Η Ομόνοια «μετακόμισε» στο Μοναστηράκι Εγκαταλελειμμένη και ρυπαρή η πλατεία - «πύλη» της τουριστικής Αθήνας, έχει μετατραπεί σε στέκι τοξικομανών Του Γιωργου Λιαλιου Τοξικομανείς περιφέρονται σε μικρές ομάδες, σταματούν τους περαστικούς και ζητιανεύουν, φωνάζουν και σπάνε μπουκάλια μπροστά από τις κλειστές πόρτες των πρώτων καταστημάτων της οδού Ηφαίστου. Κάποιοι κάθονται σε μικρές ομάδες στον αεραγωγό του Μετρό, άλλοι στο πλάι του σταθμού και παρατηρούν με θολό βλέμμα τους περαστικούς που απομακρύνονται βιαστικά. Κάποιος νεαρός σωριάζεται λιπόθυμος, δύο άτομα τον πλησιάζουν με αργές κινήσεις και προσπαθούν να τον συνεφέρουν. Λίγα μέτρα πιο δίπλα, το βρώμικο δάπεδο της πλατείας μετατρέπεται στο αυτοσχέδιο κατάστημα Ασιατών ή Αφρικανών μικροπωλητών: φθηνά παντελόνια και τσάντες, πλαστικά παιχνίδια και πλαστά CD, δίπλα στην εκκλησία της Παντάνασσας και στην είσοδο της Πλάκας. Κανείς δεν στέκεται, όλοι προσπερνούν βιαστικά. Η πλατεία στο Μοναστηράκι είναι η νέα Ομόνοια. Η πλατεία Μοναστηρακίου, η καρδιά της τουριστικής Αθήνας παρουσιάζει σήμερα εικόνα πλήρους εγκατάλειψης. Γκρίζα, ρυπαρή, αφιλόξενη, ενίοτε επικίνδυνη, η «πύλη» από τους σταθμούς του Ηλεκτρικού και του Μετρό προς την Πλάκα, το Μοναστηράκι και του Ψυρρή λειτουργεί ως η χειρότερη δυνατή δυσφήμιση για τον ιστορικό πυρήνα της πόλης. Πολλές επιθέσεις Οι καταστηματάρχες της περιοχής, που γνωρίζουν πολύ καλά την κατάσταση, παρουσιάζουν μια μελανή καθημερινότητα. «Η πλατεία στο Μοναστηράκι μαζεύει πλέον περιθωριακούς, τοξικομανείς και παράνομους μικροπωλητές που εκδιώχθηκαν από άλλες περιοχές. Ειδικά τα βράδια της Παρασκευής και του Σαββάτου, η κατάσταση είναι άθλια», λέει στην «Κ» ο κ. Νίκος Κουγιουμτζής, πρόεδρος του Συλλόγου Καταστηματαρχών Μοναστηρακίου. «Παιδιά 15 χρόνων έρχονται στα μαγαζιά μας μισόγυμνα ή ξυπόλυτα και κλαίνε· μας παρακαλούν να τους αφήσουμε να τηλεφωνήσουν στους γονείς τους γιατί τους επιτέθηκαν και τους έκλεψαν τα παπούτσια, το μπουφάν, το κινητό τηλέφωνο. Τέτοια περιστατικά συμβαίνουν συνέχεια. Οι τουρίστες έρχονται στο Μοναστηράκι και τους παίρνουν από πίσω ζητιάνοι, τοξικομανείς και μικροπωλητές που πωλούν κλεψίτυπα γυαλιά και ρολόγια. Επάνω στην πλατεία, σκουπίδια, βρωμιά, σιχαίνεσαι να ακουμπήσεις. Και στη μια άκρη, ένα κοντέινερ που έβαλαν για τα απορρίμματα από τις ταβέρνες, που μυρίζει άσχημα. Αυτή είναι η τουριστικότερη είσοδος της Αθήνας». «Η πλατεία έχει εγκαταλειφθεί, η έλλειψη αστυνόμευσης είναι εμφανής», λέει στην «Κ» ο κ. Βαγγ. Ρογκότης, πρόεδρος του Σωματείου Παλαιοπωλών Αθήνας. «Διακίνηση ναρκωτικών και παρεμπόριο είναι ανεξέλεγκτα. Η δε πλατεία είναι σαν πάρκινγκ. Οι υποψήφιοι δήμαρχοι μας υποσχέθηκαν ότι θα είναι το πρώτο τους μέλημα. Κάνουμε έκκληση σε όλους τους εμπλεκόμενους να παρέμβουν». Δύο εργοτάξια Μία από τις κυριότερες αιτίες της σημερινής εικόνας είναι η ίδια η κατάσταση της πλατείας. Η πλατεία «καταργήθηκε» το 1993, λόγω των εργασιών κατασκευής του σταθμού του Μετρό και της συνεπακόλουθης αρχαιολογικής ανασκαφής. Τα παραπετάσματα από λαμαρίνα την περιέβαλαν για περισσότερα από δέκα χρόνια. Αποσύρθηκαν πριν από τρισήμισι χρόνια (τον Απρίλιο του 2003), όταν εγκαινιάστηκε ο σταθμός, αποκαλύπτοντας μια πλατεία πρόχειρα σκεπασμένη με μπετόν και άσφαλτο. Σήμερα παραμένουν δύο εργοτάξια: - Το πρώτο, δίπλα στην είσοδο του ΗΣΑΠ, αφορά την ανάδειξη της κοίτης του Ηριδανού (η οποία θα είναι εμφανής μέσα από το σταθμό, αλλά και από την πλατεία). Αρχικά το έργο έχει προγραμματιστεί να ολοκληρωθεί έξι μήνες μετά τα εγκαίνια του σταθμού, όμως καθυστέρησε τρία χρόνια εξαιτίας των διαγωνισμών του. Τελικά θα παραδοθεί στις αρχές του 2007. - Το δεύτερο αφορά την αναστήλωση της εκκλησίας της Παναγίας Παντάνασσας, η οποία θα ολοκληρωθεί στα μέσα του ίδιου χρόνου. Το κύριο πρόβλημα, ωστόσο δεν είναι τα δύο μικρά εργοτάξια, αλλά η γενική εικόνα της πλατείας, όπως παραμένει από το 2003. Για την ανάπλασή της προκηρύχθηκε (το 1998) διεθνής διαγωνισμός από την Εταιρεία Ενοποίησης Αρχαιολογικών Χώρων (ΕΑΧΑ), το αποτέλεσμα του οποίου ουδέποτε υλοποιήθηκε. Η μελέτη που κέρδισε το πρώτο βραβείο (αρχιτέκτονες: Nίκος Kαζέρος, Zηνοβία Kωτσοπούλου, Βάδω Mανιδάκη, Χριστίνα Παρακεντέ και Ελένη Tζιρτζιλάκη) «κόλλησε» ανάμεσα στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ), την ΕΑΧΑ και τους μελετητές. Δικαστική διαμάχη «Η αρχική μελέτη είχε προτείνει την επίστρωση της πλατείας με δώδεκα διαφορετικά πετρώματα, κάτι στο οποίο αντέδρασε το ΚΑΣ και ζήτησε συμπληρωματική μελέτη», λέει στην «Κ» ο πρόεδρος της ΕΑΧΑ, κ. Κυριάκος Γριβέας. «Ακολούθησε μακρά δικαστική διαμάχη που καθυστέρησε πολύ τη διαδικασία. Σήμερα βρισκόμαστε στην τελική φάση ολοκλήρωσης των μελετών και ελπίζουμε ότι σύντομα θα μπορέσουμε να εντάξουμε το έργο στο Γ΄ ΚΠΣ. Αν όλα πάνε καλά, οι εργασίες ανάπλασης θα ξεκινήσουν μέσα στο επόμενο εξάμηνο». Πηγές του ΥΠΕΧΩΔΕ, ωστόσο, χαρακτηρίζουν την κατάσταση «γόρδιο δεσμό», ο οποίος δεν θα κοπεί παρά μόνο αν υπάρξει σαφής πολιτική παρέμβαση. Η διαμόρφωση της πλατείας, αν ποτέ υλοποιηθεί, αναμένεται να αναβαθμίσει τη γενική εικόνα της περιοχής. «Τουλάχιστον θα βελτιωθεί αισθητικά, θα καθαριστεί και θα φωτιστεί η περιοχή», λέει ο κ. Κουγιουμτζής. «Το θέμα της αστυνόμευσης ελπίζουμε ότι δεν θα περιμένει την ανάπλαση».