Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ για τη Βίλα Ιόλα

Στο προσκήνιο η υπόθεση της βίλας Ιόλα

Συζητείται η τύχη της στο ΣτΕ στις 4/11

Του Δημητρη Pηγοπουλου

ΠΟΛΗ. Στις 4 Νοεμβρίου θα παιχθεί το νέο επεισόδιο στο σίριαλ της αξιοποίησης της βίλας Ιόλα στην Αγία Παρασκευή. Στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Οι προηγούμενες ηγεσίες του υπουργείου Πολιτισμού δεν μπόρεσαν να ανταποκριθούν στις υποσχέσεις τους περί εξαγοράς της περίφημης βίλας και του περιβάλλοντος χώρου, συνολικής έκτασης 6,5 στρεμμάτων, από το ελληνικό Δημόσιο. Και τώρα οι ιδιοκτήτες του ακινήτου, απηυδησμένοι από τις ανακολουθίες της διοίκησης, απαιτούν την επαναφορά του προηγούμενου ρυμοτομικού σχεδίου που θα τους επιτρέπει την αξιοποίηση της περιουσίας τους. Το ρυμοτομικό σχέδιο της περιοχής τροποποιήθηκε εν αναμονή της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης του οικοπέδου που αποφασίστηκε από τα υπουργεία Eθνικής Οικονομίας, Oικονομικών, ΠEXΩΔE και Πολιτισμού για τις ανάγκες της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας. Ελληνικό κράτος και ιδιοκτήτης (ο αρχιτέκτονας Σπύρος Γεωργίου) είχαν τότε καταλήξει στο τίμημα της αγοράς, 9,042 εκατ. ευρώ. Tο ποσό, κατατμημένο σε δύο δόσεις των 2,5 και 6,5 εκατ. ευρώ, εγγράφηκε μεν στους κρατικούς προϋπολογισμούς του 2003 και του 2004, αλλά δεν εκταμιεύθηκαν ποτέ. H διαδικασία της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης ανακλήθηκε το 2005, ενώ και όλες οι προσπάθειες που ακολούθησαν έπεσαν στο κενό. Ο τότε υφυπουργός Πολιτισμού Πέτρος Tατούλης, για παράδειγμα, πρότεινε την ανταλλαγή οικοπέδων μέσω της Kτηματικής Eταιρείας Δημοσίου. Καμία από τις προτάσεις δεν ικανοποίησε τον κ. Γεωργίου, με αποτέλεσμα η εκκρεμότητα να παραμένει.

Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας επανήλθε τόσο επί υπουργίας Γιώργου Βουλγαράκη όσο και κατά τη διάρκεια της θητείας του Μιχάλη Λιάπη. Η «παλιά» ιδέα της εξαγοράς από το Δημόσιο έπεσε ξανά στο τραπέζι, ο ιδιοκτήτης συμφώνησε να μην ανεβάσει τις αξιώσεις του, αλλά για άλλη μια φορά το υπουργείο Πολιτισμού δεν προχώρησε από τα λόγια στην πράξη.

Κρίσιμο σταυροδρόμι

Είναι σαφές ότι σήμερα βρισκόμαστε σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Σε συνθήκες δημοσιονομικής κρίσης είναι εξαιρετικά απίθανο το υπουργείο Πολιτισμού να προχωρήσει στην εξαγορά της βίλας και του περιβάλλοντος χώρου όταν δεν το έπραξε σε καλύτερες εποχές. Η κυβερνητική αλλάγή δημιουργεί ελπίδες για την εκδήλωση μιας νέας πρωτοβουλίας σε όσους πολίτες της Αγίας Παρασκευής ονειρεύονται στην όμορφη αυτή όαση πρασίνου ένα χώρο πολιτισμού με πολλαπλά περιβαλλοντολογικά οφέλη. Βουλευτές του ΠΑΣΟΚ είχαν φέρει το θέμα στη Βουλή όταν το κόμμα βρισκόταν στα έδρανα της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Και τώρα;

Κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος. Αν ο ιδιοκτήτης δικαιωθεί από το Συμβούλιο της Επικρατείας θα μπορέσει να προχωρήσει στην αξιοποίηση του ακινήτου του. Αυτό δεν σημαίνει ότι μπορεί να κάνει ό,τι θέλει, από την στιγμή που τον δεσμεύει ο διπλός χαρακτηρισμός, κατ’ αρχήν της βίλας Ιόλα ως διατηρητέας από το 1998 και της έκτασης ως Κέντρο Πολιτιστικών Δραστηριοτήτων.

Θεωρητικά θα μπορούσε να υπάρξει και οικοδομική δραστηριότητα, αλλά αφού πρώτα προηγηθεί συνεννόηση με τις υπηρεσίες Νεοτέρων Μνημείων του υπουργείου Πολιτισμού.

Η επιβλητική βίλα του συλλέκτη Αλέξανδρου Ιόλα (1908-1987) στην Αγία Παρασκευή είναι κομμάτι της προσωπικής του μυθολογίας. Σχεδιάστηκε από τον Δημήτρη Πικιώνη σε συνεργασία με τον Γιάννη Τσαρούχη. Το σπίτι χτίστηκε με προδιαγραφές μουσείου και στα πολυτελή του δωμάτια φιλοξένησε έργα τέχνης μεγάλης αξίας των Πικάσο, Mαξ Eρνστ, Nτε Kίρικο, Aντι Γουόρχολ κ.ά. Το 1984 δωρίζει 47 έργα της συλλογής του στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Μετά τον θάνατό του η βίλα των 1.200 τ.μ. λεηλατείται. Το 1994 ο Δήμος Αγίας Παρασκευής αρχίζει τη διεκδίκηση του χώρου. Η εμπλοκή του υπουργείου Πολιτισμού δημιουργεί ελπίδες. Παραμένουν ανεπιβεβαίωτες 15 χρόνια μετά.