Θα γίνει ο Χρυσοχοΐδης των αρχαιοκαπήλων;

«Καλλιστεία», στα οποία δεν ήμασταν διατεθειμένοι να συμμετάσχουμε, αποκάλεσε χθες ο υπουργός Πολιτισμού τα «7 νέα θαύματα του κόσμου», στα οποία δεν συμπεριλαμβάνονται η Ακρόπολη των Αθηνών και η Αγία Σοφία της Κωνσταντινούπολης.

«Η αξιολόγηση είναι, κατά τη γνώμη μας, εντελώς υποκειμενική. Αφορά μια ιδιωτική εταιρεία και δεν έχει να κάνει με την πραγματική αξιολόγηση των μνημείων, που δεν μπαίνει σε καμία πασαρέλα». Γι' αυτό ο ίδιος δεν έκανε ποτέ καμία αναφορά στο θέμα και δεν προέβη σε καμία καμπάνια. Μάλιστα, όταν τον περασμένο Μάρτιο συναντήθηκε με τον γεν. γραμματέα της UNESCO κ. Ματσούρα στο Παρίσι, ένα από τα θέματα που συζήτησαν ήταν κι αυτό. Του είχε εκφράσει την άποψη ότι δεν έπρεπε η UNESCO να αφήνει να γίνονται τέτοιου είδους καλλιστεία, και είχε ξεκαθαρίσει ότι «εμείς δεν είμαστε διατεθειμένοι να συμμετάσχουμε σε τέτοιου είδους διαγωνισμούς χωρίς κανόνες και χωρίς ξεκάθαρες διαδικασίες».

Με τη δήλωση αυτή και την εντυπωσιακή προαναγγελία επιστροφής «χιλιάδων αρχαιοτήτων από το εξωτερικό την ερχόμενη εβδομάδα», ξεκίνησε ο κ. Βουλγαράκης την παρουσίαση του νομοσχεδίου «Μέτρα για την προστασία των πολιτιστικών αγαθών», που εισάγεται αύριο προς συζήτηση στη Βουλή. Ο υπουργός Πολιτισμού θεωρεί πως το νομοσχέδιο υπήρξε «μοχλός πίεσης για τις εξώδικες διαπραγματεύσεις και επιτυχείς διεκδικήσεις παρανόμως εξαχθεισών αρχαιοτήτων». Με αυτό ιδρύεται για πρώτη φορά Υπηρεσία Πάταξης της Αρχαιοκαπηλίας στο ΥΠΠΟ. Μπούσουλας για τη σύσταση αυτής της Υπηρεσίας στάθηκε η αντίστοιχη οργάνωση της Ιταλίας, που είναι στελεχωμένη με 3.000 υπαλλήλους και πλήθος μέσων (ελικόπτερα, τζιπ, ταχύπλοα σκάφη κ.λπ.).

Μη φανταστείτε όμως κάτι ανάλογο στην ημεδαπή. Θα δίνεται, όμως, η δυνατότητα συνεργασίας των υπηρεσιών του ΥΠΠΟ με τις διωκτικές, τελωνειακές και εισαγγελικές αρχές, όπως επίσης με τους ευρωπαϊκούς και διεθνείς φορείς. Θα αποσπασθεί αξιωματικός της Ελληνικής Αστυνομίας (με βαθμό Αστυνόμου Β' ή Αστυνόμου Α') που θα λειτουργεί ως σύνδεσμος μεταξύ των αρμοδίων του ΥΠΠΟ και των διωκτικών αρχών. Μεγάλη σημασία δίνει ο Γ. Βουλγαράκης στη λίστα των υπό αναζήτηση αρχαίων, βυζαντινών και νεότερων έργων, η οποία θα συγκροτηθεί από τα αντίστοιχα τμήματα της νέας Υπηρεσίας και θα αναρτηθεί στο Διαδίκτυο. Ετσι, οι διεθνείς οίκοι δημοπρασιών και οι επίδοξοι αγοραστές θα γνωρίζουν, τα κομμάτια που αναζητώνται από τη χώρα μας, όπως θα το γνωρίζουν βεβαίως και οι αντίστοιχες υπηρεσίες δίωξης εγκλήματος των άλλων χωρών.

«Η εμπειρία έχει δείξει ότι, μόνο όταν υπάρχει πλήρης τεκμηρίωση της προέλευσης του αρχαίου, επιτυγχάνεται η επιστροφή του». Η συγκρότηση φακέλων και η αναζήτηση στοιχείων για κάθε κλεμμένο θα γίνεται τώρα από ένα Τμήμα Παρακολούθησης και Καταγραφής όλων των κλαπέντων ή υπεξαιρεθέντων κινητών μνημείων κατά τρόπο όχι τυχαίο και αποσπασματικό όπως γινόταν μέχρι σήμερα. Το Τμήμα αυτό θα συγκεντρώνει στοιχεία και για πρόσωπα που εμπλέκονται στην παράνομη απόκτηση και διακίνηση κινητών μνημείων, όπως και για όσους κατέχουν ανιχνευτές μετάλλου ή όργανα διασκόπησης υπεδάφους, βυθού ή πυθμένα. Επίσης, θα παρακολουθεί τη διεθνή αγορά (δημοπρασίες, εκθέσεις, έντυπα καταλόγων αγοραπωλησιών, Διαδίκτυο κ.λπ.), τα νέα αποκτήματα μουσείων, εμπόρων τέχνης ή συλλεκτών και θα ενημερώνεται για τις τρέχουσες τιμές.

Με δεδομένη την τεράστια και ανεξέλεγκτη εμπορία πλαστών που υπάρχει στη χώρα μας, είναι πολύ σημαντικό το άρθρο που αφορά τη σύσταση τμήματος «κιβδηλείας μνημείων», που θα ελέγχει τις τυχόν καταγγελίες και θα παρέχει πιστοποιητικά γνησιότητας και για νεότερα έργα τέχνης. Οσοι θα συλλαμβάνονται να εμπορεύονται πλαστά θα τιμωρούνται με φυλάκιση τουλάχιστον δύο ετών και τα πλαστά θα κατάσχονται. Το τμήμα αυτό συγκροτήθηκε γιατί υπήρξε πολίτης που διαμαρτυρήθηκε στο ΥΠΠΟ ότι αγόρασε από γκαλερί πλαστό έργο του Τσαρούχη, είπε ο υπουργός. Ο κ. Βουλγαράκης δίνει ιδιαίτερη σημασία στη δυνατότητα που θα έχουν τα ελληνικά δικαστήρια να εκδικάζουν υποθέσεις του εξωτερικού. Οι αποφάσεις θα γίνονται δεκτές στις χώρες με τις οποίες έχουμε σχετικές διακρατικές συμφωνίες.

Στην ερώτηση γιατί έπρεπε μια υπηρεσία όπως αυτή να υπάγεται απευθείας στον υπουργό, ο κ. Βουλγαράκης απάντησε ότι πρέπει να έχει αυξημένο κύρος, να υπάρχει απόλυτη μυστικότητα στη διακίνηση των πληροφοριών και να παρέχεται η δυνατότητα στον υπουργό να απευθύνεται στον ομόλογό του άλλης χώρας για τη διεκδίκηση παρανόμως εξαχθέντων πολιτιστικών αγαθών.
Ν.ΚΟΝΤΡΑΡΟΥ-ΡΑΣΣΙΑ