Δυο χρόνια πριν

Εντυπωσιακή χρονιά το 2007 για τους μεγάλους οίκους δημοπρασιών

Νέα γεωγραφία στο χρηματιστήριο της τέχνης

Παρασκευη, 18 Ιανουαριου 2008 07:00

Στα 71,7 εκατ. δολάρια «σκαρφάλωσε» η τιμή του πίνακα «Green Car Crash» του Άντι Γουόρχολ, σε δημοπρασία του οίκου Christie's.

Για την αγορά της τέχνης το 2007 ήταν μια ακόμα εντυπωσιακή χρονιά, καθώς συλλέκτες από την Ασία, την Ευρώπη και τις ΗΠΑ «κυνήγησαν» τα πιο ακριβά έργα του κόσμου, χωρίς να αφήσουν τις αναταράξεις στις διεθνείς πιστωτικές αγορές να τους επηρεάσουν.

Το καλυμμένο με διαμάντια κρανίο του Ντάμιεν Χιρστ.

Η ασιατική τέχνη και οι αγοραστές της τράβηξαν τα περισσότερα βλέμματα. Η οικονομική άνθηση στην Ασία συνέβαλε στην καθιέρωση του Χογκ Κογκ ως σημαντικού κέντρου για το εμπόριο τέχνης. Οι πωλήσεις δεν περιορίστηκαν στα παραδοσιακά αντικείμενα από νεφρίτη ή τα πορσελάνινα βάζα της δυναστείας Μινγκ. Ήταν μια πολύ καλή χρονιά και για τη σύγχρονη τέχνη της ηπείρου.

Ο Χένρι Βελτ, ειδικός στρατηγικής στο εμπόριο τέχνης, εκτιμά ότι η αγορά των δημοπρασιών θα συνεχίσει να μετατοπίζεται προς ανατολάς. «Η στροφή στην Ασία είναι πραγματική, ισχυρή και θα κρατήσει, καθώς αντανακλά την έκρηξη σε επίπεδο πλούτου αλλά και δημογραφίας» λέει ο Βελτ.

Το Λονδίνο επίσης θεωρείται πιο «βολικό» από τη Νέα Υόρκη για τους συλλέκτες της Ευρώπης, της Ρωσίας και της Μέσης Ανατολής.

Ο οίκος δημοπρασιών Sotheby's ανακοίνωσε ότι οι πωλήσεις του πέρσι άγγιξαν τα 5 δισ. δολάρια, αυξημένες κατά 39% από το 2006. Οι πωλήσεις των έργων σύγχρονης τέχνης ειδικότερα ανήλθαν στα 1,3 δισ. δολάρια το 2007, έχοντας διπλασιαστεί σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Εξ αυτών τα 1,1 δισ. δολάρια αντιστοιχούν σε πωλήσεις έργων του ιμπρεσιονισμού και της μοντέρνας τέχνης. Πρόκειται για αύξηση της τάξης του 24% σε σχέση με πέρσι. Εντυπωσιακή ήταν η ζήτηση και των κοσμημάτων που δημοπρατήθηκαν. Ο οίκος άντλησε το 2007 281,8 εκατ. δολάρια από τις πωλήσεις τους, 44% περισσότερα από την προηγούμενη χρονιά.

Ο πίνακας του Μαρκ Ρόθκο «White Center (Yellow, Pink and Lavender in Love)».

Ο ανταγωνιστικός οίκος Christie's International PLC είχε ακόμη ψηλότερες πωλήσεις. Ανήλθαν στα 6 δισ. δολάρια, αυξημένες κατά 30% σε σχέση με το 2006.

Μπορεί ο Christie's να κράτησε τα πρωτεία στις πωλήσεις, ο Sotheby's όμως ήταν ο οίκος δημοπρασιών που κατάφερε να πετύχει την υψηλότερη τιμή για έργο σύγχρονης τέχνης. Αγοραστής, που διατήρησε την ανωνυμία του, απέκτησε τον πίνακα ζωγραφικής «White Center (Yellow, Pink and Lavender in Love)» του Μαρκ Ρόθκο έναντι 72,8 εκατομμυρίων δολαρίων. Ο οίκος Christie's, από την άλλη, πούλησε τον πίνακα «Green Car Crash» του Άντι Γουόρχολ έναντι 71,7 εκατομμυρίων δολαρίων.

Εκτός δημοπρασιών, ομάδα επενδυτών φέρεται να έχει καταβάλει 100 εκατομμύρια δολάρια για το καλυμμένο με διαμάντια κρανίο του Ντάμιεν Χιρστ, το οποίο φέρει τον τίτλο «For the Love of God».

Οι συλλέκτες εμφανίστηκαν «δύστροποι» μόνο μία φορά φέτος, όταν πίνακας του Βίνσεντ Βαν Γκογκ με αρχική τιμή 35 εκατ. δολαρίων έμεινε απούλητος σε δημοπρασία του Sotheby's. Την επομένη οι μετοχές του διεθνούς οίκου κατρακύλησαν περίπου 30% στα 35,84 δολάρια, για να ανακάμψουν ελαφρά τους επόμενους μήνες.

Ο πίνακας του Βίνσεντ Βαν Γκογκ «Wheate Fields» έμεινε τελικά απούλητος.

Ασιάτες και δυτικοί συλλέκτες -μαζί με κερδοσκόπους επενδυτές- ταξίδεψαν ως το Χογκ Κογκ (ή και κατέθεσαν τις προσφορές τους εξ αποστάσεως) για έργα του Γιου Μιντζούν και άλλων. Οι πωλήσεις του Christie's στο Χογκ Κογκ ανήλθαν πέρσι στα 466 εκατ. δολάρια, αυξημένες κατά 28% σε σχέση με το 2006. Το ενδιαφέρον των αγοραστών προσέλκυσε περισσότερο από κάθε άλλο έργο ο πίνακας του Γιου Μιντζούν «Execution», εμπνευσμένος από τα αιματηρά γεγονότα της Τιεν Αν Μεν. Πουλήθηκε έναντι 2,9 εκατ. στερλίνων ή 5,8 εκατ. δολαρίων σε δημοπρασία του Sotheby's στο Λονδίνο- μία ακόμη πόλη, όπου οι πωλήσεις τέχνης είχαν άνοδο.

Ο πίνακας του Γιου Μιντζούν «Execution»

Οι διακυμάνσεις στις αγορές συναλλάγματος ήταν ένας από τους παράγοντες που επηρέασαν τις δημοπρασίες το 2007. Οι Ευρωπαίοι συλλέκτες εκμεταλλεύτηκαν το αδύναμο δολάριο «χτυπώντας» έργα σε δημοπρασίες του Μαϊάμι και της Νέας Υόρκης. Το Μάιο οι Ευρωπαίοι ήταν οι αγοραστές του 50% των έργων μοντέρνας τέχνης που δημοπρατήθηκαν, όταν συνήθως το μερίδιό τους δεν ξεπερνά το 25%.

Το Νοέμβριο στη Νέα Υόρκη είχαν την τιμητική τους οι Λονδρέζοι συλλέκτες, όπως ο Λόρενς Γκραφ, ο οποίος διεκδίκησε έργα του Άντι Γουόρχολ. Οι Αμερικανοί από την άλλη επιχείρησαν να αντισταθμίσουν τις απώλειες από το αδύναμο δολάριο, προχωρώντας στην επαναπώληση έργων τους σε αγορές που τα τελευταία χρόνια είχαν μάλλον ξεχαστεί, όπως το Παρίσι.

Συλλέκτες από τη Ρωσία, τη Μέση Ανατολή και τις πλούσιες σε πετρέλαιο δυτικές πολιτείες των ΗΠΑ -έχοντας για στήριγμά τους την κούρσα των τιμών του μαύρου χρυσού- αποφάσισαν να επενδύσουν τεράστια ποσά στην αγορά τέχνης - ιδιαίτερα σε έργα εμπνευσμένα από την τοπική τους κουλτούρα.

Όπως εξηγεί ο Τσαρλς Ντάπλιν, ειδικός τέχνης του ασφαλιστικού ομίλου Hiscox Ltd, οι Ρώσοι ήταν εκείνοι που επηρεάστηκαν στο μικρότερο βαθμό από τη διεθνή πιστωτική κρίση. Πρόκειται για συλλέκτες ιδιαίτερα περήφανους για την πατρίδα τους και τα έργα της και άκρως ανταγωνιστικούς.

Βρετανός αγοραστής διέθεσε πρόσφατα 57 εκατ. δολάρια για το αρχαίο αγαλματίδιο από ασβεστόλιθο της φωτογραφίας.

Το Σεπτέμβριο, ο μεγιστάνας των επιχειρήσεων ενέργειας και των χαλυβουργιών Άλισερ Ουσμάνοφ κατέβαλε περισσότερα από 40 εκατ. δολάρια στον οίκο Sotheby's, προκειμένου να αγοράσει ολόκληρη συλλογή ρωσικών έργων, από πίνακες ζωγραφικής ως πολύτιμα πορσελάνινα αντικείμενα. Ο Ουσμάνοφ σκοπεύει, όπως ο ίδιος αποκάλυψε, να δωρίσει τη συλλογή στη ρωσική κυβέρνηση.

Την ίδια ώρα ο Christie's συνεχίζει τις προσπάθειές του να προσεγγίσει τους εραστές της τέχνης στη Μέση Ανατολή. Δύο δημοπρασίες μοντέρνας και σύγχρονης τέχνης στο Ντουμπάι έφεραν στα ταμεία του οίκου 24,6 εκατ. δολάρια πέρσι. Πρόκειται για τριπλασιασμό σχεδόν των εσόδων σε σχέση με τις πωλήσεις 8,4 εκατ. δολαρίων το 2006 στο εμιράτο.

Απροσδόκητα θετικά ήταν και τα αποτελέσματα των δημοπρασιών του οίκου στις ΗΠΑ. Χάρη στη δυναμική παρουσία συλλεκτών από το Τέξας και το Κολοράντο, οι πωλήσεις αμερικανικών έργων ανήλθαν πέρσι στα 240 εκατ. δολάρια.

Οι ειδικοί της αγοράς ανησυχούν ωστόσο το τελευταίο διάστημα, ότι οι οίκοι δημοπρασιών εξαρτώνται σε πολύ μεγάλο βαθμό από τη χρήση ριψοκίνδυνων εργαλείων. Στις μεγάλες δημοπρασίες του φθινοπώρου Sotheby's και Christie's χρησιμοποίησαν το δέλεαρ των εγγυήσεων, για να εξασφαλίσουν μεγάλα έργα. Ανέλαβαν δηλαδή το ρίσκο της εξέλιξης της δημοπρασίας, υποσχόμενοι στους αρχικούς πωλητές υψηλά αντίτιμα. Στις περισσότερες των περιπτώσεων βγήκαν κερδισμένοι.

Ο διευθύνων σύμβουλος του Sotheby's, Μπιλ Ρούπρεχτ, σημειώνει ότι η τακτική των εγγυήσεων έχει αποδειχτεί εξαιρετικά κερδοφόρος. Ο οίκος σκοπεύει να εξακολουθεί να τη χρησιμοποιεί, τουλάχιστον για όσο διάστημα δεν υπάρχουν ενδείξεις κάμψης του ενδιαφέροντος των αγοραστών. Τα μηνύματα είναι ευοίωνα. Βρετανός αγοραστής διέθεσε πρόσφατα 57 εκατ. δολάρια για ένα μικροσκοπικό αρχαίο αγαλματίδιο από ασβεστόλιθο. Οι συλλέκτες εξακολουθούν, παρά τη διεθνή κρίση, να εκπλήσσουν τον κόσμο της τέχνης.

ΤHE WALL STREET JOURNAL EUROPE

Απόδοση: ΝΑΤΑΣΑ ΣΤΑΣΙΝΟΥ