ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ Πέφτουν οι “μετοχές” ελέω οικονομικής κρίση
“Μουδιασμένη” εμφανίζεται η αγορά έργων τέχνης παγκοσμίως λόγω της διεθνούς οικονομικής κρίσης Ενα χρόνο πριν Επιμέλεια: Δέσποινα Ντάρτζαλη Το χρηματιστήριο της τέχνης, που επί δεκαετίες απολάμβανε συνεχή limit up, καταγράφοντας τιμές ρεκόρ και ελκύοντας παθιασμένους επενδυτές, σε σημείο που να αγγίζει τα όρια της φρενίτιδας, έρχεται αντιμέτωπο με ένα ομιχλώδες μέλλον για το 2009. Τους τελευταίους μήνες του 2008 το Λονδίνο και η Νέα Υόρκη, οι δύο μεγαλύτερες αγορές έργων τέχνης παγκοσμίως, κατέγραψαν πτώση που άγγιζε έως και τα δύο τρίτα των αναμενόμενων πωλήσεων, όπως αναφέρει το πρακτορείο Reuters. Πτωτική πορεία ακολούθησαν οι πωλήσεις σε μεγάλες εκθέσεις τέχνης, καθώς και αυτές των γκαλερί. Το “βαρύ πυροβολικό” στο χώρο των δημοπρασιών, οι οίκοι Σόθμπις και Κρίστις, επίσης δέχονται τις συνέπειες της κρίσης, αφού οι τιμές έχουν πέσει κατά περίπου 30%, γεγονός που επιβάλλει την επανεκτίμηση της κατάστασης και την επανεξέταση των στρατηγικών πλάνων τους. Ενδεικτικό της συγκράτησης που επικρατεί στην αγορά είναι το περιστατικό με αυτοπροσωπογραφία του Φράνσις Μπέικον, το Νοέμβριο, που δεν κατάφερε να συγκεντρώσει προσφορές στα 25 εκατομμύρια δολάρια, αν και οι δημοπράτες του έργου εκτιμούσαν ότι θα αγγίξει το ποσό των 40 εκατομμυρίων δολαρίων. Αν αναλογιστεί κανείς ότι έργα του Μπέικον έβρισκαν αγοραστές πρόθυμους να βάλουν ακόμη πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη -τον περασμένο Μάιο κάποιος κατέβαλε ασμένως 86 εκατομμύρια δολάρια για έργο του- τότε αντιλαμβάνεται εύκολα την αναστροφή του κλίματος. Στα αζήτητα έμειναν έργα και άλλων διάσημων καλλιτεχνών, όπως των εκπροσώπων της ποπ αρτ Άντι Γουόρχολ και Ρόι Λιχτενστάιν, παρότι και οι δύο οίκοι δημοπρασιών ενθάρρυναν τους πωλητές να ρίξουν τις ελάχιστες τιμές τους. Υπό αυτές τις συνθήκες οι περικοπές προσωπικού φαίνονται αναπόφευκτες και οι εγγυήσεις, δηλαδή το ελάχιστο αντίτιμο που καταβάλλεται σε όσους διαθέτουν προς πώληση τα έργα, ανεξαρτήτως του αν θα πωληθούν ή όχι, μοιάζουν να ανήκουν στο παρελθόν. Οι επικεφαλής των οίκων δημοπρασιών, σε μία προσπάθεια να ανακάμψει η αγορά, στρέφονται σε έργα που φέρουν την υπογραφή λιγότερο τρανταχτών ονομάτων, τα οποία παρουσιάζουν καλή απόδοση. Βαρόμετρο για τη δυναμική της αγοράς αποτελεί για τον οίκο Κρίστις η δημοπρασία της συλλογής έργων τέχνης, επίπλων και διακοσμητικών του Ιβ Σεντ Λοράν το Φεβρουάριο στο Παρίσι. Στον οίκο Σόθμπις δεν κρύβουν ότι αναμένουν μικρότερες πωλήσεις για το μέλλον, ωστόσο εκφράζουν την προσδοκία να ευθυγραμμιστούν οι απόψεις αγοραστών και πωλητών. Στην παρούσα φάση οι αγοραστές ή αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα ή τηρούν στάση αναμονής, μέχρι να ξεκαθαρίσει το τοπίο της παγκόσμιας οικονομίας, εκτιμούν οι επικεφαλής του Σόθμπις. Δύο τινά συμβαίνουν και με τους παρόχους των έργων τέχνης: Είτε αποσύρθηκαν γρήγορα από την αγορά, διότι έκαναν μεγάλα “ανοίγματα”, είτε δεν έχουν πλέον το κίνητρο να πουλήσουν, δεδομένης της κρίσης που επικρατεί.