2 |6 |2009 13:20
2nd Athens Art Business Conference: Μεγάλες ευκαιρίες αγορών με ορίζοντα 3ετίας

Της ΛΗΤΩΣ ΜΗΣΙΑΚΟΥΛΗ
missiakouli@axianews.gr

Γενικό συμπέρασμα από το 2o Συνέδριο Αγοράς Τέχνης που έγινε την Τετάρτη 27 Μαΐου στο King George Palace είναι ότι η αγορά τέχνης εξακολουθεί να είναι η πιο ελκυστική εναλλακτική μορφή επένδυσης, όχι μόνο γιατί κρύβει τεράστια περιθώρια αντοχής απέναντι στην οικονομική κρίση, αλλά και χρυσοφόρες επενδυτικές ευκαιρίες. "Αγοράστε έργα τέχνης", ήταν η προτροπή όλων όσοι μίλησαν, επισημαίνοντας ο καθένας από τη σκοπιά του τα οφέλη.
Δύο μεγάλοι οίκοι δημοπρασιών που εκπροσωπήθηκαν στο συνέδριο, οι Christie's και Bonhams, δείχνουν να έχουν ξεπεράσει τον ξαφνικό τυφώνα της κρίσης που πέρασε ξυστά από τις πωλήσεις τους. Η αναθεώρηση στρατηγικής, οι περικοπές εξόδων, αλλά και οι πολύ σημαντικές μειώσεις, τόσο σε αριθμό lots όσο και σε τιμές εκτίμησης, έθεσαν ένα νέο επίπεδο αγοράς.
Οι αντιφατικές εικόνες πωλήσεων, που είδαμε τους τελευταίους έξι μήνες, σιγά-σιγά εξισορροπούν ρίχνοντας στο περιθώριο κάθε κερδοσκοπικά σκεπτόμενο επενδυτή ή συμφεροντολόγο έμπορο.
Το art market σήμερα αλλάζει και αυτοί που ευνοούνται είναι όσοι έχουν γνώση, χρήμα και σκοπεύουν να προβούν σε αγορές με ορίζοντα μεταπώλησης από τρία χρόνια και πάνω.
Επιστρέφοντας πάλι στη δευτερογενή αγορά, ο οίκος Christie's, σήμερα, μετά από ένα διάστημα νευρικότητας και έχοντας για πρώτη φορά αυξημένο το ποσοστό απούλητων έργων, καθησυχάζει το αγοραστικό κοινό για το υπόλοιπο του 2009 αλλά και για την επόμενη χρονιά.

Εξισορρόπηση τιμών

Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία που έδωσε ο οίκος Christie's για τις πωλήσεις του 2008, ο ετήσιος τζίρος ήταν 2,8 δισ. λίρες / 5,1 δισ. δολάρια και τη μεγαλύτερη πτώση είχε καταγράψει η κατηγορία Σύγχρονης Τέχνης. Τη μικρότερη πτώση κατέγραψαν οι Christie's του Λονδίνου (-1% με ετήσιο τζίρο 893,4 εκατ. λίρες) στην King Street, ενώ τη μεγαλύτερη είχαν οι Christie's του Αμστερνταμ (-24% με ετήσιο τζίρο 37,8 εκατ. λίρες). Στο πρώτο εξάμηνο του 2009 τα ποσά έχουν ήδη ανεβεί. Οι τελευταίες δημοπρασίες του οίκου κινήθηκαν ανοδικά σημειώνοντας νέα ρεκόρ, όπως το έργο του David Hockney από τη συλλογή Betty Freeman που έφτασε τα 7,5 εκατ. δολάρια.

Τον Φεβρουάριο η δημοπρασία Impressionist & Modern Art που έγινε στους Christie's Νέας Υόρκης έκανε τζίρο 91.210.540 δολάρια και ποσοστό πώλησης by lot 83%.

Μία από τις καλύτερες μακροπρόθεσμες επενδύσεις, ιδίως στην παρούσα οικονομική κατάσταση, είναι η Ινδική αγορά, η οποία έχει καταγράψει αύξηση την τελευταία δεκαετία κατά 830%, ενώ από το 2008 μέχρι σήμερα καταγράφηκε αύξηση κατά 35%.

Οσο για την ελληνική αγορά, ο οίκος Bonhams, που πραγματοποιεί τα Greek Sales, είναι ελαφρώς επηρεασμένος από την οικονομική κρίση με τα ποσοστά των πωληθέντων έργων να διαμορφώνονται στο 72%, από 80% που ήταν πέρσι τον Μάιο, και στην τελευταία δημοπρασία να σημειώνουν το μεγαλύτερο ποσοστό πωληθένων έργων που έχει καταγραφεί ποτέ (84%). Μάλιστα, αν λάβουμε υπόψη ότι το 2008 ο ετήσιο τζίρος από τις πωλήσεις έργων των δύο Greek Sales του οίκου ήταν περίπου 11 εκατ. ευρώ, το 2009, ο ετήσιος τζίρος ξεπέρασε τα 9 εκατ. ευρώ, πράγμα που επιβεβαιώνει την αντοχή της αγοράς.

Καταλαβαίνουμε, λοιπόν, ότι:

" Τα καλά και σπάνια κομμάτια αποτελούν σήμερα επένδυση-ευκαιρία, με την τρέχουσα περίοδο να ευνοεί για αγορές.
" Υπάρχει ρευστότητα που διοχετεύεται σε έργα μοναδικά.
" Η αγορά για να είναι ανοδική θέλει σωστές κινήσεις τόσο από τους πωλητές όσο και από τους αγοραστές. Ετσι θα αποφευχθούν η σπέκουλα, η υπερ-προσφορά, η παράλογη μεταβλητότητα στις τιμές και πάνω απ' όλα η υπερβολή.


Ποιες ευκαιρίες
παρουσιάζονται

Στη διεθνή αγορά, εκτός από το κυνήγι ευκαιριών στη Σύγχρονη Τέχνη, επιστρέφουμε σύμφωνα με το Fine Art Fund Group στην πιο κλασική και σίγουρη κατηγορία: τους Old Masters. Μάλιστα το Fine Art Fund προβλέπει ότι τα επόμενα 3 χρόνια θα σημειωθούν τεράστια ρεκόρ τιμών στην κατηγορία αυτή, ενώ σε μια γενική πρόβλεψη ο Ph.Hoffman προσδοκά 60 δισ. δολάρια στα συνολικά έσοδα του art fund για το 2015!

Ο εκκεντρικός fund manager που αποθεώθηκε από το κοινό παραδέχτηκε ότι ανήκει στα "κακά παιδιά" της τέχνης εφόσον βγάζει χρήματα από αυτήν. Timing για αγορές, τόνισε, αναφέροντας ακόμη και τον εφοπλιστικό κλάδο που, ενώ είναι σε πτώση, πολλοί εφοπλιστές πουλούν τα περιουσιακά τους στοιχεία, ενώ ένας μεγάλος αριθμός περιμένει να αγοράσει. Γιατί θεωρούν την τέχνη ένα πολύ καλό χαρτοφυλάκιο αξιών και ασφαλές καταφύγιο. Εχω δει εκπληκτικές αποδόσεις όπως για παράδειγμα το 2005 έργο του Peter Doig αγόρασαν για 880.000 δολάρια και πουλήθηκε ένα χρόνο μετά για 1,82 εκατ. δολάρια. Εργο του Frank Auerbach το 2006 αγοράστηκε για 1,1 εκατ. δολάρια, ενώ το 2007 πωλείται για 2,4 εκατ. δολάρια. Του Ed Ruscha αγοράζεται έργο για 480.000 εκατ. δολάρια και πωλείται για 858.900 δολάρια τρία χρόνια μετά. Η αγορά τέχνης είναι δυνατή και ταυτόχρονα πιο επιλεκτική.
Ενδιαφέρον είχε το ότι έδειξε τη σύγκριση με τον χρηματιστηριακό χώρο.

Η κ. Τερψιχόρη Αγγελοπούλου, εκπρόσωπος του οίκου Bonhams και δ/ντρια της Art Expertise (Τερψιχόρη Αγγελοπούλου-Λόλα Στεφανίδου και Συνεργάτες Ο.Ε.), σε μια ομιλία που αφορούσε άμεσα την ελληνική αγορά, είπε:
"Η διεθνής οικονομική κρίση επηρέασε ελαφρώς τη δημοπρασία του Νοεμβρίου, σε κάθε περίπτωση, όμως, η όποια κάμψη της είναι σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα από τις διεθνείς δημοπρασίες άλλων ισχυρών κεντρικών αγορών. Το ποσοστό δε της τελευταίας δημοπρασίας που έγινε πριν από λίγες ημέρες ανήλθε στο 83% by lot και 90% by value, πράγμα που δείχνει την ευρωστία της ελληνικής αγοράς."
Ανέφερε σημαντικά παραδείγματα μεταπώλησης όπως το έργο του Κωνσταντίνου Μαλέα που το 2002 είχε 80.00 ευρώ, ενώ το 2007 στη δημοπρασία του οίκου έπιασε περίπου 550.000 ευρώ! Εργο του Περικλή Πανταζή, το 2008, άγγιξε τα 534.000 ευρώ, ενώ 60.000 ήταν η τιμή του το 1994.
Παρομοίως, οι τιμές του Δημήτρη Γαλάνη στις αρχές της δεκαετίας κυμαίνονταν μεταξύ 3.000 και 10.000 ευρώ. Τον περασμένο Νοέμβριο και εν μέσω διεθνούς οικονομικής κρίσης έργο του άγγιξε τα 343.000 ευρώ!
"Η γενιά του '30 παρουσιάζει σημαντικό περιθώριο ανόδου", συμπλήρωσε η κ. Αγγελοπούλου.


ΝΕΟ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕ Ο κ. Δ. ΚΟΠΕΛΟΥΖΟΣ

Ο κ. Δημήτρης Κοπελούζος, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ΟΜΙΛΟΥ ΚΟΠΕΛΟΥΖΟΥ, ανακοίνωσε τη λειτουργία ενός νέου ιδιωτικού μουσείου. "Πριν από 5 χρόνια αποφάσισα να οικοδομήσω ένα μουσείο μοντέρνας τέχνης για να στεγάσω αυτά τα έργα. Ελπίζω ότι θα λειτουργήσει έπειτα από μερικούς μήνες. Ετσι, όταν θα σας καλέσω, θα δείτε και την άλλη μου μεγάλη αγάπη, την τέχνη, εφόσον μέχρι τώρα με γνωρίζατε μέσα από τον χώρο της ενέργειας", είπε χαρακτηριστικά.

Είπε για το 2nd Athens Art Business Conference 2009:
"Είναι μια πρωτοβουλία που ανοίγει δρόμο διαλόγου για την παγκόσμια και εγχώρια αγορά τέχνης. Σήμερα, υπό τις παρούσες οικονομικές συνθήκες, οι συλλέκτες το σκέφτονται εις διπλούν πριν προβούν σε αγορές. Αυτός που αγαπά την τέχνη αγοράζει έργα λίγα ή πολλά που τον γεμίζουν και τον ξεκουράζουν κοιτώντας τα, ενώ ταυτόχρονα έχει πραγματοποιήσει μια μεγάλη και ασφαλή επένδυση. Μιλώντας από τα δικά του βιώματα ως συλλέκτης που ξεκίνησε να συγκεντρώνει έργα στην πολύ νεαρή ηλικία των 18 χρόνων, ο κ. Κοπελούζος έδωσε το σύνθημα "Αγοράστε τέχνη και χαρείτε την!", εξηγώντας πως αυτό που χαρίζει η τέχνη δεν το βρίσκει κανείς στις επιχειρήσεις.
"Οι νέοι καλλιτέχνες χρειάζονται νέους συλλέκτες-αιμοδότες ώστε να προχωρήσει η τέχνη", είπε.


"Θα δεχόμαστε πίνακες ως ενέχυρο"

Ο κ. Αγγελος Φιλιππίδης, πρόεδρος του ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΟΥ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ ΑΤΕ, μίλησε για τις δύο νέες ενέργειες που έχει ξεκινήσει το Τ.Τ., όπως τον διαγωνισμό με τους σπουδαστές των ΑΣΚΤ Αθήνας και Θεσσαλονίκης με θέμα την αποταμίευση στην περιβαλλοντική της έννοια.
"Δώσαμε κίνητρα σε νέους καλλιτέχνες να διαγωνίζονται έχοντας και μια χρηματική επιβράβευση, εξαιρετικά σημαντική, στα πρώτα στάδια της δημιουργίας τους", εξήγησε και συμπλήρωσε:
"Επιπλέον, έχουμε ήδη δημιουργήσει ένα τμήμα στο ενεχυροδανειστήριο που ιστορικά καλύπτει το Τ.Τ., όπου θα δεχόμαστε πίνακες ως ενέχυρο προκειμένου κάποιος να μπορεί να πάρει ένα δάνειο χαμηλότοκο με 6% όπως είναι το δάνειο του ενεχυροδανειστηρίου. Κάνουμε με αυτόν τρόπο μια αξία άμεσα ρευτοποιήσιμη."

Το υπουργείο Πολιτισμού λέει ναι στην επένδυση στην τέχνη

Για πρώτη φορά το υπουργείο πολιτισμού δείχνει ενδιαφέρον για το εμπόριο τέχνης και επένδυση σε αυτήν.
Ο υπουργός Πολιτισμού κ. Αντώνης Σαμαράς άνοιξε τη συζήτηση επισημαίνοντας ότι:
"Πρέπει να εξοικειωνόμαστε ως λαός και να συνηθίζουμε τις έννοιες Τέχνη και Επιχειρηματικότητα, που μέχρι τώρα θεωρούνταν αμοιβαία αποκλειόμενες". Ενα πολύ θετικό μήνυμα από το υπουργείο, να "συμφιλιώνεται" για πρώτη φορά με τον όρο χρηματιστήριο τέχνης.
"Η ιδιωτική και εταιρική επένδυση στην τέχνη μπορεί να γίνει και πηγή άντλησης πόρων για τον σύγχρονο πολιτισμό. Σήμερα το δικό μου πρόβλημα είναι ότι δίνονται για τον πολιτισμό περί τα 3/4 της μιας ποσοστιαίας μονάδας του προϋπολογισμού. Εμείς θα θέλαμε να υπερ-τριπλασιάσουμε τα ποσά που δίνονται για τον πολιτισμό από την κοινωνία συνολικά, όμως αυτό είναι εξαιρετικά δύσκολο να γίνει μόνον από τον κρατικό προϋπολογισμό. Η κοινωνία μπορεί να επενδύσει στην τέχνη και τα κέρδη της να επανεπενδυθούν στον σύγχρονο πολιτισμό. Αν δεν βάλουμε στο παιχνίδι τον κόσμο της αγοράς, φοβάμαι ότι θα μείνουμε με πενιχρούς και ανεπαρκείς πόρους. Φτάνει μόνον να μη γίνει το ιδιωτικό αυθαίρετο και το επιχειρηματικό αγοραίο και ευτελές", είπε ο υπουργός.

Η "ακτινογραφία" του Συνεδρίου

Μετά την περσινή επιτυχία του πρώτου στη χώρα μας Διεθνούς Συνεδρίου Αγοράς Τέχνης, ακολούθησε το 2nd Athens Art Business Conference 2009, κάνοντάς το όχι μόνο σημείο αναφοράς για όλους όσοι απασχολούνται με το εμπόριο και την προώθηση της Ελληνικής και Παγκόσμιας τέχνης, αλλά και ένα νέο, δυνατό θεσμό.

Για πρώτη φορά, συναντήθηκαν όλοι οι παράγοντες της αγοράς τέχνης (γκαλερίστες, συλλέκτες, δημοπράτες, καλλιτέχνες, έμποροι), με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί μια άνευ προηγουμένου αλληλο-εκτίμηση, θεμέλιο για αλληλο-υποστήριξη που τόσο ανάγκη έχει η αγορά. Χαρακτηριστικά, μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί, όπως είναι η Athes Biennale, είδαμε να αναγνωρίζουν ότι οι δημοπρασίες όπως τα Greek sales είναι ένα σημείο συνολικής καταξίωσης πέραν της οικονομικής πλευράς για τους εικαστικούς, καθώς επίσης είδαμε οίκους δημοπρασιών, όπως οι Bonhams, να παραδέχονται ότι είναι απαραίτητη μια δυνατή πρωτογενής αγορά που απαρτίζεται κατά βάση από τις γκαλερί.

Ο πρόεδρος του Ομίλου INFOTAINMENT S.A. και εκδότης της "Α", κ. Αντώνης Πίκουλας, είπε για την αγορά:
"Βρίσκεται σε ένα μεταίχμιο. Παρακολουθούμε σε όλη τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης αντικρουόμενες απόψεις και αντιφατικές τιμές. Στις τελευταίες δημοπρασίες μετά τον πρωτοφανή πανικό του Νοεμβρίου για πρώτη φορά είδαμε τις τιμές εκτίμησης να χαμηλώνουν τόσο πολύ."
Toν συντονισμό του φετινού πάνελ ανέλαβε η διευθύντρια του Ιδρύματος Γιάννη Σπυρόπουλου κ. Ολγα Δανιηλοπούλου, η οποία εξέφρασε την ακόλουθη άποψη:
"Ζούμε ένα χαοτικό σύστημα που δεν μας έχει επιτρέψει να αξιολογήσουμε αλλά και να εκμεταλλευτούμε την τέχνη μας. Ας προσπαθήσουμε να δούμε τι συμβαίνει και να ξεκαθαρίσουμε τις θέσεις μας απέναντι σε αυτό μιλώντας πλέον ανοιχτά για το τι εστί εμπόριο τέχνης σήμερα."

Θεματικές ενότητες

Η θεματολογία των ομιλητών είχε βασικό άξονα την Κρίση & τις Νέες Αγορές. Από τους CHRISTIE'S INTERNATIONAL μίλησε ο κ. Jeremy Goldsmith(*), που φαίνεται να είναι ένα από τα νέα καλά "χαρτιά" του οίκου. Στην ομιλία του είπε πως "μετά από δύο χρονιές τεράστιου αγοραστικού boom, όπως ήταν το 2007 και το 2008, όταν η οικονομική κρίση χτύπησε τον χρηματο-οικονομικό κόσμο με χαρακτηριστικό παράδειγμα την χρεοκοπία της Leehman Brothers και άλλων πολλών τραπεζών. Οι πωλήσεις έργων τέχνης όχι μόνον συνέχιζαν αλλά κατέγραφαν και εξαιρετικές τιμές".
Στις 15 Σεπτεμβρίου του 2009, την ίδια ημέρα που ανακοινώθηκε η μεγάλη χρεοκοπία της Lehman Brothers, η δημοπρασία έργων του D. Hisrt στους Sotheby's έκανε τιμές-ρεκόρ με τζίρο 95,7 εκατ. λίρες! Για το 2009 δεν υπάρχει κρίση στην αγορά τέχνης, είπε ο Jeremy Goldsnith.
O κ. Goldsmith, μίλησε και για την επιχειρηματική επέκταση του οίκου στις αναδυόμενες αγορές, όπως η Κίνα, η Ρωσία, η Μέση Ανατολή και η Ινδία.

Η κ. Neha Kirpal Narayan, associate director της INDIA ART SUMMIT (IAS), ταξίδεψε από την Ινδία για πρώτη φορά στην Ελλάδα με σκοπό να δείξει στο συνέδριο τις μεγάλες προοπτικές που παρουσιάζει η ανερχόμενη δύναμη του art market, η Ινδική τέχνη, που η ίδια μάλιστα είπε ότι έχει κοινά χαρακτηριστικά με την Ελληνική, από την άποψη ότι πρόκειται για δύο νέες αγορές. Οι Ελληνες παρευρισκόμενοι έδειξαν άμεσα τόσο το συλλεκτικό, όσο και το επενδυτικό ενδιαφέρον τους για την ινδική αγορά, επιδιώκοντας γνωριμία με την Ινδή businesswoman, αλλά και σχεδιάζοντας να επισκεφτούν την IAS τον Αύγουστο. Τόνισε ότι την τελευταία δεκαετία η ινδική αγορά έχει σημειώσει αύξηση κατά 830%, με το 3,23% να καταγράφεται από τη σύγχρονη Ινδική τέχνη. Αυτό έκανε την ινδική τέχνη να εισχωρήσει στη δευτερογενή αγορά.
"Είναι σημαντικό να ενθαρρύνουμε τον διάλογο ανάμεσα στις διάφορες χώρες", τόνισε στην ομιλία της.

Κυνήγι χρηματοδοτών από την Athens Biennale

Τα ζητήματα χρηματοδότησης περιοδικών εκθέσεων έθιξαν οι τρεις καλλιτεχνικοί διευθυντές της Athens Biennale, Ξένια Καλπακτσόγλου, Αυγουστίνος Ζενάκος και Poka-Yio, γνωστοί με τα αρχικά XYZ. "Οι περισσότεροι άνθρωποι που αναλαμβάνουν να μας χρηματοδοτήσουν είτε είναι εταιρείες με συνείδηση στον χώρο της τέχνης, είτε ιδιώτες δωρητές. Μια βασική πρόταση θα ήταν να μην αρκούμαστε στο γεγονός ότι η τέχνη και η επιχειρηματικότητα είναι κάτι το οποίο έχει λυθεί αλλά με ποιους όρους συμβαίνει αυτό και γιατί".
Η χρηματοδότηση από τον επιχειρηματικό κόσμο ενός γεγονότος όπως είναι η Athens Biennale αποδεικνύει πόσο σημαντική είναι αυτή η προσπάθεια, με παραδείγματα την περίπτωση της χορηγίας της Deutsche Bank στην 1η Athens Biennale και της Cosmote στη 2η Athens Biennale που θα πραγματοποιηθεί στις 15 Ιουνίου 2009.

"Τα πλαστά έργα που διακινούνται είναι όσα και τα γνήσια"

Η συζήτηση ολοκληρώθηκε με την πολυαναμενόμενη ομιλία του κ. Γιώργου Οικονομόπουλου, δικηγόρου και νομικού συμβούλου της Εθνικής Πινακοθήκης.
Εντύπωση προκάλεσε το γεγονός ότι το ποσοστό των πωλήσεων πλαστών έργων τέχνης στην Ελλάδα -κυρίως ζωγραφικών- των μεγάλων Ελλήνων δημιουργών που δεν είναι στη ζωή, προσεγγίζουν σε αριθμούς τα γνήσια. Για την αντιμετώπιση του θέματος προτάθηκε να ακολουθηθεί το μοντέλο που εφαρμόζεται στο εξωτερικό, δηλαδή θεσμικά κι έχοντας θεσπιστεί συγκεκριμένο νομοθετικό πλαίσιο που διέπει τον τρόπο και τα μέσα ελέγχου της γνησιότητας των πωλούμενων στις χώρες αυτές έργων τέχνης. Ο κ. Οικονομόπουλος πρότεινε το παράδειγμα του ορκωτού εκτιμητή (comissaire prisaire) ο ρόλος και οι αρμοδιότητες του οποίου καθορίστηκαν για πρώτη φορά στη Γαλλία το 1816! Ο συγκεκριμένος θεσμός είχε και έχει πολύ θετικά αποτελέσματα στη Γαλλία, περιορίζοντας σημαντικά την εγκληματική πλαστογραφία έργων τέχνης, καθώς και την ασύδοτη πώληση πλαστών.

*Ο κ. Goldsmith αντικατέστησε την κ. Dina Amin που επρόκειτο να εκπροσωπήσει τον οίκο και η οποία αναγκάστηκε να επιστρέψει εκτάκτως στο Λονδίνο.


Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

Οργάνωση & υποστήριξη:
Το συνέδριο διοργανώθηκε από την INFOTAINMENT S.A. υπό την αιγίδα του υπουργείου Πολιτισμού (ΥΠΠΟ) και με την υποστήριξη των:

ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΟΥ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ (Τ.Τ.)

ΟΠΑΠ

ΟΜΙΛΟΥ ALAPIS

WIND HELLAS

Χορηγοί Επικοινωνίας ήταν οι:
"Η ΑΞΙΑ"
www.axiaplus.gr
"Ο ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ"
"ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ"
"ΤΑ ΝΕΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ"