνωθεί σε νοητική εικόνα επανακτά την υλική του διάσταση διεγείροντας τις αισθήσεις μας!
Στα Dora Maar, Weeping Woman, Jacqueline, Olga, Woman with fan, The dream, Bust of a woman, after Picasso, o Muniz «καταργεί» το πρωτότυπο έργο και δημιουργεί μια τεχνητή αναπαράσταση του προβάλλοντας γι’ ακόμα μια φορά το θέμα της οπτικής αντίληψης. Η ηθελημένη παραπλάνηση του θεατή, μέσα από την τροφοδότηση του με μια οικεία μεν αλλά τελικά ψεύτικη εικόνα, έχει σαν σκοπό την ενεργοποίηση του κριτικού του μηχανισμού απέναντι στην αυτόματη αφομοίωση κάθε είδους οπτικής πληροφορίας.
Η Janaina Tschape παρουσιάζει πρόσφατα σχέδια του 2007 καθώς και φωτογραφίες από την ενότητα Melantropics (2005-2006). Ο τίτλος είναι μια αναφορά στην γενικευμένη κρίση μελαγχολίας που εκδηλώθηκε στην Βραζιλία στα τέλη του 19ου αιώνα.
Τα θέματα – δράσεις της Tschape πλαισιώνουν οι οάσεις του βοτανικού κήπου του Missouri στο St. Louis των ΗΠΑ και η τροπική βλάστηση του Parque Lage στο Rio de Janeiro της Βραζιλία. Οι ηθοποιοί – ήρωές της, νεαρές γυναίκες, ντυμένες με βιομορφικές στολές από υφάσματα με έντονα χρώματα κι εξαρτήματα από λατέξ, αλληλεπιδρούν με μπαλόνια από ήλιον ή υφασμάτινα αξεσουάρ που μοιάζουν προεκτάσεις του σώματός τους. Η ανθρώπινη υπόσταση υποχωρεί υπό το βάρος των τεχνητών αυτών αξεσουάρ μετατρέποντας τις πρωταγωνίστριες σε υβριδικές υπάρξεις, αλλόκοτα έμβια όντα που παραβιάζοντας τα όρια της φύσης μεταλλάσσονται σε ανθρωποφάγα αντικείμενα.
Οι φωτογραφίες που προκύπτουν από τις δράσεις – περφόρμανς μοιάζουν με φευγαλέα οράματα από παραμυθένιους κόσμους.
Έργα από τη Συλλογή Δάκη Ιωάννου5 Σεπτεμβρίου 2007- 29 Μαρτίου 2008
Επιμέλεια: Jeffrey Deitch
Ο Δάκης Ιωάννου είναι ένας Gentleman της τέχνης. Είναι ένας από τους 30 μεγαλύτερους συλλέκτες του κόσμου. Ησχέση που διατηρεί με τα έργα του, ξεφεύγει από την ψυχρή πραγματικότητα του ναρκισσισμού και αγγίζει τα όρια του φετιχισμού. Η ζωή του αποτιμάται μόνο με ψυχικά ανταλλάγματα υψηλής αισθητικής και αναγκαίας ισορροπίας ανάμεσα στην καλλιτεχνική και στην οικονομική αξία. Ο παλμός των έργων τέχνης για τα οποία πρέπει να αισθάνεται υπερήφανος αντανακλάται σε κάθε βήμα της περιπετειώδους ζωής του. Αυτό αρκεί για να τον τοποθετήσει κανείς στην ελίτ των Ελλήνων με συλλεκτική αξία. Αυτή τη φορά το ίδρυμά του, το ίδρυμα ΔΕΣΤΕ, παρουσιάζει έργα από τη συλλογή του. Οι εξάιρετοι καλλιτέχνες: Pawel Althamer, David Altmejd, AVAF, Jean-Michel Basquiat, Ashley Bickerton, John Bock, Maurizio Cattelan, Paul Chan, Dan Colen, George Condo, Nigel Cooke, Roberto Cuoghi, Folkert de Jong, Brian Degraw, Nathalie Djurberg, Urs Fischer, Barnaby Furnas, Robert Gober, Matt Greene, Tim Hawkinson, Elliot Hundley, Chris Johanson, Martin Kippenberger, Terence Koh , Jeff Koons, Nate Lowman, Mark Manders, Paul McCarthy, Takeshi Murata, Tim Noble & Sue Webster, Chris Ofili, Richard Prince, Aurel Schmidt, Gregor Schneider, Χριστιάνα Σούλου, Kiki Smith, Andro Wekua, Ralf Ziervogel.
Το χέσιμο της Πρώτης Μπιενάλε
-Καλό απόγευμα Τζιγκι Γουίντοφ.... Πως σου φάνηκε η Πρώτη Μπιεννάλε της Αθήνας?
-Φτωχή.... Με επαναλαμβανόμενα έργα... Δίχως έμπνευση διοργανωτες.... όργανα του Δακη Ιωάννου... Ποσο φθηνή εγκατάσταση... Με λιοπανα φτιάξανε τις παράγγες... Η χειρότερη διοργάνωση που έχουμε δει ποτε... Μέχρι και τον άθλιο Τότσικα επιστρατεύσανε να τους εμέσει.... Στην επόμενη θα τους χεσει....
-Φτωχή.... Με επαναλαμβανόμενα έργα... Δίχως έμπνευση διοργανωτες.... όργανα του Δακη Ιωάννου... Ποσο φθηνή εγκατάσταση... Με λιοπανα φτιάξανε τις παράγγες... Η χειρότερη διοργάνωση που έχουμε δει ποτε... Μέχρι και τον άθλιο Τότσικα επιστρατεύσανε να τους εμέσει.... Στην επόμενη θα τους χεσει....
9/22/2007
Destroy Athens
Aυτή είναι η αφίσα της εκθεσης Destroy Athens που ηθελε να γραψει ιστορια στην πρωτη Biennale της Αθήνας 2007.Η Πρόκληση διχως αντικείμενο φωνασκεί χωρίς να προκαλεί.
9/20/2007
Το οντολογικό φούσκωμα του Βενιζέλου
-Μπουγέλωσαν τον Βενιζέλο... Τζίγκι Γουίντοφ...
-Μπουγέλωσαν το οντολογικό του φούσκωμα φίλε... Τα βαθειά σκουπίδια της ανθρώπινης ύπαρξης... Του κοινωνικου και και ατομικού είναι... Το πύον και τη βρωμιά που περιβάλουν... τη ματαιοδοξία της φιλοδοξίας του...
-Μπουγέλωσαν το οντολογικό του φούσκωμα φίλε... Τα βαθειά σκουπίδια της ανθρώπινης ύπαρξης... Του κοινωνικου και και ατομικού είναι... Το πύον και τη βρωμιά που περιβάλουν... τη ματαιοδοξία της φιλοδοξίας του...
9/02/2007
Τραγική όψη της ελληνικής φύσης
-Καλή σου μέρα Τζίγκι Γουίντοφ... Είναι τραγική η οψη της ελληνικής φύσης...καμένη... απάνθρωπη...
-Καλή σου μέρα φίλε... Γιατί τόση μαυρίλα?....
-Να... είναι μια τραγικότητα που σε απομακρύνει...
-Ναι... μόνο που η ελληνική φύση φίλε ποτέ δε σου αντιστέκεται εχθρικά... Η τραγικότητά της είναι η ίδια τραγικότητα της ζωής του έλληνα...
-Δηλαδη Τζίγκι Γουίντοφ?....
-Άλοτε οι μορφές της φίλε, καθαρές και φωτεινές, είχαν γίνει Ολύμπιοι θεοί...Ο νόμος και το μέτρο της...
Αργότερα οι μορφές αυτές, έγιναν είδωλα θεών... αγελμάτων.. Οι μορφές αυτές έγινάν μετά αισθητικές μορφές...Ναοί... Βωμοί... Ιερά Άλση... Οι ναοί των ελλήνων όσο είναι τέχνη... είναι και φύση... Φυτρώνουν όπως τα δένδρα...
-Ναι... Τζίγκι Γουίντοφ... καταλαβαίνω... Αυτό που δε καταλαβαίνω είναι πως γίνεται... τέσσερεις χιλιετίες τώρα να καρπίζει και να ανθοφορεί και τώρα να καίγεται...
-Ξέρεις φίλε.... Μου φέρνεις στο νού τους δεκαπεντασύλαβους, αριθμός 57...." Μα το γαλάζιο σου ουρανέ μου, είναι βαθύ. Τόσο βαθύ, που με το μαύρο γίνεται ένα... κι'αν η χαρά κάτω απο σε αρμονία ξανθή, μα η χαλκοπράσινη ερινύα μ'εσένα, τρίσβαθε αιθέρα. Στη νυχτιά που είναι γ λ α υ κ ή και η τραγωδία τής ζωής πιο τραγική..."
-Καλή σου μέρα Τζίγκι Γουίντοφ...
-Καλή σου μέρα φίλε... Γιατί τόση μαυρίλα?....
-Να... είναι μια τραγικότητα που σε απομακρύνει...
-Ναι... μόνο που η ελληνική φύση φίλε ποτέ δε σου αντιστέκεται εχθρικά... Η τραγικότητά της είναι η ίδια τραγικότητα της ζωής του έλληνα...
-Δηλαδη Τζίγκι Γουίντοφ?....
-Άλοτε οι μορφές της φίλε, καθαρές και φωτεινές, είχαν γίνει Ολύμπιοι θεοί...Ο νόμος και το μέτρο της...
Αργότερα οι μορφές αυτές, έγιναν είδωλα θεών... αγελμάτων.. Οι μορφές αυτές έγινάν μετά αισθητικές μορφές...Ναοί... Βωμοί... Ιερά Άλση... Οι ναοί των ελλήνων όσο είναι τέχνη... είναι και φύση... Φυτρώνουν όπως τα δένδρα...
-Ναι... Τζίγκι Γουίντοφ... καταλαβαίνω... Αυτό που δε καταλαβαίνω είναι πως γίνεται... τέσσερεις χιλιετίες τώρα να καρπίζει και να ανθοφορεί και τώρα να καίγεται...
-Ξέρεις φίλε.... Μου φέρνεις στο νού τους δεκαπεντασύλαβους, αριθμός 57...." Μα το γαλάζιο σου ουρανέ μου, είναι βαθύ. Τόσο βαθύ, που με το μαύρο γίνεται ένα... κι'αν η χαρά κάτω απο σε αρμονία ξανθή, μα η χαλκοπράσινη ερινύα μ'εσένα, τρίσβαθε αιθέρα. Στη νυχτιά που είναι γ λ α υ κ ή και η τραγωδία τής ζωής πιο τραγική..."
-Καλή σου μέρα Τζίγκι Γουίντοφ...
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)