Η κρίση που πλήτει τη χώρα αποτελεί μια ευκαιρία να δείξει ο καθένας το επίπεδό του.
Ο εκδότης εβδομαδιαίου και επιτυχημένου free pres LIFO καλεί τούς συντάκτες ανακοινώνοντάς τους οτι ειναι τίμή τους οτι γράφουν σε αυτό το περιοδικό άρα κόβονται οι αποδοχές τους.
Αν έχεις λίγη τσίπα του σπάς τα μούτρα. Αν όχι κόβεις κομμάτια απο την υποληψή σου... και τρώς...αλλιώς σηκώνεσαι και φεύγεις... παίρνοντας παραμάσχαλα την αξιοπρέπειά σου... Οπως έκανε η Ματίνα Καλτάκη... και ετοιμάζονται και άλλοι...
Και καλά η ενημερωμένη αμάθεια του δικτάτορα της αισθητικής... σπάει κόκαλα. Αλλά τέτοια κομπορυμοσύνη?
Κρίμα.....και τον είχα σε εκτίμηση
3/11/2010
Υπάρχει ζωή στου Ψυρρή;
Από τη Σοφία Ιγνατιάδου
apo TA NEA
Είναι η απόλυτη περιοχή των αντιθέσεων. Βρίσκεται στη σκιά της Ακρόπολης και όμως ελάχιστα έχει επωφεληθεί από τη λάμψη της. Κάποτε έσφυζε από ζωή την ημέρα, την τελευταία δεκαετία έχει γίνει το προπύργιο της νυχτερινής διασκέδασης.
Προτρέχοντας, κάποιοι την είχαν χαρακτηρίσει το «Σόχο» της Αθήνας, αλλά πλέον –πιθανότατα οι ίδιοι–μιλάνε για το αποτυχημένο πείραμά της. Τι συμβαίνει στου Ψυρρή;
O πολεοδομικός ιστός ενός ιστός ενός μεγάλου μέρους της Αθήνας μαρτυρά μια μυωπική αντιμετώπιση των στεγαστικών προβλημάτων που δημιούργησε η αστυφιλία.
Η χιονοστιβάδα των αντιπαροχών σε συνδυασμό με την απουσία ενός πλάνου ανάπτυξης παρέκαμψαν τη σημασία της αστικής μνήμης, διαμορφώνοντας μια πόλη με χαοτικό χωροταξικό σχεδιασμό, άναρχη δόμηση και, το πιο σημαντικό, με διαγραμμένες τις ιστορικές αναφορές της.
Η περιοχή του Ψυρρή φυσικά δεν αποτελεί εξαίρεση. Τα νεοκλασικά που είχαν γεμίσει την περιοχή στις αρχές του 20ού αιώνα δεν είχαν να παλέψουν μόνο απέναντι στους σεισμούς ή τη φθορά του χρόνου, αλλά και τις μπουλντόζες των κατεδαφίσεων.
Από τις μεγαλύτερες απώλειες της περιοχής ήταν το αρχοντικό του Ιωάννη Καρατζά στην Πλατεία Κουμουνδούρου και το σπίτι της οικογένειας Μακρή που κάποτε φιλοξένησε και τον Λόρδο Βύρωνα στην Αγίας Θέκλας.
Στη θέση τους σήμερα θα βρείτε –τι άλλο;– παρκαρισμένα αυτοκίνητα. Oι κουρσάροι της νύχτας διασχίζουν κάθε σαββατόβραδο τους δρόμους Καραϊσκάκη, Παπανικολή, Μιαούλη, αλλά δεν γνωρίζουν ότι στην περιοχή υπήρχε κοιμητήριο ηρώων του ’21.
Τρώνε φέτα και τζατζίκι δίπλα στην εκκλησία των Αγ. Αναργύρων, αλλά αγνοούν ότι σε ένα από τα κελιά της εκκλησίας διέμεινε ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης.
Η ιστορική μνήμη, όταν δεν ταυτίζεται με την αποστήθιση εγκυκλοπαιδικών γνώσεων ή δεν καταλήγει στην αρχαιολατρία, δημιουργεί μια οικειότητα με τον τόπο σου.
Όταν οι τόνοι τσιμέντου που σε περιβάλλουν σε κάνουν να ασφυκτιάς, είναι πολύ σημαντικό να αντιλαμβάνεσαι ότι η γειτονιά σου έχει μια ιστορία, ανεξάρτητα από το πόσο και αν πιστεύεις ότι σε αφορά.
Στο σχέδιο ανάπλασης του δήμου προβλέπεται βέβαια η «αποκατάσταση της ιστορικής φυσιογνωμίας της περιοχής», αλλά αναρωτιέται κανείς αν το μέγεθος της καταστροφής επιτρέπει την αναστολή της...
Το τέλος της βιοτεχνίας
Oι μικρές βιοτεχνίες, που τη δεκαετία του ’60 έδωσαν άλλο χαρακτήρα σε μια περιοχή που προοριζόταν κυρίως για κατοικία, τα τελευταία χρόνια φυτοζωούν.
«Η παρακμή ξεκίνησε λίγο πριν το 2000. Μικρές βιοτεχνίες, όπως τσαγκαράδικα, αναγκάστηκαν να φύγουν γιατί είτε δεν τους έδιναν το βιομηχανικό ρεύμα που χρειάζονταν για να δουλέψουν είτε οι τιμές ενοικίασης των χώρων εκτοξεύτηκαν στα ύψη», μας λέει ο Νίκος Ντερακοπιάν, που πουλάει δέρματα από τα μέσα του ’60 σε ιδιόκτητο χώρο.
Αναγνωρίζει ότι η δραστηριότητα της περιοχής αναπόφευκτα θα μετατοπιζόταν και προς άλλου τύπου επιχειρήσεις, αλλά δεν παραλείπει να σχολιάσει με παράπονο:
«Εδώ παλιά ήταν πιάτσα εργαστηρίων δέρματος και κοσμημάτων, αλλά πλέον η περιοχή δεν έχει καμία σχέση με το επάγγελμά μας».
«Το εμπόριο έφυγε και οι βιοτεχνίες κλείσανε γιατί δεν μπορούσαν να δουλέψουν. Κλείσανε τους δρόμους και το πέρασμα Μιαούλη προς Αριστοφάνη με το πρόσχημα ότι θέλουν να ευνοήσουν την κατοικία, αλλά τελικά όλα γίνανε κέντρα υγειονομικού ενδιαφέροντος», μας λέει ο επίσης βιοτέχνης Γιάννης Κονταξής.
«Στις πλατείες δεν μπορείς να περάσεις από τα τραπεζοκαθίσματα. Μαθαίνουν ότι θα περάσει ο δήμος, τα μαζεύουν για λίγο και, μόλις φύγει, τα ξαναβάζουν. Να βάλουν ένα όργανο να είναι όλη τη μέρα εκεί! Μόνο έτσι μπορείς να ελέγξεις την κατάσταση».
Τον πετυχαίνω στον απογευματινό του καφέ έξω από το μηχανουργείο του Γιώργου Ράπτη που εργάζεται στην περιοχή από το 1965. O τελευταίος χαρακτηρίζεται από τους συνδαιτυμόνες ως ο «τελευταίος από τους ρομαντικούς».
Ένας τεχνίτης που συνεχίζει με μεράκι μια παράδοση ετών, έστω και αν η καπιταλιστική πραγματικότητα τον έχει γονατίσει οικονομικά.
«O Έλληνας γενικά είναι καλός τεχνίτης και μπορεί να φτιάξει πράγματα στη μισή τιμή απ’ ό,τι έξω. Απλά πλέον οι περισσότεροι θα προτιμήσουν να αντικαταστήσουν ένα εξάρτημα παρά να το φέρουν εδώ και να το επισκευάσουν. Έτσι λειτουργεί ο κόσμος πλέον».
Η ιστορία επαναλαμβάνεται...
Πικρία, απογοήτευση, αγανάκτηση ή ακόμη και παραίτηση φορτίζουν το λόγο των βιοτεχνών που είδανε μια περιοχή, όπου ζήσανε για δεκαετίες, να λεηλατείται και τελικά να τους διώχνει.
«Όλα αυτά έγιναν επειδή κάποιοι θέλησαν να μεταφέρουν το διασκεδαστήριο της Πλάκας εδώ», σχολιάζει ο κ. Ντερακοπιάν.
Η Πλάκα που τη δεκαετία του ’60 και του ’70 έσφυζε από κέντρα νυχτερινής διασκέδασης σώθηκε χάρη στο προεδρικό διάταγμα του Αντώνη Τρίτση, που το ’82 καθόρισε τις χρήσεις γης.
Στην περίπτωση βέβαια της περιοχής του Ψυρρή, είναι ένα θέμα που διαπραγματεύεται ο δήμος με το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και που πρακτικά δεν έχει διευθετηθεί.
Πολλά νυχτερινά κέντρα λειτουργούν χωρίς άδεια, ενώ τα τραπεζοκαθίσματα έχουν επιδείξει επεκτατικές τάσεις που αντικατοπτρίζουν την ασυδοσία των ιδιοκτητών τους.
«Υπάρχουν μαγαζιά που είναι 2 επί 2 και λειτουργούν μόνο και μόνο χάρη στα τραπεζοκαθίσματα που απλώνουν σε όλο το πεζοδρόμιο. Αυτό που επιθυμούμε σαν κάτοικοι της περιοχής είναι θεσμοθέτηση και τήρηση των χρήσεων γης.
Είναι ένα θέμα που πραγματικά αμφιβάλλω αν θέλουν να το λύσουν. Τα τραπεζοκαθίσματα αποτελούν έναν από τους πιο σημαντικούς πόρους του δήμου, αλλά αυτό που συμβαίνει είναι τραγικό.
Όπως τραγικό είναι και το γεγονός ότι, όπως έδειξε και το παράδειγμα της Αδριανού, οι πρώτοι που επωφελούνται από τις πεζοδρομήσεις του σχεδίου ανάπλασης είναι οι ιδιοκτήτες των τραπεζοκαθισμάτων», μας επισημαίνει η Κατερίνα Πιτούλη, μέλος του Πολιτιστικού Εξωραϊστικού Συλλόγου «Παναθήναια» που δραστηριοποιείται στην ευρύτερη περιοχή του Ψυρρή, του Κεραμεικού και του Μεταξουργείου.
Η ανάπλαση
Το σχέδιο ανάπλασης της περιοχής περιλαμβάνει τη μετατροπή επιλεγμένων δρόμων σε δρόμους ήπιας κυκλοφορίας, τη διαπλάτυνση των πεζοδρομίων (άραγε για να χωρέσουν και άλλα τραπεζοκαθίσματα;), πεζοδρομήσεις (από τα 20 χλμ. δρόμων του Ψυρρή τα 12 θα στρωθούν με κυβόλιθο), περαιτέρω κυκλοφοριακές ρυθμίσεις, εικαστικές επεμβάσεις με γκράφιτι, αναδιαμόρφωση των πλατειών και δενδροφυτεύσεις κατόπιν βιοκλιματικής μελέτης.
Από το Φεβρουάριο ξεκίνησε και η ελεγχόμενη κυκλοφορία οχημάτων εντός της περιοχής τις βραδινές ώρες της Παρασκευής και του Σαββάτου.
«Δεν γνωρίζουμε κάτι για τη μελέτη γιατί δεν έχει γίνει καμία παρουσίαση. O δήμος οφείλει να θέσει την κάθε απόφαση σε δημόσια διαβούλευση όταν προχωράει σε τέτοια μέτρα.
Όσον αφορά την ανάπλαση του πρασίνου, είμαι αρκετά επιφυλακτική. Έχουν δείξει ήδη ένα επικίνδυνο δείγμα γραφής.
Στην Κανάρη στο Κολωνάκι, για παράδειγμα, στο πλαίσιο της διαπλάτυνσης των πεζοδρομίων, ξεριζώσανε τις νεραντζιές που μοσχοβολούσαν, ένα σήμα κατατεθέν της Αθήνας, και φέρανε αυστραλιανούς βραχυχίτωνες», επισημαίνει η Κατερίνα Πιτούλη.
«Πρέπει να δημιουργηθεί ένας συντονιστικός φορέας διαχείρισης της ανάπλασης του ιστορικού κέντρου ικανός να διαχειριστεί κυκλοφοριακές μελέτες, να ασχοληθεί με θεσμοθετήσεις και επικυρώσεις πολεοδομικών μελετών που ήδη έχουν εκπονηθεί.
Υπάρχουν μελέτες από την Ενοποίηση Αρχαιολογικών Χώρων της Αθήνας που δεν έχουν επικυρωθεί ούτε θεσμοθετηθεί από το 2004! Δυστυχώς, η Ενοποίηση λειτούργησε όταν είχε ένα όραμα, αλλά πλέον δεν κάνει τίποτα. Για την περιοχή του Ψυρρή συγκεκριμένα εφαρμόζεται πολεοδομική μελέτη από το ’93!
Ποια είναι η αντιμετώπιση των κατοίκων απέναντι στις βιοτεχνίες και τα νυχτερινά μαγαζιά; Πού συμπίπτουν τελικά τα συμφέροντα εργαζομένων και μόνιμων κατοίκων;
«Δεν θα είχαμε πρόβλημα να μείνουν επιλεγμένα κάποιες βιοτεχνίες ή νυχτερινά μαγαζιά, δεδομένου ότι θα υπήρχε κάποιο μέτρο και θα τηρούνταν οι άδειες», μας λέει η Κατερίνα και συνεχίζει και η πρόεδρος του συλλόγου, η Βάσω Νικολακοπούλου:
«Υπήρχε σίγουρα όχληση και όταν η περιοχή ήταν γεμάτη από βιοτεχνίες, αλλά αυτός ο κόσμος συντηρούσε και τα μικρομεσαία μαγαζιά. Απλά κάποια στιγμή έπεσε πολύ χρήμα. Υπήρξαν βιοτέχνες που προτίμησαν να το δεχτούν, να πουλήσουν το χώρο τους και να φύγουν».
Oι νέες αφίξεις
Η πολυχρηστικότητα της περιοχής είναι κάτι που φαίνεται να επιθυμούν οι πρόσφατα αφιχθέντες στη συνοικία. Η καθηγήτρια χορού Φρόσω Τρούσα, που μετακόμισε στου Ψυρρή το 1998, ομολογεί:
« Σκοπός είναι να υπάρχει μια ποικιλία. Να μπορεί να βρει κανείς εδώ και καταστήματα που μπορούν να υποστηρίξουν τον κοινωνικό ιστό της περιοχής. Πρέπει να έρθουν νέοι επιχειρηματίες και να πάρουν το ρίσκο.
Αντιλαμβάνομαι, πέρα από τις ιδιαίτερες συνθήκες της, πως υπάρχει μια αρνητική εικόνα για τη γειτονιά, αλλά τα πράγματα δεν είναι τόσο τραγικά. Δεν καταλαβαίνω γιατί,όταν συμβαίνει κάτι στο κέντρο, να είναι πιο τραγικό από ό,τι όταν συμβαίνει στα προάστια».
Η πρόσφατη μεταφορά του OΚΑΝΑ από τη Γερανίου στο Νοσοκομείο Σωτηρία σίγουρα θα ικανοποίησε πολλούς από τους κατοίκους.
«Δεν είναι λύση το να φέρνεις τον OΚΑΝΑ στο κέντρο», μας λέει ο Δημήτρης Δημητρίου, συνιδιοκτήτης του καταστήματος πώλησης επίπλων «Mofu» που άνοιξε επί της Σαρρή το 2001.
«O OΚΑΝΑ πρέπει να βρίσκεται κάπου όπου θα μπορεί να προφυλάξει τα άτομα αυτά από τους διακινητές ναρκωτικών ουσιών»; Πώς βλέπει όμως την παλιά εργατική τάξη της περιοχής;
«Πιστεύω ότι το κράτος θα έπρεπε να στηρίξει επιλεκτικά όσους βιοτέχνες συνδέονται πραγματικά με την παράδοση. Το κάθε επάγγελμα πρέπει να εξυπηρετεί τις ανάγκες της εποχής του, οπότε, αν δεν έχει κάποια ιστορική αξία, η στήριξή του θεωρώ ότι είναι ήσσονος σημασίας. Πάντως, πιστεύω ότι δεν έχουν ιδέα αν θέλουν να κρατήσουν ή όχι τους βιοτέχνες. Δεν νομίζω ότι υπάρχει κάποιο όραμα».
Το παράδειγμα του Ψυρρή έδειξε ότι σίγουρα δεν φτάνουν μερικές γκαλερί για να δημιουργήσεις το νέο «Σόχο». Απέδειξε ότι, όταν αντιμετωπίζεις μια περιοχή σαν την κότα με τα χρυσά αβγά, προδιαγράφεις τον οικονομικό μαρασμό της.
Και φυσικά, όταν αμελήσεις τον κοινωνικό ιστό των κατοίκων, στήνεις ένα οικοδόμημα χωρίς θεμέλια.
Το μοντέλο ανάπτυξης βασισμένο αποκλειστικά σε επιχειρήσεις υγειονομικού ενδιαφέροντος έφτασε σε κορεσμό, καθιστώντας την έλξη της περιοχής αναλώσιμο είδος και τελικά εξαντλώντας την, καθώς περιοχές όπως ο Κεραμεικός και το Γκάζι αναλάμβαναν με τη σειρά τους τον ίδιο ρόλο.
Από τη Σοφία Ιγνατιάδου
apo TA NEA
Είναι η απόλυτη περιοχή των αντιθέσεων. Βρίσκεται στη σκιά της Ακρόπολης και όμως ελάχιστα έχει επωφεληθεί από τη λάμψη της. Κάποτε έσφυζε από ζωή την ημέρα, την τελευταία δεκαετία έχει γίνει το προπύργιο της νυχτερινής διασκέδασης.
Προτρέχοντας, κάποιοι την είχαν χαρακτηρίσει το «Σόχο» της Αθήνας, αλλά πλέον –πιθανότατα οι ίδιοι–μιλάνε για το αποτυχημένο πείραμά της. Τι συμβαίνει στου Ψυρρή;
O πολεοδομικός ιστός ενός ιστός ενός μεγάλου μέρους της Αθήνας μαρτυρά μια μυωπική αντιμετώπιση των στεγαστικών προβλημάτων που δημιούργησε η αστυφιλία.
Η χιονοστιβάδα των αντιπαροχών σε συνδυασμό με την απουσία ενός πλάνου ανάπτυξης παρέκαμψαν τη σημασία της αστικής μνήμης, διαμορφώνοντας μια πόλη με χαοτικό χωροταξικό σχεδιασμό, άναρχη δόμηση και, το πιο σημαντικό, με διαγραμμένες τις ιστορικές αναφορές της.
Η περιοχή του Ψυρρή φυσικά δεν αποτελεί εξαίρεση. Τα νεοκλασικά που είχαν γεμίσει την περιοχή στις αρχές του 20ού αιώνα δεν είχαν να παλέψουν μόνο απέναντι στους σεισμούς ή τη φθορά του χρόνου, αλλά και τις μπουλντόζες των κατεδαφίσεων.
Από τις μεγαλύτερες απώλειες της περιοχής ήταν το αρχοντικό του Ιωάννη Καρατζά στην Πλατεία Κουμουνδούρου και το σπίτι της οικογένειας Μακρή που κάποτε φιλοξένησε και τον Λόρδο Βύρωνα στην Αγίας Θέκλας.
Στη θέση τους σήμερα θα βρείτε –τι άλλο;– παρκαρισμένα αυτοκίνητα. Oι κουρσάροι της νύχτας διασχίζουν κάθε σαββατόβραδο τους δρόμους Καραϊσκάκη, Παπανικολή, Μιαούλη, αλλά δεν γνωρίζουν ότι στην περιοχή υπήρχε κοιμητήριο ηρώων του ’21.
Τρώνε φέτα και τζατζίκι δίπλα στην εκκλησία των Αγ. Αναργύρων, αλλά αγνοούν ότι σε ένα από τα κελιά της εκκλησίας διέμεινε ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης.
Η ιστορική μνήμη, όταν δεν ταυτίζεται με την αποστήθιση εγκυκλοπαιδικών γνώσεων ή δεν καταλήγει στην αρχαιολατρία, δημιουργεί μια οικειότητα με τον τόπο σου.
Όταν οι τόνοι τσιμέντου που σε περιβάλλουν σε κάνουν να ασφυκτιάς, είναι πολύ σημαντικό να αντιλαμβάνεσαι ότι η γειτονιά σου έχει μια ιστορία, ανεξάρτητα από το πόσο και αν πιστεύεις ότι σε αφορά.
Στο σχέδιο ανάπλασης του δήμου προβλέπεται βέβαια η «αποκατάσταση της ιστορικής φυσιογνωμίας της περιοχής», αλλά αναρωτιέται κανείς αν το μέγεθος της καταστροφής επιτρέπει την αναστολή της...
Το τέλος της βιοτεχνίας
Oι μικρές βιοτεχνίες, που τη δεκαετία του ’60 έδωσαν άλλο χαρακτήρα σε μια περιοχή που προοριζόταν κυρίως για κατοικία, τα τελευταία χρόνια φυτοζωούν.
«Η παρακμή ξεκίνησε λίγο πριν το 2000. Μικρές βιοτεχνίες, όπως τσαγκαράδικα, αναγκάστηκαν να φύγουν γιατί είτε δεν τους έδιναν το βιομηχανικό ρεύμα που χρειάζονταν για να δουλέψουν είτε οι τιμές ενοικίασης των χώρων εκτοξεύτηκαν στα ύψη», μας λέει ο Νίκος Ντερακοπιάν, που πουλάει δέρματα από τα μέσα του ’60 σε ιδιόκτητο χώρο.
Αναγνωρίζει ότι η δραστηριότητα της περιοχής αναπόφευκτα θα μετατοπιζόταν και προς άλλου τύπου επιχειρήσεις, αλλά δεν παραλείπει να σχολιάσει με παράπονο:
«Εδώ παλιά ήταν πιάτσα εργαστηρίων δέρματος και κοσμημάτων, αλλά πλέον η περιοχή δεν έχει καμία σχέση με το επάγγελμά μας».
«Το εμπόριο έφυγε και οι βιοτεχνίες κλείσανε γιατί δεν μπορούσαν να δουλέψουν. Κλείσανε τους δρόμους και το πέρασμα Μιαούλη προς Αριστοφάνη με το πρόσχημα ότι θέλουν να ευνοήσουν την κατοικία, αλλά τελικά όλα γίνανε κέντρα υγειονομικού ενδιαφέροντος», μας λέει ο επίσης βιοτέχνης Γιάννης Κονταξής.
«Στις πλατείες δεν μπορείς να περάσεις από τα τραπεζοκαθίσματα. Μαθαίνουν ότι θα περάσει ο δήμος, τα μαζεύουν για λίγο και, μόλις φύγει, τα ξαναβάζουν. Να βάλουν ένα όργανο να είναι όλη τη μέρα εκεί! Μόνο έτσι μπορείς να ελέγξεις την κατάσταση».
Τον πετυχαίνω στον απογευματινό του καφέ έξω από το μηχανουργείο του Γιώργου Ράπτη που εργάζεται στην περιοχή από το 1965. O τελευταίος χαρακτηρίζεται από τους συνδαιτυμόνες ως ο «τελευταίος από τους ρομαντικούς».
Ένας τεχνίτης που συνεχίζει με μεράκι μια παράδοση ετών, έστω και αν η καπιταλιστική πραγματικότητα τον έχει γονατίσει οικονομικά.
«O Έλληνας γενικά είναι καλός τεχνίτης και μπορεί να φτιάξει πράγματα στη μισή τιμή απ’ ό,τι έξω. Απλά πλέον οι περισσότεροι θα προτιμήσουν να αντικαταστήσουν ένα εξάρτημα παρά να το φέρουν εδώ και να το επισκευάσουν. Έτσι λειτουργεί ο κόσμος πλέον».
Η ιστορία επαναλαμβάνεται...
Πικρία, απογοήτευση, αγανάκτηση ή ακόμη και παραίτηση φορτίζουν το λόγο των βιοτεχνών που είδανε μια περιοχή, όπου ζήσανε για δεκαετίες, να λεηλατείται και τελικά να τους διώχνει.
«Όλα αυτά έγιναν επειδή κάποιοι θέλησαν να μεταφέρουν το διασκεδαστήριο της Πλάκας εδώ», σχολιάζει ο κ. Ντερακοπιάν.
Η Πλάκα που τη δεκαετία του ’60 και του ’70 έσφυζε από κέντρα νυχτερινής διασκέδασης σώθηκε χάρη στο προεδρικό διάταγμα του Αντώνη Τρίτση, που το ’82 καθόρισε τις χρήσεις γης.
Στην περίπτωση βέβαια της περιοχής του Ψυρρή, είναι ένα θέμα που διαπραγματεύεται ο δήμος με το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και που πρακτικά δεν έχει διευθετηθεί.
Πολλά νυχτερινά κέντρα λειτουργούν χωρίς άδεια, ενώ τα τραπεζοκαθίσματα έχουν επιδείξει επεκτατικές τάσεις που αντικατοπτρίζουν την ασυδοσία των ιδιοκτητών τους.
«Υπάρχουν μαγαζιά που είναι 2 επί 2 και λειτουργούν μόνο και μόνο χάρη στα τραπεζοκαθίσματα που απλώνουν σε όλο το πεζοδρόμιο. Αυτό που επιθυμούμε σαν κάτοικοι της περιοχής είναι θεσμοθέτηση και τήρηση των χρήσεων γης.
Είναι ένα θέμα που πραγματικά αμφιβάλλω αν θέλουν να το λύσουν. Τα τραπεζοκαθίσματα αποτελούν έναν από τους πιο σημαντικούς πόρους του δήμου, αλλά αυτό που συμβαίνει είναι τραγικό.
Όπως τραγικό είναι και το γεγονός ότι, όπως έδειξε και το παράδειγμα της Αδριανού, οι πρώτοι που επωφελούνται από τις πεζοδρομήσεις του σχεδίου ανάπλασης είναι οι ιδιοκτήτες των τραπεζοκαθισμάτων», μας επισημαίνει η Κατερίνα Πιτούλη, μέλος του Πολιτιστικού Εξωραϊστικού Συλλόγου «Παναθήναια» που δραστηριοποιείται στην ευρύτερη περιοχή του Ψυρρή, του Κεραμεικού και του Μεταξουργείου.
Η ανάπλαση
Το σχέδιο ανάπλασης της περιοχής περιλαμβάνει τη μετατροπή επιλεγμένων δρόμων σε δρόμους ήπιας κυκλοφορίας, τη διαπλάτυνση των πεζοδρομίων (άραγε για να χωρέσουν και άλλα τραπεζοκαθίσματα;), πεζοδρομήσεις (από τα 20 χλμ. δρόμων του Ψυρρή τα 12 θα στρωθούν με κυβόλιθο), περαιτέρω κυκλοφοριακές ρυθμίσεις, εικαστικές επεμβάσεις με γκράφιτι, αναδιαμόρφωση των πλατειών και δενδροφυτεύσεις κατόπιν βιοκλιματικής μελέτης.
Από το Φεβρουάριο ξεκίνησε και η ελεγχόμενη κυκλοφορία οχημάτων εντός της περιοχής τις βραδινές ώρες της Παρασκευής και του Σαββάτου.
«Δεν γνωρίζουμε κάτι για τη μελέτη γιατί δεν έχει γίνει καμία παρουσίαση. O δήμος οφείλει να θέσει την κάθε απόφαση σε δημόσια διαβούλευση όταν προχωράει σε τέτοια μέτρα.
Όσον αφορά την ανάπλαση του πρασίνου, είμαι αρκετά επιφυλακτική. Έχουν δείξει ήδη ένα επικίνδυνο δείγμα γραφής.
Στην Κανάρη στο Κολωνάκι, για παράδειγμα, στο πλαίσιο της διαπλάτυνσης των πεζοδρομίων, ξεριζώσανε τις νεραντζιές που μοσχοβολούσαν, ένα σήμα κατατεθέν της Αθήνας, και φέρανε αυστραλιανούς βραχυχίτωνες», επισημαίνει η Κατερίνα Πιτούλη.
«Πρέπει να δημιουργηθεί ένας συντονιστικός φορέας διαχείρισης της ανάπλασης του ιστορικού κέντρου ικανός να διαχειριστεί κυκλοφοριακές μελέτες, να ασχοληθεί με θεσμοθετήσεις και επικυρώσεις πολεοδομικών μελετών που ήδη έχουν εκπονηθεί.
Υπάρχουν μελέτες από την Ενοποίηση Αρχαιολογικών Χώρων της Αθήνας που δεν έχουν επικυρωθεί ούτε θεσμοθετηθεί από το 2004! Δυστυχώς, η Ενοποίηση λειτούργησε όταν είχε ένα όραμα, αλλά πλέον δεν κάνει τίποτα. Για την περιοχή του Ψυρρή συγκεκριμένα εφαρμόζεται πολεοδομική μελέτη από το ’93!
Ποια είναι η αντιμετώπιση των κατοίκων απέναντι στις βιοτεχνίες και τα νυχτερινά μαγαζιά; Πού συμπίπτουν τελικά τα συμφέροντα εργαζομένων και μόνιμων κατοίκων;
«Δεν θα είχαμε πρόβλημα να μείνουν επιλεγμένα κάποιες βιοτεχνίες ή νυχτερινά μαγαζιά, δεδομένου ότι θα υπήρχε κάποιο μέτρο και θα τηρούνταν οι άδειες», μας λέει η Κατερίνα και συνεχίζει και η πρόεδρος του συλλόγου, η Βάσω Νικολακοπούλου:
«Υπήρχε σίγουρα όχληση και όταν η περιοχή ήταν γεμάτη από βιοτεχνίες, αλλά αυτός ο κόσμος συντηρούσε και τα μικρομεσαία μαγαζιά. Απλά κάποια στιγμή έπεσε πολύ χρήμα. Υπήρξαν βιοτέχνες που προτίμησαν να το δεχτούν, να πουλήσουν το χώρο τους και να φύγουν».
Oι νέες αφίξεις
Η πολυχρηστικότητα της περιοχής είναι κάτι που φαίνεται να επιθυμούν οι πρόσφατα αφιχθέντες στη συνοικία. Η καθηγήτρια χορού Φρόσω Τρούσα, που μετακόμισε στου Ψυρρή το 1998, ομολογεί:
« Σκοπός είναι να υπάρχει μια ποικιλία. Να μπορεί να βρει κανείς εδώ και καταστήματα που μπορούν να υποστηρίξουν τον κοινωνικό ιστό της περιοχής. Πρέπει να έρθουν νέοι επιχειρηματίες και να πάρουν το ρίσκο.
Αντιλαμβάνομαι, πέρα από τις ιδιαίτερες συνθήκες της, πως υπάρχει μια αρνητική εικόνα για τη γειτονιά, αλλά τα πράγματα δεν είναι τόσο τραγικά. Δεν καταλαβαίνω γιατί,όταν συμβαίνει κάτι στο κέντρο, να είναι πιο τραγικό από ό,τι όταν συμβαίνει στα προάστια».
Η πρόσφατη μεταφορά του OΚΑΝΑ από τη Γερανίου στο Νοσοκομείο Σωτηρία σίγουρα θα ικανοποίησε πολλούς από τους κατοίκους.
«Δεν είναι λύση το να φέρνεις τον OΚΑΝΑ στο κέντρο», μας λέει ο Δημήτρης Δημητρίου, συνιδιοκτήτης του καταστήματος πώλησης επίπλων «Mofu» που άνοιξε επί της Σαρρή το 2001.
«O OΚΑΝΑ πρέπει να βρίσκεται κάπου όπου θα μπορεί να προφυλάξει τα άτομα αυτά από τους διακινητές ναρκωτικών ουσιών»; Πώς βλέπει όμως την παλιά εργατική τάξη της περιοχής;
«Πιστεύω ότι το κράτος θα έπρεπε να στηρίξει επιλεκτικά όσους βιοτέχνες συνδέονται πραγματικά με την παράδοση. Το κάθε επάγγελμα πρέπει να εξυπηρετεί τις ανάγκες της εποχής του, οπότε, αν δεν έχει κάποια ιστορική αξία, η στήριξή του θεωρώ ότι είναι ήσσονος σημασίας. Πάντως, πιστεύω ότι δεν έχουν ιδέα αν θέλουν να κρατήσουν ή όχι τους βιοτέχνες. Δεν νομίζω ότι υπάρχει κάποιο όραμα».
Το παράδειγμα του Ψυρρή έδειξε ότι σίγουρα δεν φτάνουν μερικές γκαλερί για να δημιουργήσεις το νέο «Σόχο». Απέδειξε ότι, όταν αντιμετωπίζεις μια περιοχή σαν την κότα με τα χρυσά αβγά, προδιαγράφεις τον οικονομικό μαρασμό της.
Και φυσικά, όταν αμελήσεις τον κοινωνικό ιστό των κατοίκων, στήνεις ένα οικοδόμημα χωρίς θεμέλια.
Το μοντέλο ανάπτυξης βασισμένο αποκλειστικά σε επιχειρήσεις υγειονομικού ενδιαφέροντος έφτασε σε κορεσμό, καθιστώντας την έλξη της περιοχής αναλώσιμο είδος και τελικά εξαντλώντας την, καθώς περιοχές όπως ο Κεραμεικός και το Γκάζι αναλάμβαναν με τη σειρά τους τον ίδιο ρόλο.
3/10/2010
Τέλος η ηχορύπανση για το ιστορικό κέντρο της Αθήνας
Ανάγκη αποσαφήνισης των αρμοδιοτήτων των φορέων
09/02/2010 | 16:18 Τελευταία Ενημέρωση 18:18 09/02/2010
«Βαβέλ συναρμοδιοτήτων» χαρακτήρισε ο πρόεδρος της Επιτροπής της Βουλής για το Περιβάλλον, Κώστας Καρτάλης, την κατάσταση στο κέντρο της Αθήνας και την ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων. «Αρκεί να αναλογιστούμε ότι για τη λειτουργία καταστημάτων -εμπορικών και μη- εμπλέκονται 12 φορείς και για τη λειτουργία του κέντρου περισσότεροι από 14», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Καρτάλης.
Από την πλευρά του ο υπουργός Πολιτισμού, Παύλος Γερουλάνος, ενημερώνοντας την ειδική μόνιμη επιτροπή προστασίας περιβάλλοντος της Βουλής για το Ιστορικό Κέντρο της Αθήνας, συμφώνησε πως επιβάλλεται η αποσαφήνιση των αρμοδιοτήτων των φορέων και γνωστοποίησε πως στόχος του υπουργείου είναι η ενεργοποίηση του Φορέα Ενοποίησης Αρχαιολογικών Χώρων Αθήνας, η δράση του οποίου είχε ατονίσει.
Ο υπουργός Πολιτισμού είπε ότι το ιστορικό κέντρο δε σταματά στον Κεραμεικό, αλλά θα επεκταθεί έως την Ακαδημία Πλάτωνος. Ειδικότερα, ο κ. Γερουλάνος είπε θα προχωρήσουν μικρής κλίμακας απαλλοτριώσεις για την ανάδειξη τμημάτων από την Ακαδημίας Πλάτωνος έως το κέντρο, εξειδικεύοντας ότι οι απαλλοτριώσεις θα γίνουν γύρω από το αρχαιολογικό άλσος, όπου «θα δημιουργηθούν χώροι πρασίνου με αξίες και συμβολισμούς».
Στην περιοχή θα ανεγερθεί το Μουσείο Αθηνών, το οποίο θα φιλοξενεί 130.000 ευρήματα. «Στόχος είναι να αναδειχθεί η Ακαδημία Πλάτωνος ως το πρώτο πανεπιστήμιο του κόσμου», υπογράμμισε ο υπουργός.
Η υπερνομάρχης Αθηνών-Πειριαώς, Ντίνα Μπέη, ισχυρίστηκε πως κανένα συντονιστικό όργανο δεν μπορεί να αντικαταστήσει το Δήμο Αθηναίων. «Ο Δήμαρχος πρέπει να δράσει και να μην επικαλείται αναρμοδιότητες και αποφυγή ευθυνών. Εάν δεν έχει αρμοδιότητες, να τις διεκδικήσει και να κινητοποιήσει τους πολίτες» είπε η κα Μπέη.
Στα μείζονα προβλήματα του ιστορικού κέντρου, η κα Μπέη συμπεριέλαβε τα τεράστια γραφειοκρατικά ζητήματα, που εμποδίζουν τις απαλλοτριώσεις εγκαταλειμμένων κτηρίων, ενώ ταυτόχρονα τόνισε πως «πρέπει να σταματήσουν οι διευκολύνσεις νέων μεγακτηρίων τύπου Mall».
Στις παρεμβάσεις τους οι βουλευτές - μέλη της Επιτροπής (Κ. Μητσοτάκης, Μ. Τσόκλη, Γ. Βούρος, Γ. Αμοιρίδης κ.α) έκαναν λόγο για υποβάθμιση του ιστορικού κέντρου και ανέδειξαν τα προβλήματα του κυκλοφοριακού, της παράνομης στάθμευσης, της απομόνωσης του κέντρου εξαιτίας των διαδηλώσεων, της ελλιπούς καθαριότητας, των ναρκωτικών, της εγκληματικότητας και των εγκαταλειμμένων κτηρίων.
Την ανάγκη περιορισμού των συναρμοδιοτήτων πολλών φορέων για την καλύτερη προώθηση των παρεμβάσεων που απαιτούνται για την Αθήνα υπογράμμισε από το ραδιοφωνικό βήμα του ΣΚΑΪ η πρόεδρος της εταιρείας Eνοποίησης Aρχαιολογικών Xώρων Nτόρα Γαλάνη.
«Χρειάζεται ένας και μόνο φορέας που θα έχει και τον τελικό λόγο» σημείωσε η κ. Γαλάνη. «Με φοβίζουν τα όργανα χωρίς αποφασιστικές αρμοδιότητες, μου θυμίζουν επιτροπές που απλώς συνέρχονται χωρίς να λαμβάνουν αποφάσεις» πρόσθεσε
09/02/2010 | 16:18 Τελευταία Ενημέρωση 18:18 09/02/2010
«Βαβέλ συναρμοδιοτήτων» χαρακτήρισε ο πρόεδρος της Επιτροπής της Βουλής για το Περιβάλλον, Κώστας Καρτάλης, την κατάσταση στο κέντρο της Αθήνας και την ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων. «Αρκεί να αναλογιστούμε ότι για τη λειτουργία καταστημάτων -εμπορικών και μη- εμπλέκονται 12 φορείς και για τη λειτουργία του κέντρου περισσότεροι από 14», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Καρτάλης.
Από την πλευρά του ο υπουργός Πολιτισμού, Παύλος Γερουλάνος, ενημερώνοντας την ειδική μόνιμη επιτροπή προστασίας περιβάλλοντος της Βουλής για το Ιστορικό Κέντρο της Αθήνας, συμφώνησε πως επιβάλλεται η αποσαφήνιση των αρμοδιοτήτων των φορέων και γνωστοποίησε πως στόχος του υπουργείου είναι η ενεργοποίηση του Φορέα Ενοποίησης Αρχαιολογικών Χώρων Αθήνας, η δράση του οποίου είχε ατονίσει.
Ο υπουργός Πολιτισμού είπε ότι το ιστορικό κέντρο δε σταματά στον Κεραμεικό, αλλά θα επεκταθεί έως την Ακαδημία Πλάτωνος. Ειδικότερα, ο κ. Γερουλάνος είπε θα προχωρήσουν μικρής κλίμακας απαλλοτριώσεις για την ανάδειξη τμημάτων από την Ακαδημίας Πλάτωνος έως το κέντρο, εξειδικεύοντας ότι οι απαλλοτριώσεις θα γίνουν γύρω από το αρχαιολογικό άλσος, όπου «θα δημιουργηθούν χώροι πρασίνου με αξίες και συμβολισμούς».
Στην περιοχή θα ανεγερθεί το Μουσείο Αθηνών, το οποίο θα φιλοξενεί 130.000 ευρήματα. «Στόχος είναι να αναδειχθεί η Ακαδημία Πλάτωνος ως το πρώτο πανεπιστήμιο του κόσμου», υπογράμμισε ο υπουργός.
Η υπερνομάρχης Αθηνών-Πειριαώς, Ντίνα Μπέη, ισχυρίστηκε πως κανένα συντονιστικό όργανο δεν μπορεί να αντικαταστήσει το Δήμο Αθηναίων. «Ο Δήμαρχος πρέπει να δράσει και να μην επικαλείται αναρμοδιότητες και αποφυγή ευθυνών. Εάν δεν έχει αρμοδιότητες, να τις διεκδικήσει και να κινητοποιήσει τους πολίτες» είπε η κα Μπέη.
Στα μείζονα προβλήματα του ιστορικού κέντρου, η κα Μπέη συμπεριέλαβε τα τεράστια γραφειοκρατικά ζητήματα, που εμποδίζουν τις απαλλοτριώσεις εγκαταλειμμένων κτηρίων, ενώ ταυτόχρονα τόνισε πως «πρέπει να σταματήσουν οι διευκολύνσεις νέων μεγακτηρίων τύπου Mall».
Στις παρεμβάσεις τους οι βουλευτές - μέλη της Επιτροπής (Κ. Μητσοτάκης, Μ. Τσόκλη, Γ. Βούρος, Γ. Αμοιρίδης κ.α) έκαναν λόγο για υποβάθμιση του ιστορικού κέντρου και ανέδειξαν τα προβλήματα του κυκλοφοριακού, της παράνομης στάθμευσης, της απομόνωσης του κέντρου εξαιτίας των διαδηλώσεων, της ελλιπούς καθαριότητας, των ναρκωτικών, της εγκληματικότητας και των εγκαταλειμμένων κτηρίων.
Την ανάγκη περιορισμού των συναρμοδιοτήτων πολλών φορέων για την καλύτερη προώθηση των παρεμβάσεων που απαιτούνται για την Αθήνα υπογράμμισε από το ραδιοφωνικό βήμα του ΣΚΑΪ η πρόεδρος της εταιρείας Eνοποίησης Aρχαιολογικών Xώρων Nτόρα Γαλάνη.
«Χρειάζεται ένας και μόνο φορέας που θα έχει και τον τελικό λόγο» σημείωσε η κ. Γαλάνη. «Με φοβίζουν τα όργανα χωρίς αποφασιστικές αρμοδιότητες, μου θυμίζουν επιτροπές που απλώς συνέρχονται χωρίς να λαμβάνουν αποφάσεις» πρόσθεσε
Αθήνα: Η πολύβουη της Ευρώπης
Της ΧΑΡΑΣ ΤΖΑΝΑΒΑΡΑ
Το «χορό των ντεσιμπέλ» σέρνει η Ελλάδα, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της αρμόδιας διεύθυνσης της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Τα υπάρχοντα στοιχεία δείχνουν ότι με την εφαρμογή της νέας Οδηγίας από την αρχή του χρόνου θα είμαστε και πάλι εκτός ορίων.
Την ίδια «ηχηρή» πρωτιά έχει καταλάβει και μεταξύ 14 αναπτυγμένων χωρών, όπου με βάση μετρήσεις του ΟΟΣΑ που είχαν γίνει πριν από μια πενταετία, τα επίπεδα θορύβου είναι πολλαπλάσια σε σχέση με τις υπόλοιπες.
Το 2% του πληθυσμού υπολογίζεται ότι ζει σε συνθήκες ηχορρύπανσης, λόγω οδικής κυκλοφορίας αλλά και... μπουζουκιών, με εντάσεις που ξεπερνούν τα 75 ντεσιμπέλ. Είναι επίπεδα που, σύμφωνα με τις κοινοτικές προδιαγραφές, βρίσκονται μέσα στα όρια της θορυβώδους κατάστασης. Να σημειωθεί ότι τα αντίστοια ποσοστά γιά τη Βρετανία είναι μόλις 0,4% και τη Γαλλία 0,6%.
Στον κατάλογο των ευρωπαϊκών πρωτευουσών προηγείται η Αθήνα, όπου το εκτεθειμένο σε μη ανεκτά επίπεδα θορύβου (πάνω από 64 ντεσιμπέλ) ποσοστό του πληθυσμού φθάνει σχεδόν στο 45% και ακολουθούν σε μεγάλη απόσταση η Ρώμη με 18%, το Παρίσι με 17% και το Λονδίνο με 16%.
Οσο και αν ακούγεται «κουφό», η πρωτεύουσα δεν έχει την πρώτη θέση για τα ελληνικά δεδομένα. Στον κατάλογο με τις θορυβώδεις πόλεις φιγουράρει πρώτο το Ηράκλειο Κρήτης και ακολουθούν η Λάρισα, η Πάτρα, τα Γιάννενα, η Αθήνα και ο Πειραιάς.
Κάθε μία από τις ελληνικές μεγαλουπόλεις έχει βέβαια τα δικά της χαρακτηριστικά. Για παράδειγμα το Ηράκλειο είναι πρώτο με βάση τις τιμές που χαρακτηρίζονται θορυβώδεις, αλλά η Πάτρα και η Λάρισα είναι στην κορυφή σε τιμές που βρίσκονται στη ζώνη του απαράδεκτου.
Η «αχίλειος πτέρνα» στο Λεκανοπέδιο Αττικής είναι η οδική κυκλοφορία. Μαρσαρίσματα, πειραγμένες εξατμίσεις σε μηχανάκια και άσκοπη χρήση της κόρνας σπάνε τα νεύρα των κατοίκων και των εργαζομένων στο κέντρο. Η ηχορρύπανση, σύμφωνα με τις πρόσφατες μετρήσεις του Τμήματος Θορύβου του υπουργείου ΠΕΧΩΔΕ, αποδεικνύεται το number one πρόβλημα για παροικούντες σε λεωφόρους όπως η Κηφισίας, η Μεσογείων, η Ποσειδώνος και η Καρέα. Οι επιπτώσεις, πέρα από την αναμφισβήτητη όχληση στους κατοίκους, προκαλεί παρενέργειες που φθάνουν ώς την αγορά ακινήτων, αφού οι πρώτοι όροφοι απαξιώνονται, εγκαταλείπονται από τους ενοίκους και διατίθενται μόνον για επαγγελματική χρήση, η οποία όμως δεν μπορεί να «ευδοκιμήσει» σε οποιαδήποτε περιοχή και μάλιστα σε εποχές οικονομικής στενότητας.
Επιτυχημένες παρεμβάσεις είχαμε στο παρελθόν, με τα πιλοτικά ηχοπετάσματα που είχαν τοποθετηθεί στο τμήμα της εθνικής οδού Αθηνών-Λαμίας στο ύψος της Νέας Φιλαδέλφειας. Πετάσματα και κυρίως φυτεύσεις επιστρατεύθηκαν στην περίπτωση της Αττικής Οδού, κυρίως στα τμήματα που βρίσκονται στα όρια των Δήμων Ηρακλείου και Μεταμόρφωσης, ενώ στα Βριλήσσια και το Ζεφύρι ο αυτοκινητόδρομος «βυθίστηκε» για να μειωθεί η ηχητική όχληση προς τις γύρω πυκνοδομημένες περιοχές.
Εκτός από την κυκλοφορία, σημαντικές και μάλιστα ύπουλες πηγές θορύβου είναι τα κλιματιστικά, αφού μόλις τα τελευταία χρόνια άρχισαν να κυκλοφορούν στην Ελλάδα μηχανήματα χαμηλής όχλησης.
Ειδικά για τη χώρα μας, μεγάλη «μάστιγα» θεωρούνται τα κέντρα διασκέδασης και μάλιστα της καλοκαιρινής περιόδου, για προφανείς λόγους. Η αρμόδια υπηρεσία του υπουργείου ΠΕΧΩΔΕ αλλά και των νομαρχιών της Αττικής υπολογίζεται ότι δέχονται πάνω από 100 τηλεφωνικές διαμαρτυρίες την ημέρα, ενώ παρεμβαίνουν στο 30% των περιπτώσεων κάνοντας μετρήσεις και συστάσεις.
Μια πιλοτική έρευνα που είχε γίνει πριν από μερικά χρόνια στην τουριστική περιοχή της Ρόδου, ανάμεσα σε ξένους και Ελληνες παραθεριστές, ανέδειξε τη σοβαρότητα του προβλήματος και μάλιστα σχεδόν με την ίδια ένταση για όλες τις κατηγορίες των ερωτηθέντων.
Το 30% των Ελλήνων τουριστών και μονίμων κατοίκων του νησιού, αλλά και το 32% των ξένων διαπιστώνουν ότι ο θόρυβος διαταράσσει τον ύπνο τους. Περίπου το 31% εκτιμά ότι δεν λαμβάνονται τα απαραίτητα μέτρα, ενώ στη συντριπτική τους πλειοψηφία (ποσοστό 81%) θεωρεί ότι τα πράγματα δυσκολεύουν με την πάροδο του χρόνου
Το «χορό των ντεσιμπέλ» σέρνει η Ελλάδα, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της αρμόδιας διεύθυνσης της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Τα υπάρχοντα στοιχεία δείχνουν ότι με την εφαρμογή της νέας Οδηγίας από την αρχή του χρόνου θα είμαστε και πάλι εκτός ορίων.
Την ίδια «ηχηρή» πρωτιά έχει καταλάβει και μεταξύ 14 αναπτυγμένων χωρών, όπου με βάση μετρήσεις του ΟΟΣΑ που είχαν γίνει πριν από μια πενταετία, τα επίπεδα θορύβου είναι πολλαπλάσια σε σχέση με τις υπόλοιπες.
Το 2% του πληθυσμού υπολογίζεται ότι ζει σε συνθήκες ηχορρύπανσης, λόγω οδικής κυκλοφορίας αλλά και... μπουζουκιών, με εντάσεις που ξεπερνούν τα 75 ντεσιμπέλ. Είναι επίπεδα που, σύμφωνα με τις κοινοτικές προδιαγραφές, βρίσκονται μέσα στα όρια της θορυβώδους κατάστασης. Να σημειωθεί ότι τα αντίστοια ποσοστά γιά τη Βρετανία είναι μόλις 0,4% και τη Γαλλία 0,6%.
Στον κατάλογο των ευρωπαϊκών πρωτευουσών προηγείται η Αθήνα, όπου το εκτεθειμένο σε μη ανεκτά επίπεδα θορύβου (πάνω από 64 ντεσιμπέλ) ποσοστό του πληθυσμού φθάνει σχεδόν στο 45% και ακολουθούν σε μεγάλη απόσταση η Ρώμη με 18%, το Παρίσι με 17% και το Λονδίνο με 16%.
Οσο και αν ακούγεται «κουφό», η πρωτεύουσα δεν έχει την πρώτη θέση για τα ελληνικά δεδομένα. Στον κατάλογο με τις θορυβώδεις πόλεις φιγουράρει πρώτο το Ηράκλειο Κρήτης και ακολουθούν η Λάρισα, η Πάτρα, τα Γιάννενα, η Αθήνα και ο Πειραιάς.
Κάθε μία από τις ελληνικές μεγαλουπόλεις έχει βέβαια τα δικά της χαρακτηριστικά. Για παράδειγμα το Ηράκλειο είναι πρώτο με βάση τις τιμές που χαρακτηρίζονται θορυβώδεις, αλλά η Πάτρα και η Λάρισα είναι στην κορυφή σε τιμές που βρίσκονται στη ζώνη του απαράδεκτου.
Η «αχίλειος πτέρνα» στο Λεκανοπέδιο Αττικής είναι η οδική κυκλοφορία. Μαρσαρίσματα, πειραγμένες εξατμίσεις σε μηχανάκια και άσκοπη χρήση της κόρνας σπάνε τα νεύρα των κατοίκων και των εργαζομένων στο κέντρο. Η ηχορρύπανση, σύμφωνα με τις πρόσφατες μετρήσεις του Τμήματος Θορύβου του υπουργείου ΠΕΧΩΔΕ, αποδεικνύεται το number one πρόβλημα για παροικούντες σε λεωφόρους όπως η Κηφισίας, η Μεσογείων, η Ποσειδώνος και η Καρέα. Οι επιπτώσεις, πέρα από την αναμφισβήτητη όχληση στους κατοίκους, προκαλεί παρενέργειες που φθάνουν ώς την αγορά ακινήτων, αφού οι πρώτοι όροφοι απαξιώνονται, εγκαταλείπονται από τους ενοίκους και διατίθενται μόνον για επαγγελματική χρήση, η οποία όμως δεν μπορεί να «ευδοκιμήσει» σε οποιαδήποτε περιοχή και μάλιστα σε εποχές οικονομικής στενότητας.
Επιτυχημένες παρεμβάσεις είχαμε στο παρελθόν, με τα πιλοτικά ηχοπετάσματα που είχαν τοποθετηθεί στο τμήμα της εθνικής οδού Αθηνών-Λαμίας στο ύψος της Νέας Φιλαδέλφειας. Πετάσματα και κυρίως φυτεύσεις επιστρατεύθηκαν στην περίπτωση της Αττικής Οδού, κυρίως στα τμήματα που βρίσκονται στα όρια των Δήμων Ηρακλείου και Μεταμόρφωσης, ενώ στα Βριλήσσια και το Ζεφύρι ο αυτοκινητόδρομος «βυθίστηκε» για να μειωθεί η ηχητική όχληση προς τις γύρω πυκνοδομημένες περιοχές.
Εκτός από την κυκλοφορία, σημαντικές και μάλιστα ύπουλες πηγές θορύβου είναι τα κλιματιστικά, αφού μόλις τα τελευταία χρόνια άρχισαν να κυκλοφορούν στην Ελλάδα μηχανήματα χαμηλής όχλησης.
Ειδικά για τη χώρα μας, μεγάλη «μάστιγα» θεωρούνται τα κέντρα διασκέδασης και μάλιστα της καλοκαιρινής περιόδου, για προφανείς λόγους. Η αρμόδια υπηρεσία του υπουργείου ΠΕΧΩΔΕ αλλά και των νομαρχιών της Αττικής υπολογίζεται ότι δέχονται πάνω από 100 τηλεφωνικές διαμαρτυρίες την ημέρα, ενώ παρεμβαίνουν στο 30% των περιπτώσεων κάνοντας μετρήσεις και συστάσεις.
Μια πιλοτική έρευνα που είχε γίνει πριν από μερικά χρόνια στην τουριστική περιοχή της Ρόδου, ανάμεσα σε ξένους και Ελληνες παραθεριστές, ανέδειξε τη σοβαρότητα του προβλήματος και μάλιστα σχεδόν με την ίδια ένταση για όλες τις κατηγορίες των ερωτηθέντων.
Το 30% των Ελλήνων τουριστών και μονίμων κατοίκων του νησιού, αλλά και το 32% των ξένων διαπιστώνουν ότι ο θόρυβος διαταράσσει τον ύπνο τους. Περίπου το 31% εκτιμά ότι δεν λαμβάνονται τα απαραίτητα μέτρα, ενώ στη συντριπτική τους πλειοψηφία (ποσοστό 81%) θεωρεί ότι τα πράγματα δυσκολεύουν με την πάροδο του χρόνου
Οι επιπτώσεις απο τα ντεσιμπέλ...
Ζούμε σε ένα θορυβώδη κόσμο. Λατρεύουμε τις μεγάλες πόλεις, τις μοντέρνες υποδομές, τις ζωντανές συνοικίες. Κυκλοφορούμε σε πολυσύχναστους δρόμους, παρακολουθούμε συναυλίες, συμμετέχουμε σε πάρτι, τα «δίνουμε όλα» στο γήπεδο, πηγαίνουμε σε εκδηλώσεις με τόσο δυνατή μουσική, που δύσκολα ακούμε το διπλανό μας. Στο σπίτι συχνά η ένταση της τηλεόρασης, των CD players και των παιχνιδιών του Η/Υ δεν μας επιτρέπει να ακούσουμε το κουδούνι της πόρτας ή το τηλέφωνο. Όμως, ο θόρυβος μας εκδικείται αργά και σταθερά. Τα πολλά ντεσιμπέλ (db) που «βομβαρδίζουν» καθημερινά τα αυτιά μας κλονίζουν τα νεύρα μας και ανεβάζουν την πίεση και τη χοληστερίνη μας σε επικίνδυνα επίπεδα.
Η πόλη ποτέ δεν κοιμάται
Σύμφωνα με μετρήσεις, η Αθήνα, ο Πειραιάς, η Θεσσαλονίκη, η Πάτρα, το Ηράκλειο και η Λαμία είναι από τις πιο θορυβώδεις πόλεις της Ευρώπης. Σε δυσμενέστερη θέση βρίσκονται όσοι ζουν κοντά σε λεωφόρους με πυκνή κυκλοφορία. Η ένταση του θορύβου ξεπερνά τα 75 db, ενώ υπάρχουν περιοχές του κέντρου στις οποίες η ένταση μπορεί να φτάσει και τα 100 db τις περισσότερες ώρες της ημέρας και της νύχτας. Οι κύριες πηγές θορύβου στην Ελλάδα προέρχονται από τα αυτοκίνητα και τα δίκυκλα, επειδή πολλά από αυτά εκπέμπουν υψηλότερες στάθμες θορύβου από τις επιτρεπόμενες. Μαρσαρίσματα, κόρνες, συναγερμοί, θόρυβοι από κομπρεσέρ και οικοδομικές εργασίες μάς... ξεκουφαίνουν καθημερινά.
Πως τα ντεσιμπέλ κλονίζουν την υγεία μας
Η ηχορύπανση σε οποιαδήποτε μορφή της, είτε πρόκειται για το θόρυβο από τα μέσα μεταφοράς είτε για τους ενοχλητικούς θορύβους των γειτόνων είτε για θόρυβο στην εργασία, αποτελεί ένα από τα δεινά της σύγχρονης εποχής και δεν «τεντώνει» μόνο τα νεύρα μας, αλλά, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, μπορεί να βλάψει σοβαρά και την υγεία μας.
Ανεβάζει την πίεσή μας
Τα υψηλά επίπεδα θορύβου αυξάνουν τα επίπεδα χοληστερίνης στο αίμα, αλλά και τον κίνδυνο να εμφανιστεί υψηλή αρτηριακή πίεση. Σύμφωνα με έρευνα σουηδών επιστημόνων του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Λουντ, που έγινε σε δείγμα 28.000 ανθρώπων, η έκθεση σε θορύβους που υπερέβαιναν τα 64 db αύξησε κατά 90% τον κίνδυνο εμφάνισης υπέρτασης και κατά 25% όταν κυμαινόταν στα 60-63 db. Ο θόρυβος των αυτοκινήτων είναι η κυριότερη πηγή ηχορύπανσης στις πόλεις. Όσοι κατοικούν κοντά σε κεντρικούς πολύβοους δρόμους απειλούνται περισσότερο και, όπως φάνηκε στην έρευνα, από τις συγκεκριμένες παρενέργειες του θορύβου επηρεάζονται περισσότερο οι νέοι και οι μεσήλικοι. Σε ανθρώπους, επίσης, που ζουν κοντά σε αεροδρόμια με έκθεση άνω των 70 db, η συχνότητα καρδιαγγειακών παθήσεων είναι μεγαλύτερη. Σύμφωνα, μάλιστα, με έρευνα του «Imperial College» του Λονδίνου, η πίεση των ανθρώπων που ζουν κοντά σε αεροδρόμια αυξάνεται ακόμα και στον ύπνο τους όταν περνάει αεροπλάνο. Στην ουσία, η ηχορύπανση προκαλεί ένα φαύλο κύκλο στον οργανισμό μας. Διεγείρει το νευρικό σύστημα, αυξάνει το σάκχαρο, τους καρδιακούς παλμούς, την αναπνοή και την αρτηριακή πίεση και οδηγεί σε στρες. Αλλά και αντίστροφα, το στρες που προκαλεί αυξάνει την πίεση και αυτή με τη σειρά της τις πιθανότητες εμφράγματος ή εγκεφαλικού.
Διαταράσσει τον ύπνο μας
Ο θόρυβος είναι ο μεγαλύτερος εχθρός του ύπνου, καθώς τον διαταράσσει σε σημαντικό βαθμό. Τα αποτελέσματα συνήθως φαίνονται την επόμενη ημέρα, κατά την οποία είμαστε ευερέθιστοι, πιο νευρικοί, απρόσεκτοι, κουρασμένοι, λιγότερο αποδοτικοί. Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι για έναν καλό ύπνο τα επίπεδα θορύβου στο υπνοδωμάτιο δεν πρέπει να ξεπερνούν τα 30-35 db.
Προκαλεί αδιαθεσία
Εργαζόμενοι σε κλαμπ, κέντρα διασκέδασης και οικοδομές, που είναι υποχρεωμένοι να υφίστανται έντονο θόρυβο καθημερινά επί πολλές ώρες και για πολλά χρόνια, υποφέρουν από πονοκεφάλους, ναυτίες, ιλίγγους, κόπωση, έλλειψη ευεξίας, αϋπνίες, νευρικά ξεσπάσματα και άλλες ψυχοσωματικές αντιδράσεις. Επιπλέον, έχει αποδειχτεί σε πειράματα ότι εργαζόμενοι που εκτέθηκαν σε πηγές υψηλού θορύβου 90 db ήταν λιγότερο παραγωγικοί, πιο επιρρεπείς σε ατυχήματα, εμπλέκονταν συστηματικά σε διενέξεις και απουσίαζαν συχνότερα από την εργασία τους.
Μειώνει την ακοή μας
Κάθε φορά που ακούμε δυνατά μουσική, που χρησιμοποιούμε την ηλεκτρική σκούπα ή το μίξερ, η ακοή μας «βομβαρδίζεται» από δεκάδες ντεσιμπέλ. Η χρόνια έκθεση σε στάθμη θορύβου άνω των 85 db καταλήγει συνήθως σε απώλεια της ακουστικής οξύτητας. Συγκεκριμένα, η απώλεια ακοής μπορεί να προκληθεί είτε με συνεχή έκθεση σε μετρίου επιπέδου θόρυβο είτε με σύντομη έκθεση σε πολύ δυνατό θόρυβο. Θόρυβος 110 db είναι δυνατό να προκαλέσει βλάβες στην ακοή ύστερα από 1,5 λεπτό, ενώ τα επίπεδα άνω των 140 db αγγίζουν τα όρια του πόνου και μπορούν να βλάψουν την ακοή ύστερα από μία και μόνο έκθεση.
Πιο ευαίσθητα τα παιδιά
Ιδιαίτερη ευαισθησία στην ηχορύπανση εμφανίζουν τα παιδιά. Η Αμερικανική Εταιρεία Ωτολογίας ανακοίνωσε ότι περίπου 1 στα 8 παιδιά εμφανίζει απώλεια ακοής που προκλήθηκε από θορύβους. Ο έντονος, όμως, και συνεχόμενος θόρυβος επιδρά δυσμενώς και στη μαθησιακή διαδικασία. Μελέτες που έγιναν σε παιδιά έδειξαν ότι ακόμα και ένα περιβάλλον με μέτριας έντασης θόρυβο μπορεί να επηρεάσει την εκμάθηση ξένης γλώσσας. Διαπιστώθηκε, επίσης, ότι παιδιά που έκαναν μάθημα σε τάξεις που βρίσκονταν στην πιο θορυβώδη πλευρά του σχολείου, είχαν χαμηλότερους βαθμούς από ό,τι εκείνα των οποίων οι τάξεις ήταν στην ήσυχη πλευρά.
Ενδεικτικές τιμές θορύβου σε db (ντεσιμπέλ)
Ξυπνητήρι............................................................................80 db
Κουδούνι πόρτας...................................................................80 db
Χτύπημα τηλεφώνου .....................................................................80 db
Ομιλία με απόσταση 1 μ. από το συνομιλητή μας σε ήσυχο μέρος χωρίς θορύβους ........50 db
Συνήθης δραστηριότητα στο σπίτι (πλυντήριο, απορροφητήρας, τηλεόραση, παιδιά κλπ.) ..40-55 db
Ηλεκτρική σκούπα ....................................................................................60-70 db
Κομπρεσέρ ......................................................................100 db
Κυκλοφοριακό (κόρνες αυτοκινήτων, μαρσαρίσματα κλπ.).........80-85 db
Οικοδομικές εργασίες ......................................................................90 db
Έχει υπολογιστεί ότι μια μηχανή που προκαλεί θόρυβο 110 db έχει τη δυνατότητα να ξυπνήσει 100.000 άτομα περίπου μέχρι να διασχίσει όλη την Πατησίων!
Το lifestyle που μας ξεκουφαίνει
Μπορεί τα MP3 players να αποτελούν απαραίτητο αξεσουάρ ή να καμαρώνουμε όταν οδηγούμε ένα κάμπριο αυτοκίνητο, αλλά μάλλον δεν ξέρουμε πόσο μπορούν να βλάψουν την ακοή μας.
• Περισσότεροι από το 50% όσων χρησιμοποιούν συσκευές αναπαραγωγής μουσικής (MP3 players) αναμένεται να οδηγηθούν στην κώφωση, εκτιμούν οι ειδικοί του βρετανικού Εθνικού Βασιλικού Ινστιτούτου Κωφών.
• Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη, οι οδηγοί «ανοιχτών» αυτοκινήτων και οι επιβάτες τους εκθέτουν την ακοή τους σε μεγάλη ταλαιπωρία, αφού, όταν οδηγούν με ταχύτητα 80-112 χλμ., ο θόρυβος που αναπτύσσεται φτάνει τα 88-99 db και θα μπορούσε να συγκριθεί με το διαπεραστικό ήχο ενός τρυπανιού.
Info
Σας προτείνουμε να δείτε σε DVD τη μαύρη κωμωδία «Θόρυβος» (Noise), με πρωταγωνιστή τον Τιμ Ρόμπινς και θέμα την αντίσταση ενός ανθρώπου στους θορύβους της Νέας Υόρκης.
Οδηγίες επιβίωσης από το θόρυβο
• Φυτέψτε στον κήπο ή σε μεγάλες γλάστρες στο μπαλκόνι σας φυτά με πυκνές φυλλωσιές που φτάνουν έως και το 1,5 μ., δηλαδή βιβούρνα, ελαίαγνο, φωτίνια, γιατί λειτουργούν ως ηχομονωτικά φράγματα και μειώνουν το θόρυβο κατά 40-50 db.
• Χαμηλώστε την ένταση των MP3 players, αν ακούτε πολλές ώρες την ημέρα μουσική. Συνιστάται, όταν ακούτε επί 40΄ μουσική μέτριας έντασης με ακουστικά «ψείρες», να κάνετε ένα διάλειμμα 30΄ για να προλαβαίνει το αυτί σας να «ξεκουράζεται».
• Μην παραμένετε σε κλαμπ και άλλα θορυβώδη μέρη πάνω από 2 ώρες.
• Προτιμάτε τις ηλεκτρικές συσκευές νέας τεχνολογίας, που είναι πιο αθόρυβες.
• Αν μένετε σε περιοχή με δρόμο μεγάλης κυκλοφορίας, μονώστε το σπίτι σας από το θόρυβο με διπλά τζάμια. • Αν εργάζεστε σε χώρους που αναπτύσσονται υψηλά επίπεδα θορύβου (άνω των 90 db), προμηθευτείτε ειδικά ακουστικά προστασίας από το θόρυβο και προσπαθήστε να κάνετε ανά μισή ώρα ένα 10λεπτο διάλειμμα.
• Αποφεύγετε να αγοράζετε στα παιδιά σας παιχνίδια που κάνουν δυνατούς θορύβους, γιατί μπορεί να βλάψουν την ακοή τους.
• Τα παιδιά που συμμετέχουν σε δυνατές μπάντες θα πρέπει να προφυλάσσουν τα αυτιά τους με ειδικά ακουστικά.
• Μην παραμελείτε να υποβάλλεστε σε τακτικές προληπτικές εξετάσεις από ωτορινολαρυγγολόγο.
Σαν το παθητικό κάπνισμα
Κι ενώ η μουσική αποδεικνύεται βάλσαμο για την ψυχή και την καρδιαγγειακή υγεία μας, η «αγχωτική» μουσική που δεν μας αρέσει (π.χ. χέβι μέταλ, ραπ), όταν είναι σε δυνατή ένταση φέρνει αντίθετα αποτελέσματα. Έρευνες δείχνουν ότι σε τέτοιες περιστάσεις τα αιμοφόρα αγγεία συρρικνώνονται κατά 6%. Οι ειδικοί, μάλιστα, της σχετικής μελέτης του Κέντρου Προληπτικής Καρδιολογίας από το Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ συμβουλεύουν τους γονείς να μην ακούν στη διαπασών μουσική που ενοχλεί τα παιδιά τους, καθώς θεωρούν ότι η ηχορύπανση βλάπτει την υγεία τους όσο και το παθητικό κάπνισμα.
Η πόλη ποτέ δεν κοιμάται
Σύμφωνα με μετρήσεις, η Αθήνα, ο Πειραιάς, η Θεσσαλονίκη, η Πάτρα, το Ηράκλειο και η Λαμία είναι από τις πιο θορυβώδεις πόλεις της Ευρώπης. Σε δυσμενέστερη θέση βρίσκονται όσοι ζουν κοντά σε λεωφόρους με πυκνή κυκλοφορία. Η ένταση του θορύβου ξεπερνά τα 75 db, ενώ υπάρχουν περιοχές του κέντρου στις οποίες η ένταση μπορεί να φτάσει και τα 100 db τις περισσότερες ώρες της ημέρας και της νύχτας. Οι κύριες πηγές θορύβου στην Ελλάδα προέρχονται από τα αυτοκίνητα και τα δίκυκλα, επειδή πολλά από αυτά εκπέμπουν υψηλότερες στάθμες θορύβου από τις επιτρεπόμενες. Μαρσαρίσματα, κόρνες, συναγερμοί, θόρυβοι από κομπρεσέρ και οικοδομικές εργασίες μάς... ξεκουφαίνουν καθημερινά.
Πως τα ντεσιμπέλ κλονίζουν την υγεία μας
Η ηχορύπανση σε οποιαδήποτε μορφή της, είτε πρόκειται για το θόρυβο από τα μέσα μεταφοράς είτε για τους ενοχλητικούς θορύβους των γειτόνων είτε για θόρυβο στην εργασία, αποτελεί ένα από τα δεινά της σύγχρονης εποχής και δεν «τεντώνει» μόνο τα νεύρα μας, αλλά, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, μπορεί να βλάψει σοβαρά και την υγεία μας.
Ανεβάζει την πίεσή μας
Τα υψηλά επίπεδα θορύβου αυξάνουν τα επίπεδα χοληστερίνης στο αίμα, αλλά και τον κίνδυνο να εμφανιστεί υψηλή αρτηριακή πίεση. Σύμφωνα με έρευνα σουηδών επιστημόνων του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Λουντ, που έγινε σε δείγμα 28.000 ανθρώπων, η έκθεση σε θορύβους που υπερέβαιναν τα 64 db αύξησε κατά 90% τον κίνδυνο εμφάνισης υπέρτασης και κατά 25% όταν κυμαινόταν στα 60-63 db. Ο θόρυβος των αυτοκινήτων είναι η κυριότερη πηγή ηχορύπανσης στις πόλεις. Όσοι κατοικούν κοντά σε κεντρικούς πολύβοους δρόμους απειλούνται περισσότερο και, όπως φάνηκε στην έρευνα, από τις συγκεκριμένες παρενέργειες του θορύβου επηρεάζονται περισσότερο οι νέοι και οι μεσήλικοι. Σε ανθρώπους, επίσης, που ζουν κοντά σε αεροδρόμια με έκθεση άνω των 70 db, η συχνότητα καρδιαγγειακών παθήσεων είναι μεγαλύτερη. Σύμφωνα, μάλιστα, με έρευνα του «Imperial College» του Λονδίνου, η πίεση των ανθρώπων που ζουν κοντά σε αεροδρόμια αυξάνεται ακόμα και στον ύπνο τους όταν περνάει αεροπλάνο. Στην ουσία, η ηχορύπανση προκαλεί ένα φαύλο κύκλο στον οργανισμό μας. Διεγείρει το νευρικό σύστημα, αυξάνει το σάκχαρο, τους καρδιακούς παλμούς, την αναπνοή και την αρτηριακή πίεση και οδηγεί σε στρες. Αλλά και αντίστροφα, το στρες που προκαλεί αυξάνει την πίεση και αυτή με τη σειρά της τις πιθανότητες εμφράγματος ή εγκεφαλικού.
Διαταράσσει τον ύπνο μας
Ο θόρυβος είναι ο μεγαλύτερος εχθρός του ύπνου, καθώς τον διαταράσσει σε σημαντικό βαθμό. Τα αποτελέσματα συνήθως φαίνονται την επόμενη ημέρα, κατά την οποία είμαστε ευερέθιστοι, πιο νευρικοί, απρόσεκτοι, κουρασμένοι, λιγότερο αποδοτικοί. Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι για έναν καλό ύπνο τα επίπεδα θορύβου στο υπνοδωμάτιο δεν πρέπει να ξεπερνούν τα 30-35 db.
Προκαλεί αδιαθεσία
Εργαζόμενοι σε κλαμπ, κέντρα διασκέδασης και οικοδομές, που είναι υποχρεωμένοι να υφίστανται έντονο θόρυβο καθημερινά επί πολλές ώρες και για πολλά χρόνια, υποφέρουν από πονοκεφάλους, ναυτίες, ιλίγγους, κόπωση, έλλειψη ευεξίας, αϋπνίες, νευρικά ξεσπάσματα και άλλες ψυχοσωματικές αντιδράσεις. Επιπλέον, έχει αποδειχτεί σε πειράματα ότι εργαζόμενοι που εκτέθηκαν σε πηγές υψηλού θορύβου 90 db ήταν λιγότερο παραγωγικοί, πιο επιρρεπείς σε ατυχήματα, εμπλέκονταν συστηματικά σε διενέξεις και απουσίαζαν συχνότερα από την εργασία τους.
Μειώνει την ακοή μας
Κάθε φορά που ακούμε δυνατά μουσική, που χρησιμοποιούμε την ηλεκτρική σκούπα ή το μίξερ, η ακοή μας «βομβαρδίζεται» από δεκάδες ντεσιμπέλ. Η χρόνια έκθεση σε στάθμη θορύβου άνω των 85 db καταλήγει συνήθως σε απώλεια της ακουστικής οξύτητας. Συγκεκριμένα, η απώλεια ακοής μπορεί να προκληθεί είτε με συνεχή έκθεση σε μετρίου επιπέδου θόρυβο είτε με σύντομη έκθεση σε πολύ δυνατό θόρυβο. Θόρυβος 110 db είναι δυνατό να προκαλέσει βλάβες στην ακοή ύστερα από 1,5 λεπτό, ενώ τα επίπεδα άνω των 140 db αγγίζουν τα όρια του πόνου και μπορούν να βλάψουν την ακοή ύστερα από μία και μόνο έκθεση.
Πιο ευαίσθητα τα παιδιά
Ιδιαίτερη ευαισθησία στην ηχορύπανση εμφανίζουν τα παιδιά. Η Αμερικανική Εταιρεία Ωτολογίας ανακοίνωσε ότι περίπου 1 στα 8 παιδιά εμφανίζει απώλεια ακοής που προκλήθηκε από θορύβους. Ο έντονος, όμως, και συνεχόμενος θόρυβος επιδρά δυσμενώς και στη μαθησιακή διαδικασία. Μελέτες που έγιναν σε παιδιά έδειξαν ότι ακόμα και ένα περιβάλλον με μέτριας έντασης θόρυβο μπορεί να επηρεάσει την εκμάθηση ξένης γλώσσας. Διαπιστώθηκε, επίσης, ότι παιδιά που έκαναν μάθημα σε τάξεις που βρίσκονταν στην πιο θορυβώδη πλευρά του σχολείου, είχαν χαμηλότερους βαθμούς από ό,τι εκείνα των οποίων οι τάξεις ήταν στην ήσυχη πλευρά.
Ενδεικτικές τιμές θορύβου σε db (ντεσιμπέλ)
Ξυπνητήρι............................................................................80 db
Κουδούνι πόρτας...................................................................80 db
Χτύπημα τηλεφώνου .....................................................................80 db
Ομιλία με απόσταση 1 μ. από το συνομιλητή μας σε ήσυχο μέρος χωρίς θορύβους ........50 db
Συνήθης δραστηριότητα στο σπίτι (πλυντήριο, απορροφητήρας, τηλεόραση, παιδιά κλπ.) ..40-55 db
Ηλεκτρική σκούπα ....................................................................................60-70 db
Κομπρεσέρ ......................................................................100 db
Κυκλοφοριακό (κόρνες αυτοκινήτων, μαρσαρίσματα κλπ.).........80-85 db
Οικοδομικές εργασίες ......................................................................90 db
Έχει υπολογιστεί ότι μια μηχανή που προκαλεί θόρυβο 110 db έχει τη δυνατότητα να ξυπνήσει 100.000 άτομα περίπου μέχρι να διασχίσει όλη την Πατησίων!
Το lifestyle που μας ξεκουφαίνει
Μπορεί τα MP3 players να αποτελούν απαραίτητο αξεσουάρ ή να καμαρώνουμε όταν οδηγούμε ένα κάμπριο αυτοκίνητο, αλλά μάλλον δεν ξέρουμε πόσο μπορούν να βλάψουν την ακοή μας.
• Περισσότεροι από το 50% όσων χρησιμοποιούν συσκευές αναπαραγωγής μουσικής (MP3 players) αναμένεται να οδηγηθούν στην κώφωση, εκτιμούν οι ειδικοί του βρετανικού Εθνικού Βασιλικού Ινστιτούτου Κωφών.
• Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη, οι οδηγοί «ανοιχτών» αυτοκινήτων και οι επιβάτες τους εκθέτουν την ακοή τους σε μεγάλη ταλαιπωρία, αφού, όταν οδηγούν με ταχύτητα 80-112 χλμ., ο θόρυβος που αναπτύσσεται φτάνει τα 88-99 db και θα μπορούσε να συγκριθεί με το διαπεραστικό ήχο ενός τρυπανιού.
Info
Σας προτείνουμε να δείτε σε DVD τη μαύρη κωμωδία «Θόρυβος» (Noise), με πρωταγωνιστή τον Τιμ Ρόμπινς και θέμα την αντίσταση ενός ανθρώπου στους θορύβους της Νέας Υόρκης.
Οδηγίες επιβίωσης από το θόρυβο
• Φυτέψτε στον κήπο ή σε μεγάλες γλάστρες στο μπαλκόνι σας φυτά με πυκνές φυλλωσιές που φτάνουν έως και το 1,5 μ., δηλαδή βιβούρνα, ελαίαγνο, φωτίνια, γιατί λειτουργούν ως ηχομονωτικά φράγματα και μειώνουν το θόρυβο κατά 40-50 db.
• Χαμηλώστε την ένταση των MP3 players, αν ακούτε πολλές ώρες την ημέρα μουσική. Συνιστάται, όταν ακούτε επί 40΄ μουσική μέτριας έντασης με ακουστικά «ψείρες», να κάνετε ένα διάλειμμα 30΄ για να προλαβαίνει το αυτί σας να «ξεκουράζεται».
• Μην παραμένετε σε κλαμπ και άλλα θορυβώδη μέρη πάνω από 2 ώρες.
• Προτιμάτε τις ηλεκτρικές συσκευές νέας τεχνολογίας, που είναι πιο αθόρυβες.
• Αν μένετε σε περιοχή με δρόμο μεγάλης κυκλοφορίας, μονώστε το σπίτι σας από το θόρυβο με διπλά τζάμια. • Αν εργάζεστε σε χώρους που αναπτύσσονται υψηλά επίπεδα θορύβου (άνω των 90 db), προμηθευτείτε ειδικά ακουστικά προστασίας από το θόρυβο και προσπαθήστε να κάνετε ανά μισή ώρα ένα 10λεπτο διάλειμμα.
• Αποφεύγετε να αγοράζετε στα παιδιά σας παιχνίδια που κάνουν δυνατούς θορύβους, γιατί μπορεί να βλάψουν την ακοή τους.
• Τα παιδιά που συμμετέχουν σε δυνατές μπάντες θα πρέπει να προφυλάσσουν τα αυτιά τους με ειδικά ακουστικά.
• Μην παραμελείτε να υποβάλλεστε σε τακτικές προληπτικές εξετάσεις από ωτορινολαρυγγολόγο.
Σαν το παθητικό κάπνισμα
Κι ενώ η μουσική αποδεικνύεται βάλσαμο για την ψυχή και την καρδιαγγειακή υγεία μας, η «αγχωτική» μουσική που δεν μας αρέσει (π.χ. χέβι μέταλ, ραπ), όταν είναι σε δυνατή ένταση φέρνει αντίθετα αποτελέσματα. Έρευνες δείχνουν ότι σε τέτοιες περιστάσεις τα αιμοφόρα αγγεία συρρικνώνονται κατά 6%. Οι ειδικοί, μάλιστα, της σχετικής μελέτης του Κέντρου Προληπτικής Καρδιολογίας από το Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ συμβουλεύουν τους γονείς να μην ακούν στη διαπασών μουσική που ενοχλεί τα παιδιά τους, καθώς θεωρούν ότι η ηχορύπανση βλάπτει την υγεία τους όσο και το παθητικό κάπνισμα.
Επι Τέλους Τέλος στην ΗΧΟΡΥΠΑΝΣΗ
Απο δημοσίευμα της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ το καλοκαίρι που μας πέρασε
Εκτός ορίων η ηχορρύπανση στην Αθήνα αλλά και το ΥΠΕΧΩΔΕ, που έχασε την ευρωπαϊκή προθεσμία για σύνταξη χαρτών θορύβου
Της Λινας Γιανναρου
«Τους ξύπνησες όλους. Γιατί;» Ποιος θυμάται πια εκείνη τη διαφημιστική εκστρατεία κατά της ηχορρύπανσης; Σίγουρα όχι οι Αρχές, που εδώ και πολλά χρόνια φαίνεται να έχουν κλείσει μάτια και… αυτιά στο πρόβλημα. Ούτε το καμπανάκι κινδύνου που κρούουν οι ειδικοί (ο θόρυβος βλάπτει την ανθρώπινη υγεία, όπως η μόλυνση του νερού και του αέρα, τονίζει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας) ούτε καν οι συνεχείς διαμαρτυρίες των κατοίκων των μεγαλουπόλεων, ότι η ηχορρύπανση αποτελεί έναν από τους βασικότερους παράγοντες υποβάθμισης της ποιότητας ζωής τους, διαταράσσουν τον ύπνο των αρμοδίων, που αμελούν και τις σχετικές ευρωπαϊκές υποχρεώσεις τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι έναν χρόνο μετά τη λήξη της προθεσμίας για τη σύνταξη στρατηγικών χαρτών θορύβου σε όλες τις ευρωπαϊκές πόλεις άνω των 250.000 κατοίκων (θα έπρεπε να είχαν ολοκληρωθεί πέρυσι τον Ιούνιο), οι ελληνικές Αρχές δεν έχουν καν προκηρύξει τον σχετικό διαγωνισμό. Και ο θόρυβος συνεχίζεται…
Σύμφωνα με τελευταίες μετρήσεις, οι κάτοικοι των μεγαλουπόλεων στη χώρα μας εκτίθενται σε πολλά παραπάνω ντεσιμπέλ από το ανώτατο θεσμοθετημένο όριο, ενώ η Αθήνα, ο Πειραιάς, η Θεσσαλονίκη, η Πάτρα, το Ηράκλειο και η Λαμία συγκαταλέγονται στις πιο θορυβώδεις πόλεις της Ευρώπης. Υπολογίζεται ότι το 60% των κατοίκων της πρωτεύουσας υποφέρει από τον αστικό και κυκλοφοριακό θόρυβο, ο οποίος ξεπερνά κατά μέσον όρο τα 75 dB (ντεσιμπέλ) ενώ το όριο ανοχής του ανθρώπινου οργανισμού έχει καθοριστεί στα 70. Οπως είναι αναμενόμενο, σε δυσμενέστερη θέση βρίσκονται όσοι ζουν κοντά σε λεωφόρους με πυκνή κυκλοφορία. Εχει βρεθεί ότι η στάθμη θορύβου στα μπαλκόνια των ψηλότερων κτιρίων δίπλα στη λεωφόρο Κηφισού, στην περιοχή του Μοσχάτου και του Νέου Φαλήρου ξεπερνά τα 80 dB, ενώ υπάρχουν περιοχές του κέντρου στις οποίες η ένταση ξεπερνά τα 100 dB τις περισσότερες ώρες της ημέρας και της νύχτας…
Την κύρια πηγή θορύβου στην πρωτεύουσα αποτελεί η κυκλοφορία των οχημάτων και ιδίως των δικύκλων. Υπολογίζεται πως το 5% των αυτοκινήτων και το 40% των δικύκλων που κυκλοφορούν στην Αττική εκπέμπουν στάθμες θορύβου υψηλότερες από τις επιτρεπόμενες. Και ως γνωστόν, με μοτοσυκλέτες πραγματοποιείται το 10,8% του συνολικού μεταφορικού έργου στην Ελλάδα, με τον αντίστοιχο μέσον όρο της Ε.Ε. να μην ξεπερνά το 2,9% (στη χώρα μας αντιστοιχεί ένα δίκυκλο ανά δύο αυτοκίνητα, στην Ευρώπη η αναλογία είναι 1:7). Οπως χαρακτηριστικά λέει στην «Κ» ο επίκουρος καθηγητής του Εργαστηρίου Ακουστικής του ΕΜΠ Γιώργος Καμπουράκης, η επιβάρυνση που προκαλούν οι μηχανές είναι πολύ μεγάλη, «μόλις περνάει δίκυκλο, η στάθμη του θορύβου αυξάνεται κατά 10–12 dB», σημειώνει χαρακτηριστικά. Ενώ όμως ο νέος ΚΟΚ προβλέπει πρόστιμο 83 ευρώ και αφαίρεση των στοιχείων κυκλοφορίας στα οχήματα χωρίς σιγαστήρα στην εξάτμιση και πρόστιμο 17 ευρώ σε κάθε άσκοπη χρήση της κόρνας, ουδείς πραγματοποιεί τους σχετικούς ελέγχους (αρμόδια είναι η Τροχαία). Του λόγου το αληθές έχει επιβεβαιώσει με πορίσματά του και ο Συνήγορος του Πολίτη, στον οποίο φθάνουν συνεχώς καταγγελίες σχετικές με ηχορρύπανση. Οπως αναφέρεται χαρακτηριστικά σε έκθεσή του, «ο έλεγχος του εκπεμπόμενου θορύβου από τα οχήματα από τις αρμόδιες υπηρεσίες είναι από ανύπαρκτος έως ελλιπής», ενώ επίσης «δεν υπάρχει ουσιαστικός έλεγχος της ποιότητας κατασκευής των εξατμίσεων των οχημάτων». Είναι ελάχιστες οι περιπτώσεις, επίσης, παρατηρεί ο Συνήγορος, στις οποίες έχουν ληφθεί μέτρα περιορισμού του θορύβου γύρω από μεγάλους οδικούς άξονες.
«Μικροκλίμα» θορύβου
Παντελής έλλειψη ελέγχων, ωστόσο, παρατηρείται και όσον αφορά την ηχορρύπανση που προκαλείται από τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος. Σύμφωνα με τον Συνήγορο του Πολίτη, δεν προβλέπεται η λήψη ηχομονωτικών μέτρων προκειμένου να χορηγηθεί άδεια λειτουργίας ενός καταστήματος υγειονομικού ενδιαφέροντος, ενώ κανείς δεν ελέγχει εάν τοποθετούνται ηχεία σε εξωτερικούς χώρους μολονότι κάτι τέτοιο απαγορεύεται. «Ακόμα κι όταν διενεργούνται έλεγχοι, οι δήμαρχοι σπάνια προβαίνουν στην προσωρινή σφράγιση του καταστήματος», αναφέρεται σε πόρισμα του Συνηγόρου. «Η κατάσταση βαίνει από το κακό στο χειρότερο», αναφέρει ο κ. Καμπουράκης. «Δεν είναι μόνο το κυκλοφοριακό. Η άνοδος της θερμοκρασίας και η αύξηση της χρήσης κλιματιστικών έχει δημιουργήσει στην Αθήνα ένα “μικροκλίμα” θορύβου, που ταλαιπωρεί ιδιαίτερα τους κατοίκους. Δεν υπάρχει ωστόσο καμία κινητοποίηση από τις Αρχές για την αντιμετώπιση του προβλήματος, ούτε καν σε επίπεδο καμπάνιας. Τα αρμόδια όργανα είναι υποστελεχωμένα, με αποτέλεσμα να μη γίνονται οι απαραίτητοι έλεγχοι και μετρήσεις». Επί της ουσίας, προσθέτει, ο καθένας είναι ελεύθερος να προσθέσει «μια νέα πηγή θορύβου στην πόλη».
Από Σεπτέμβριο…
Επειτα από τα παραπάνω, δεν αποτέλεσε έκπληξη το γεγονός ότι δεν έχουμε ακόμα προχωρήσει στη σύνταξη στρατηγικών χαρτών θορύβου, όπως οφείλουμε βάσει ευρωπαϊκής οδηγίας. Πράγματι, σύμφωνα με τον επικεφαλής του τμήματος Καταπολέμησης Θορύβων του ΥΠΕΧΩΔΕ, Νικόλαο Καραμέρο, υπήρξε καθυστέρηση «γιατί παραλάβαμε ημιτελή κατάσταση». «Δεν εντάχθηκε το έργο στο Γ΄ ΚΠΣ, τώρα το εντάξαμε στο Δ΄ ΚΠΣ και προχωράμε. Υπολογίζω τον Σεπτέμβριο να προκηρυχθεί ο διαγωνισμός για τη χαρτογράφηση του θορύβου σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη», σημειώνει. Σύμφωνα πάντως με την τελευταία χαρτογράφηση θορύβου (είχε πραγματοποιηθεί το 1997), οι περισσότεροι οδικοί άξονες του κέντρου της Αθήνας αντιμετωπίζουν προβλήματα ηχορρύπανσης, ειδικά τις ώρες αιχμής. Στο «κόκκινο» βρίσκονται οι οδοί Πατησίων, Αχαρνών και Κηφισίας, στις οποίες σύμφωνα με τους ειδικούς θα πρέπει να μειωθεί η κίνηση στο μισό προκειμένου οι κάτοικοι να «καταλάβουν διαφορά»…
Επιπτώσεις στην υγεία
Σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, 110 εκατομμύρια άνθρωποι στις ανεπτυγμένες βιομηχανικά χώρες αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα στην εργασία και στον ύπνο τους εξαιτίας της ηχορρύπανσης. Σε δεκάδες χιλιάδες μετριούνται οι πρόωροι θάνατοι από καρδιακές ασθένειες που καταγράφονται ετησίως και αποδίδονται στη μακροχρόνια έκθεση σε θόρυβο, ενώ υπολογίζεται ότι 120 εκατομμύρια εργαζόμενοι αντιμετωπίζουν προβλήματα ακοής εξαιτίας της εργασίας σε συνθήκες θορύβου.
Οι επιπτώσεις της συνεχούς έκθεσης σε θόρυβο ποικίλλουν. Διαρκής έκθεση, για παράδειγμα, σε στάθμη 30 dB προκαλεί διαταραχές ύπνου και αίσθημα κόπωσης, έκθεση σε στάθμη 50 dB διαταραχές του λόγου και της επικοινωνίας, έκθεση σε 80 dB διαταραχές στη συμπεριφορά, ευερεθιστότητα και επιθετικότητα, αλλά και προβλήματα στην απόδοση στην εργασία, τη μνήμη κ.λπ. Σε υψηλότερα επίπεδα, ο θόρυβος μπορεί να προκαλέσει επίσης καρδειαγγειακές και άλλες παθοφυσιολογικές διαταραχές. Στις «παράπλευρες» συνέπειες της έκθεσης σε θόρυβο είναι και η πρόκληση ατυχημάτων μέσω της οδήγησης. Ιδιαίτερη ευαισθησία στην ηχορρύπανση εμφανίζουν τα παιδιά, ενώ ο θόρυβος επιδρά δυσμενώς και στη μαθησιακή διαδικασία. Σε έρευνα που πραγματοποίησε το Εργαστήριο Ακουστικών Σημάτων και Τεχνολογίας ΜΜΕ του ΕΜΠ σε νηπιαγωγεία έδειξε ότι συχνά επικρατούν στάθμες θορύβου άνω των 85 dB. «Εάν επρόκειτο για χώρους εργασίας θα χρειάζονταν ωτασπίδες!» σημειώνει ο επίκουρος καθηγητής του ΕΜΠ Γιώργος Καμπουράκης.
Εκτός ορίων η ηχορρύπανση στην Αθήνα αλλά και το ΥΠΕΧΩΔΕ, που έχασε την ευρωπαϊκή προθεσμία για σύνταξη χαρτών θορύβου
Της Λινας Γιανναρου
«Τους ξύπνησες όλους. Γιατί;» Ποιος θυμάται πια εκείνη τη διαφημιστική εκστρατεία κατά της ηχορρύπανσης; Σίγουρα όχι οι Αρχές, που εδώ και πολλά χρόνια φαίνεται να έχουν κλείσει μάτια και… αυτιά στο πρόβλημα. Ούτε το καμπανάκι κινδύνου που κρούουν οι ειδικοί (ο θόρυβος βλάπτει την ανθρώπινη υγεία, όπως η μόλυνση του νερού και του αέρα, τονίζει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας) ούτε καν οι συνεχείς διαμαρτυρίες των κατοίκων των μεγαλουπόλεων, ότι η ηχορρύπανση αποτελεί έναν από τους βασικότερους παράγοντες υποβάθμισης της ποιότητας ζωής τους, διαταράσσουν τον ύπνο των αρμοδίων, που αμελούν και τις σχετικές ευρωπαϊκές υποχρεώσεις τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι έναν χρόνο μετά τη λήξη της προθεσμίας για τη σύνταξη στρατηγικών χαρτών θορύβου σε όλες τις ευρωπαϊκές πόλεις άνω των 250.000 κατοίκων (θα έπρεπε να είχαν ολοκληρωθεί πέρυσι τον Ιούνιο), οι ελληνικές Αρχές δεν έχουν καν προκηρύξει τον σχετικό διαγωνισμό. Και ο θόρυβος συνεχίζεται…
Σύμφωνα με τελευταίες μετρήσεις, οι κάτοικοι των μεγαλουπόλεων στη χώρα μας εκτίθενται σε πολλά παραπάνω ντεσιμπέλ από το ανώτατο θεσμοθετημένο όριο, ενώ η Αθήνα, ο Πειραιάς, η Θεσσαλονίκη, η Πάτρα, το Ηράκλειο και η Λαμία συγκαταλέγονται στις πιο θορυβώδεις πόλεις της Ευρώπης. Υπολογίζεται ότι το 60% των κατοίκων της πρωτεύουσας υποφέρει από τον αστικό και κυκλοφοριακό θόρυβο, ο οποίος ξεπερνά κατά μέσον όρο τα 75 dB (ντεσιμπέλ) ενώ το όριο ανοχής του ανθρώπινου οργανισμού έχει καθοριστεί στα 70. Οπως είναι αναμενόμενο, σε δυσμενέστερη θέση βρίσκονται όσοι ζουν κοντά σε λεωφόρους με πυκνή κυκλοφορία. Εχει βρεθεί ότι η στάθμη θορύβου στα μπαλκόνια των ψηλότερων κτιρίων δίπλα στη λεωφόρο Κηφισού, στην περιοχή του Μοσχάτου και του Νέου Φαλήρου ξεπερνά τα 80 dB, ενώ υπάρχουν περιοχές του κέντρου στις οποίες η ένταση ξεπερνά τα 100 dB τις περισσότερες ώρες της ημέρας και της νύχτας…
Την κύρια πηγή θορύβου στην πρωτεύουσα αποτελεί η κυκλοφορία των οχημάτων και ιδίως των δικύκλων. Υπολογίζεται πως το 5% των αυτοκινήτων και το 40% των δικύκλων που κυκλοφορούν στην Αττική εκπέμπουν στάθμες θορύβου υψηλότερες από τις επιτρεπόμενες. Και ως γνωστόν, με μοτοσυκλέτες πραγματοποιείται το 10,8% του συνολικού μεταφορικού έργου στην Ελλάδα, με τον αντίστοιχο μέσον όρο της Ε.Ε. να μην ξεπερνά το 2,9% (στη χώρα μας αντιστοιχεί ένα δίκυκλο ανά δύο αυτοκίνητα, στην Ευρώπη η αναλογία είναι 1:7). Οπως χαρακτηριστικά λέει στην «Κ» ο επίκουρος καθηγητής του Εργαστηρίου Ακουστικής του ΕΜΠ Γιώργος Καμπουράκης, η επιβάρυνση που προκαλούν οι μηχανές είναι πολύ μεγάλη, «μόλις περνάει δίκυκλο, η στάθμη του θορύβου αυξάνεται κατά 10–12 dB», σημειώνει χαρακτηριστικά. Ενώ όμως ο νέος ΚΟΚ προβλέπει πρόστιμο 83 ευρώ και αφαίρεση των στοιχείων κυκλοφορίας στα οχήματα χωρίς σιγαστήρα στην εξάτμιση και πρόστιμο 17 ευρώ σε κάθε άσκοπη χρήση της κόρνας, ουδείς πραγματοποιεί τους σχετικούς ελέγχους (αρμόδια είναι η Τροχαία). Του λόγου το αληθές έχει επιβεβαιώσει με πορίσματά του και ο Συνήγορος του Πολίτη, στον οποίο φθάνουν συνεχώς καταγγελίες σχετικές με ηχορρύπανση. Οπως αναφέρεται χαρακτηριστικά σε έκθεσή του, «ο έλεγχος του εκπεμπόμενου θορύβου από τα οχήματα από τις αρμόδιες υπηρεσίες είναι από ανύπαρκτος έως ελλιπής», ενώ επίσης «δεν υπάρχει ουσιαστικός έλεγχος της ποιότητας κατασκευής των εξατμίσεων των οχημάτων». Είναι ελάχιστες οι περιπτώσεις, επίσης, παρατηρεί ο Συνήγορος, στις οποίες έχουν ληφθεί μέτρα περιορισμού του θορύβου γύρω από μεγάλους οδικούς άξονες.
«Μικροκλίμα» θορύβου
Παντελής έλλειψη ελέγχων, ωστόσο, παρατηρείται και όσον αφορά την ηχορρύπανση που προκαλείται από τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος. Σύμφωνα με τον Συνήγορο του Πολίτη, δεν προβλέπεται η λήψη ηχομονωτικών μέτρων προκειμένου να χορηγηθεί άδεια λειτουργίας ενός καταστήματος υγειονομικού ενδιαφέροντος, ενώ κανείς δεν ελέγχει εάν τοποθετούνται ηχεία σε εξωτερικούς χώρους μολονότι κάτι τέτοιο απαγορεύεται. «Ακόμα κι όταν διενεργούνται έλεγχοι, οι δήμαρχοι σπάνια προβαίνουν στην προσωρινή σφράγιση του καταστήματος», αναφέρεται σε πόρισμα του Συνηγόρου. «Η κατάσταση βαίνει από το κακό στο χειρότερο», αναφέρει ο κ. Καμπουράκης. «Δεν είναι μόνο το κυκλοφοριακό. Η άνοδος της θερμοκρασίας και η αύξηση της χρήσης κλιματιστικών έχει δημιουργήσει στην Αθήνα ένα “μικροκλίμα” θορύβου, που ταλαιπωρεί ιδιαίτερα τους κατοίκους. Δεν υπάρχει ωστόσο καμία κινητοποίηση από τις Αρχές για την αντιμετώπιση του προβλήματος, ούτε καν σε επίπεδο καμπάνιας. Τα αρμόδια όργανα είναι υποστελεχωμένα, με αποτέλεσμα να μη γίνονται οι απαραίτητοι έλεγχοι και μετρήσεις». Επί της ουσίας, προσθέτει, ο καθένας είναι ελεύθερος να προσθέσει «μια νέα πηγή θορύβου στην πόλη».
Από Σεπτέμβριο…
Επειτα από τα παραπάνω, δεν αποτέλεσε έκπληξη το γεγονός ότι δεν έχουμε ακόμα προχωρήσει στη σύνταξη στρατηγικών χαρτών θορύβου, όπως οφείλουμε βάσει ευρωπαϊκής οδηγίας. Πράγματι, σύμφωνα με τον επικεφαλής του τμήματος Καταπολέμησης Θορύβων του ΥΠΕΧΩΔΕ, Νικόλαο Καραμέρο, υπήρξε καθυστέρηση «γιατί παραλάβαμε ημιτελή κατάσταση». «Δεν εντάχθηκε το έργο στο Γ΄ ΚΠΣ, τώρα το εντάξαμε στο Δ΄ ΚΠΣ και προχωράμε. Υπολογίζω τον Σεπτέμβριο να προκηρυχθεί ο διαγωνισμός για τη χαρτογράφηση του θορύβου σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη», σημειώνει. Σύμφωνα πάντως με την τελευταία χαρτογράφηση θορύβου (είχε πραγματοποιηθεί το 1997), οι περισσότεροι οδικοί άξονες του κέντρου της Αθήνας αντιμετωπίζουν προβλήματα ηχορρύπανσης, ειδικά τις ώρες αιχμής. Στο «κόκκινο» βρίσκονται οι οδοί Πατησίων, Αχαρνών και Κηφισίας, στις οποίες σύμφωνα με τους ειδικούς θα πρέπει να μειωθεί η κίνηση στο μισό προκειμένου οι κάτοικοι να «καταλάβουν διαφορά»…
Επιπτώσεις στην υγεία
Σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, 110 εκατομμύρια άνθρωποι στις ανεπτυγμένες βιομηχανικά χώρες αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα στην εργασία και στον ύπνο τους εξαιτίας της ηχορρύπανσης. Σε δεκάδες χιλιάδες μετριούνται οι πρόωροι θάνατοι από καρδιακές ασθένειες που καταγράφονται ετησίως και αποδίδονται στη μακροχρόνια έκθεση σε θόρυβο, ενώ υπολογίζεται ότι 120 εκατομμύρια εργαζόμενοι αντιμετωπίζουν προβλήματα ακοής εξαιτίας της εργασίας σε συνθήκες θορύβου.
Οι επιπτώσεις της συνεχούς έκθεσης σε θόρυβο ποικίλλουν. Διαρκής έκθεση, για παράδειγμα, σε στάθμη 30 dB προκαλεί διαταραχές ύπνου και αίσθημα κόπωσης, έκθεση σε στάθμη 50 dB διαταραχές του λόγου και της επικοινωνίας, έκθεση σε 80 dB διαταραχές στη συμπεριφορά, ευερεθιστότητα και επιθετικότητα, αλλά και προβλήματα στην απόδοση στην εργασία, τη μνήμη κ.λπ. Σε υψηλότερα επίπεδα, ο θόρυβος μπορεί να προκαλέσει επίσης καρδειαγγειακές και άλλες παθοφυσιολογικές διαταραχές. Στις «παράπλευρες» συνέπειες της έκθεσης σε θόρυβο είναι και η πρόκληση ατυχημάτων μέσω της οδήγησης. Ιδιαίτερη ευαισθησία στην ηχορρύπανση εμφανίζουν τα παιδιά, ενώ ο θόρυβος επιδρά δυσμενώς και στη μαθησιακή διαδικασία. Σε έρευνα που πραγματοποίησε το Εργαστήριο Ακουστικών Σημάτων και Τεχνολογίας ΜΜΕ του ΕΜΠ σε νηπιαγωγεία έδειξε ότι συχνά επικρατούν στάθμες θορύβου άνω των 85 dB. «Εάν επρόκειτο για χώρους εργασίας θα χρειάζονταν ωτασπίδες!» σημειώνει ο επίκουρος καθηγητής του ΕΜΠ Γιώργος Καμπουράκης.
Η Ψυχική Υγεία των Αθηναίων απο την Ηχορύπανση
«Κοιμόμαστε με ωτασπίδες ή αφήνουμε ανοικτές τις τηλεοράσεις»
ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΠΡΟΚΟΠΗΣ ΓΙΟΓΙΑΚΑΣ prok @dolnet.gr
«Ο θόρυβος είναι πάντα τόσο έντονος μέσα στο διαμέρισμα, που τα βράδια δεν μπορώ να κοιμηθώ χωρίς να έχω ανοιχτή την τηλεόραση στο υπνοδωμάτιο! Κάθε φορά που μιλάω στο τηλέφωνο μέσα από το σπίτι μου, το πρώτο πράγμα που με ρωτούν συνήθως αυτοί με τους οποίους συνομιλώ είναι αν είμαι στον δρόμο, επειδή ακούγονται τα μαρσαρίσματα από τα αυτοκίνητα και τις μοτοσυκλέτες...».
Η 35χρονη εκπαιδευτικός κ. Μαρία Αθανασοπούλου μένει στην Κυψέλη, επί της οδού Καυκάσου. «Η κατάσταση συνεχώς επιδεινώνεται και πλέον σκεφτόμαστε πολύ σοβαρά να φύγουμε από την περιοχή», λέει. «Στο μπαλκόνι δεν καθόμαστε ποτέ, ούτε και τις ζεστές ημέρες του καλοκαιριού αφού ο θόρυβος σε τρελαίνει. Πολλοί ένοικοι της πολυκατοικίας κοιμούνται με ωτασπίδες». Η οδός Καυκάσου- μαζί με τη Σπετσών- «παίρνει» όλη την κίνηση προς την Άνω Κυψέλη και είναι τρίτη παράλληλος της οδού Κυψέλης που θεωρείται ένας από τους «κόκκινους»- λόγω της ηχορρύπανσης- δρόμους του Λεκανοπεδίου.
Στο «κόκκινο». Σύμφωνα με τον επίκουρο καθηγητή στο Εργαστήριο Ακουστικής Επικοινωνίας και Τεχνολογίας ΜΜΕ του ΕΜΠ κ. Γιώργο Καμπουράκη, «όταν η μέση στάθμη του θορύβου είναι τα 70 ντεσιμπέλ (dΒ)γεγονός που σημαίνει ότι η μέγιστη στάθμη θορύβου ξεπερνά τα 110 dΒ- πρέπει να λαμβάνονται μέτρα διότι η ηχορρύπανση έχει επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία. Εντούτοις, όπως προέκυψε από ενδεικτικές μετρήσεις του Τμήματος, στο “κόκκινο” βρίσκονται το κέντρο της Αθήνας, η Κηφισίας, η Αλεξάνδρας, η Λαρίσης, η Κατεχάκη, η Δροσοπούλου, η Κυψέλης, η Πατησίων, η Κηφισού, η Σταδίου, η Βασ. Γεωργίου, η Πειραιώς, η Ιερά Οδός». Όπως ο ίδιος διευκρινίζει, «οι μετρήσεις είναι ενδεικτικές επειδή από το ΥΠΕΧΩΔΕ δεν έχουν προχωρήσει στην εκπόνηση και επικαιροποίηση των νέων χαρτών της ρύπανσης». Στο «κόκκινο» είναι επίσης- όπως λένε από το ΥΠΕΧΩΔΕ- η Λεωφόρος Συγγρού, η Β. Όλγας, η Β. Σοφίας, η Αμαλίας και η Εθνική Οδός Αθηνών-Λαμίας (στο ύψος της Μεταμόρφωσης) όπου η μέση στάθμη τού θορύβου ξεπερνά τα 78 dΒ.
Χάρτες θορύβου. Σύμφωνα με τη δρα περιβαλλοντολόγο-μηχανικό, επιμελήτρια της Επιτροπής Περιβάλλοντος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ) κ. Χριστίνα Θεοχάρη, «με βάση την Κοινοτική Οδηγία έπρεπε έως τις 30 Ιουνίου του 2007 να είχαν εκπονηθεί οι χάρτες θορύβου για το 2006 σε πόλεις με πληθυσμό άνω των 250.000 κατοίκων, σε οδικούς άξονες όπου κινούνται ετησίως περισσότερα από 6 εκατ. οχήματα αλλά και σε σιδηροδρομικούς άξονες με περισσότερους από 60.000 συρμούς. Και από τον Ιούλιο τού 2008 να είχαν εκπονηθεί σχέδια δράσης για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που προκαλούνται από τον θόρυβο. Τίποτα όμως απ΄ όλα αυτά δεν έχει δημοσιοποιηθεί, με συνέπεια να υπάρχει πρόβλημα».
Την ίδια ώρα από το ΥΠΕΧΩΔΕ απλώς περιορίζονται να πουν ότι οι μελέτες για την επικαιροποίηση των χαρτών (χωρίς επικαροποίηση δεν μπορούν να ληφθούν αποτελεσματικά μέτρα για την καταπολέμηση του θορύβου) βρίσκονται στο τελικό στάδιο της ανάθεσης. Όπως λένε, η πρώτη φάση αφορά την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη και η δεύτερη τις υπόλοιπες πόλεις.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν από το ΥΠΕΧΩΔΕ, σε ημερίδα του ΤΕΕ για την ηχορρύπανση τον περασμένο Ιανουάριο, ποσοστό 55% έως 60% των κατοίκων σε 12 δήμους της Αττικής, στον Δήμο Καλαμαριάς (στη Θεσσαλονίκη) και σε 8 δήμους στην υπόλοιπη Ελλάδα είναι εκτεθειμένο σε υψηλά επίπεδα θορύβου.
«Στόχος των ευρωπαϊκών χωρών είναι να μειωθεί η ηχορρύπανση, στην Ελλάδα ωστόσο όσον αφορά αυτό το θέμα επικρατεί μαύρο σκοτάδι»
Επιπτώσεις και στην υγεία
«Η Ελλάδα σήμερα φιγουράρει στις τελευταίες θέσεις μεταξύ των ανεπτυγμένων χωρών όσον αφορά την ηχορρύπανση, τη στιγμή που έχει πλέον αποδειχθεί ότι πέρα από την επίδραση του θορύβου στην ακοή, η ηχορρύπανση ευθύνεται για πολλά άλλα προβλήματα υγείας: αύξηση της αρτηριακής πίεσης, αγγειακά και γαστρεντερικά νοσήματα, άγχος κι άλλες ψυχολογικές αντιδράσεις», όπως υποστηρίζει ο ωτορινολαρυγγολόγος αναπληρωτής καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Δημήτρης Κανδηλώρος.
Όπως ισχυρίζεται ο υπεύθυνος του Τομέα Περιβάλλοντος του ΠΑΣΟΚ κ. Σπύρος Κουβέλης, «αυτήν τη στιγμή δεν έχουμε, με ευθύνη του ΥΠΕΧΩΔΕ, πλήρη εικόνα για την έκταση της ηχορρύπανσης. Στόχος των ευρωπαϊκών χωρών είναι να μειωθεί η ηχορρύπανση, στην Ελλάδα ωστόσο όσον αφορά αυτό το θέμα επικρατεί μαύρο σκοτάδι».
Πρόστιμο 60.000 ευρώ από τη Νομαρχία Πειραιά στο ΥΠΕΧΩΔΕ
Το πρόβλημα της ηχορρύπανσης διογκώνεται. Ενδεικτικό της κατάστασης που επικρατεί είναι το γεγονός ότι τον περασμένο Μάιο ο νομάρχης Πειραιά κ. Γιάννης Μίχας επέβαλε χρηματικό πρόστιμο ύψους 60.000 ευρώ (είναι το ανώτατο όριο που μπορεί να επιβάλει ο νομάρχης) στο ΥΠΕΧΩΔΕ, με το σκεπτικό ότι τέσσερα χρόνια από την κατασκευή της λεωφόρου Κηφισού δεν έχουν ληφθεί μέτρα (κυρίως τοποθέτηση ηχοπετασμάτων για τη μείωση του θορύβου που καθιστά τη ζώνη... κόλαση για όσους διαμένουν κατά μήκος της λεωφόρου στις περιοχές του Ρέντη, του Νέου Φαλήρου και το Μοσχάτο.
Ο θόρυβος επηρεάζει τις τιμές των ακινήτων
O θόρυβος έχει επίπτωση και στις τιμές των ακινήτων. Όπως επισημαίνει η αντιπρόεδρος του Συλλόγου Κτηματομεσιτών Αθήνας κ. Μίνα Χαρμπαλή, «εδώ παρατηρείται μια αντίφαση: τα ακίνητα που είναι “φάτσα” στους εμπορικούς δρόμους με πολύ μεγάλη ηχορρύπανση όπως είναι για παράδειγμα η Ποσειδώνος, η Κηφισίας, η Β. Σοφίας, πωλούνται και ενοικιάζονται από 35% έως 45% πιο ακριβά όταν χρησιμοποιούνται για γραφεία. Τα ακίνητα όμως που προορίζονται για κατοικία και βρίσκονται σε δρόμους λιγότερο εμπορικούς, όπως είναι για παράδειγμα η Λιοσίων και η Πατησίων, πωλούνται και ενοικιάζονται φθηνότερα κατά 30%».
Διπλά τζάμια στα σπίτια, λεύκες στους δρόμους
«Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνει κάποιος προκειμένου να μειώσει κατά 50% τον θόρυβο μέσα στο διαμέρισμά του είναι να τοποθετήσει διπλά τζάμια», λέει ο πολιτικός μηχανικόςμέλος της διοίκησης του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας ΤΕΕ κ. Θοδωρής Δραγκιώτης. «Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα των αεροδρομίων, όπου ενώ ο θόρυβος στην πίστα είναι πολύ δυνατός, μέσα στο κτίριο του αεροδρομίου- λόγω των διπλών τζαμιών- δεν ακούγεται σχεδόν τίποτα. Το πρόβλημα με τα παλιά σπίτια είναι ότι για να τοποθετηθούν διπλά τζάμια πρέπει να αλλαχθούν και τα κουφώματα και αυτό έχει επιπλέον οικονομικό κόστος. Ένας άλλος απλός και οικονομικός τρόπος είναι να σφραγιστούν με σιλικόνη όλες οι χαραμάδες από όπου περνάει ο αέρας».
Τιμές. Οι τιμές για τα διπλά τζάμια κυμαίνονται από 25 έως 100 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο. Στην αγορά υπάρχουν ειδικές κατασκευές- τζάμια με μεμβράνες- που «κρατούν» έξω από το σπίτι θορύβους, ακόμη και πάνω από 40 dΒ και οι τιμές τους εκκινούν από 50 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο. Σε ό,τι αφορά τα κουφώματα, για τα παράθυρα οι τιμές για την εγκατάστασή τους κυμαίνονται από 350 έως 500 ευρώ και, για τις μπαλκονόπορτες από 440 έως 600 ευρώ.
Σύμφωνα με τον κ. Δραγκιώτη «για τα σπίτια που βρίσκονται κατά μήκος των επαρχιακών δρόμων, ένας φυσικός τρόπος για την αντιμετώπιση της ηχορρύπανσης είναι να φυτευτούν λεύκες, επειδή αναπτύσσονται γραμμικά και λειτουργούν σαν... ηχοπετάσματα».
Μονωτικά. Όπως επισημαίνει ο πρόεδρος του Συλλόγου Πολιτικών Μηχανικών Ελλάδας κ. Δημήτρης Παπαγιαννίδης, «στις περιπτώσεις που η ηχορρύπανση δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με άλλον τρόπο, υπάρχουν μονωτικά- κυρίως από υλικά με βάση τον πετροβάμβακα- τα οποία τοποθετούνται εξωτερικά και, στη συνέχεια σπατουλάρονται και βάφονται. Η τιμή τους κυμαίνεται από 30 έως 50 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο. Ανάλογα υλικά υπάρχουν και για το εσωτερικό του διαμερίσματος - η τιμή τους κυμαίνεται από 10 έως 20 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο- και τοποθετούνται συνήθως στους τοίχους που είναι στην πλευρά τού δρόμου. Οι ιδιοκτήτες ωστόσο πρέπει να ξέρουν ότι οι τοίχοι του σπιτιού θα γίνουν πιο “παχείς” κατά 5 εκατοστά με συνέπεια να μειωθεί το ωφέλιμο εμβαδόν τού διαμερίσματος».
ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΠΡΟΚΟΠΗΣ ΓΙΟΓΙΑΚΑΣ prok @dolnet.gr
«Ο θόρυβος είναι πάντα τόσο έντονος μέσα στο διαμέρισμα, που τα βράδια δεν μπορώ να κοιμηθώ χωρίς να έχω ανοιχτή την τηλεόραση στο υπνοδωμάτιο! Κάθε φορά που μιλάω στο τηλέφωνο μέσα από το σπίτι μου, το πρώτο πράγμα που με ρωτούν συνήθως αυτοί με τους οποίους συνομιλώ είναι αν είμαι στον δρόμο, επειδή ακούγονται τα μαρσαρίσματα από τα αυτοκίνητα και τις μοτοσυκλέτες...».
Η 35χρονη εκπαιδευτικός κ. Μαρία Αθανασοπούλου μένει στην Κυψέλη, επί της οδού Καυκάσου. «Η κατάσταση συνεχώς επιδεινώνεται και πλέον σκεφτόμαστε πολύ σοβαρά να φύγουμε από την περιοχή», λέει. «Στο μπαλκόνι δεν καθόμαστε ποτέ, ούτε και τις ζεστές ημέρες του καλοκαιριού αφού ο θόρυβος σε τρελαίνει. Πολλοί ένοικοι της πολυκατοικίας κοιμούνται με ωτασπίδες». Η οδός Καυκάσου- μαζί με τη Σπετσών- «παίρνει» όλη την κίνηση προς την Άνω Κυψέλη και είναι τρίτη παράλληλος της οδού Κυψέλης που θεωρείται ένας από τους «κόκκινους»- λόγω της ηχορρύπανσης- δρόμους του Λεκανοπεδίου.
Στο «κόκκινο». Σύμφωνα με τον επίκουρο καθηγητή στο Εργαστήριο Ακουστικής Επικοινωνίας και Τεχνολογίας ΜΜΕ του ΕΜΠ κ. Γιώργο Καμπουράκη, «όταν η μέση στάθμη του θορύβου είναι τα 70 ντεσιμπέλ (dΒ)γεγονός που σημαίνει ότι η μέγιστη στάθμη θορύβου ξεπερνά τα 110 dΒ- πρέπει να λαμβάνονται μέτρα διότι η ηχορρύπανση έχει επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία. Εντούτοις, όπως προέκυψε από ενδεικτικές μετρήσεις του Τμήματος, στο “κόκκινο” βρίσκονται το κέντρο της Αθήνας, η Κηφισίας, η Αλεξάνδρας, η Λαρίσης, η Κατεχάκη, η Δροσοπούλου, η Κυψέλης, η Πατησίων, η Κηφισού, η Σταδίου, η Βασ. Γεωργίου, η Πειραιώς, η Ιερά Οδός». Όπως ο ίδιος διευκρινίζει, «οι μετρήσεις είναι ενδεικτικές επειδή από το ΥΠΕΧΩΔΕ δεν έχουν προχωρήσει στην εκπόνηση και επικαιροποίηση των νέων χαρτών της ρύπανσης». Στο «κόκκινο» είναι επίσης- όπως λένε από το ΥΠΕΧΩΔΕ- η Λεωφόρος Συγγρού, η Β. Όλγας, η Β. Σοφίας, η Αμαλίας και η Εθνική Οδός Αθηνών-Λαμίας (στο ύψος της Μεταμόρφωσης) όπου η μέση στάθμη τού θορύβου ξεπερνά τα 78 dΒ.
Χάρτες θορύβου. Σύμφωνα με τη δρα περιβαλλοντολόγο-μηχανικό, επιμελήτρια της Επιτροπής Περιβάλλοντος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ) κ. Χριστίνα Θεοχάρη, «με βάση την Κοινοτική Οδηγία έπρεπε έως τις 30 Ιουνίου του 2007 να είχαν εκπονηθεί οι χάρτες θορύβου για το 2006 σε πόλεις με πληθυσμό άνω των 250.000 κατοίκων, σε οδικούς άξονες όπου κινούνται ετησίως περισσότερα από 6 εκατ. οχήματα αλλά και σε σιδηροδρομικούς άξονες με περισσότερους από 60.000 συρμούς. Και από τον Ιούλιο τού 2008 να είχαν εκπονηθεί σχέδια δράσης για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που προκαλούνται από τον θόρυβο. Τίποτα όμως απ΄ όλα αυτά δεν έχει δημοσιοποιηθεί, με συνέπεια να υπάρχει πρόβλημα».
Την ίδια ώρα από το ΥΠΕΧΩΔΕ απλώς περιορίζονται να πουν ότι οι μελέτες για την επικαιροποίηση των χαρτών (χωρίς επικαροποίηση δεν μπορούν να ληφθούν αποτελεσματικά μέτρα για την καταπολέμηση του θορύβου) βρίσκονται στο τελικό στάδιο της ανάθεσης. Όπως λένε, η πρώτη φάση αφορά την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη και η δεύτερη τις υπόλοιπες πόλεις.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν από το ΥΠΕΧΩΔΕ, σε ημερίδα του ΤΕΕ για την ηχορρύπανση τον περασμένο Ιανουάριο, ποσοστό 55% έως 60% των κατοίκων σε 12 δήμους της Αττικής, στον Δήμο Καλαμαριάς (στη Θεσσαλονίκη) και σε 8 δήμους στην υπόλοιπη Ελλάδα είναι εκτεθειμένο σε υψηλά επίπεδα θορύβου.
«Στόχος των ευρωπαϊκών χωρών είναι να μειωθεί η ηχορρύπανση, στην Ελλάδα ωστόσο όσον αφορά αυτό το θέμα επικρατεί μαύρο σκοτάδι»
Επιπτώσεις και στην υγεία
«Η Ελλάδα σήμερα φιγουράρει στις τελευταίες θέσεις μεταξύ των ανεπτυγμένων χωρών όσον αφορά την ηχορρύπανση, τη στιγμή που έχει πλέον αποδειχθεί ότι πέρα από την επίδραση του θορύβου στην ακοή, η ηχορρύπανση ευθύνεται για πολλά άλλα προβλήματα υγείας: αύξηση της αρτηριακής πίεσης, αγγειακά και γαστρεντερικά νοσήματα, άγχος κι άλλες ψυχολογικές αντιδράσεις», όπως υποστηρίζει ο ωτορινολαρυγγολόγος αναπληρωτής καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Δημήτρης Κανδηλώρος.
Όπως ισχυρίζεται ο υπεύθυνος του Τομέα Περιβάλλοντος του ΠΑΣΟΚ κ. Σπύρος Κουβέλης, «αυτήν τη στιγμή δεν έχουμε, με ευθύνη του ΥΠΕΧΩΔΕ, πλήρη εικόνα για την έκταση της ηχορρύπανσης. Στόχος των ευρωπαϊκών χωρών είναι να μειωθεί η ηχορρύπανση, στην Ελλάδα ωστόσο όσον αφορά αυτό το θέμα επικρατεί μαύρο σκοτάδι».
Πρόστιμο 60.000 ευρώ από τη Νομαρχία Πειραιά στο ΥΠΕΧΩΔΕ
Το πρόβλημα της ηχορρύπανσης διογκώνεται. Ενδεικτικό της κατάστασης που επικρατεί είναι το γεγονός ότι τον περασμένο Μάιο ο νομάρχης Πειραιά κ. Γιάννης Μίχας επέβαλε χρηματικό πρόστιμο ύψους 60.000 ευρώ (είναι το ανώτατο όριο που μπορεί να επιβάλει ο νομάρχης) στο ΥΠΕΧΩΔΕ, με το σκεπτικό ότι τέσσερα χρόνια από την κατασκευή της λεωφόρου Κηφισού δεν έχουν ληφθεί μέτρα (κυρίως τοποθέτηση ηχοπετασμάτων για τη μείωση του θορύβου που καθιστά τη ζώνη... κόλαση για όσους διαμένουν κατά μήκος της λεωφόρου στις περιοχές του Ρέντη, του Νέου Φαλήρου και το Μοσχάτο.
Ο θόρυβος επηρεάζει τις τιμές των ακινήτων
O θόρυβος έχει επίπτωση και στις τιμές των ακινήτων. Όπως επισημαίνει η αντιπρόεδρος του Συλλόγου Κτηματομεσιτών Αθήνας κ. Μίνα Χαρμπαλή, «εδώ παρατηρείται μια αντίφαση: τα ακίνητα που είναι “φάτσα” στους εμπορικούς δρόμους με πολύ μεγάλη ηχορρύπανση όπως είναι για παράδειγμα η Ποσειδώνος, η Κηφισίας, η Β. Σοφίας, πωλούνται και ενοικιάζονται από 35% έως 45% πιο ακριβά όταν χρησιμοποιούνται για γραφεία. Τα ακίνητα όμως που προορίζονται για κατοικία και βρίσκονται σε δρόμους λιγότερο εμπορικούς, όπως είναι για παράδειγμα η Λιοσίων και η Πατησίων, πωλούνται και ενοικιάζονται φθηνότερα κατά 30%».
Διπλά τζάμια στα σπίτια, λεύκες στους δρόμους
«Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνει κάποιος προκειμένου να μειώσει κατά 50% τον θόρυβο μέσα στο διαμέρισμά του είναι να τοποθετήσει διπλά τζάμια», λέει ο πολιτικός μηχανικόςμέλος της διοίκησης του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας ΤΕΕ κ. Θοδωρής Δραγκιώτης. «Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα των αεροδρομίων, όπου ενώ ο θόρυβος στην πίστα είναι πολύ δυνατός, μέσα στο κτίριο του αεροδρομίου- λόγω των διπλών τζαμιών- δεν ακούγεται σχεδόν τίποτα. Το πρόβλημα με τα παλιά σπίτια είναι ότι για να τοποθετηθούν διπλά τζάμια πρέπει να αλλαχθούν και τα κουφώματα και αυτό έχει επιπλέον οικονομικό κόστος. Ένας άλλος απλός και οικονομικός τρόπος είναι να σφραγιστούν με σιλικόνη όλες οι χαραμάδες από όπου περνάει ο αέρας».
Τιμές. Οι τιμές για τα διπλά τζάμια κυμαίνονται από 25 έως 100 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο. Στην αγορά υπάρχουν ειδικές κατασκευές- τζάμια με μεμβράνες- που «κρατούν» έξω από το σπίτι θορύβους, ακόμη και πάνω από 40 dΒ και οι τιμές τους εκκινούν από 50 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο. Σε ό,τι αφορά τα κουφώματα, για τα παράθυρα οι τιμές για την εγκατάστασή τους κυμαίνονται από 350 έως 500 ευρώ και, για τις μπαλκονόπορτες από 440 έως 600 ευρώ.
Σύμφωνα με τον κ. Δραγκιώτη «για τα σπίτια που βρίσκονται κατά μήκος των επαρχιακών δρόμων, ένας φυσικός τρόπος για την αντιμετώπιση της ηχορρύπανσης είναι να φυτευτούν λεύκες, επειδή αναπτύσσονται γραμμικά και λειτουργούν σαν... ηχοπετάσματα».
Μονωτικά. Όπως επισημαίνει ο πρόεδρος του Συλλόγου Πολιτικών Μηχανικών Ελλάδας κ. Δημήτρης Παπαγιαννίδης, «στις περιπτώσεις που η ηχορρύπανση δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με άλλον τρόπο, υπάρχουν μονωτικά- κυρίως από υλικά με βάση τον πετροβάμβακα- τα οποία τοποθετούνται εξωτερικά και, στη συνέχεια σπατουλάρονται και βάφονται. Η τιμή τους κυμαίνεται από 30 έως 50 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο. Ανάλογα υλικά υπάρχουν και για το εσωτερικό του διαμερίσματος - η τιμή τους κυμαίνεται από 10 έως 20 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο- και τοποθετούνται συνήθως στους τοίχους που είναι στην πλευρά τού δρόμου. Οι ιδιοκτήτες ωστόσο πρέπει να ξέρουν ότι οι τοίχοι του σπιτιού θα γίνουν πιο “παχείς” κατά 5 εκατοστά με συνέπεια να μειωθεί το ωφέλιμο εμβαδόν τού διαμερίσματος».
Κλείστε τους Σκυλάδες στου Ψυρρή
Έλεγχοι ηχορύπανσης από τη Δημοτική Αστυνομία Αθήνας
Απ' ότι φαίνεται, η Δημοτική Αστυνομία Αθήνας προχωρά στην άσκηση και νέων αρμοδιοτήτων, κατά τις προβλέψεις του Νόμου 3731. Μετά τον έλεγχο καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος ως προς την κατοχή άδειας λειτουργίας και άδειας μουσικών οργάνων, απ' ότι φαίνεται θα προβούμε και σε ελέγχους ηχορύπανσης. Ο αρμόδιος αντιδήμαρχος δήλωσε στα "ΝΕΑ" ότι τις επόμενες ημέρες θα γίνει προμήθεια 10 τουλάχιστον ηχομέτρων.
ΗΧΟΤΕΣΤ σε κάθε μπαρ και καφετέρια που βάζει δυνατά τη μουσική ενοχλώντας το βράδυ τους περιοίκους θα πραγματοποιεί σε καθημερινή βάση η Δημοτική Αστυνομία με ειδικό εξοπλισμό.
«Τις επόμενες ημέρες θα προμηθευτούμε τουλάχιστον 10 ηχόμετρα- είναι φορητές συσκευές μέτρησης της έντασης του ήχου - και θα αρχίσουμε περιπολίες σε κάθε γειτονιά της Αθήνας για να εντοπίσουμε τα καταστήματα που δεν αφήνουν τον κόσμο να ησυχάσει τα βράδια» λέει στα «ΝΕΑ» ο κ. Ανδρέας Παπαδάκης, ο αρμόδιος αντιδήμαρχος Καταστημάτων και Ασφάλειας της Πόλης και υπεύθυνος για τη Δημοτική Αστυνομία.
«Στον χάρτη ήδη έχουμε σημειώσει πέντε περιοχές στις οποίες γνωρίζουμε πως υπάρχει πρόβλημα ηχορρύπανσης. Είναι στο Κολωνάκι κυρίως η οδός Σκουφά, στους Αμπελοκήπους η οδός Αλέξη Παυλή, στο Θησείο η οδός Ηρακλειδών, στο Γκάζι η οδός Βουτάδων και στου Ψυρή η οδός Σαρρή και ορισμένοι κοντινοί δρόμοι» προσθέτει ο κ. Ανδρέας Παπαδάκης. Για τον σκοπό αυτό θα σχηματιστεί μια ομάδα από 40 δημοτικούς αστυνόμους οι οποίοι θα πιάνουν δουλειά από τις 12 το βράδυ και μετά.
«Αν η ένταση της μουσικής και ο θόρυβος που βγαίνει μέσα από το κατάστημα ξεπερνά τα 80 ντεσιμπέλ, όπως προβλέπει ο νόμος, τότε θα γίνεται σύσταση στους υπευθύνους να χαμηλώσουν αμέσως την ένταση».
Οι άδειες
Ταυτόχρονα όμως οι δημοτικοί αστυνόμοι θα ελέγχουν και την άδεια λειτουργίας του καταστήματος και εφόσον οι υπεύθυνοι δεν συμμορφωθούν με τη σύσταση και εξακολουθήσουν τις επόμενες ημέρες να βάζουν δυνατά τη μουσική, τότε ο Δήμος θα υποβάλει μήνυση εναντίον τους. «Όποιο κατάστημα συνεχίσει να αναστατώνει τη γειτονιά με τη δυνατή μουσική, παρά τη μήνυση που του έχει υποβληθεί, τότε σε διάστημα 60 ημερών θα του αφαιρείται η άδεια λειτουργίας και θα σφραγίζεται».
Απ' ότι φαίνεται, η Δημοτική Αστυνομία Αθήνας προχωρά στην άσκηση και νέων αρμοδιοτήτων, κατά τις προβλέψεις του Νόμου 3731. Μετά τον έλεγχο καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος ως προς την κατοχή άδειας λειτουργίας και άδειας μουσικών οργάνων, απ' ότι φαίνεται θα προβούμε και σε ελέγχους ηχορύπανσης. Ο αρμόδιος αντιδήμαρχος δήλωσε στα "ΝΕΑ" ότι τις επόμενες ημέρες θα γίνει προμήθεια 10 τουλάχιστον ηχομέτρων.
ΗΧΟΤΕΣΤ σε κάθε μπαρ και καφετέρια που βάζει δυνατά τη μουσική ενοχλώντας το βράδυ τους περιοίκους θα πραγματοποιεί σε καθημερινή βάση η Δημοτική Αστυνομία με ειδικό εξοπλισμό.
«Τις επόμενες ημέρες θα προμηθευτούμε τουλάχιστον 10 ηχόμετρα- είναι φορητές συσκευές μέτρησης της έντασης του ήχου - και θα αρχίσουμε περιπολίες σε κάθε γειτονιά της Αθήνας για να εντοπίσουμε τα καταστήματα που δεν αφήνουν τον κόσμο να ησυχάσει τα βράδια» λέει στα «ΝΕΑ» ο κ. Ανδρέας Παπαδάκης, ο αρμόδιος αντιδήμαρχος Καταστημάτων και Ασφάλειας της Πόλης και υπεύθυνος για τη Δημοτική Αστυνομία.
«Στον χάρτη ήδη έχουμε σημειώσει πέντε περιοχές στις οποίες γνωρίζουμε πως υπάρχει πρόβλημα ηχορρύπανσης. Είναι στο Κολωνάκι κυρίως η οδός Σκουφά, στους Αμπελοκήπους η οδός Αλέξη Παυλή, στο Θησείο η οδός Ηρακλειδών, στο Γκάζι η οδός Βουτάδων και στου Ψυρή η οδός Σαρρή και ορισμένοι κοντινοί δρόμοι» προσθέτει ο κ. Ανδρέας Παπαδάκης. Για τον σκοπό αυτό θα σχηματιστεί μια ομάδα από 40 δημοτικούς αστυνόμους οι οποίοι θα πιάνουν δουλειά από τις 12 το βράδυ και μετά.
«Αν η ένταση της μουσικής και ο θόρυβος που βγαίνει μέσα από το κατάστημα ξεπερνά τα 80 ντεσιμπέλ, όπως προβλέπει ο νόμος, τότε θα γίνεται σύσταση στους υπευθύνους να χαμηλώσουν αμέσως την ένταση».
Οι άδειες
Ταυτόχρονα όμως οι δημοτικοί αστυνόμοι θα ελέγχουν και την άδεια λειτουργίας του καταστήματος και εφόσον οι υπεύθυνοι δεν συμμορφωθούν με τη σύσταση και εξακολουθήσουν τις επόμενες ημέρες να βάζουν δυνατά τη μουσική, τότε ο Δήμος θα υποβάλει μήνυση εναντίον τους. «Όποιο κατάστημα συνεχίσει να αναστατώνει τη γειτονιά με τη δυνατή μουσική, παρά τη μήνυση που του έχει υποβληθεί, τότε σε διάστημα 60 ημερών θα του αφαιρείται η άδεια λειτουργίας και θα σφραγίζεται».
Συνάντηση Κ. Καρτάλη με Επιτροπές Πολιτών για το Ιστορικό Κέντρο της Αθήνας
Ο Πρόεδρος της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής Κώστας Καρτάλης συναντήθηκε με Επιτροπές και Συλλόγους που δραστηριοποιούνται για την προστασία του Ιστορικού Κέντρου της Αθήνας. Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε με αφορμή τη Συνεδρίαση της Επιτροπής Περιβάλλοντος την προσεχή Τρίτη 26.1.2010 με θέμα το Ιστορικό Κέντρο της Αθήνας και συμμετείχαν εκπρόσωποι από την Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, την Επιτροπή Κατοίκων Πλάκας, την Επιτροπή Κατοίκων Ακαδημίας Πλάτωνος, τον Σύλλογο “Παναθήναια”, τον Σύλλογο “Μέγας Αλέξανδρος”, την Επιτροπή Κατοίκων Εξαρχείων και την Κίνηση Πολιτών για τη Διάσωση του Ιστορικού Κέντρου, που κατέθεσαν τα προβλήματα για κάθε περιοχή του Ιστορικού Κέντρου της Αθήνας και πρότειναν συγκεκριμένες νομοθετικές, διοικητικές, πολεοδομικές και άλλες παρεμβάσεις.
Ολοι οι φορείς συμφώνησαν ότι το Ιστορικό Κέντρο της Αθήνας είναι σε εγκατάλειψη και ότι σε κάποια τμήματα του η υποβάθμιση που έχει υποστεί είναι μη αναστρέψιμη. Ιδιαίτερα επεσήμαναν μεταξύ άλλων:
-Την αίσθηση αποκλεισμού την οποία βιώνουν οι κάτοικοι και οι έμποροι έχοτας να αντιμετωπίσουν την “γκετοποίηση” των περιοχών τους
-Την υποχώρηση της κατοικίας
-Την παρακμή των παραδοσιακών εμπορικών χρήσεων
-Την έλλειψη ασφάλειας και την αύξηση παράνομων δραστηριοτήτων
-Την έλλειψη ελεύθερων κοινόχρηστων χώρων και χώρων πρασίνου
-Την έλλειψη συνολικού πολεοδομικού και χωροταξικού σχεδιασμού, η οποία οδηγεί σε ανάπτυξη οικοδομικής δραστηριότητας εις βάρος όχι μόνο ελεύθερων χώρων αλλά και πολιτιστικών και αρχαιολογικών χώρων
-Την αύξηση φαινομένων ηχορύπανσης
-Την περιβαλλοντική υποβάθμιση
-Τη συγκέντρωση συγκεκριμένων οχλουσών χρήσεων που τις περισσότερες φορές λειτουργούν παράνομα.
Οι φορείς τόνισαν ότι το Ιστορικό Κέντρο πρέπει να ξαναμπεί στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της Πολιτείας. Ζήτησαν από την Επιτροπή Περιβάλλοντος της Βουλής να αναλάβει την πρωτοβουλία για την προώθηση των αιτημάτων τους που αφορούν κυρίως τη διασφάλιση της εφαρμογής των νομοθετικών ρυθμίσεων και τη λήψη νέων μέτρων για την ανάπτυξη και καλή λειτουργία των γειτονιών της Αθήνας ώστε να μην μετατραπεί το Ιστορικό Κέντρο της Αθήνας σε Ιστορικό “Γκέτο” της Αθήνας.
Ολοι οι φορείς συμφώνησαν ότι το Ιστορικό Κέντρο της Αθήνας είναι σε εγκατάλειψη και ότι σε κάποια τμήματα του η υποβάθμιση που έχει υποστεί είναι μη αναστρέψιμη. Ιδιαίτερα επεσήμαναν μεταξύ άλλων:
-Την αίσθηση αποκλεισμού την οποία βιώνουν οι κάτοικοι και οι έμποροι έχοτας να αντιμετωπίσουν την “γκετοποίηση” των περιοχών τους
-Την υποχώρηση της κατοικίας
-Την παρακμή των παραδοσιακών εμπορικών χρήσεων
-Την έλλειψη ασφάλειας και την αύξηση παράνομων δραστηριοτήτων
-Την έλλειψη ελεύθερων κοινόχρηστων χώρων και χώρων πρασίνου
-Την έλλειψη συνολικού πολεοδομικού και χωροταξικού σχεδιασμού, η οποία οδηγεί σε ανάπτυξη οικοδομικής δραστηριότητας εις βάρος όχι μόνο ελεύθερων χώρων αλλά και πολιτιστικών και αρχαιολογικών χώρων
-Την αύξηση φαινομένων ηχορύπανσης
-Την περιβαλλοντική υποβάθμιση
-Τη συγκέντρωση συγκεκριμένων οχλουσών χρήσεων που τις περισσότερες φορές λειτουργούν παράνομα.
Οι φορείς τόνισαν ότι το Ιστορικό Κέντρο πρέπει να ξαναμπεί στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της Πολιτείας. Ζήτησαν από την Επιτροπή Περιβάλλοντος της Βουλής να αναλάβει την πρωτοβουλία για την προώθηση των αιτημάτων τους που αφορούν κυρίως τη διασφάλιση της εφαρμογής των νομοθετικών ρυθμίσεων και τη λήψη νέων μέτρων για την ανάπτυξη και καλή λειτουργία των γειτονιών της Αθήνας ώστε να μην μετατραπεί το Ιστορικό Κέντρο της Αθήνας σε Ιστορικό “Γκέτο” της Αθήνας.
Και... θέλω την παλιά μου γειτονιά
της Γεωργίας Μπάστα
Σάββατο, 30 Ιανουαρίου 2010
Αντίστροφα μετρά εδώ και πολύ καιρό -από το 2004 και μετά- ο χρόνος για την αναβάθμιση του Ιστορικού Κέντρου, καθώς οι «πληγές» του είναι πιο πολύπλοκες από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Αθήνα γενικότερα. Εγκαταλελειμμένα κτίρια, δραματική έλλειψη ελεύθερων χώρων, υψηλά επίπεδα αέριας ρύπανσης και ηχορύπανσης, επικράτηση του ιδιωτικού χώρου έναντι του δημόσιου, υπερβολική συγκέντρωση καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος («βιομηχανία διασκέδασης»), απομάκρυνση δημόσιων υπηρεσιών, μείωση της νόμιμης επιχειρηματικής δραστηριότητας και αύξηση του παρεμπορίου, αλλαγές χρήσεων γης που οδηγούν σε αισθητική και κοινωνική υποβάθμιση, αυξημένη συγκέντρωση μεταναστών χωρίς όμως τις αντίστοιχες υποδομές ή τα αναγκαία μέσα ενσωμάτωσης, αυξημένη παραβατικότητα, είναι κάποια από τα «φλέγοντα» θέματα που ζητούν λύση. Και μέσα σε αυτό το σκηνικό, οι καταγγελίες (ακόμη και από το δήμαρχο της Αθήνας κ. Ν. Κακλαμάνη) για κερδοσκόπους γης και ακινήτων που επενδύουν στην «υποβάθμιση» και εκμεταλλεύονται την πρόθεση των παλαιών κατοίκων να φύγουν από το Ιστορικό Κέντρο εκποιώντας σε ιδιαίτερα χαμηλές τιμές τις περιουσίες τους.
Αλλοίωση του αστικού ιστού
Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει το Κέντρο επιχειρεί να αναδείξει η Επιτροπή Περιβάλλοντος της Βουλής, ανοίγοντας, μέσα στην εβδομάδα που πέρασε, το θέμα «Ιστορικό Κέντρο της Αθήνας» που πολύ σύντομα αναμένεται να βρεθεί στο επίκεντρο και της υπουργού Περιβάλλοντος, κ. Τίνας Μπιρμπίλη.
Σύμφωνα με τον Πρόεδρο της Επιτροπής, κ. Κώστα Καρτάλη, η υποβάθμιση της πόλης ξεκίνησε κυρίως μετά το 2004 και επιδεινώθηκε ραγδαία τα τελευταία χρόνια. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι δημόσιες επενδύσεις για έργα ανάπλασης περιορίστηκαν δραματικά και ανήλθαν σε λιγότερο από 15 εκατ. ευρώ την εξαετία 2004-2009, έναντι 120 εκατ. ευρώ την πενταετία 2000-2004.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Επιτροπής, περισσότερα από 500 κτίρια στο κέντρο της Αθήνας είναι εγκαταλελειμμένα. Στο Μεταξουργείο έχουν καταγραφεί 211 εγκαταλελειμμένα κτίρια και 110 στου Ψυρρή.
Οπως ανέφερε ο κ. Καρτάλης, παρά τις προσδοκίες που καλλιεργήθηκαν με το ΠΔ «Περί καθορισμού χρήσεων γης και ειδικών όρων και περιορισμών δόμησης στην περιοχή Ψυρρή-Κέντρου» δεν καθορίστηκαν ζώνες αμιγούς κατοικίας, με αποτέλεσμα την αλλοίωση του αστικού ιστού.
Το 1994 υπήρχαν έξι εστιατόρια και τέσσερα θέατρα, ενώ μόλις οκτώ χρόνια αργότερα υπήρχαν 107 καταστήματα εκ των οποίων τα 57 εστιατόρια και τα 15 μπαρ!
Τα ποσοστά κατοικίας αγγίζουν μόλις το 3-4% και με εξαίρεση τις γκαλερί και τα θέατρα, οι επιχειρήσεις που χωροθετούνται στην καρδιά της πόλης ακολουθούν το νέο πρότυπο διασκέδασης (νεο-ταβέρνες).
Υπολογίζεται μάλιστα από τις 1.300 βιοτεχνίες που υπήρχαν στην Αθήνα μέχρι το 1990 σήμερα σώζονται μόνο 300.
Χαμηλή βαθμολογία στην ποιότητα ζωής
Σύμφωνα με έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (2008), η Αθήνα μαζί με το Αμβούργο και την Μπρατισλάβα είναι οι ευρωπαϊκές πόλεις στις οποίες αναπτύσσονται με ανησυχητικό ρυθμό περιοχές-γκέτο, με σημαντικά ποσοστά ανεργίας.
Σε ό,τι αφορά στις περιβαλλοντικές επιδόσεις, η Αθήνα κατατάσσεται 22η στο σύνολο των 30 πόλεων που περιλαμβάνονται στον Ευρωπαϊκό Δείκτη Πράσινης Πόλης, με βαθμολογία 53,09 στα 100. Σε σύγκριση με άλλες πόλεις που βρίσκονται σε θερμά κλίματα, η Αθήνα βρίσκεται χαμηλότερα από τη Μαδρίτη, τη Ρώμη και τη Λισσαβώνα, αλλά υψηλότερα από την Κωνσταντινούπολη και το Βελιγράδι. Η γενική βαθμολογία της πόλης είναι χαμηλή, εξαιτίας της ποιότητας του αέρα, των προβλημάτων ως προς τη διαχείριση απορριμμάτων και τις χρήσεις γης, καθώς και της έλλειψης ενεργειακά αποδοτικών κτιρίων.
Η θερμοκρασία του αέρα στην πυκνά δομημένη αστική περιοχή του Ιστορικού Κέντρου της Αθήνας είναι υψηλότερη από αυτήν της περιβάλλουσας περιοχής κατά 3-4 βαθμούς Κελσίου.
Σύμφωνα με έρευνα της Ενωσης Ξενοδόχων Αθηνών (ΕΞΑ, 2009), καταγράφεται χαμηλή αξιολόγηση από τους αλλοδαπούς επισκέπτες στον παράγοντα “value for money” σε ό,τι αφορά στη χρήση των ξενοδοχείων και την προσφορά όλων των υπολοίπων τομέων παροχής υπηρεσιών στο Ιστορικό Κέντρο της Αθήνας.
Διαπιστώνεται σταδιακή αύξηση της διαθεσιμότητας εμπορικών χώρων στο Κέντρο (πρόκειται για χώρους που παραμένουν χωρίς μίσθωση). Ειδικότερα ο δείκτης διαθεσιμότητας εμπορικών χώρων Αθήνας (2009) ανέρχεται σε 18,8% (έρευνα ΕΣΑ, 2009), με τη διαθεσιμότητα να αγγίζει το 25% στα Εξάρχεια - Νεάπολη, το 5% στο Κολωνάκι, το 16,4% στους κεντρικούς εμπορικούς δρόμους και το 17% στο Ιστορικό Τρίγωνο. Με βάση την ετήσια έρευνα του οίκου Cushman & Wakefield για το 2009 και για την ιεράρχηση των ευρωπαϊκών πόλεων με βάση τις επιδόσεις τους σε κρίσιμες παραμέτρους του επιχειρηματικού «γίγνεσθαι», η Αθήνα καταλαμβάνει την τελευταία θέση, τα τελευταία δύο χρόνια, σε σύνολο 34 ευρωπαϊκών πόλεων.
της Γεωργίας Μπάστα
Σάββατο, 30 Ιανουαρίου 2010
Αντίστροφα μετρά εδώ και πολύ καιρό -από το 2004 και μετά- ο χρόνος για την αναβάθμιση του Ιστορικού Κέντρου, καθώς οι «πληγές» του είναι πιο πολύπλοκες από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Αθήνα γενικότερα. Εγκαταλελειμμένα κτίρια, δραματική έλλειψη ελεύθερων χώρων, υψηλά επίπεδα αέριας ρύπανσης και ηχορύπανσης, επικράτηση του ιδιωτικού χώρου έναντι του δημόσιου, υπερβολική συγκέντρωση καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος («βιομηχανία διασκέδασης»), απομάκρυνση δημόσιων υπηρεσιών, μείωση της νόμιμης επιχειρηματικής δραστηριότητας και αύξηση του παρεμπορίου, αλλαγές χρήσεων γης που οδηγούν σε αισθητική και κοινωνική υποβάθμιση, αυξημένη συγκέντρωση μεταναστών χωρίς όμως τις αντίστοιχες υποδομές ή τα αναγκαία μέσα ενσωμάτωσης, αυξημένη παραβατικότητα, είναι κάποια από τα «φλέγοντα» θέματα που ζητούν λύση. Και μέσα σε αυτό το σκηνικό, οι καταγγελίες (ακόμη και από το δήμαρχο της Αθήνας κ. Ν. Κακλαμάνη) για κερδοσκόπους γης και ακινήτων που επενδύουν στην «υποβάθμιση» και εκμεταλλεύονται την πρόθεση των παλαιών κατοίκων να φύγουν από το Ιστορικό Κέντρο εκποιώντας σε ιδιαίτερα χαμηλές τιμές τις περιουσίες τους.
Αλλοίωση του αστικού ιστού
Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει το Κέντρο επιχειρεί να αναδείξει η Επιτροπή Περιβάλλοντος της Βουλής, ανοίγοντας, μέσα στην εβδομάδα που πέρασε, το θέμα «Ιστορικό Κέντρο της Αθήνας» που πολύ σύντομα αναμένεται να βρεθεί στο επίκεντρο και της υπουργού Περιβάλλοντος, κ. Τίνας Μπιρμπίλη.
Σύμφωνα με τον Πρόεδρο της Επιτροπής, κ. Κώστα Καρτάλη, η υποβάθμιση της πόλης ξεκίνησε κυρίως μετά το 2004 και επιδεινώθηκε ραγδαία τα τελευταία χρόνια. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι δημόσιες επενδύσεις για έργα ανάπλασης περιορίστηκαν δραματικά και ανήλθαν σε λιγότερο από 15 εκατ. ευρώ την εξαετία 2004-2009, έναντι 120 εκατ. ευρώ την πενταετία 2000-2004.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Επιτροπής, περισσότερα από 500 κτίρια στο κέντρο της Αθήνας είναι εγκαταλελειμμένα. Στο Μεταξουργείο έχουν καταγραφεί 211 εγκαταλελειμμένα κτίρια και 110 στου Ψυρρή.
Οπως ανέφερε ο κ. Καρτάλης, παρά τις προσδοκίες που καλλιεργήθηκαν με το ΠΔ «Περί καθορισμού χρήσεων γης και ειδικών όρων και περιορισμών δόμησης στην περιοχή Ψυρρή-Κέντρου» δεν καθορίστηκαν ζώνες αμιγούς κατοικίας, με αποτέλεσμα την αλλοίωση του αστικού ιστού.
Το 1994 υπήρχαν έξι εστιατόρια και τέσσερα θέατρα, ενώ μόλις οκτώ χρόνια αργότερα υπήρχαν 107 καταστήματα εκ των οποίων τα 57 εστιατόρια και τα 15 μπαρ!
Τα ποσοστά κατοικίας αγγίζουν μόλις το 3-4% και με εξαίρεση τις γκαλερί και τα θέατρα, οι επιχειρήσεις που χωροθετούνται στην καρδιά της πόλης ακολουθούν το νέο πρότυπο διασκέδασης (νεο-ταβέρνες).
Υπολογίζεται μάλιστα από τις 1.300 βιοτεχνίες που υπήρχαν στην Αθήνα μέχρι το 1990 σήμερα σώζονται μόνο 300.
Χαμηλή βαθμολογία στην ποιότητα ζωής
Σύμφωνα με έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (2008), η Αθήνα μαζί με το Αμβούργο και την Μπρατισλάβα είναι οι ευρωπαϊκές πόλεις στις οποίες αναπτύσσονται με ανησυχητικό ρυθμό περιοχές-γκέτο, με σημαντικά ποσοστά ανεργίας.
Σε ό,τι αφορά στις περιβαλλοντικές επιδόσεις, η Αθήνα κατατάσσεται 22η στο σύνολο των 30 πόλεων που περιλαμβάνονται στον Ευρωπαϊκό Δείκτη Πράσινης Πόλης, με βαθμολογία 53,09 στα 100. Σε σύγκριση με άλλες πόλεις που βρίσκονται σε θερμά κλίματα, η Αθήνα βρίσκεται χαμηλότερα από τη Μαδρίτη, τη Ρώμη και τη Λισσαβώνα, αλλά υψηλότερα από την Κωνσταντινούπολη και το Βελιγράδι. Η γενική βαθμολογία της πόλης είναι χαμηλή, εξαιτίας της ποιότητας του αέρα, των προβλημάτων ως προς τη διαχείριση απορριμμάτων και τις χρήσεις γης, καθώς και της έλλειψης ενεργειακά αποδοτικών κτιρίων.
Η θερμοκρασία του αέρα στην πυκνά δομημένη αστική περιοχή του Ιστορικού Κέντρου της Αθήνας είναι υψηλότερη από αυτήν της περιβάλλουσας περιοχής κατά 3-4 βαθμούς Κελσίου.
Σύμφωνα με έρευνα της Ενωσης Ξενοδόχων Αθηνών (ΕΞΑ, 2009), καταγράφεται χαμηλή αξιολόγηση από τους αλλοδαπούς επισκέπτες στον παράγοντα “value for money” σε ό,τι αφορά στη χρήση των ξενοδοχείων και την προσφορά όλων των υπολοίπων τομέων παροχής υπηρεσιών στο Ιστορικό Κέντρο της Αθήνας.
Διαπιστώνεται σταδιακή αύξηση της διαθεσιμότητας εμπορικών χώρων στο Κέντρο (πρόκειται για χώρους που παραμένουν χωρίς μίσθωση). Ειδικότερα ο δείκτης διαθεσιμότητας εμπορικών χώρων Αθήνας (2009) ανέρχεται σε 18,8% (έρευνα ΕΣΑ, 2009), με τη διαθεσιμότητα να αγγίζει το 25% στα Εξάρχεια - Νεάπολη, το 5% στο Κολωνάκι, το 16,4% στους κεντρικούς εμπορικούς δρόμους και το 17% στο Ιστορικό Τρίγωνο. Με βάση την ετήσια έρευνα του οίκου Cushman & Wakefield για το 2009 και για την ιεράρχηση των ευρωπαϊκών πόλεων με βάση τις επιδόσεις τους σε κρίσιμες παραμέτρους του επιχειρηματικού «γίγνεσθαι», η Αθήνα καταλαμβάνει την τελευταία θέση, τα τελευταία δύο χρόνια, σε σύνολο 34 ευρωπαϊκών πόλεων.
Και για να μη ξεχνάμε... Οι Σκυλάδες και τα ναρκωτικά΄υποπβαθμισαν το Ιστορικό Κέντρο
Ερώτηση του Κώστα Σκανδαλίδη
ΘΕΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ
Κύριοι Υπουργοί,
Το πρόβλημα του ιστορικού κέντρου της Αθήνας δεν είναι απλά ζήτημα μεταναστών, καθαριότητας, ασφάλειας, ελεύθερων χώρων, και συνολικής υποβάθμισης του, αλλά πολύ περισσότερο είναι πρόβλημα ανεξέλεγκτης λειτουργίας παράνομων κυκλωμάτων, συσσώρευσης και γκετοποίησης δυστυχισμένων ανθρώπων που η πολιτεία χειρίζεται ως ανθρώπους κατώτερου είδους, είναι πρόβλημα εγκατάλειψης οποιασδήποτε έννοιας νοικοκυριού, καθαριότητας, πρόσβασης σε δημόσιους χώρους αναψυχής.
Εξαιτίας της σιωπηρής και επομένως ένοχης ανοχής της πολιτείας, σύλλογοι και ενεργοί πολίτες του κέντρου της πρωτεύουσας αποφάσισαν να κινητοποιηθούν συλλογικά αποποιούμενοι κάθε είδους ρατσισμό επιδιώκοντας τη διάσωση, την εξυγίανση και τελικώς την αναγέννηση του ιστορικού κέντρου της Αθήνας.
Η πολιτεία με την ανοχή και την αδιαφορία που επιδεικνύει καθημερινά, ενισχύει συνειδητά την υποβάθμιση του “ιστορικού τριγώνου”, μετατρέποντας την προσπάθεια αναβάθμισης που είχε ξεκινήσει την εποχή των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 σε αγκύλωση και δυσκαμψία, σε περιχαράκωση και μετάλλαξη της περιοχής σε “αποθήκη ψυχών” και ανεξέλεγκτο γκέτο ανομίας και εξαθλίωσης.
Το “ιστορικό τρίγωνο” μαστίζεται σήμερα από τα ναρκωτικά, την πορνεία, την απάνθρωπη εκμετάλλευση λαθρομεταναστών, το παρεμπόριο. Το κέντρο υποφέρει από τη μη ύπαρξη διαρκούς και αποτελεσματικής αστυνόμευσης και όχι αποσπασματικής, με τη στάθμευση μιας κλούβας, που απλώς μεταφέρει το πρόβλημα “λίγο παρακάτω”.
Η ιστορική Αθήνα πάσχει από την ανυπαρξία υπηρεσιών πρόνοιας τόσο του κεντρικού κράτους όσο και του Δήμου Αθηναίων, ώστε να αντιμετωπιστεί βάσει οργανωμένου σχεδίου, η έλλειψη περίθαλψης στους αρρώστους, ναρκομανείς και άλλους, και αναξιοπαθούντες, που κατακλύζουν την περιοχή. Η μονάδα του ΟΚΑΝΑ που δημιουργήθηκε στην περιοχή (με τη συγκέντρωση τόσων δραστηριοτήτων αλλά και μεταναστών) αποτελεί προνομιακό χώρο, για τη δράση των εμπόρων ναρκωτικών.
Η πόλη μας υποφέρει από το σοβαρό πρόβλημα υγιεινής και ρύπανσης που σταδιακά μεγεθύνεται. Από τις κάθε είδους εστίες μόλυνσης που έχουν δημιουργηθεί, από τα σκουπίδια που κατακλύζουν την πόλη εξαιτίας της παντελούς έλλειψης κάθε σχεδίου αντιμετώπισης του θέματος στη χώρα ολόκληρη γενικότερα. Οι αρμόδιοι αρέσκονται μόνο στα επικοινωνιακά παιχνίδια και το διαρκές «κρυφτό» με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αντί να προχωρήσουν σε ουσιαστικές αποφάσεις και μέτρα.
Οι χρήσεις γης θα έπρεπε να αποτελούν κυρίαρχη πολιτική και επένδυση της πολιτείας στην προστασία και στην ανάδειξη της ιστορικής Αθήνας. Ο διαρκής έλεγχος των χρήσεων γης, αδειών και συνθηκών ασφαλείας και υγιεινής (άδειες καταστημάτων, ηχορύπανση, χωροταξική διευθέτηση, παράνομο παρκάρισμα και φορτοεκφόρτωση), θα έπρεπε να αποτελεί ουσιαστικό χαρτί της πολιτείας στην πολιτική προστασίας του ιστορικού κέντρου.
Το Ιστορικό και Εμπορικό Κέντρο της Αθήνας μεταμορφώνεται καθημερινά σε μια γκετοποιημένη περιοχή. Η συνύπαρξη πολλών και οξυμένων κοινωνικών προβλημάτων διαμορφώνει συνθήκες αθλιότητας. H κατάσταση συνεχώς επιδεινώνεται, το ιστορικό κέντρο νεκρώνει διώχνοντας τους τελευταίους λάτρεις – κατοίκους του που δεν αντέχουν να είναι πλέον αγωνιστές σε μια άνιση μάχη.
Φορείς, επαγγελματίες και κάτοικοι του Ιστορικού Κέντρου έχουν ενημερώσει επανειλημμένα τους αρμόδιους φορείς και μη βρίσκοντας οποιαδήποτε ανταπόκριση στα προβλήματά τους, έχουν προσφύγει και στη Δικαιοσύνη. Οι πολίτες δικαίως απαιτούν άμεσες λύσεις. Απαιτούν μέτρα για την επαναφορά της κοινωνικής ζωής στην περιοχή και τη διατήρηση του κοινωνικού ιστού. Απαιτούν την άμεση ενεργοποίηση όλων των φορέων της πολιτείας και τη μεταξύ τους συνεργασία, χωρίς άλλες δικαιολογίες.
Και τελικώς αναζητούν τον τοπικό άρχοντα που θα φροντίσει την καθαριότητα του κέντρου αυτής της πόλης, αφού ανήκει αποκλειστικά στη δική του αρμοδιότητα και θα επαναφέρει την πόλη τουλάχιστον στην κατάσταση, στην οποία την παρέλαβε.
Η Αθήνα καθημερινά αλλάζει και βουλιάζει. Υπάρχει κίνδυνος κοινωνικής έκρηξης και ανθρωπίνων θυμάτων.
Κατόπιν τούτων, ερωτάσθε κ. κ. Υπουργοί:
• Κατανοείτε το μέγεθος του προβλήματος και το αδιέξοδο στο οποίο έχει περιέλθει η ιστορική μας πόλη και οι κάτοικοί της;
• Ποια μέτρα σκοπεύετε να λάβετε άμεσα για την ουσιαστική αντιμετώπιση του φλέγοντος αυτού ζητήματος;
• Προτίθεστε να αναλάβετε πρωτοβουλίες ώστε μέσω της χωροθέτηση και δημιουργίας δημόσιων χώρων που προσφέρονται για αναψυχή και επικοινωνία των πολιτών, που όμως πρέπει να χαρακτηρίζονται από υψηλό επίπεδο καθαριότητας, φύλαξης και συντήρησης, να υπάρξει αντίθετη πορεία στη γκετοποίηση;
• Είστε σε θέση να κατανοήσετε ότι η επιλογή της πολιτείας να αντιμετωπίσει το ζήτημα με αστυνομικά και αποσπασματικά μέτρα δεν επιφέρει αποτέλεσμα επί της ουσίας, απλά οξύνει την κατάσταση και οδηγεί σε εκρήξεις και αδιέξοδα;
• Ποια είναι η απάντηση στους αγανακτισμένους πολίτες, οι οποίοι το 2004 πίστεψαν ότι το ιστορικό κέντρο αλλάζει όψη και επένδυσαν τη ζωή τους και την εργασία τους εκεί και σήμερα εκδιώκονται άθελά τους εξαιτίας της ανύπαρκτης πολιτικής προστασίας, ασφάλειας και υγιεινής της Κυβέρνησης; Υπάρχει ακόμη περιθώριο διαφυγής, κύριοι Υπουργοί;
Αθήνα, 29 Ιουνίου 2009
Ο ερωτώντες βουλευτές
Σπύρος Κουβέλης
Αθανάσιος Αλευράς
Χρήστος Παπουτσής
Κώστας Σκανδαλίδης
Αθανάσιος Τσούρας
ΘΕΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ
Κύριοι Υπουργοί,
Το πρόβλημα του ιστορικού κέντρου της Αθήνας δεν είναι απλά ζήτημα μεταναστών, καθαριότητας, ασφάλειας, ελεύθερων χώρων, και συνολικής υποβάθμισης του, αλλά πολύ περισσότερο είναι πρόβλημα ανεξέλεγκτης λειτουργίας παράνομων κυκλωμάτων, συσσώρευσης και γκετοποίησης δυστυχισμένων ανθρώπων που η πολιτεία χειρίζεται ως ανθρώπους κατώτερου είδους, είναι πρόβλημα εγκατάλειψης οποιασδήποτε έννοιας νοικοκυριού, καθαριότητας, πρόσβασης σε δημόσιους χώρους αναψυχής.
Εξαιτίας της σιωπηρής και επομένως ένοχης ανοχής της πολιτείας, σύλλογοι και ενεργοί πολίτες του κέντρου της πρωτεύουσας αποφάσισαν να κινητοποιηθούν συλλογικά αποποιούμενοι κάθε είδους ρατσισμό επιδιώκοντας τη διάσωση, την εξυγίανση και τελικώς την αναγέννηση του ιστορικού κέντρου της Αθήνας.
Η πολιτεία με την ανοχή και την αδιαφορία που επιδεικνύει καθημερινά, ενισχύει συνειδητά την υποβάθμιση του “ιστορικού τριγώνου”, μετατρέποντας την προσπάθεια αναβάθμισης που είχε ξεκινήσει την εποχή των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 σε αγκύλωση και δυσκαμψία, σε περιχαράκωση και μετάλλαξη της περιοχής σε “αποθήκη ψυχών” και ανεξέλεγκτο γκέτο ανομίας και εξαθλίωσης.
Το “ιστορικό τρίγωνο” μαστίζεται σήμερα από τα ναρκωτικά, την πορνεία, την απάνθρωπη εκμετάλλευση λαθρομεταναστών, το παρεμπόριο. Το κέντρο υποφέρει από τη μη ύπαρξη διαρκούς και αποτελεσματικής αστυνόμευσης και όχι αποσπασματικής, με τη στάθμευση μιας κλούβας, που απλώς μεταφέρει το πρόβλημα “λίγο παρακάτω”.
Η ιστορική Αθήνα πάσχει από την ανυπαρξία υπηρεσιών πρόνοιας τόσο του κεντρικού κράτους όσο και του Δήμου Αθηναίων, ώστε να αντιμετωπιστεί βάσει οργανωμένου σχεδίου, η έλλειψη περίθαλψης στους αρρώστους, ναρκομανείς και άλλους, και αναξιοπαθούντες, που κατακλύζουν την περιοχή. Η μονάδα του ΟΚΑΝΑ που δημιουργήθηκε στην περιοχή (με τη συγκέντρωση τόσων δραστηριοτήτων αλλά και μεταναστών) αποτελεί προνομιακό χώρο, για τη δράση των εμπόρων ναρκωτικών.
Η πόλη μας υποφέρει από το σοβαρό πρόβλημα υγιεινής και ρύπανσης που σταδιακά μεγεθύνεται. Από τις κάθε είδους εστίες μόλυνσης που έχουν δημιουργηθεί, από τα σκουπίδια που κατακλύζουν την πόλη εξαιτίας της παντελούς έλλειψης κάθε σχεδίου αντιμετώπισης του θέματος στη χώρα ολόκληρη γενικότερα. Οι αρμόδιοι αρέσκονται μόνο στα επικοινωνιακά παιχνίδια και το διαρκές «κρυφτό» με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αντί να προχωρήσουν σε ουσιαστικές αποφάσεις και μέτρα.
Οι χρήσεις γης θα έπρεπε να αποτελούν κυρίαρχη πολιτική και επένδυση της πολιτείας στην προστασία και στην ανάδειξη της ιστορικής Αθήνας. Ο διαρκής έλεγχος των χρήσεων γης, αδειών και συνθηκών ασφαλείας και υγιεινής (άδειες καταστημάτων, ηχορύπανση, χωροταξική διευθέτηση, παράνομο παρκάρισμα και φορτοεκφόρτωση), θα έπρεπε να αποτελεί ουσιαστικό χαρτί της πολιτείας στην πολιτική προστασίας του ιστορικού κέντρου.
Το Ιστορικό και Εμπορικό Κέντρο της Αθήνας μεταμορφώνεται καθημερινά σε μια γκετοποιημένη περιοχή. Η συνύπαρξη πολλών και οξυμένων κοινωνικών προβλημάτων διαμορφώνει συνθήκες αθλιότητας. H κατάσταση συνεχώς επιδεινώνεται, το ιστορικό κέντρο νεκρώνει διώχνοντας τους τελευταίους λάτρεις – κατοίκους του που δεν αντέχουν να είναι πλέον αγωνιστές σε μια άνιση μάχη.
Φορείς, επαγγελματίες και κάτοικοι του Ιστορικού Κέντρου έχουν ενημερώσει επανειλημμένα τους αρμόδιους φορείς και μη βρίσκοντας οποιαδήποτε ανταπόκριση στα προβλήματά τους, έχουν προσφύγει και στη Δικαιοσύνη. Οι πολίτες δικαίως απαιτούν άμεσες λύσεις. Απαιτούν μέτρα για την επαναφορά της κοινωνικής ζωής στην περιοχή και τη διατήρηση του κοινωνικού ιστού. Απαιτούν την άμεση ενεργοποίηση όλων των φορέων της πολιτείας και τη μεταξύ τους συνεργασία, χωρίς άλλες δικαιολογίες.
Και τελικώς αναζητούν τον τοπικό άρχοντα που θα φροντίσει την καθαριότητα του κέντρου αυτής της πόλης, αφού ανήκει αποκλειστικά στη δική του αρμοδιότητα και θα επαναφέρει την πόλη τουλάχιστον στην κατάσταση, στην οποία την παρέλαβε.
Η Αθήνα καθημερινά αλλάζει και βουλιάζει. Υπάρχει κίνδυνος κοινωνικής έκρηξης και ανθρωπίνων θυμάτων.
Κατόπιν τούτων, ερωτάσθε κ. κ. Υπουργοί:
• Κατανοείτε το μέγεθος του προβλήματος και το αδιέξοδο στο οποίο έχει περιέλθει η ιστορική μας πόλη και οι κάτοικοί της;
• Ποια μέτρα σκοπεύετε να λάβετε άμεσα για την ουσιαστική αντιμετώπιση του φλέγοντος αυτού ζητήματος;
• Προτίθεστε να αναλάβετε πρωτοβουλίες ώστε μέσω της χωροθέτηση και δημιουργίας δημόσιων χώρων που προσφέρονται για αναψυχή και επικοινωνία των πολιτών, που όμως πρέπει να χαρακτηρίζονται από υψηλό επίπεδο καθαριότητας, φύλαξης και συντήρησης, να υπάρξει αντίθετη πορεία στη γκετοποίηση;
• Είστε σε θέση να κατανοήσετε ότι η επιλογή της πολιτείας να αντιμετωπίσει το ζήτημα με αστυνομικά και αποσπασματικά μέτρα δεν επιφέρει αποτέλεσμα επί της ουσίας, απλά οξύνει την κατάσταση και οδηγεί σε εκρήξεις και αδιέξοδα;
• Ποια είναι η απάντηση στους αγανακτισμένους πολίτες, οι οποίοι το 2004 πίστεψαν ότι το ιστορικό κέντρο αλλάζει όψη και επένδυσαν τη ζωή τους και την εργασία τους εκεί και σήμερα εκδιώκονται άθελά τους εξαιτίας της ανύπαρκτης πολιτικής προστασίας, ασφάλειας και υγιεινής της Κυβέρνησης; Υπάρχει ακόμη περιθώριο διαφυγής, κύριοι Υπουργοί;
Αθήνα, 29 Ιουνίου 2009
Ο ερωτώντες βουλευτές
Σπύρος Κουβέλης
Αθανάσιος Αλευράς
Χρήστος Παπουτσής
Κώστας Σκανδαλίδης
Αθανάσιος Τσούρας
Ανάσα για τους κατοίκους του Ιστορικού Κέντρου το τέλος της Ηχορύπανσης
1η Συνεδρίαση της Επιτροπής Περιβάλλοντος για το Ιστορικό Κέντρο της Αθήνας
Η Επιτροπή Περιβάλλοντος της Βουλής στο πλαίσιο του κύκλου εργασίας «Ανασυγκρότηση των πόλεων» εξέτασε σε ειδική Συνεδρίαση το θέμα «Ιστορικό Κέντρο της Αθήνας. Στη Συνεδρίαση συμμετείχαν ο Νομάρχης Αθηνών κ. Γ. Σγουρός, ο Δήμαρχος Αθηναίων κ. Ν. Κακλαμάνης, ο Πρόεδρος του ΟΡΣΑ κ. Γ. Πολύζος, η Πρόεδρος της ΕΑΧΑ ΑΕ κα Ν. Γαλάνη και οι εκπρόσωποι της Κίνησης για τη Διάσωση του Ιστορικού Κέντρου της Αθήνας κ. Α. Κωστίκας και κ. Π. Δούκας. Σε επόμενες Συνεδριάσεις θα προσκληθούν τα συναρμόδια Υπουργεία και η Υπερνομαρχία Αθηνών και θα προετοιμαστεί κείμενο προτάσεων που θα τεθεί υπόψη όλων των φορέων και θα παρακολουθείται ως προς την εφαρμογή του σε τακτική βάση.
Στην έναρξη της Συνεδρίασης ο Πρόεδρος της Επιτροπής Περιβάλλοντος Κώστας Καρτάλης σημείωσε ότι «Η αναβάθμιση του Ιστορικού Κέντρου της Αθήνας δεν επιλύεται με επιχειρήσεις «σκούπα» αλλά μέσα από μια οργανωμένη και σε βάθος χρόνου παρέμβαση που θα αντιμετωπίζει πολεοδομικά, αρχιτεκτονικά, περιβαλλοντικά, κοινωνικά και οικονομικά ζητήματα. Ουσιαστικά αυτό μεταφράζεται σε ένα «Κοινωνικό, Οικονομικό και Περιβαλλοντικό Ξενοκράτη». Αν και η εικόνα της Αθήνας αποτυπώνει τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν πολλά μεγάλα αστικά κέντρα, στην περίπτωση του Ιστορικού Κέντρου της Αθήνας τα πράγματα είναι περισσότερο περίπλοκα καθώς η υποβάθμιση που παρατηρείται, κυρίως από το 2004 και μετά, είναι ραγδαία και αφορά στον παραμελημένο κτιριακό ιστό, στη δραματική έλλειψη ελεύθερων χώρων, στα υψηλά επίπεδα αέριας ρύπανσης και ηχορύπανσης, στην επικράτηση του ιδιωτικού χώρου έναντι του δημόσιου, στην υπερβολική συγκέντρωση καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος («βιομηχανία διασκέδασης»), στην απομάκρυνση δημόσιων υπηρεσιών, στη μείωση της νόμιμης επιχειρηματικής δραστηριότητας και στην αύξηση του παρεμπορίου, στις αλλαγές χρήσεων γης που οδηγούν σε αισθητική και κοινωνική υποβάθμιση, στην αυξημένη συγκέντρωση μεταναστών χωρίς όμως τις αντίστοιχες υποδομές ή τα αναγκαία μέσα ενσωμάτωσης, στην αυξημένη παραβατικότητα, κ.α. Το περίπλοκο αυτό σκηνικό συμπληρώνεται και από τους κερδοσκόπους γης και ακινήτων που επενδύουν στην «υποβάθμιση» και εκμεταλλεύονται την πρόθεση των παλαιών κατοίκων να φύγουν από το Ιστορικό Κέντρο εκποιώντας σε ιδιαίτερα χαμηλές τιμές τις περιουσίες τους.. Είναι προφανές ότι δεν υποτιμώνται οι ενέργειες που έχουν δρομολογηθεί για την προστασία του Ιστορικού Κέντρου. Όμως τα αποτελέσματα μιλούν από μόνα. Η ισχύς των παρεμβάσεων των εμπλεκόμενων φορέων είναι πολύ ασθενέστερη από την ένταση των προβλημάτων, ενώ όσο δεν προκύπτει συντονισμός μεταξύ των φορέων, οι ήδη περιορισμένες αρμοδιότητες αποδυναμώνονται ακόμη περισσότερο. Σε κάθε περίπτωση δεν χρειάζεται να ανακαλυφθεί η πυρίτιδα. Αρκεί να εξετασθεί τι έγινε με την Πλάκα αλλά και τι έκαναν άλλες πόλεις με συναφή προβλήματα.»
Ο Κ. Καρτάλης παρουσίασε επίσης στοιχεία που αποτυπώνουν ποσοτικά τις αλλαγές που έχουν σημειωθεί στο Ιστορικό Κέντρο της Αθήνας:
1.Σύμφωνα με έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (2008), η Αθήνα είναι μαζί με το Αμβούργο και τη Μπρατισλάβα, οι ευρωπαϊκές πόλεις στις οποίες αναπτύσσονται με ανησυχητικό ρυθμό περιοχές - γκέτο με σημαντικά ποσοστά ανεργίας.
2.Τα ποσοστά κατοίκησης στο Ιστορικό Κέντρο αγγίζουν το μόλις 3-4%, ενώ η υπερσυγκέντρωση μεταναστών με νόμιμα ή μη έγγραφα γίνεται χωρίς να υπάρχουν οι αναγκαίες υποδομές με αποτέλεσμα να εγκλωβίζονται χιλιάδες άνθρωποι σε καθεστώς ημι-παρανομίας και να καθίστανται ευάλωτοι και αναλώσιμοι.
3. Σε ότι αφορά στις περιβαλλοντικές επιδόσεις , η Αθήνα κατατάσσεται 22η σε σύνολο των 30 πόλεων που περιλαμβάνονται στον Ευρωπαϊκό Δείκτη Πράσινης Πόλης, με βαθμολογία 53,09 στα 100. Σε σύγκριση με άλλες πόλεις που βρίσκονται σε θερμά κλίματα, η Αθήνα βρίσκεται χαμηλότερα από τη Μαδρίτη, τη Ρώμη και τη Λισσαβόνα, αλλά υψηλότερα από την Κωνσταντινούπολη και το Βελιγράδι. Η γενική βαθμολογία της πόλης είναι χαμηλή, εξαιτίας της ποιότητας του αέρα, στα προβλήματα ως προς τη διαχείριση απορριμμάτων και τις χρήσεις γης καθώς και της έλλειψης ενεργειακά αποδοτικών κτιρίων.
4.Η θερμοκρασία του αέρα στην πυκνά δομημένη αστική περιοχή του Ιστορικού Κέντρου της Αθήνας είναι υψηλότερη από αυτή της περιβάλλουσας περιοχής κατά 3-4 βαθμούς Κελσίου. Επιπρόσθετα έχουν αυξηθεί τα συνεχή διαστήματα με υψηλή θερμοκρασία και η συχνότητα των θερμών περιόδων (Σανταμούρης, 2009).
5. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα (Public Issue, 2008), oι κάτοικοι των περιοχών του Ιστορικού Κέντρου αντιμετωπίζουν καθημερινά σύνθετα προβλήματα όπως η στάθμευση (84%), η παραβατικότητα/εγκληματικότητα (79%), η ατμοσφαιρική ρύπανση (69%), τα ναρκωτικά (64%), οι υποδομές (57%), ο θόρυβος (56%), η αστυνόμευση (54%), η κατάσταση των ελεύθερων χώρων (42%), τα απορρίμματα (42%) κτλ.
6. Αντίθετα με τις προσδοκίες που καλλιεργήθηκαν με το ΠΔ «Περί καθορισμού χρήσεων γης και ειδικών όρων και περιορισμών δόμησης στην περιοχή Ψυρρή-Κέντρου (Ομόνοιας)», δεν καθορίσθηκαν ζώνες αμιγούς κατοικίας με αποτέλεσμα την αλλοίωση του αστικού ιστού. Eπισημαίνεται ότι το 1994 υπήρχαν έξη εστιατόρια και τέσσερα θέατρα, ενώ μόλις οκτώ χρόνια αργότερα υπήρχαν 107 καταστήματα εκ των οποίων τα 57 εστιατόρια και τα 15 μπαρ.
7. Η εξέλιξη που περιγράφεται στο σημείο #6 συνοδεύθηκε από τη μείωση της βιοτεχνικής δραστηριότητας. Από τις 1300 βιοτεχνίες που υπήρχαν μέχρι τις αρχές του 1990, έχουν παραμείνει οι 300. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι στο διάστημα από 1991-2001 η απασχόληση στη βιοτεχνία μειώνεται από 55.000 σε 37.000 εργαζομένους (δηλαδή κατά περίπου 30%). Αντίθετα η απασχόληση σε μπαρ και εστιατόρια αυξήθηκε από 27.000 σε 47.000 εργαζόμενους, δηλαδή κατά περίπου 90%. Η εξέλιξη αυτή μεταφράζεται πρακτικά σε ένα μάλλον βίαιο μετασχηματισμό της τοπικής κοινωνίας και οικονομίας σε μία περισσότερο καταναλωτική και ψυχαγωγική κατεύθυνση. Με την εξαίρεση των γκαλερί και των θεάτρων, οι επιχειρήσεις που χωροθετούνται στο Ιστορικό Κέντρο αντλούν από την ταυτότητα του αστικού χώρου διαμορφώνοντας ένα νέο πρότυπο διασκέδασης («νέο-ταβέρνες»). Μαζί αναπτύσσεται και η βιομηχανία της νυκτερινής διασκέδασης με την εγκατάσταση πλήθους κέντρων που επιβαρύνουν το αστικό τοπίο, αποδυναμώνουν την κλίμακα της γειτονιάς και καταλαμβάνουν λόγω παρελκόμενων δραστηριοτήτων τους πολύτιμα τμήματα του δημόσιου χώρου (λ.χ. πεζοδρόμια).
8. Περισότερα από 500 κτήρια στο κέντρο της Αθήνας είναι εγκαταλελειμμένα. Στο Μεταξουργείο έχουν καταγραφεί 211 εγκαταλελειμμένα κτίρια και 110 στου Ψυρρή.
9. Οι δημόσιες Επενδύσεις για έργα ανάπλασης και ανάδειξης του Ιστορικού Κέντρου μέσω της ΕΑΧΑ ΑΕ περιορίσθηκαν σε 15 περίπου εκ. ευρώ συνολικά για το διάστημα 2004-2009 ενώ το προηγούμενο διάστημα (2000-2004) ανέρχονταν στα 120 εκ ευρώ.
10. Σύμφωνα με έρευνα της Ενωσης Ξενοδόχων Αθηνών (ΕΞΑ, 2009), καταγράφεται χαμηλή αξιολόγηση από τους αλλοδαπούς επισκέπτες στον παράγοντα 'value for money' σε ότι αφορά τη χρήση των ξενοδοχείων και την προσφορά όλων των υπολοίπων τομέων παροχής υπηρεσιών στο Ιστορικό Κέντρο της Αθήνας.
11. Σύμφωνα με την ίδια έρευνα της ΕΞΑ, χαμηλή είναι η αξιολόγηση και όλων των στοιχείων αστικής εξυπηρέτησης, χρήσης και αστικού εξοπλισμού της πόλης εκτός των ΜΜΜ. (από το καλύτερο προς το χειρότερο: αναψυχή-διασκέδαση, σήμανση - πληροφόρηση, πράσινο - πάρκα, ασφάλεια, κατάσταση πεζοδρομίων και πλατειών, δημόσια καθαριότητα, ατμοσφαιρική ρύπανση, ηχορύπανση).
12. Από τον Δεκέμβριο του 2008 μέχρι το Νοέμβριο 2009, παρατηρείται μείωση της ζήτησης στον τουριστικό τομέα που σε αριθμούς μεταφράζεται σε 12% μείωση της πληρότητας (62.1%) και σε 8% μείωση των μέσων τιμών ανά δωμάτιο (Έρευνα ΕΞΑ, 2009).
13. Διαπιστώνεται σταδιακή αύξηση της διαθεσιμότητας εμπορικών χώρων στο Κέντρο (πρόκειται για χώρους που παραμένουν χωρίς μίσθωση). Ειδικότερα ο Δείκτης διαθεσιμότητας Εμπορικών Χώρων Αθήνας (2009) ανέρχεται σε 18,8% (Έρευνα ΕΣΑ, 2009), με τη διαθεσιμότητα να αγγίζει το 25% στα Εξάρχεια - Νεάπολη, το 5% στο Κολωνάκι, στο 16.4% στους κεντρικούς εμπορικούς δρόμους και στο 17% στο Ιστορικό Τρίγωνο.
14. Διαπιστώνεται σταδιακή απομάκρυνση παραδοσιακών ελληνικών επιχειρήσεων. Ειδικότερα στον εμπορικό τομέα που περικλείεται από την Πλατεία Ομονοίας - Αγ. Κωνσταντίνου - Αχιλλέως - Κολοκυνθούς - Ευριπίδου - Αθηνάς - Πλατεία Ομονοίας, η παρουσία των αλλοδαπών επιχειρήσεων εκτιμάται ότι ξεπερνά το 30% της συνολικής εμπορικής δραστηριότητας με αυξητικές τάσεις οι οποίες ενισχύονται. Ειδικότερα στις αγορές στις οδούς Σοφοκλέους, Σωκράτους, Ευριπίδου, Κολοκυνθούς το ποσοστό αυτό ανέρχεται στο 40%.
15. Με βάση την ετήσια έρευνα του οίκου Cushman & Wakefield για το 2009 και για την ιεράρχηση των ευρωπαϊκών πόλεων με βάση τις επιδόσεις τους σε κρίσιμες παραμέτρους του επιχειρηματικού γίγνεσθαι, η Αθήνα καταλαμβάνει την τελευταία θέση τα τελευταία δύο χρόνια σε σύνολο 34 ευρωπαϊκών πόλεων.
Από την πλευρά του, ο Νομάρχης Αθηνών κ. Σγουρός τόνισε ότι αυτό που εμποδίζει την ανάπλαση του Ιστορικού Κέντρου της Αθήνας είναι από τη μια η έλλειψη πολιτικής βούλησης για συγκεκριμένες ενέργειες και από την άλλη οι δυσκίνητες γραφειοκρατικές διαδικασίες. Υπογράμμισε ότι έχει καταθέσει πρόταση από το 2008 για τη σύσταση ειδικού διυπουργικού και αυτοδιοικητικού συντονιστικού οργάνου που θα επιβλέπει τη διαδικασία εφαρμογής όλων των ενεργειών αναβάθμισης του Ιστορικού Κέντρου και επέμεινε στην εφαρμογή ενός σχεδίου για την αποκατάσταση των εγκαταλελειμμένων κτιρίων και τον αυστηρό έλεγχο κτιρίων στα οποία έχουν εντοπισθεί σοβαρές υγειονομικές παραβάσεις.
Ο Δήμαρχος Αθηναίων κ. Ν. Κακλαμάνης τόνισε ότι ουσιαστικά λείπει το νομοθετικό πλαίσιο που θα δώσει ουσιαστικές αρμοδιότητες στην πρωτοβάθμια αυτοδιοίκηση και κάλεσε τα μέλη της Επιτροπής Περιβάλλοντος να νομοθετήσουν προς αυτήν την κατεύθυνση επικεντρώνοντας στα ζητήματα της μετανάστευσης, της δημόσιας υγείας, των χρήσεων γης και των αναγκαίων πολεοδομικών και χωροταξικών παρεμβάσεων. Ζήτησε την αλλαγή της πολεοδομικής νομοθεσίας ώστε να μην καθυστερούν οι πολεοδομικές μελέτες και παρουσίασε τις παρεμβάσεις του Δήμου Αθηναίων για την πεζοδρόμηση της οδού Αθηνάς και για την προστασία της Ακαδημίας Πλάτωνος.
Ο Πρόεδρος του ΟΡΣΑ κ. Πολύζος αφού ανέφερε ότι ένα συνολικό σχέδιο για την Αθήνα θα παρουσιαστεί στο νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο που θα είναι έτοιμο τον ερχόμενο Οκτώβριο, τόνισε ότι το μέλλον των πόλεων δεν βρίσκεται στις επεκτάσεις των αστικών περιοχών αλλά σε αυτό που ονόμασε «συνεκτική πόλη» και υπογράμμισε ότι πρέπει να στηριχθούν πολιτικές για την επιστροφή των κατοίκων στο κέντρο.
Η Πρόεδρος της ΕΑΧΑ κα Γαλάνη τόνισε ότι σε συνεργασία με τα συναρμόδια υπουργεία, η ΕΑΧΑ θα προχωρήσει σε παρεμβάσεις στην Ακαδημία Πλάτωνος και θα επεκτείνει τη δράση της και προς τη Λεωφόρο Βασ. Όλγας. Υπογράμμισε ότι η ΕΑΧΑ ΑΕ έχει ήδη εκπονήσει μελέτες για περιοχές του Ιστορικού Κέντρου, οι οποίες όμως χρειάζονται την απαραίτητη επικαιροποίηση.
Τέλος οι εκπρόσωποι της Κίνησης Πολιτών αναφέρθηκαν στα πολεοδομικά προβλήματα του Κέντρου, στη μαζική συγκέντρωση μεταναστών, στην αυξημένη παραβατικότητα, στην απαξίωση των περιουσιών τους και στην τάση φυγής των κατοίκων και των επιχειρηματιών από το Κέντρο. Κατέθεσαν πλέγμα προτάσεων και ζήτησαν το συντονισμό των συναρμόδιων φορέων.
Η Επιτροπή Περιβάλλοντος της Βουλής στο πλαίσιο του κύκλου εργασίας «Ανασυγκρότηση των πόλεων» εξέτασε σε ειδική Συνεδρίαση το θέμα «Ιστορικό Κέντρο της Αθήνας. Στη Συνεδρίαση συμμετείχαν ο Νομάρχης Αθηνών κ. Γ. Σγουρός, ο Δήμαρχος Αθηναίων κ. Ν. Κακλαμάνης, ο Πρόεδρος του ΟΡΣΑ κ. Γ. Πολύζος, η Πρόεδρος της ΕΑΧΑ ΑΕ κα Ν. Γαλάνη και οι εκπρόσωποι της Κίνησης για τη Διάσωση του Ιστορικού Κέντρου της Αθήνας κ. Α. Κωστίκας και κ. Π. Δούκας. Σε επόμενες Συνεδριάσεις θα προσκληθούν τα συναρμόδια Υπουργεία και η Υπερνομαρχία Αθηνών και θα προετοιμαστεί κείμενο προτάσεων που θα τεθεί υπόψη όλων των φορέων και θα παρακολουθείται ως προς την εφαρμογή του σε τακτική βάση.
Στην έναρξη της Συνεδρίασης ο Πρόεδρος της Επιτροπής Περιβάλλοντος Κώστας Καρτάλης σημείωσε ότι «Η αναβάθμιση του Ιστορικού Κέντρου της Αθήνας δεν επιλύεται με επιχειρήσεις «σκούπα» αλλά μέσα από μια οργανωμένη και σε βάθος χρόνου παρέμβαση που θα αντιμετωπίζει πολεοδομικά, αρχιτεκτονικά, περιβαλλοντικά, κοινωνικά και οικονομικά ζητήματα. Ουσιαστικά αυτό μεταφράζεται σε ένα «Κοινωνικό, Οικονομικό και Περιβαλλοντικό Ξενοκράτη». Αν και η εικόνα της Αθήνας αποτυπώνει τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν πολλά μεγάλα αστικά κέντρα, στην περίπτωση του Ιστορικού Κέντρου της Αθήνας τα πράγματα είναι περισσότερο περίπλοκα καθώς η υποβάθμιση που παρατηρείται, κυρίως από το 2004 και μετά, είναι ραγδαία και αφορά στον παραμελημένο κτιριακό ιστό, στη δραματική έλλειψη ελεύθερων χώρων, στα υψηλά επίπεδα αέριας ρύπανσης και ηχορύπανσης, στην επικράτηση του ιδιωτικού χώρου έναντι του δημόσιου, στην υπερβολική συγκέντρωση καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος («βιομηχανία διασκέδασης»), στην απομάκρυνση δημόσιων υπηρεσιών, στη μείωση της νόμιμης επιχειρηματικής δραστηριότητας και στην αύξηση του παρεμπορίου, στις αλλαγές χρήσεων γης που οδηγούν σε αισθητική και κοινωνική υποβάθμιση, στην αυξημένη συγκέντρωση μεταναστών χωρίς όμως τις αντίστοιχες υποδομές ή τα αναγκαία μέσα ενσωμάτωσης, στην αυξημένη παραβατικότητα, κ.α. Το περίπλοκο αυτό σκηνικό συμπληρώνεται και από τους κερδοσκόπους γης και ακινήτων που επενδύουν στην «υποβάθμιση» και εκμεταλλεύονται την πρόθεση των παλαιών κατοίκων να φύγουν από το Ιστορικό Κέντρο εκποιώντας σε ιδιαίτερα χαμηλές τιμές τις περιουσίες τους.. Είναι προφανές ότι δεν υποτιμώνται οι ενέργειες που έχουν δρομολογηθεί για την προστασία του Ιστορικού Κέντρου. Όμως τα αποτελέσματα μιλούν από μόνα. Η ισχύς των παρεμβάσεων των εμπλεκόμενων φορέων είναι πολύ ασθενέστερη από την ένταση των προβλημάτων, ενώ όσο δεν προκύπτει συντονισμός μεταξύ των φορέων, οι ήδη περιορισμένες αρμοδιότητες αποδυναμώνονται ακόμη περισσότερο. Σε κάθε περίπτωση δεν χρειάζεται να ανακαλυφθεί η πυρίτιδα. Αρκεί να εξετασθεί τι έγινε με την Πλάκα αλλά και τι έκαναν άλλες πόλεις με συναφή προβλήματα.»
Ο Κ. Καρτάλης παρουσίασε επίσης στοιχεία που αποτυπώνουν ποσοτικά τις αλλαγές που έχουν σημειωθεί στο Ιστορικό Κέντρο της Αθήνας:
1.Σύμφωνα με έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (2008), η Αθήνα είναι μαζί με το Αμβούργο και τη Μπρατισλάβα, οι ευρωπαϊκές πόλεις στις οποίες αναπτύσσονται με ανησυχητικό ρυθμό περιοχές - γκέτο με σημαντικά ποσοστά ανεργίας.
2.Τα ποσοστά κατοίκησης στο Ιστορικό Κέντρο αγγίζουν το μόλις 3-4%, ενώ η υπερσυγκέντρωση μεταναστών με νόμιμα ή μη έγγραφα γίνεται χωρίς να υπάρχουν οι αναγκαίες υποδομές με αποτέλεσμα να εγκλωβίζονται χιλιάδες άνθρωποι σε καθεστώς ημι-παρανομίας και να καθίστανται ευάλωτοι και αναλώσιμοι.
3. Σε ότι αφορά στις περιβαλλοντικές επιδόσεις , η Αθήνα κατατάσσεται 22η σε σύνολο των 30 πόλεων που περιλαμβάνονται στον Ευρωπαϊκό Δείκτη Πράσινης Πόλης, με βαθμολογία 53,09 στα 100. Σε σύγκριση με άλλες πόλεις που βρίσκονται σε θερμά κλίματα, η Αθήνα βρίσκεται χαμηλότερα από τη Μαδρίτη, τη Ρώμη και τη Λισσαβόνα, αλλά υψηλότερα από την Κωνσταντινούπολη και το Βελιγράδι. Η γενική βαθμολογία της πόλης είναι χαμηλή, εξαιτίας της ποιότητας του αέρα, στα προβλήματα ως προς τη διαχείριση απορριμμάτων και τις χρήσεις γης καθώς και της έλλειψης ενεργειακά αποδοτικών κτιρίων.
4.Η θερμοκρασία του αέρα στην πυκνά δομημένη αστική περιοχή του Ιστορικού Κέντρου της Αθήνας είναι υψηλότερη από αυτή της περιβάλλουσας περιοχής κατά 3-4 βαθμούς Κελσίου. Επιπρόσθετα έχουν αυξηθεί τα συνεχή διαστήματα με υψηλή θερμοκρασία και η συχνότητα των θερμών περιόδων (Σανταμούρης, 2009).
5. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα (Public Issue, 2008), oι κάτοικοι των περιοχών του Ιστορικού Κέντρου αντιμετωπίζουν καθημερινά σύνθετα προβλήματα όπως η στάθμευση (84%), η παραβατικότητα/εγκληματικότητα (79%), η ατμοσφαιρική ρύπανση (69%), τα ναρκωτικά (64%), οι υποδομές (57%), ο θόρυβος (56%), η αστυνόμευση (54%), η κατάσταση των ελεύθερων χώρων (42%), τα απορρίμματα (42%) κτλ.
6. Αντίθετα με τις προσδοκίες που καλλιεργήθηκαν με το ΠΔ «Περί καθορισμού χρήσεων γης και ειδικών όρων και περιορισμών δόμησης στην περιοχή Ψυρρή-Κέντρου (Ομόνοιας)», δεν καθορίσθηκαν ζώνες αμιγούς κατοικίας με αποτέλεσμα την αλλοίωση του αστικού ιστού. Eπισημαίνεται ότι το 1994 υπήρχαν έξη εστιατόρια και τέσσερα θέατρα, ενώ μόλις οκτώ χρόνια αργότερα υπήρχαν 107 καταστήματα εκ των οποίων τα 57 εστιατόρια και τα 15 μπαρ.
7. Η εξέλιξη που περιγράφεται στο σημείο #6 συνοδεύθηκε από τη μείωση της βιοτεχνικής δραστηριότητας. Από τις 1300 βιοτεχνίες που υπήρχαν μέχρι τις αρχές του 1990, έχουν παραμείνει οι 300. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι στο διάστημα από 1991-2001 η απασχόληση στη βιοτεχνία μειώνεται από 55.000 σε 37.000 εργαζομένους (δηλαδή κατά περίπου 30%). Αντίθετα η απασχόληση σε μπαρ και εστιατόρια αυξήθηκε από 27.000 σε 47.000 εργαζόμενους, δηλαδή κατά περίπου 90%. Η εξέλιξη αυτή μεταφράζεται πρακτικά σε ένα μάλλον βίαιο μετασχηματισμό της τοπικής κοινωνίας και οικονομίας σε μία περισσότερο καταναλωτική και ψυχαγωγική κατεύθυνση. Με την εξαίρεση των γκαλερί και των θεάτρων, οι επιχειρήσεις που χωροθετούνται στο Ιστορικό Κέντρο αντλούν από την ταυτότητα του αστικού χώρου διαμορφώνοντας ένα νέο πρότυπο διασκέδασης («νέο-ταβέρνες»). Μαζί αναπτύσσεται και η βιομηχανία της νυκτερινής διασκέδασης με την εγκατάσταση πλήθους κέντρων που επιβαρύνουν το αστικό τοπίο, αποδυναμώνουν την κλίμακα της γειτονιάς και καταλαμβάνουν λόγω παρελκόμενων δραστηριοτήτων τους πολύτιμα τμήματα του δημόσιου χώρου (λ.χ. πεζοδρόμια).
8. Περισότερα από 500 κτήρια στο κέντρο της Αθήνας είναι εγκαταλελειμμένα. Στο Μεταξουργείο έχουν καταγραφεί 211 εγκαταλελειμμένα κτίρια και 110 στου Ψυρρή.
9. Οι δημόσιες Επενδύσεις για έργα ανάπλασης και ανάδειξης του Ιστορικού Κέντρου μέσω της ΕΑΧΑ ΑΕ περιορίσθηκαν σε 15 περίπου εκ. ευρώ συνολικά για το διάστημα 2004-2009 ενώ το προηγούμενο διάστημα (2000-2004) ανέρχονταν στα 120 εκ ευρώ.
10. Σύμφωνα με έρευνα της Ενωσης Ξενοδόχων Αθηνών (ΕΞΑ, 2009), καταγράφεται χαμηλή αξιολόγηση από τους αλλοδαπούς επισκέπτες στον παράγοντα 'value for money' σε ότι αφορά τη χρήση των ξενοδοχείων και την προσφορά όλων των υπολοίπων τομέων παροχής υπηρεσιών στο Ιστορικό Κέντρο της Αθήνας.
11. Σύμφωνα με την ίδια έρευνα της ΕΞΑ, χαμηλή είναι η αξιολόγηση και όλων των στοιχείων αστικής εξυπηρέτησης, χρήσης και αστικού εξοπλισμού της πόλης εκτός των ΜΜΜ. (από το καλύτερο προς το χειρότερο: αναψυχή-διασκέδαση, σήμανση - πληροφόρηση, πράσινο - πάρκα, ασφάλεια, κατάσταση πεζοδρομίων και πλατειών, δημόσια καθαριότητα, ατμοσφαιρική ρύπανση, ηχορύπανση).
12. Από τον Δεκέμβριο του 2008 μέχρι το Νοέμβριο 2009, παρατηρείται μείωση της ζήτησης στον τουριστικό τομέα που σε αριθμούς μεταφράζεται σε 12% μείωση της πληρότητας (62.1%) και σε 8% μείωση των μέσων τιμών ανά δωμάτιο (Έρευνα ΕΞΑ, 2009).
13. Διαπιστώνεται σταδιακή αύξηση της διαθεσιμότητας εμπορικών χώρων στο Κέντρο (πρόκειται για χώρους που παραμένουν χωρίς μίσθωση). Ειδικότερα ο Δείκτης διαθεσιμότητας Εμπορικών Χώρων Αθήνας (2009) ανέρχεται σε 18,8% (Έρευνα ΕΣΑ, 2009), με τη διαθεσιμότητα να αγγίζει το 25% στα Εξάρχεια - Νεάπολη, το 5% στο Κολωνάκι, στο 16.4% στους κεντρικούς εμπορικούς δρόμους και στο 17% στο Ιστορικό Τρίγωνο.
14. Διαπιστώνεται σταδιακή απομάκρυνση παραδοσιακών ελληνικών επιχειρήσεων. Ειδικότερα στον εμπορικό τομέα που περικλείεται από την Πλατεία Ομονοίας - Αγ. Κωνσταντίνου - Αχιλλέως - Κολοκυνθούς - Ευριπίδου - Αθηνάς - Πλατεία Ομονοίας, η παρουσία των αλλοδαπών επιχειρήσεων εκτιμάται ότι ξεπερνά το 30% της συνολικής εμπορικής δραστηριότητας με αυξητικές τάσεις οι οποίες ενισχύονται. Ειδικότερα στις αγορές στις οδούς Σοφοκλέους, Σωκράτους, Ευριπίδου, Κολοκυνθούς το ποσοστό αυτό ανέρχεται στο 40%.
15. Με βάση την ετήσια έρευνα του οίκου Cushman & Wakefield για το 2009 και για την ιεράρχηση των ευρωπαϊκών πόλεων με βάση τις επιδόσεις τους σε κρίσιμες παραμέτρους του επιχειρηματικού γίγνεσθαι, η Αθήνα καταλαμβάνει την τελευταία θέση τα τελευταία δύο χρόνια σε σύνολο 34 ευρωπαϊκών πόλεων.
Από την πλευρά του, ο Νομάρχης Αθηνών κ. Σγουρός τόνισε ότι αυτό που εμποδίζει την ανάπλαση του Ιστορικού Κέντρου της Αθήνας είναι από τη μια η έλλειψη πολιτικής βούλησης για συγκεκριμένες ενέργειες και από την άλλη οι δυσκίνητες γραφειοκρατικές διαδικασίες. Υπογράμμισε ότι έχει καταθέσει πρόταση από το 2008 για τη σύσταση ειδικού διυπουργικού και αυτοδιοικητικού συντονιστικού οργάνου που θα επιβλέπει τη διαδικασία εφαρμογής όλων των ενεργειών αναβάθμισης του Ιστορικού Κέντρου και επέμεινε στην εφαρμογή ενός σχεδίου για την αποκατάσταση των εγκαταλελειμμένων κτιρίων και τον αυστηρό έλεγχο κτιρίων στα οποία έχουν εντοπισθεί σοβαρές υγειονομικές παραβάσεις.
Ο Δήμαρχος Αθηναίων κ. Ν. Κακλαμάνης τόνισε ότι ουσιαστικά λείπει το νομοθετικό πλαίσιο που θα δώσει ουσιαστικές αρμοδιότητες στην πρωτοβάθμια αυτοδιοίκηση και κάλεσε τα μέλη της Επιτροπής Περιβάλλοντος να νομοθετήσουν προς αυτήν την κατεύθυνση επικεντρώνοντας στα ζητήματα της μετανάστευσης, της δημόσιας υγείας, των χρήσεων γης και των αναγκαίων πολεοδομικών και χωροταξικών παρεμβάσεων. Ζήτησε την αλλαγή της πολεοδομικής νομοθεσίας ώστε να μην καθυστερούν οι πολεοδομικές μελέτες και παρουσίασε τις παρεμβάσεις του Δήμου Αθηναίων για την πεζοδρόμηση της οδού Αθηνάς και για την προστασία της Ακαδημίας Πλάτωνος.
Ο Πρόεδρος του ΟΡΣΑ κ. Πολύζος αφού ανέφερε ότι ένα συνολικό σχέδιο για την Αθήνα θα παρουσιαστεί στο νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο που θα είναι έτοιμο τον ερχόμενο Οκτώβριο, τόνισε ότι το μέλλον των πόλεων δεν βρίσκεται στις επεκτάσεις των αστικών περιοχών αλλά σε αυτό που ονόμασε «συνεκτική πόλη» και υπογράμμισε ότι πρέπει να στηριχθούν πολιτικές για την επιστροφή των κατοίκων στο κέντρο.
Η Πρόεδρος της ΕΑΧΑ κα Γαλάνη τόνισε ότι σε συνεργασία με τα συναρμόδια υπουργεία, η ΕΑΧΑ θα προχωρήσει σε παρεμβάσεις στην Ακαδημία Πλάτωνος και θα επεκτείνει τη δράση της και προς τη Λεωφόρο Βασ. Όλγας. Υπογράμμισε ότι η ΕΑΧΑ ΑΕ έχει ήδη εκπονήσει μελέτες για περιοχές του Ιστορικού Κέντρου, οι οποίες όμως χρειάζονται την απαραίτητη επικαιροποίηση.
Τέλος οι εκπρόσωποι της Κίνησης Πολιτών αναφέρθηκαν στα πολεοδομικά προβλήματα του Κέντρου, στη μαζική συγκέντρωση μεταναστών, στην αυξημένη παραβατικότητα, στην απαξίωση των περιουσιών τους και στην τάση φυγής των κατοίκων και των επιχειρηματιών από το Κέντρο. Κατέθεσαν πλέγμα προτάσεων και ζήτησαν το συντονισμό των συναρμόδιων φορέων.
Ενα ΜΠΡΑΒΟ στον Νικήτα Κακλαμάνη...
Επι τέλους... τέλος στούς σκυλάδες ποιυ είχαν κάνει τη ζωή μας κόλαση στο Ιστορικό Κέντρο της Αθήνας.
Τέλος στην ηχορρύπανση πολλών ντεσιμπέλ σε πυκνοκατοικημένες γειτονιές του κέντρου επιχειρεί να βάλει ο δήμος Αθηναίων, μετά από δεκάδες καταγγελίες που φτάνουν καθημερινά στα αστυνομικά τμήματα για παραβίαση της κοινής ησυχίας.
Πρόκειται για ένα μέτρο που έχει ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων κυρίως από την πλευρά των ιδιοκτητών καφετεριών, μπαρ και εστιατορίων και άλλων κέντρων διασκέδασης στο ιστορικό κέντρο, καθώς ισχυρίζονται ότι "ο περιορισμός στις ώρες που ο πελάτης θα μπορεί να διασκεδάσει με μουσική, θα προκαλέσει κατακόρυφη πτώση του τζίρου".
Μόνο για τον τζίρο σκέφτονται οι άθλιοι, οι οποίοι με τις παράνομες αλλαγές χρήσεων γής που έχουν κάνει, έχουν υποβαθμίσει αισθητά τη ποιότητα ζωής των κατοίκων.
Το δημοτικό συμβούλιο του δήμου πήρε την απόφαση να περιορίσει το ωράριο μουσικής στα καταστήματα υγειονομικού ελέγχου κατά 2 ώρες.
Η άδεια μουσικής θα ισχύει μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2010 και θα δίνεται μόνο σε καταστήματα που διαθέτουν κλειστούς και όχι υπαίθριους χώρους. Από την απόφαση εξαιρούνται τα κέντρα διασκέδασης με χωρητικότητα άνω των 200 ατόμων.
Πιο συγκεκριμένα, μέχρι τη 1.00 τα ξημερώματα θα έχουν τη δυνατότητα να ακούν μουσική οι πελάτες σε μαγαζιά κάθε Παρασκευή, Σάββατο και αργίες τη χειμερινή σεζόν, ενώ τις καθημερινές ποτό και φαγητό μετά μουσικής θα σερβίρεται μόνο μέχρι τις 11.00 το βράδυ. Αντίθετα, το καλοκαίρι το αντίστοιχο ωράριο παρατείνεται κατά μια ώρα.
Στη λίστα με τις πιο θορυβώδεις οδούς βρίσκονται η οδός Σκουφά και Πλουτάρχου στο Κολωνάκι, η οδός Ηρακλειδών στο Θησείο και η οδός Υμηττού στο Παγκράτι.Και βέβαια η οδόσ Αγίων Αναργύρων στου ψυρρή οπου οι Σκυλάδες είναι καθεστώς...
Βαρύς αναμένεται μάλιστα να είναι ο πέλεκυς για όσους πιάνονται στα πράσα να παραβιάζουν τα ωράρια, με απώτερο στόχο την αύξηση των εσόδων του καταστήματός τους.
Συγκεκριμένα, θα ανακαλείται η παράταση ωραρίου μουσικής στο συγκεκριμένο κατάστημα και θα αφαιρείται προσωρινά η άδεια λειτουργίας του. Επίσης προβλέπεται και η οριστική αφαίρεση της άδειας λειτουργίας, όταν το κατάστημα έχει «σφραγιστεί» για λόγους ηχορύπανσης.
Τέλος, θα ανακαλείται η άδεια λειτουργίας μουσικών οργάνων ενός μουσικού κέντρου, όταν κοινοποιείται μήνυση από τη Διεύθυνση Προστασίας Καταναλωτή και Υγειονομικού Ελέγχου.
Τέλος στην ηχορρύπανση πολλών ντεσιμπέλ σε πυκνοκατοικημένες γειτονιές του κέντρου επιχειρεί να βάλει ο δήμος Αθηναίων, μετά από δεκάδες καταγγελίες που φτάνουν καθημερινά στα αστυνομικά τμήματα για παραβίαση της κοινής ησυχίας.
Πρόκειται για ένα μέτρο που έχει ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων κυρίως από την πλευρά των ιδιοκτητών καφετεριών, μπαρ και εστιατορίων και άλλων κέντρων διασκέδασης στο ιστορικό κέντρο, καθώς ισχυρίζονται ότι "ο περιορισμός στις ώρες που ο πελάτης θα μπορεί να διασκεδάσει με μουσική, θα προκαλέσει κατακόρυφη πτώση του τζίρου".
Μόνο για τον τζίρο σκέφτονται οι άθλιοι, οι οποίοι με τις παράνομες αλλαγές χρήσεων γής που έχουν κάνει, έχουν υποβαθμίσει αισθητά τη ποιότητα ζωής των κατοίκων.
Το δημοτικό συμβούλιο του δήμου πήρε την απόφαση να περιορίσει το ωράριο μουσικής στα καταστήματα υγειονομικού ελέγχου κατά 2 ώρες.
Η άδεια μουσικής θα ισχύει μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2010 και θα δίνεται μόνο σε καταστήματα που διαθέτουν κλειστούς και όχι υπαίθριους χώρους. Από την απόφαση εξαιρούνται τα κέντρα διασκέδασης με χωρητικότητα άνω των 200 ατόμων.
Πιο συγκεκριμένα, μέχρι τη 1.00 τα ξημερώματα θα έχουν τη δυνατότητα να ακούν μουσική οι πελάτες σε μαγαζιά κάθε Παρασκευή, Σάββατο και αργίες τη χειμερινή σεζόν, ενώ τις καθημερινές ποτό και φαγητό μετά μουσικής θα σερβίρεται μόνο μέχρι τις 11.00 το βράδυ. Αντίθετα, το καλοκαίρι το αντίστοιχο ωράριο παρατείνεται κατά μια ώρα.
Στη λίστα με τις πιο θορυβώδεις οδούς βρίσκονται η οδός Σκουφά και Πλουτάρχου στο Κολωνάκι, η οδός Ηρακλειδών στο Θησείο και η οδός Υμηττού στο Παγκράτι.Και βέβαια η οδόσ Αγίων Αναργύρων στου ψυρρή οπου οι Σκυλάδες είναι καθεστώς...
Βαρύς αναμένεται μάλιστα να είναι ο πέλεκυς για όσους πιάνονται στα πράσα να παραβιάζουν τα ωράρια, με απώτερο στόχο την αύξηση των εσόδων του καταστήματός τους.
Συγκεκριμένα, θα ανακαλείται η παράταση ωραρίου μουσικής στο συγκεκριμένο κατάστημα και θα αφαιρείται προσωρινά η άδεια λειτουργίας του. Επίσης προβλέπεται και η οριστική αφαίρεση της άδειας λειτουργίας, όταν το κατάστημα έχει «σφραγιστεί» για λόγους ηχορύπανσης.
Τέλος, θα ανακαλείται η άδεια λειτουργίας μουσικών οργάνων ενός μουσικού κέντρου, όταν κοινοποιείται μήνυση από τη Διεύθυνση Προστασίας Καταναλωτή και Υγειονομικού Ελέγχου.
3/08/2010
Camille Goemans
1900-1960
poet
Magritte first met Camille Goemans in 1923, the poet being a member of the Correspondance group. Goemans moved to Paris prior to Magritte’s own arrival, and opened a gallery there under his own name. Owing to this connection, the artist would participate in several important group exhibitions in Paris, like L’exposition surréaliste in 1928, and La peinture au défi in 1930. In spring 1928, Goemans and Nougé founded the review Distances, to which Magritte contributed some drawings. Then, in March 1929, appeared Le Sens propre, a series of tracts by Magritte and Goemans, finely illustrating the special link between text and image. During the war, Camille Goemans helps Lou Cosyn, his companion, to open a gallery in Brussels and, from 1942, would become Magritte’s main dealer before the painter’s meeting with the American Alexandre Iolas.
1900-1960
poet
Magritte first met Camille Goemans in 1923, the poet being a member of the Correspondance group. Goemans moved to Paris prior to Magritte’s own arrival, and opened a gallery there under his own name. Owing to this connection, the artist would participate in several important group exhibitions in Paris, like L’exposition surréaliste in 1928, and La peinture au défi in 1930. In spring 1928, Goemans and Nougé founded the review Distances, to which Magritte contributed some drawings. Then, in March 1929, appeared Le Sens propre, a series of tracts by Magritte and Goemans, finely illustrating the special link between text and image. During the war, Camille Goemans helps Lou Cosyn, his companion, to open a gallery in Brussels and, from 1942, would become Magritte’s main dealer before the painter’s meeting with the American Alexandre Iolas.
Phillips de Pury Announces the Sale of Mrs. Harry N. Abrams' Estate
NEW YORK, NY.- Nina Abrams died a few days short of her 98th birthday in February 2008, at her Putnam Valley, New York, home. She was married to Harry N. Abrams for 46 years. Harry, the art book publisher who started Harry N. Abrams, Inc. in 1949, was the first in the United States to specialize in the creation and distribution of art books. Harry died in 1979 at which time Nina began to sell or gift the major pieces to institutions such as The Metropolitan Museum of Art and The Art Institute of Chicago. She donated the proceeds to many causes including: The Natural Resources Defense Council, Southern Poverty Law Center, Population Connection, Channel Thirteen, Long Island University, Rhode Island School of Design, the World Land Trust and the Hudson Highlands Land Trust. Not surprisingly she left the bulk of her own estate, including the proceeds of this sale, to these and other charities. Nina retained works with which she and her husband had felt the strongest emotional ties. Several lots are inscribed by artists: ‘To Harry and Nina’. The fact that she was included in such dedications says everything about her involvement in the collection. Harry often acknowledged Nina’s wisdom and support and theirs was a long and fruitful partnership dedicated to art. As he said during a 1972 interview: ‘We love pictures, we love art and we love to live with art all around us. This has been our lifestyle.’
Works in this sale were purchased from a veritable who’s who of galleries from the 50’s, 60’s and 70’s: Leo Castelli, Richard Feigen, Sidney Janis, Graham, Robert Elkon, Pace, Iolas, Green, Braziller, Lee Nordness, Multiples Inc., Kasmin, Ltd., Allan Stone, Stable Gallery, Fishbach, Martha Jackson, Marlborough Gallery, Associated American Artists, Brook Street Gallery in London, F.A.R. Gallery at 746 Madison Ave, Zabriskie, Kraushaar, James Goodman, ACA, Landau-Alan and Tanglewood Press.
In the introduction to The Harry N. Abrams Family Collection, exhibition at The Jewish Museum, in 1966, Sam Hunter declared: “The Abrams collection is unusual because it has passed through three quite distinct phases, with the profile of each remaining intact within it. Thirty years ago Harry Abrams began to acquire painters of the American social scene as well as the paintings of many individual artists whose work fit no special category. While his tastes were directed towards an art of humanist values, he also responded to new explorations. Then, twenty years ago he found himself attracted to the twentieth-century French masters, Picasso, Matisse, Chagall, Rouault, Modigliani and others. Finally, in the sixties, vanguard American art became the dominating focus of his interests, and in this area his collection has become preeminent, both by reason of its wide representation of almost all the prevailing esthetic tendencies, and for its superior, and in many cases supreme, examples of individual artists.”
The contents of this sale contain artists from the three phases of collecting discussed by Sam Hunter in the above quote from 1966:
AMERICAN SOCIAL SCENE/ REALISM
Highlights in this phase include:
Raphael Soyer, Portrait of Nina Abrams, circa 1940, oil on canvas estimated at: $1,800 -2,500; Milton Avery, Still Life (Pink Lamp), oil on board, estimated at $40,000-60,000; Marsden Hartley, Pink Flowers,1942-43, oil on canvas, estimated at $15,000-25,000.
Further highlights include: Fifteen works by Ukrainian/American avant-garde artist, David Burliuk, who was one of the first artists Harry started to collect heavily. Burliuk was considered ‘the father of Russian Futurism’, he was an early member of Der Blaue Reiter and showed at their first exhibition Erste Ausstellung der Redaktion Der Blaue Reiter which opened at the Heinrich Thannhauser's Moderne Galerie in Munich, in early 1912 and comprised 43 works by 14 artists; estimates range from $2,000 to $80,000 dollars. A number of significant artists that will be represented under this section in the sale include: Lawrence Lebduska, Chaim Gross, James Rosenberg, Jennings Tofel, Louis Michel Eilshemius, Ben Shahn, Abraham Walkowitz, Isabel Bishop and Haywood Rivers.
20th CENTURY FRENCH MASTERS
Highlights include:
Jules Pascin, Jeune Femme au Plat de Fruits, 1928, oil on canvas, estimated at $100,000-150,000; Nude Reading, graphite and pastel on canvas, estimated at $60,000-80,000 and two other works on paper by Pascin.
Henry Moore, Two Standing Figures, 1951, ink, watercolor, charcoal and pastel on paper, estimated at $30,000-40,000. There will also be lithographs by Moore in the sale, including a unique trial proof.
Alberto Giacometti, Self Portrait, 1956, sepia ink on paper, estimated at: $20,000- 30,000 and is illustrated in Y. Bonnefoy, Alberto Giacometti: A Biography of His Work, Paris, 1991, p. 488.
Moise Kisling, Portrait of a Young Woman, 1934, oil on canvas, estimated between $30,000-40,000.
Pablo Picasso, Groupe de trois femmes, 1922-23, etching, edition of 100, estimated at $10,000-15,000. This work is amongst other graphic works of art by Picasso.
VANGUARD AMERICAN ART (POST-WAR AND POP)
Highlights in this section include:
Robert Indiana, LOVE, 1966, oil on canvas, estimated at $300,000-500,000.
Andy Warhol, Mike and Bob Abrams, 1962: a portrait of Harry and Nina’s sons. The acrylic and silkscreen ink on canvas is estimated at $200,000-300,000; Liz, 1964 estimated between: $20,000-30,000; Portraits of the Artists, from Ten from Leo Castelli portfolio, one hundred screenprints, on polystyrene boxes in ten colors, 1967, 20 x 20 in. (50.8 x 50.8 cm), estimated between $20,000-30,000; Self-Portrait, 1966, offset lithograph on silver coated paper, 22 x 20 1/2 in. (55.9 x 52.1 cm), estimated at $8,000-12,000.
Other European masters that are featured in the sale include: Paul Klee, Joan Miro, Marc Chagall, Lynn Chadwick, Salvador Dali and Camille Bombois.
Tom Wesselmann, Nude, 1970, estimated at $8,000-12,000. Other works by Wesselmann that will feature in the sale include: Reclining Nude, 1970, estimated between $30,000-40,000 and Still Life with Flowers and Fruit, 1969, estimated at $20,000-30,000. Both works are inscribed to Harry.
Arman, Bach 2 Violin Concerto, 1963, estimated at $100,000-150,000 and additional works such as Violin Table Service, 1973, estimated between $10,000-15,000 (comprising 12 9-piece place settings and 8 serving pieces in gold-plated silver, in a sliced violin case in lucite); Paint Box, 1970 multiple, estimated at $7,000-9,000 along with other works.
Roy Lichtenstein, Shipboard Girl, 1965, estimated at $20,000-30,000. Further works by Lichtenstein include: Crying Girl, 1963, an offset lithograph in colors, estimated at $20,000-30,000 inscribed to Harry Abrams; Brushstrokes, 1967, screenprint in colors, 21 3/4 x 29 3/4 in. (55.2 x 75.6 cm), estimated between $8,000-12,000. These works will be sold under the hammer amongst other multiples by the artist.
Lucas Samaras, Untitled (Double Target/Pins), 1963, mixed media, estimated at $20,000-30,000.
John Wesley, Paradise Lamp, 1967, estimated at $20,000-30,000. Paradise Lamp will be sold alongside gouache drawings: 3 Clean Old Ladies and Black Bow, both from 1966 and purchased in 1967 from the Robert Elkon Gallery; they are estimated at $20,000-30,000 each.
Alexander Calder, Untitled, 1964, estimated at $40,000-60,000. Additional works include Le Cheval II, 1964, bronze, edition of 50, 4 3/4 x 4 1/2 x 8 in. (12.1 x 11.4 x 20.3 cm), estimated between $20,000-30,000; Nest with Red Sun, 1961, gouache on paper, 15 x 21 3/4 in. (38.1 x 55.2 cm), estimated at $20,000-30,000, with extensive exhibition history.
Three works on paper by Saul Steinberg: Painting What He Knows, 21 x 14 1/2 in. (53.3 x 36.8 cm), estimate: $12,000-18,000; Kumming, 1972, 29 1/2 x 40 1/2 in. (74.9 x 102.9 cm), estimated at $25,000-35,000; Table Series Artist, 20 x 26 in.
(50.8 x 66 cm), estimated between $20,000-30,000 and Six Drawing Series Tables, 1970, the complete set of six lithographs with collage, published by Abrams Original Editions, estimated at $3,000-5,000 dollars.
Larry Rivers will be represented by: Self Portrait, 1952, a graphite and pastel on paper, 13 x 10 3/4 in. (33 x 27.3 cm), estimated at $8,000-12,000 and Face for a Lipstick Ad, 1968, charcoal, tape, magazine and metal bracket collage on paper, 11 3/8 x 13 1/2 x 3 5/8 in. (28.9 x 34.3 x 9.2 cm), estimated between $5,000 7,000 purchased at Marlborough Gallery in 1970.
Other examples of artists in this section of the sale include: Christo, Red Grooms, Robert Motherwell, Adolph Gottlieb, Ellsworth Kelly, Claes Oldenburg, Marisol, Robert Rauschenberg, Louise Nevelson, Alfred Jensen, Ram Kumar and Jim Dine.
Also included in the sale are ephemera and group lots of decorative works of art. Estimates at $1000 and below will be sold with no reserve.
New York | Nina Abrams | Harry N. Abrams | Phillips de Pury |
Today's News
February 28, 2010
Baroque Painted Sculptures Joined for the First Time by Great Spanish Religious Painting
Christie's Presents an Extensive Selection of Indian & Southeast Asian Art
Detroit Institute of Arts Opens New Permanent Islamic Gallery
Miami Art Museum Dedicates Largest Exhibition Space to Permanent Collection
Photos by Tseng Kwong Chi with Keith Haring at Paul Kasmin Gallery
Allan Stone Gallery Shows Accumulation with Works by Several Artists
New Paintings in Black by Lee Bae at Andrew Shire Gallery
Alexey Titarenko: Saint Petersburg in Four Movements at Nailya Alexander Gallery
Spring Blooms at Christie's Japanese and Korean Art Sale
New Cleopatra Exhibition to Make World Premiere at Franklin Institute
Prism Presents "Araki: A Perspective", an Exhibition of Work by Nobuyoshi Araki
Georgia Museum of Art Publishes Important Source on Early Italian Paintings
Columbus Museum Announces Latest Additions to Its Collection
The Glasgow School of Art's Digital Design Studio to Boost Access to Virtual Heritage
Campaign to Save the Staffordshire Hoard has Reached 1 Million
Photographers Explore Notions of Sovereignty and the Native Likeness
Circular Base Found Corresponds to Ehecatl-Quetzalcoatl Temple Location
Phillips de Pury Announces the Sale of Mrs. Harry N. Abrams' Estate
Mexico Recovers 2 Stolen 18th Century Paintings
Acclaimed Choreographer Lonnie J. Hightower III Performs at the Phillips Collection
NEW YORK, NY.- Nina Abrams died a few days short of her 98th birthday in February 2008, at her Putnam Valley, New York, home. She was married to Harry N. Abrams for 46 years. Harry, the art book publisher who started Harry N. Abrams, Inc. in 1949, was the first in the United States to specialize in the creation and distribution of art books. Harry died in 1979 at which time Nina began to sell or gift the major pieces to institutions such as The Metropolitan Museum of Art and The Art Institute of Chicago. She donated the proceeds to many causes including: The Natural Resources Defense Council, Southern Poverty Law Center, Population Connection, Channel Thirteen, Long Island University, Rhode Island School of Design, the World Land Trust and the Hudson Highlands Land Trust. Not surprisingly she left the bulk of her own estate, including the proceeds of this sale, to these and other charities. Nina retained works with which she and her husband had felt the strongest emotional ties. Several lots are inscribed by artists: ‘To Harry and Nina’. The fact that she was included in such dedications says everything about her involvement in the collection. Harry often acknowledged Nina’s wisdom and support and theirs was a long and fruitful partnership dedicated to art. As he said during a 1972 interview: ‘We love pictures, we love art and we love to live with art all around us. This has been our lifestyle.’
Works in this sale were purchased from a veritable who’s who of galleries from the 50’s, 60’s and 70’s: Leo Castelli, Richard Feigen, Sidney Janis, Graham, Robert Elkon, Pace, Iolas, Green, Braziller, Lee Nordness, Multiples Inc., Kasmin, Ltd., Allan Stone, Stable Gallery, Fishbach, Martha Jackson, Marlborough Gallery, Associated American Artists, Brook Street Gallery in London, F.A.R. Gallery at 746 Madison Ave, Zabriskie, Kraushaar, James Goodman, ACA, Landau-Alan and Tanglewood Press.
In the introduction to The Harry N. Abrams Family Collection, exhibition at The Jewish Museum, in 1966, Sam Hunter declared: “The Abrams collection is unusual because it has passed through three quite distinct phases, with the profile of each remaining intact within it. Thirty years ago Harry Abrams began to acquire painters of the American social scene as well as the paintings of many individual artists whose work fit no special category. While his tastes were directed towards an art of humanist values, he also responded to new explorations. Then, twenty years ago he found himself attracted to the twentieth-century French masters, Picasso, Matisse, Chagall, Rouault, Modigliani and others. Finally, in the sixties, vanguard American art became the dominating focus of his interests, and in this area his collection has become preeminent, both by reason of its wide representation of almost all the prevailing esthetic tendencies, and for its superior, and in many cases supreme, examples of individual artists.”
The contents of this sale contain artists from the three phases of collecting discussed by Sam Hunter in the above quote from 1966:
AMERICAN SOCIAL SCENE/ REALISM
Highlights in this phase include:
Raphael Soyer, Portrait of Nina Abrams, circa 1940, oil on canvas estimated at: $1,800 -2,500; Milton Avery, Still Life (Pink Lamp), oil on board, estimated at $40,000-60,000; Marsden Hartley, Pink Flowers,1942-43, oil on canvas, estimated at $15,000-25,000.
Further highlights include: Fifteen works by Ukrainian/American avant-garde artist, David Burliuk, who was one of the first artists Harry started to collect heavily. Burliuk was considered ‘the father of Russian Futurism’, he was an early member of Der Blaue Reiter and showed at their first exhibition Erste Ausstellung der Redaktion Der Blaue Reiter which opened at the Heinrich Thannhauser's Moderne Galerie in Munich, in early 1912 and comprised 43 works by 14 artists; estimates range from $2,000 to $80,000 dollars. A number of significant artists that will be represented under this section in the sale include: Lawrence Lebduska, Chaim Gross, James Rosenberg, Jennings Tofel, Louis Michel Eilshemius, Ben Shahn, Abraham Walkowitz, Isabel Bishop and Haywood Rivers.
20th CENTURY FRENCH MASTERS
Highlights include:
Jules Pascin, Jeune Femme au Plat de Fruits, 1928, oil on canvas, estimated at $100,000-150,000; Nude Reading, graphite and pastel on canvas, estimated at $60,000-80,000 and two other works on paper by Pascin.
Henry Moore, Two Standing Figures, 1951, ink, watercolor, charcoal and pastel on paper, estimated at $30,000-40,000. There will also be lithographs by Moore in the sale, including a unique trial proof.
Alberto Giacometti, Self Portrait, 1956, sepia ink on paper, estimated at: $20,000- 30,000 and is illustrated in Y. Bonnefoy, Alberto Giacometti: A Biography of His Work, Paris, 1991, p. 488.
Moise Kisling, Portrait of a Young Woman, 1934, oil on canvas, estimated between $30,000-40,000.
Pablo Picasso, Groupe de trois femmes, 1922-23, etching, edition of 100, estimated at $10,000-15,000. This work is amongst other graphic works of art by Picasso.
VANGUARD AMERICAN ART (POST-WAR AND POP)
Highlights in this section include:
Robert Indiana, LOVE, 1966, oil on canvas, estimated at $300,000-500,000.
Andy Warhol, Mike and Bob Abrams, 1962: a portrait of Harry and Nina’s sons. The acrylic and silkscreen ink on canvas is estimated at $200,000-300,000; Liz, 1964 estimated between: $20,000-30,000; Portraits of the Artists, from Ten from Leo Castelli portfolio, one hundred screenprints, on polystyrene boxes in ten colors, 1967, 20 x 20 in. (50.8 x 50.8 cm), estimated between $20,000-30,000; Self-Portrait, 1966, offset lithograph on silver coated paper, 22 x 20 1/2 in. (55.9 x 52.1 cm), estimated at $8,000-12,000.
Other European masters that are featured in the sale include: Paul Klee, Joan Miro, Marc Chagall, Lynn Chadwick, Salvador Dali and Camille Bombois.
Tom Wesselmann, Nude, 1970, estimated at $8,000-12,000. Other works by Wesselmann that will feature in the sale include: Reclining Nude, 1970, estimated between $30,000-40,000 and Still Life with Flowers and Fruit, 1969, estimated at $20,000-30,000. Both works are inscribed to Harry.
Arman, Bach 2 Violin Concerto, 1963, estimated at $100,000-150,000 and additional works such as Violin Table Service, 1973, estimated between $10,000-15,000 (comprising 12 9-piece place settings and 8 serving pieces in gold-plated silver, in a sliced violin case in lucite); Paint Box, 1970 multiple, estimated at $7,000-9,000 along with other works.
Roy Lichtenstein, Shipboard Girl, 1965, estimated at $20,000-30,000. Further works by Lichtenstein include: Crying Girl, 1963, an offset lithograph in colors, estimated at $20,000-30,000 inscribed to Harry Abrams; Brushstrokes, 1967, screenprint in colors, 21 3/4 x 29 3/4 in. (55.2 x 75.6 cm), estimated between $8,000-12,000. These works will be sold under the hammer amongst other multiples by the artist.
Lucas Samaras, Untitled (Double Target/Pins), 1963, mixed media, estimated at $20,000-30,000.
John Wesley, Paradise Lamp, 1967, estimated at $20,000-30,000. Paradise Lamp will be sold alongside gouache drawings: 3 Clean Old Ladies and Black Bow, both from 1966 and purchased in 1967 from the Robert Elkon Gallery; they are estimated at $20,000-30,000 each.
Alexander Calder, Untitled, 1964, estimated at $40,000-60,000. Additional works include Le Cheval II, 1964, bronze, edition of 50, 4 3/4 x 4 1/2 x 8 in. (12.1 x 11.4 x 20.3 cm), estimated between $20,000-30,000; Nest with Red Sun, 1961, gouache on paper, 15 x 21 3/4 in. (38.1 x 55.2 cm), estimated at $20,000-30,000, with extensive exhibition history.
Three works on paper by Saul Steinberg: Painting What He Knows, 21 x 14 1/2 in. (53.3 x 36.8 cm), estimate: $12,000-18,000; Kumming, 1972, 29 1/2 x 40 1/2 in. (74.9 x 102.9 cm), estimated at $25,000-35,000; Table Series Artist, 20 x 26 in.
(50.8 x 66 cm), estimated between $20,000-30,000 and Six Drawing Series Tables, 1970, the complete set of six lithographs with collage, published by Abrams Original Editions, estimated at $3,000-5,000 dollars.
Larry Rivers will be represented by: Self Portrait, 1952, a graphite and pastel on paper, 13 x 10 3/4 in. (33 x 27.3 cm), estimated at $8,000-12,000 and Face for a Lipstick Ad, 1968, charcoal, tape, magazine and metal bracket collage on paper, 11 3/8 x 13 1/2 x 3 5/8 in. (28.9 x 34.3 x 9.2 cm), estimated between $5,000 7,000 purchased at Marlborough Gallery in 1970.
Other examples of artists in this section of the sale include: Christo, Red Grooms, Robert Motherwell, Adolph Gottlieb, Ellsworth Kelly, Claes Oldenburg, Marisol, Robert Rauschenberg, Louise Nevelson, Alfred Jensen, Ram Kumar and Jim Dine.
Also included in the sale are ephemera and group lots of decorative works of art. Estimates at $1000 and below will be sold with no reserve.
New York | Nina Abrams | Harry N. Abrams | Phillips de Pury |
Today's News
February 28, 2010
Baroque Painted Sculptures Joined for the First Time by Great Spanish Religious Painting
Christie's Presents an Extensive Selection of Indian & Southeast Asian Art
Detroit Institute of Arts Opens New Permanent Islamic Gallery
Miami Art Museum Dedicates Largest Exhibition Space to Permanent Collection
Photos by Tseng Kwong Chi with Keith Haring at Paul Kasmin Gallery
Allan Stone Gallery Shows Accumulation with Works by Several Artists
New Paintings in Black by Lee Bae at Andrew Shire Gallery
Alexey Titarenko: Saint Petersburg in Four Movements at Nailya Alexander Gallery
Spring Blooms at Christie's Japanese and Korean Art Sale
New Cleopatra Exhibition to Make World Premiere at Franklin Institute
Prism Presents "Araki: A Perspective", an Exhibition of Work by Nobuyoshi Araki
Georgia Museum of Art Publishes Important Source on Early Italian Paintings
Columbus Museum Announces Latest Additions to Its Collection
The Glasgow School of Art's Digital Design Studio to Boost Access to Virtual Heritage
Campaign to Save the Staffordshire Hoard has Reached 1 Million
Photographers Explore Notions of Sovereignty and the Native Likeness
Circular Base Found Corresponds to Ehecatl-Quetzalcoatl Temple Location
Phillips de Pury Announces the Sale of Mrs. Harry N. Abrams' Estate
Mexico Recovers 2 Stolen 18th Century Paintings
Acclaimed Choreographer Lonnie J. Hightower III Performs at the Phillips Collection
Andy Warhol: The Last Decade at the Modern in Fort Worth
by Teresa Gubbins
FORT WORTH — Everyone knows Andy Warhol for his '60s silk-screens of Marilyn Monroe and Campbell's soup. But in the 10 years before he died in 1987, he went through a prolific spell of painting, and that’s documented in Andy Warhol: The Last Decade, which opened last week at the Modern Art Museum of Fort Worth.
The exhibit first premiered at the Milwaukee Art Museum last October; after it leaves Fort Worth in May, it'll go to Brooklyn. It contains 53 pieces, mostly self portraits, plus a series of paintings Warhol did that are based on Leonardo da Vinci’s Last Supper.
Some pieces in the exhibit are the Andy we know, such as the black-and-white version of the Campbell’s soup can and the 25-foot-long horizontal montage of celebrity portrait photographs. But the remainder of the works are newer abstract paintings and collaborations with young New York artists such as Jean-Michel Basquiat.
Museum patrons check out Andy Warhol's "Flowers"According to curator Joseph Ketner, Warhol was inspired to begin painting anew after attending the 1977 opening of the Centre Pompidou in Paris. He began his "Oxidation" paintings where he experimented with the effects of urine on metal; in order words, he pissed on his paintings.
He started the Last Supper series for Alexandre Iolas, a dealer whose gallery was located across from Santa maria delle Grazie, where da Vinci's original resides.
Some ascribe religious significance to Warhol’s painting of the Last Supper, saying that he was facing his own mortality and confronting his Catholicism, while others don’t find the Last Supper series any more religious than his pop pieces.
Either way, it's a treat to see such huge paintings hanging on a wall. One of the Last Supper paintings consists of two duplications of the original, side-by-side, and it seems to go on forever. The Modern does a skillful job of mounting the entire exhibit. (Alas, they forbid photo-taking; the photos here were snapped on the sly.) Nearly all of the works can be seen here, which is the installation in Milwaukee. If those photos are correct, it seems like Milwaukee hung the show more symmetrically. For example, in Milwaukee, the two Rorschach Test paintings hang side by side. But at the Modern, they’re opposite each other, across a long salon. If you gaze up at one, then turn around -- boo, you’re facing the other. It's a neat "gotcha."
Andy Warhol's "Self-Portrait (Strangulation)"Right at the entrance you’re greeted with a slice of Warholian wit: There’s an L-shaped salon covered with "Andy Warhol wallpaper", with a grid-like pattern of his head and shoulders. Other paintings are then hung on top of the wallpaper, including Self-Portrait (Strangulation), a polyptych with 10 images of Andy’s head and a pair of hands wrapped around his neck. The juxtaposition of the Strangulation self-portrait on top of the self-portrait wallpaper is enough to bring a smile.
As part of the exhibit, a TV broadcasts Warhol's cable-TV interview shows Andy Warhol's TV and Andy Warhol's Fifteen Minutes, where he drones on and on about trivial things with his interview subjects or else shoots pretty people. A note on the wall explains that he was being deliberately anti-intellectual, but I had the same reaction this person had: It made me think we have Warhol to blame for the empty-headed state of TV today.
FORT WORTH — Everyone knows Andy Warhol for his '60s silk-screens of Marilyn Monroe and Campbell's soup. But in the 10 years before he died in 1987, he went through a prolific spell of painting, and that’s documented in Andy Warhol: The Last Decade, which opened last week at the Modern Art Museum of Fort Worth.
The exhibit first premiered at the Milwaukee Art Museum last October; after it leaves Fort Worth in May, it'll go to Brooklyn. It contains 53 pieces, mostly self portraits, plus a series of paintings Warhol did that are based on Leonardo da Vinci’s Last Supper.
Some pieces in the exhibit are the Andy we know, such as the black-and-white version of the Campbell’s soup can and the 25-foot-long horizontal montage of celebrity portrait photographs. But the remainder of the works are newer abstract paintings and collaborations with young New York artists such as Jean-Michel Basquiat.
Museum patrons check out Andy Warhol's "Flowers"According to curator Joseph Ketner, Warhol was inspired to begin painting anew after attending the 1977 opening of the Centre Pompidou in Paris. He began his "Oxidation" paintings where he experimented with the effects of urine on metal; in order words, he pissed on his paintings.
He started the Last Supper series for Alexandre Iolas, a dealer whose gallery was located across from Santa maria delle Grazie, where da Vinci's original resides.
Some ascribe religious significance to Warhol’s painting of the Last Supper, saying that he was facing his own mortality and confronting his Catholicism, while others don’t find the Last Supper series any more religious than his pop pieces.
Either way, it's a treat to see such huge paintings hanging on a wall. One of the Last Supper paintings consists of two duplications of the original, side-by-side, and it seems to go on forever. The Modern does a skillful job of mounting the entire exhibit. (Alas, they forbid photo-taking; the photos here were snapped on the sly.) Nearly all of the works can be seen here, which is the installation in Milwaukee. If those photos are correct, it seems like Milwaukee hung the show more symmetrically. For example, in Milwaukee, the two Rorschach Test paintings hang side by side. But at the Modern, they’re opposite each other, across a long salon. If you gaze up at one, then turn around -- boo, you’re facing the other. It's a neat "gotcha."
Andy Warhol's "Self-Portrait (Strangulation)"Right at the entrance you’re greeted with a slice of Warholian wit: There’s an L-shaped salon covered with "Andy Warhol wallpaper", with a grid-like pattern of his head and shoulders. Other paintings are then hung on top of the wallpaper, including Self-Portrait (Strangulation), a polyptych with 10 images of Andy’s head and a pair of hands wrapped around his neck. The juxtaposition of the Strangulation self-portrait on top of the self-portrait wallpaper is enough to bring a smile.
As part of the exhibit, a TV broadcasts Warhol's cable-TV interview shows Andy Warhol's TV and Andy Warhol's Fifteen Minutes, where he drones on and on about trivial things with his interview subjects or else shoots pretty people. A note on the wall explains that he was being deliberately anti-intellectual, but I had the same reaction this person had: It made me think we have Warhol to blame for the empty-headed state of TV today.
3/05/2010
Bouché had his first three exhibitions at Alexander Iolas gallery
RENE ROBERT BOUCHE (Robert August Buchstein) was born on 20th September 1905, in Austro-Hungarian Prague.
By the age of 15 in Munich, he has already become an illustrator and meets Richard Lindner, who will remain his lifelong friend. In 1926 at age 21, he studies art history under Heinrich Wölfflin at Munich University while earning a living as an illustrator of children’s books.
The Following year he moves to Berlin and adopts the name René Robert Bouché. He becomes a professional illustrator and meets his first wife, Margo (Pony) Schoenlank. Shortly after Hitler comes to power, René and Pony leave for Paris where he studies with Amedée Ozenfant at the Académie Ozenfant. In January 1934 their son, Michel, is born.
Between 1934 and 1938 René Bouché contributes drawings to the magazine Plaisir de France and advertising for Nestlé. In 1938, he begins his work for Vogue (Condé Nast), to which he remains committed throughout his life. While in France, René is separated from his wife and son and forced to escape from advancing German forces, making his way to Cassis-sur-Mer, and after a brief period in a detention camp eventually arrives in Lisbon. From there he leaves for the United State on what was to be one of the last crossing before Pearl Harbor.
When he arrives in the New World, the young artist enlists in the army, but an accident the night before his enrollment leaves him with severe injuries and a long hospitalization. Honorably discharged from the army, he gains U.S. citizenship, continues his work for Vogue, and illustrates advertisements for Saks Fifth Avenue and Elizabeth Arden, where he is their chief advertising campaign illustrator. In 1944 he teaches at the Art Students League. After the war, he is reunited with his wife and son, but the couple soon separate and are divorced in 1954.
Up to the late forties, René Bouché’s paintings are figurative, and in 1948 he becomes absorbed in abstract expressionism, joining Motherwell, de Kooning and Pollock as a member of the The Eighth Street Avant-Garde Painters Club. He loses interest in abstract expressionism by 1953 and decides to concentrate on portraits. At the same time he is among the most successful and original advertising illustrators of his time.
We know his portraits of CBS radio and television personalities like Jack Benny, Edward R. Murrow, and Ed Sullivan, and his numerous Time Magazine covers. His remarkable watercolors for Schweppes and his advertising campaign for Jaguar lead to a major commission from Buick (GM). He designs stage sets and costumes for the Theatre Guild’s Child of Fortune (1954) and the American Ballet Theater’s Offenbach in the Underworld (1956). His murals for the Seven Hills of Rome restaurant in the New York Hilton (1962) were the last major commission in his career.
He meets an editor of Vogue, Denise Lawson-Johnston, in 1956 and marries her in 1962. During the winter of 1962, he embarks on a new style. The strong black lines so characteristic of his drawings are replaced by large patterns of color, defining forms. This is followed by a rather radical change just two weeks before his death in 1963 in East Grinstead, England, when he draws with charcoal. These drawings are totally devoid of color, features only emerging through patterns of lines. However his portraits, both drawing sand paintings, constitute the most significant testimony to René Bouché’s talent. He finds New York a formidable stage for his characters and draws and paints with freedom and dedication some of the city’s most fascinating and eccentric, resident and visiting personalities, particularly from the world of the arts. Braque, Lipchitz, Cocteau, Stravinsky, Calder, de Kooning, Motherwell, Saul Steinberg, and Clement Greenberg are among his subjects, and a selection of their portraits is included in this present exhibition.
Only three months before he died on 3rd July 1963, René Bouché writes in his notebook: “Today, as ever—and perhaps even more than ever—our only common credo is the human enigma.”
René Bouché called his portraiture “loving criticism,” and as a portrait painter he is in a class of his own.
RENE ROBERT BOUCHE (Robert August Buchstein) was born on 20th September 1905, in Austro-Hungarian Prague.
By the age of 15 in Munich, he has already become an illustrator and meets Richard Lindner, who will remain his lifelong friend. In 1926 at age 21, he studies art history under Heinrich Wölfflin at Munich University while earning a living as an illustrator of children’s books.
The Following year he moves to Berlin and adopts the name René Robert Bouché. He becomes a professional illustrator and meets his first wife, Margo (Pony) Schoenlank. Shortly after Hitler comes to power, René and Pony leave for Paris where he studies with Amedée Ozenfant at the Académie Ozenfant. In January 1934 their son, Michel, is born.
Between 1934 and 1938 René Bouché contributes drawings to the magazine Plaisir de France and advertising for Nestlé. In 1938, he begins his work for Vogue (Condé Nast), to which he remains committed throughout his life. While in France, René is separated from his wife and son and forced to escape from advancing German forces, making his way to Cassis-sur-Mer, and after a brief period in a detention camp eventually arrives in Lisbon. From there he leaves for the United State on what was to be one of the last crossing before Pearl Harbor.
When he arrives in the New World, the young artist enlists in the army, but an accident the night before his enrollment leaves him with severe injuries and a long hospitalization. Honorably discharged from the army, he gains U.S. citizenship, continues his work for Vogue, and illustrates advertisements for Saks Fifth Avenue and Elizabeth Arden, where he is their chief advertising campaign illustrator. In 1944 he teaches at the Art Students League. After the war, he is reunited with his wife and son, but the couple soon separate and are divorced in 1954.
Up to the late forties, René Bouché’s paintings are figurative, and in 1948 he becomes absorbed in abstract expressionism, joining Motherwell, de Kooning and Pollock as a member of the The Eighth Street Avant-Garde Painters Club. He loses interest in abstract expressionism by 1953 and decides to concentrate on portraits. At the same time he is among the most successful and original advertising illustrators of his time.
We know his portraits of CBS radio and television personalities like Jack Benny, Edward R. Murrow, and Ed Sullivan, and his numerous Time Magazine covers. His remarkable watercolors for Schweppes and his advertising campaign for Jaguar lead to a major commission from Buick (GM). He designs stage sets and costumes for the Theatre Guild’s Child of Fortune (1954) and the American Ballet Theater’s Offenbach in the Underworld (1956). His murals for the Seven Hills of Rome restaurant in the New York Hilton (1962) were the last major commission in his career.
He meets an editor of Vogue, Denise Lawson-Johnston, in 1956 and marries her in 1962. During the winter of 1962, he embarks on a new style. The strong black lines so characteristic of his drawings are replaced by large patterns of color, defining forms. This is followed by a rather radical change just two weeks before his death in 1963 in East Grinstead, England, when he draws with charcoal. These drawings are totally devoid of color, features only emerging through patterns of lines. However his portraits, both drawing sand paintings, constitute the most significant testimony to René Bouché’s talent. He finds New York a formidable stage for his characters and draws and paints with freedom and dedication some of the city’s most fascinating and eccentric, resident and visiting personalities, particularly from the world of the arts. Braque, Lipchitz, Cocteau, Stravinsky, Calder, de Kooning, Motherwell, Saul Steinberg, and Clement Greenberg are among his subjects, and a selection of their portraits is included in this present exhibition.
Only three months before he died on 3rd July 1963, René Bouché writes in his notebook: “Today, as ever—and perhaps even more than ever—our only common credo is the human enigma.”
René Bouché called his portraiture “loving criticism,” and as a portrait painter he is in a class of his own.
3/01/2010
Απάντηση στους φίλους Γερμανούς...
Απο τον Νίκο Σταθούλη
Πόσο κρίμα να πρέπει στις μέρες μας να είσαι υποχρεωμένος να απαντάς στα χυδαία δημοσιεύματα των νεογερμανών που βρήκαν την Ελλάδα αδύναμη, εξαιτίας των βρώμικων πολιτικών της.
Αν αναφερθεί κανείς στο πολιτιστικό και ανθρώπινο πρόσωπο των Ελλήνων, η σκέψη του και το βλέμμα του θα στραφεί στον Παρθενώνα.
Γιατί καλοί μας φίλοι Γερμανοί η Ελλάδα έγινε για την Ιστορία της Τέχνης, η πιο διάσημη. Η πιο σημαντική.
Εδώ σαυτήν τη γη καρποφόρησε η πιο μεγάλη και η πιο εκπληκτική επανάσταση σε ολόκληρη την Ιστορία της Τέχνης.
Όταν οι Έλληνες καλλιτέχνες, άρχισαν να φτιάχνουν πέτρινα αγάλματα, ξεκίνησαν από εκεί που είχαν σταματήσει οι Αιγύπτιοι και οι Ασσύριοι.
Οι Αιγύπτιοι είχαν βασίσει τη τέχνη τους στη γνώση. Οι Έλληνες άρχισαν να χρησιμοποιούν τα μάτια τους.
Από τη στιγμή που άρχισε αυτή η επανάσταση τίποτα δε θα μπορούσε να τη σταματήσει.
Οι γλύπτες στα εργαστήριά τους, δοκιμάζουν όλο και νέους τρόπους να αναπαραστήσουν το ανθρώπινο σώμα.
Οι ζωγράφοι με τις παραστάσεις τους στα κεραμικά τους, ήταν οι πρώτοι που ανακάλυψαν την βράχυνση των μορφών (500π.Χ.) για να αποδώσουν με τελειότητα τις αναπαραστάσεις τους, στις σχετικά περιορισμένες διαστάσεις των αγγείων. Αλλά αυτό δε μπορέσατε να το δείτε φίλοι Γερμανοί…
Η Μεγάλη αυτή επανάσταση, η ανακάλυψη της μορφής και της βράχυνσης, συνέβη σε μια εποχή που οι Έλληνες καλλιτέχνες, άρχισαν να αμφισβητούν τις παραδόσεις και τους μύθους που αφορούσαν τους θεούς και ερευνούν, χωρίς προκαταλήψεις, τη φύση των πραγμάτων.
Είναι η εποχή που γεννιέται η Φιλοσοφία και η Επιστήμη… φίλοι μας Γερμανοί, όπως την εννοούμε μέχρι σήμερα.
Η Ελληνική Τέχνη έφτασε στο ύψιστο σημείο της εξέλιξής της όταν η Αθηναϊκή Δημοκρατία βρισκόταν στην ακμή της.
Σήμερα βέβαια με τη κατάντια των πολιτικών μας και του βρώμικου κομματικού κράτους που μας κληρονόμησαν, έχουν οδηγήσει τη χώρα στο χειρότερο σημείο της υποβάθμισής της…
Όμως φίλοι μας Γερμανοί, θα πρέπει να γνωρίζετε, ότι όταν οι Αθηναίοι νίκησαν τους Πέρσες, ο Δήμος, με ηγέτη τον Περικλή, άρχισε να χτίζει όσα είχαν καταστρέψει οι εχθροί. Ότι κάναμε και με τη περίπτωση σας, όταν ξεκουμπιστήκατε από το τόπο μας…
Το 480π.Χ. οι ναοί πάνω στον Ιερό βράχο της Ακρόπολης είχαν καεί και λεηλατηθεί από τους Πέρσες.
Ξαναχτίστηκαν τώρα από μάρμαρο, με μια λαμπρότητα και μια ευγένεια που δεν είχε γνωρίσει ποτέ μέχρι τότε ο κόσμος. Αυτό το μνημείο Εσείς δε το σεβαστήκατε…
Ξέρουμε εμείς οι Έλληνες ότι ο πολιτισμός μας θρέφεται από τις πιο ισχυρές επαναστάσεις, τις αφομοιώνει τέλεια και στο βάθος μένει απρόσβλητος.
Λες και οτιδήποτε περάσει τα σύνορα αυτής της γης, της Ελληνικής, υποβάλλεται σε μια κατεργασία που ένας αόρατος μηχανισμός θέτει σε ενέργεια… Κινημένος από τι? Τη Πλατωνική Γεωμέτρηση?... Το φως? Όπως θέλετε ερμηνεύστε το φίλοι μας Γερμανοί.
Χλευάσατε τις παραστάσεις των αμφορέων… των κεραμικών μας…. Όλα αυτά τα έργα, φίλοι μας Γερμανοί, εκείνης της μεγάλης εποχής που ξευτελίζετε, έχουν αυτή τη σοφία και τη μαστοριά στη διάταξη των μορφών. Οι Έλληνες καλλιτέχνες εκτιμούσαν περισσότερο την ελευθερία η οποία τους έδινε τη δυνατότητα να παραστήσουν το ανθρώπινο σώμα, σε οποιαδήποτε στάση η κίνηση μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να καθρεφτίσει την Εσωτερική ζωή των μορφών.
Η γλυπτική και η ζωγραφική αυτής της περιόδου, η οποία αρχίζει με τη γενιά που διαδέχεται τον Φειδία, έχουν την ίδια χάρη και άνεση.
Τα Φειδιακά αγάλματα των θεών ήταν ξακουστά σε ολόκληρη την Ελλάδα για τον τρόπο με τον οποίο παρίσταναν τους θεούς…
Τα μεγάλα γλυπτά του 4ου αι. χρωστούσαν τη φήμη τους στο ότι ήταν ωραία έργα τέχνης. Οι καλλιεργημένοι Αθηναίοι καλλιτέχνες συζητούσαν για τη ζωγραφική, και τη γλυπτική όπως για τη ποίηση και το θέατρο…
Φίλοι μας Γερμανοί. Ο μεγαλύτερος γλύπτης της εποχής, ο Πραξιτέλης ήταν ξακουστός για τη γοητεία του έργου του και ποτέ κανείς δε φαντάστηκε ότι θα έρθει μια μέρα ένας τραχύς λαός να κοροϊδέψει…. Να εξευτελίσει…ένα πολιτισμό ο οποίος ήταν ένα παράθυρο για τη δύση.
Η Δύση, στηρίχθηκε στο μορφασμό. Στην οφθαλμαπάτη. Στις αποχρώσεις.
Η Ελληνική Τέχνη ήταν πάντα ιδεόγραμμα. Ποτέ σκηνοθεσία. Πάντοτε φως και σκιά με καθαρή αντιπαράθεση. Ποτέ αποχρώσεις. Πάντοτε σύνθεση. Ποτέ περιγραφή. Και ο λόγος υψηλός, χωρίς να πέφτει στην οικειότητα η το ανεκδοτολογικό στοιχείο.
Ακόμα και στα πέτρινα χρόνια, φίλοι μας Γερμανοί, τα χρόνια των πολέμων, των κατακτήσεων, των σκοτεινών εποχών, διατηρήσαμε την φυσιογνωμία μας ανέπαφη. Από την άποψη του κυττάρου που ζει και αντιδρά στον αφανισμό του.
Φίλοι μας Γερμανοί.
Οι μεγαλύτεροι δημιουργοί της εποχής τους, στις δύσκολες στιγμές, με αυτό τον τρόπο αντιδράσανε.
Όταν εσείς και οι πρόγονοί σας ματοκυλίσατε τον κόσμο, δεν θρηνήσαμε. Αλλά θέσαμε αντιμέτωπη στη σκοτεινή εποχή σας… τη πιο φωτεινή… τη πιο καθαρή σύνθεση που το πνεύμα μας μπορούσε να συλλάβει.
Στα χρόνια που σπείρατε το μακελειό, ο VALERY, δίνει την JEANNE PARQUET
Στις παραμονές του Ισπανικού πολέμου ο Λόρκα δίνει το Ρομανσέρο Ζιτανο.
Στο δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, ο Ματίς φτιάχνει τις ωραιότερες συνθέσεις ανδρών και γυναικών, ενώ ο Πικάσο ανακαλύπτει τη μαγεία και τη θέρμη του μεσογειακού χώρου.
Και εδώ σε εμάς φίλοι μας Γερμανοί, ο ποιητής Γιώργος Σεφέρης, ύστερα από μια μακριά πάλη με έναν κόσμο πού βουλιάζει , φτάνει , από το σύμβολο του ναυαγίου, στο υψηλότερο δίδαγμα του φωτός.
Η Ιστορία και οι πολιτισμοί φίλοι μας Γερμανοί, μέτριουνται με τις χιλιετηρίδες. Και να μη ξεχάσετε ποτέ ότι οι Έλληνες έχουν στο ενεργητικό τους κύκλους μεγαλείου, τους οποίους καλείται πάντοτε στους αιώνες να συνεχίσει….
Αυτά προς το παρόν… φίλοι μας Γερμανοί…
Πόσο κρίμα να πρέπει στις μέρες μας να είσαι υποχρεωμένος να απαντάς στα χυδαία δημοσιεύματα των νεογερμανών που βρήκαν την Ελλάδα αδύναμη, εξαιτίας των βρώμικων πολιτικών της.
Αν αναφερθεί κανείς στο πολιτιστικό και ανθρώπινο πρόσωπο των Ελλήνων, η σκέψη του και το βλέμμα του θα στραφεί στον Παρθενώνα.
Γιατί καλοί μας φίλοι Γερμανοί η Ελλάδα έγινε για την Ιστορία της Τέχνης, η πιο διάσημη. Η πιο σημαντική.
Εδώ σαυτήν τη γη καρποφόρησε η πιο μεγάλη και η πιο εκπληκτική επανάσταση σε ολόκληρη την Ιστορία της Τέχνης.
Όταν οι Έλληνες καλλιτέχνες, άρχισαν να φτιάχνουν πέτρινα αγάλματα, ξεκίνησαν από εκεί που είχαν σταματήσει οι Αιγύπτιοι και οι Ασσύριοι.
Οι Αιγύπτιοι είχαν βασίσει τη τέχνη τους στη γνώση. Οι Έλληνες άρχισαν να χρησιμοποιούν τα μάτια τους.
Από τη στιγμή που άρχισε αυτή η επανάσταση τίποτα δε θα μπορούσε να τη σταματήσει.
Οι γλύπτες στα εργαστήριά τους, δοκιμάζουν όλο και νέους τρόπους να αναπαραστήσουν το ανθρώπινο σώμα.
Οι ζωγράφοι με τις παραστάσεις τους στα κεραμικά τους, ήταν οι πρώτοι που ανακάλυψαν την βράχυνση των μορφών (500π.Χ.) για να αποδώσουν με τελειότητα τις αναπαραστάσεις τους, στις σχετικά περιορισμένες διαστάσεις των αγγείων. Αλλά αυτό δε μπορέσατε να το δείτε φίλοι Γερμανοί…
Η Μεγάλη αυτή επανάσταση, η ανακάλυψη της μορφής και της βράχυνσης, συνέβη σε μια εποχή που οι Έλληνες καλλιτέχνες, άρχισαν να αμφισβητούν τις παραδόσεις και τους μύθους που αφορούσαν τους θεούς και ερευνούν, χωρίς προκαταλήψεις, τη φύση των πραγμάτων.
Είναι η εποχή που γεννιέται η Φιλοσοφία και η Επιστήμη… φίλοι μας Γερμανοί, όπως την εννοούμε μέχρι σήμερα.
Η Ελληνική Τέχνη έφτασε στο ύψιστο σημείο της εξέλιξής της όταν η Αθηναϊκή Δημοκρατία βρισκόταν στην ακμή της.
Σήμερα βέβαια με τη κατάντια των πολιτικών μας και του βρώμικου κομματικού κράτους που μας κληρονόμησαν, έχουν οδηγήσει τη χώρα στο χειρότερο σημείο της υποβάθμισής της…
Όμως φίλοι μας Γερμανοί, θα πρέπει να γνωρίζετε, ότι όταν οι Αθηναίοι νίκησαν τους Πέρσες, ο Δήμος, με ηγέτη τον Περικλή, άρχισε να χτίζει όσα είχαν καταστρέψει οι εχθροί. Ότι κάναμε και με τη περίπτωση σας, όταν ξεκουμπιστήκατε από το τόπο μας…
Το 480π.Χ. οι ναοί πάνω στον Ιερό βράχο της Ακρόπολης είχαν καεί και λεηλατηθεί από τους Πέρσες.
Ξαναχτίστηκαν τώρα από μάρμαρο, με μια λαμπρότητα και μια ευγένεια που δεν είχε γνωρίσει ποτέ μέχρι τότε ο κόσμος. Αυτό το μνημείο Εσείς δε το σεβαστήκατε…
Ξέρουμε εμείς οι Έλληνες ότι ο πολιτισμός μας θρέφεται από τις πιο ισχυρές επαναστάσεις, τις αφομοιώνει τέλεια και στο βάθος μένει απρόσβλητος.
Λες και οτιδήποτε περάσει τα σύνορα αυτής της γης, της Ελληνικής, υποβάλλεται σε μια κατεργασία που ένας αόρατος μηχανισμός θέτει σε ενέργεια… Κινημένος από τι? Τη Πλατωνική Γεωμέτρηση?... Το φως? Όπως θέλετε ερμηνεύστε το φίλοι μας Γερμανοί.
Χλευάσατε τις παραστάσεις των αμφορέων… των κεραμικών μας…. Όλα αυτά τα έργα, φίλοι μας Γερμανοί, εκείνης της μεγάλης εποχής που ξευτελίζετε, έχουν αυτή τη σοφία και τη μαστοριά στη διάταξη των μορφών. Οι Έλληνες καλλιτέχνες εκτιμούσαν περισσότερο την ελευθερία η οποία τους έδινε τη δυνατότητα να παραστήσουν το ανθρώπινο σώμα, σε οποιαδήποτε στάση η κίνηση μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να καθρεφτίσει την Εσωτερική ζωή των μορφών.
Η γλυπτική και η ζωγραφική αυτής της περιόδου, η οποία αρχίζει με τη γενιά που διαδέχεται τον Φειδία, έχουν την ίδια χάρη και άνεση.
Τα Φειδιακά αγάλματα των θεών ήταν ξακουστά σε ολόκληρη την Ελλάδα για τον τρόπο με τον οποίο παρίσταναν τους θεούς…
Τα μεγάλα γλυπτά του 4ου αι. χρωστούσαν τη φήμη τους στο ότι ήταν ωραία έργα τέχνης. Οι καλλιεργημένοι Αθηναίοι καλλιτέχνες συζητούσαν για τη ζωγραφική, και τη γλυπτική όπως για τη ποίηση και το θέατρο…
Φίλοι μας Γερμανοί. Ο μεγαλύτερος γλύπτης της εποχής, ο Πραξιτέλης ήταν ξακουστός για τη γοητεία του έργου του και ποτέ κανείς δε φαντάστηκε ότι θα έρθει μια μέρα ένας τραχύς λαός να κοροϊδέψει…. Να εξευτελίσει…ένα πολιτισμό ο οποίος ήταν ένα παράθυρο για τη δύση.
Η Δύση, στηρίχθηκε στο μορφασμό. Στην οφθαλμαπάτη. Στις αποχρώσεις.
Η Ελληνική Τέχνη ήταν πάντα ιδεόγραμμα. Ποτέ σκηνοθεσία. Πάντοτε φως και σκιά με καθαρή αντιπαράθεση. Ποτέ αποχρώσεις. Πάντοτε σύνθεση. Ποτέ περιγραφή. Και ο λόγος υψηλός, χωρίς να πέφτει στην οικειότητα η το ανεκδοτολογικό στοιχείο.
Ακόμα και στα πέτρινα χρόνια, φίλοι μας Γερμανοί, τα χρόνια των πολέμων, των κατακτήσεων, των σκοτεινών εποχών, διατηρήσαμε την φυσιογνωμία μας ανέπαφη. Από την άποψη του κυττάρου που ζει και αντιδρά στον αφανισμό του.
Φίλοι μας Γερμανοί.
Οι μεγαλύτεροι δημιουργοί της εποχής τους, στις δύσκολες στιγμές, με αυτό τον τρόπο αντιδράσανε.
Όταν εσείς και οι πρόγονοί σας ματοκυλίσατε τον κόσμο, δεν θρηνήσαμε. Αλλά θέσαμε αντιμέτωπη στη σκοτεινή εποχή σας… τη πιο φωτεινή… τη πιο καθαρή σύνθεση που το πνεύμα μας μπορούσε να συλλάβει.
Στα χρόνια που σπείρατε το μακελειό, ο VALERY, δίνει την JEANNE PARQUET
Στις παραμονές του Ισπανικού πολέμου ο Λόρκα δίνει το Ρομανσέρο Ζιτανο.
Στο δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, ο Ματίς φτιάχνει τις ωραιότερες συνθέσεις ανδρών και γυναικών, ενώ ο Πικάσο ανακαλύπτει τη μαγεία και τη θέρμη του μεσογειακού χώρου.
Και εδώ σε εμάς φίλοι μας Γερμανοί, ο ποιητής Γιώργος Σεφέρης, ύστερα από μια μακριά πάλη με έναν κόσμο πού βουλιάζει , φτάνει , από το σύμβολο του ναυαγίου, στο υψηλότερο δίδαγμα του φωτός.
Η Ιστορία και οι πολιτισμοί φίλοι μας Γερμανοί, μέτριουνται με τις χιλιετηρίδες. Και να μη ξεχάσετε ποτέ ότι οι Έλληνες έχουν στο ενεργητικό τους κύκλους μεγαλείου, τους οποίους καλείται πάντοτε στους αιώνες να συνεχίσει….
Αυτά προς το παρόν… φίλοι μας Γερμανοί…
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)